Lübnan Meclis Başkanı Berri Şarku’l Avsat’a konuştu: Cumhurbaşkanlığı krizinin duvarında bir gedik açıldı

Le Drian’ın Lübnan’da ikinci turunun başlangıcının akabinde

Meclis Başkanı Nebih Berri, Fransız temsilci Le Drian’ı kabul etti (EPA)
Meclis Başkanı Nebih Berri, Fransız temsilci Le Drian’ı kabul etti (EPA)
TT

Lübnan Meclis Başkanı Berri Şarku’l Avsat’a konuştu: Cumhurbaşkanlığı krizinin duvarında bir gedik açıldı

Meclis Başkanı Nebih Berri, Fransız temsilci Le Drian’ı kabul etti (EPA)
Meclis Başkanı Nebih Berri, Fransız temsilci Le Drian’ı kabul etti (EPA)

Fransa’nın Lübnan Özel Temsilcisi Jean-Yves Le Drian’ın Lübnan’da ikinci toplantı turunun başlangıcını takip eden atmosfer, siyaset sahnesini hareketlendirdi. Şarku’l Avsat’a konuşan Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, Le Drian ile aralarındaki toplantının, geçen Kasım ayından bu yana ülkede sürmekte olan “Cumhurbaşkanlığı boşluğu krizinin duvarında bir gedik açtığını” söyledi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Berri’ye göre, Fransız temsilci ile aralarında gerçekleşen ilk görüşme, Doha’da Lübnan için Beşli Komite tarafından düzenlenen toplantı atmosferinde gerçekleşti. Berri, toplantıdan sonra cumhurbaşkanlığı krizi duvarında bir gedik açıldığını ifade etti ancak büyük iyimserliğinin sebebini net bir şekilde açıklamaktan kaçındı. Görüşmenin olumlu ve yapıcı olduğunu söyleyerek, “Şu anda benim ya da bir başkasının, görüşmenin ayrıntıları hakkında konuşması uygun olmaz, özellikle de Le Drian çabalarını tamamlamak için daha diğer Lübnan liderleriyle görüşecekken” dedi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Fransa’dan diplomatik kaynaklar, daha dikkatli bir tutum takınarak “aşırı iyimserlikten” kaçınsalar da, “yapıcı bir atmosfer” olduğunu doğruladılar. Le Drian’ın belirli bir girişim taşıdığına dair iddiaları ise reddettiler.

Hizbullah ve müttefiklerinin desteklediği Marada Hareketi lideri Süleyman Franciyye ile eski Maliye Bakanı Cihad Azur'un yarıştığı seçimlerde iki taraf arasındaki görüş ayrılıkları krizi sürdürüyor.

Lübnan’da Cumhurbaşkanlığı Krizi

Yeni Lübnan Cumhurbaşkanı 31 Ekim 2022'den beri seçilemiyor.

Lübnan'ın hassas mezhepsel ve dinsel güç paylaşımı sistemi kapsamında bir Hristiyan Lübnanlıya ayrılan cumhurbaşkanlığı koltuğu için Şii Hizbullah destekli Franciyye ile çoğunlukla Hristiyan ve bağımsız milletvekillerinin desteklediği eski Maliye Bakanı Azur yarışıyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre uluslararası toplum, siyasetçileri, ülkenin yurtdışından milyarlarca dolar kredi alabilmesi için gerekli reformları yapmasına yardımcı olabilecek uzlaşmacı bir cumhurbaşkanı adayı seçmeye çağırıyor.

Franciyye'yi Esed destekliyor

Lübnan'da anayasaya göre Cumhurbaşkanı Maruni Hristiyan, başbakan Sünni, meclis başkanı ise Şiilerden seçiliyor.

Suriye Şam rejimi lideri Beşşar Esed'in dostu eski milletvekili ve bakan Franciyye, Lübnan'ın önde gelen siyasi figürlerinin çoğu gibi köklü bir aileden geliyor.

Şii blokun iki önemli partisi, İran destekli Hizbullah ve Emel Hareketi ile onların diğer müttefikleri kendisine tam destek veriyor.

Hristiyan partilerin adayı Azur

Derin bir ekonomik krizden geçen ülkede 2005'ten 2008'e kadar maliye bakanlığı koltuğunda oturan Azur, cumhurbaşkanlığı seçimine katılabilmek için Uluslararası Para Fonu'ndaki Orta Doğu ve Orta Asya departmanı direktörlüğü görevinden ayrıldı.

3 büyük Hristiyan parti Lübnan Güçleri Partisi, Özgür Yurtseverler Hareketi ve Ketaib Partisi, cumhurbaşkanı seçiminde kendisini destekliyor.

Hristiyan partilerin yanı sıra Sünni ve muhalif bağımsız bazı milletvekilleri ile Dürzi İlerlemeci Sosyalist Partisi de Azur'u destekleyen cephede yer alıyor.

 "Kimseye meydan okumuyorum" diyen Azur, adaylığını açıklarken "krize değil çözüme katkıda bulunmak" istediğini söyledi.



Gazze'de ateşkes için ihtiyatlı iyimserlik… ABD'nin oynayacağı role güven

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırı nedeniyle, yerinden edilen insanların barındığı UNRWA okulunun enkazını arayan Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırı nedeniyle, yerinden edilen insanların barındığı UNRWA okulunun enkazını arayan Filistinliler (AFP)
TT

Gazze'de ateşkes için ihtiyatlı iyimserlik… ABD'nin oynayacağı role güven

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırı nedeniyle, yerinden edilen insanların barındığı UNRWA okulunun enkazını arayan Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırı nedeniyle, yerinden edilen insanların barındığı UNRWA okulunun enkazını arayan Filistinliler (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki günlerde gerçekleştireceği bölge turu, Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varılması olasılığı açısından merakla bekleniyor. İsrail'de savaşın sona erdirilmesi yönünde büyük gösteriler düzenlenirken, Kahire temasların varlığını, öneri ve fikir alışverişinde bulunulduğunu teyit ediyor ve Washington'un rolüne güveniyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre Trump'ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) kapsayan turu öncesindeki bu büyük ivme, ABD'nin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya açık bir şekilde baskı yapması halinde bir anlaşmayla sonuçlanabilir. Hamas'ın ABD'nin kapsamlı bir çözüm garantisi vermesi halinde, ateşkesi kabul etmesi muhtemel.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Papa 14. Leo, 8 Mayıs'ta seçildikten sonra Aziz Petrus Meydanı'nda düzenlediği ilk pazar ayininde Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması ve tüm esirlerin serbest bırakılması çağrısında bulundu.

‘Askeri çözüm yok’

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul dün Kudüs'te yaptığı açıklamada, ‘ateşkes için ciddi müzakerelere geri dönülmesi’ çağrısında bulunarak, ‘Gazze Şeridi'ndeki çatışmanın askeri yollarla çözülemeyeceğini ve siyasi bir çözümün odak noktası olması gerektiğini’ vurguladı.

Görsel kaldırıldı.İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırı nedeniyle, yerinden edilen insanların barındığı UNRWA okulunun enkazı arasında oturan protez bacaklı bir Filistinli (AFP)

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, dün Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan bir televizyon röportajında, Gazze konusunda günlük temasların ve karşılıklı önerilerin varlığını teyit ederek, gerilimin sona erdirilmesi için baskı yapılmasında ABD'nin rolünden yararlanmanın önemini vurguladı. Trump yönetiminin göreve gelmeden önceki tutumunun ateşkesin istikrar kazanmasına yardımcı olduğunu ve mevcut ABD yönetiminin de aynı güçle mevcut çabaların başarısına katkıda bulunacağını umduğunu ifade etti. Abdulati, “Kapsamlı bir ateşkese ulaşmak için ABD ve Katar'ın başını çektiği uluslararası ortaklarla iş birliği içinde Mısır'ın yoğun girişimleri devam ediyor” dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Bölge Sözcüsü Samuel Warburg dün Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, Trump'ın ziyaretinin, Gazze Şeridi'ndeki gelişmeler de dahil olmak üzere çeşitli dosyalarda ‘koordinasyonu artıracağını’ doğruladı, ancak bir ateşkes anlaşmasına varılıp varılmayacağı konusunda bilgi vermedi.

Baskılar artıyor

Mısırlı strateji uzmanı Tümgeneral Semir Ferec, Trump'ın ziyaretinden önce ya da ziyaretiyle birlikte bir anlaşmaya varılacağı beklentisiyle savaşın sona erdirilmesi için büyük beklentiler, baskılar ve uluslararası taleplerin arttığını söyledi. Mısır'ın Trump'ın rolüne güvenmesinin doğru bir tutum olduğunu ve özellikle Gazze dosyasının yaklaşan tur sırasında güçlü bir şekilde masada olacağı için anlaşmanın sağlanmasına önemli ölçüde katkıda bulunabileceğini belirtti.

Hamas'a yakın bir Filistinli siyasi analist olan İbrahim el-Medhun'a göre ise ‘tüm olasılıklar halen masada, ancak İsrail ateşkesi garanti eden ya da Filistin halkına karşı devam eden soykırımı durduran herhangi bir anlaşmayı reddetmekte ısrar ediyor.’

Görsel kaldırıldı.İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları nedeniyle yerlerinden edilen Filistinlilerin kaldığı çadırlar (Reuters)

Öte yandan Hamas, maliyeti ne olursa olsun herhangi bir kısmi anlaşmaya girmeyi reddediyor. Kapsamlı bir anlaşmaya varmak istediğini vurguluyor, ancak aşılamayacak net koşullar ve kırmızı çizgiler belirliyor.

El-Medhun'a göre kırmızı çizgiler üç yönlü; ‘İlk olarak hiçbir koşul altında silahların teslim edilmesinden söz edilmiyor, zira direniş için silahlar hayatta kalmanın garantisi ve caydırıcılık aracıdır. İkinci olarak ister liderler ister sıradan insanlar olsun, Filistinlilerin yerinden edilmesi reddediliyor. Son olarak, saldırganlığın kapsamlı bir şekilde durdurulmasına, kuşatmanın kaldırılmasına ve esirlerin serbest bırakılmasına yol açmayan her türlü kısmi anlaşmaya karşı çıkılıyor.’

El-Medhun, “Hamas kısa süre önce İsrail'in değiştirilmiş bir teklifini reddetti. Çünkü bu teklif kabul edilemeyecek kırmızı çizgilere dokunan noktalar içeriyordu. Ancak hareket diyaloğa açık olmakla birlikte silahları teslim etmeyecek, mevcut koşullar altında gelecekteki herhangi bir hükümette yer almayacak ve herhangi bir kısmi anlaşmayı kabul etmeyecek” ifadelerini kullandı.

İsrail Kanal 12 televizyonuna göre cumartesi akşamı binlerce İsrailli, savaşın sona erdirilmesi ve tüm esirlerin geri dönmesi talebiyle Savunma Bakanlığı yakınlarında gösteri yaptı. Bu gelişme, cumartesi günü Gazze Şeridi'nde hayatta olan iki İsrailli esirden birinin Gazze Şeridi'nde devam eden savaşın sona erdirilmesi çağrısında bulunduğu videonun Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları tarafından yayınlanmasıyla aynı zamanda gerçekleşti.

Hamas'ta iyimserlik

Hamas kaynakları dün Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, Katar ve Mısır'ın katıldığı, ABD'li ve İsrailli yetkililerin yakından takip ettiği görüşmelerde ‘bu kez bir anlaşmaya varılabileceğine dair iyimserliğe tanık olunduğunu’ belirterek, ‘şu anda önerilenler üzerinde anlaşmaya varılması halinde önümüzdeki 48 saat içinde bir anlaşmanın ilan edileceğini’ öne sürdü.

Kaynaklar, ‘ABD tarafının kısmi bir anlaşmaya varmaya odaklandığını, hareketin liderliğinin ise anlaşmanın açık ve net bir metin taşımasını, Başkan Trump'ın garantisini içermesini, İsrail'in ilk aşamada olduğu gibi anlaşmaları ihlal etmeden savaşı sona erdirecek ikinci bir aşamaya geçilmesini talep ettiğini’ açıkladı.

Görsel kaldırıldı.İsrail'in dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'a düzenlediği saldırıda öldürülen bir çocuğun cenazesini taşıyan Filistinli (Reuters)

‘Hamas'ın ateşkesi hızlandırmak ve Trump yönetimine net bir mesaj göndermek için ABD vatandaşı İsrailli asker Edan Alexander da dahil olmak üzere tüm esirleri serbest bırakmaya istekli olduğunu’ belirten el-Medhun, “Şimdi parola, soykırımı durdurmak, insani yardımın girişine izin vermek ve savaşın kapsamlı bir şekilde durdurulması için işgal hükümetine gerçek bir baskı yapma sorumluluğuna sahip olan ABD yönetiminin elinde” dedi.

Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret sırasında Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirmenin yollarını açıklayacağı bir anlaşmanın çerçevesini duyurmasını bekleyen Ferec, önümüzdeki saatlerin ABD'nin tutumunu, takas anlaşmasının tamamlanma şansını ve yardım girişini duyurmak açısından belirleyici olacağını öne sürdü.