Mısır, Kıpti azınlıkların yaşadıklarını anlatan aktiviste üç yıl hapis cezası verdi

Zaki'nin yüksek lisans öğrenimi gördüğü İtalya'daki öğrencilerden de aktivistin serbest bırakılması için destek gelmişti (Il Manifesto)
Zaki'nin yüksek lisans öğrenimi gördüğü İtalya'daki öğrencilerden de aktivistin serbest bırakılması için destek gelmişti (Il Manifesto)
TT

Mısır, Kıpti azınlıkların yaşadıklarını anlatan aktiviste üç yıl hapis cezası verdi

Zaki'nin yüksek lisans öğrenimi gördüğü İtalya'daki öğrencilerden de aktivistin serbest bırakılması için destek gelmişti (Il Manifesto)
Zaki'nin yüksek lisans öğrenimi gördüğü İtalya'daki öğrencilerden de aktivistin serbest bırakılması için destek gelmişti (Il Manifesto)

Mısırlı insan hakları aktivisti Patrick Zaki'ye üç yıl hapis cezası verildi.

Mahkemenin salı günü açıkladığı kararda, 32 yaşındaki aktivistin "dezenformasyon" gerekçesiyle hapis cezası aldığı belirtildi.

Kahire merkezli hak örgütü Mısır Bireysel Haklar Girişimi'nden (EIPR) yapılan açıklamada, Zaki'nin muhalif haber sitesi Daraj'da 2019'da yayımlanan yazısından ötürü ceza aldığı ifade edildi.

Aktivist, söz konusu yazıda Mısır'da Kıpti azınlığa mensup biri olarak karşılaştığı zorlukları anlatmıştı.

EIPR, "Yerinden Edilme, Öldürülme ve Kısıtlanma: Mısır'daki Kıptilerin Bir Haftalık Günlükleri" başlıklı yazıda, Zaki'nin şahsi görüşlerini aktardığını ve mahkeme kararının aktivistin temel haklarını ihlal ettiğini savundu.

Şubat 2020'de gözaltına alınan Zaki hakkındaki dava, başkent Kahire'nin kuzeyindeki Mansure kentinde Eylül 2021'de görülmeye başlanmıştı. Önleyici gözaltı kapsamında hapiste tutulan aktivist, hakkındaki suçlamaları reddetmiş daha sonra da Aralık 2021'de serbest bırakılmıştı.  

İtalya'daki Bologna Üniversitesi'nden yüksek lisans derecesi kazanan Zaki, davadan dolayı yurtdışına çıkması yasaklanınca, tez savunmasını da videokonferans yoluyla yaptı. Üniversite rektörü Giovanni Molari, aktiviste verilen cezayı "büyük bir adaletsizlik" diye niteledi. Zaki, İtalya'da öğrenim görürken Şubat 2020'de ailesini ziyaret etmek için Mısır'a gitmiş ama ülkeden bir daha çıkamamıştı.

Öte yandan muhalefetteki İtalyan Solu partisinin genel sekreteri Nicola Fratoianni, Başbakan Giorgia Meloni'ye seslenerek, Zaki serbest bırakılana dek Mısır'la ilişkileri dondurma çağrısı yaptı. 

Meloni ise "Sürecin olumlu sonuçlanacağına dair inancımızı koruyoruz" derken, herhangi bir adım atılıp atılmayacağına dair bilgi paylaşmadı.

Birleşik Krallık'ın kamu yayımcısı BBC'nin aktardığına göre Zaki'nin karara itiraz etme hakkı bulunmuyor. Hapis cezasını sadece Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah Sisi bozabilir. 

EIPR'nin kurucularından Hüsam Bagat da Sisi'den mahkeme kararının iptalini istemesini talep etti.

Independent Türkçe, BBC, New York Times



Hamas'ın ‘ajan avcısı’... İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Ruhi Müşteha kimdir?

Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
TT

Hamas'ın ‘ajan avcısı’... İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Ruhi Müşteha kimdir?

Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)

İsrail ordusu bugün (Perşembe) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki Hamas hükümetinin başı olarak tanımlanan Ruhi Müşteha ile Hamas güvenlik yetkilileri Samih es-Serrac ve Sami Avde'yi yaklaşık üç ay önce düzenlediği saldırılarda öldürdüğünü duyurdu.

1959 yılında Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde doğan Müşteha, Hamas lideri Yahya Sinvar'ın potansiyel siyasi halefi olarak görülüyordu. Müşteha, Halid el-Hindi ve Sinvar, Hamas'ın kurucusu Ahmed Yasin tarafından 1986 yılında görevlendirilerek, hareket için ‘ajan ve casusları’ ortaya çıkarmak ve takip etmekle görevli Cihad ve Davet Teşkilatı’nı kurdular. Yaygın olarak Mecd adıyla bilinen teşkilat bir güvenlik servisi işlevi görüyordu.

1988 yılında tutuklanan ve yaklaşık 23 yıl boyunca İsrail hapishanelerinde tutuklu kalan Müşteha, 2011 yılında İsrailli asker Gilad Şalit karşılığında Filistinli mahkûmların takas edilmesi anlaşmasında Sinvar'ın yol arkadaşıydı. Müşteha cinayet ve terörizm suçlarından dört kez müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.

ABD’nin terörist listeleri

Müşteha Eylül 2015'te, Hamas lideri Yahya Sinvar ve İzzeddin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Dayf ile birlikte ABD'nin terörist listesine alındı. ABD'nin listesine göre Müşteha, Kassam Tugayları'nın kuruluşundaki rolüyle öne çıkan bir Hamas mensubuydu.

ABD'nin suçlamalarına göre Müşteha 2015 yılında Kassam Tugayları'na ‘Hamas üyelerini serbest bırakmak için daha fazla esir takası anlaşması yapmak amacıyla daha fazla İsrailliyi kaçırma’ çağrısında bulundu.

İsrail hapishanelerinden salıverilmesinden bu yana Müşteha özellikle mahkûm dosyasında önemli bir rol oynamaya devam etti ve yıllar boyunca mahkûm takası ya da ateşkes için Kahire'yi ziyaret eden Hamas heyetlerinde her zaman kilit bir unsur oldu.

İsrail ona nasıl ulaştı?

Geçtiğimiz ağustos ayında Şarku’l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, İsrail'in Müşteha ve Serrac'ın yanı sıra hareketin ve silahlı kanadının üç askeri ve güvenlik liderine Gazze Şeridi'ndeki bir tünelde düzenlenen saldırının ardından ulaşıldığını söyledi. İsrail onlardan önce de Kassam Tugayları komutan yardımcısı Mervan İsa'nın öldürüldüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat'ın konuştuğu saha kaynaklarının ifadelerine göre, Hamas liderlerine ulaşılmasına yol açan birkaç doğrudan neden var.

yuık
Ruhi Müşteha

Kaynaklar, ‘savaşın başında Hamas'ın tünellerin içinde çeşitli kademelerdeki liderlere tam güvenlik sağlama ve onları uzun mesafeli ve farklı derinliklere sahip karmaşık bir tünel ağı aracılığıyla bir tünelden diğerine taşıma konusunda büyük beceriye sahip olduğunu’ açıkladı.

Kaynaklar, “Yerin üstünde bile, güvenli bir gizli daireden diğerine geçmek şimdikinden çok daha kolaydı. Bu yüzden İsrail liderlerin çoğuna ulaşamadı ama zaman geçtikçe ve birçok tünel yok edildikçe bu daha da zorlaştı” dediler.

Birden fazla kaynak, İsrail'in bu kadar büyük ve uzun bir kara operasyonuna girişeceğinin beklenmediğini, bu sayede birçok tünele erişebildiğini, bunun da birçok Hamas liderinin tünelleri terk edip yer üstünde daha güvenli yerler aramasına yol açtığını söyledi.

xzsfbg
Gazze Şeridi'ndeki bir tünelin içinde iki İsrail askeri (AFP)

Tünellere ve iletişim sistemine verilen zarara ek olarak, iletişim kurma ya da silah, para ve yiyecek elde etme ihtiyacı bazı liderlerin halk arasında açıkça hareket etmesine neden oldu. İsrail de sahadaki bazı işbirlikçilerini kullanarak bu hareketten faydalandı.