Lübnan yazı cumhurbaşkanı olmadan geçiriyor dönüm noktası ise sonbahar

Le Drian’ın görüşmeleri: Tanışma, keşif ve eylül ayında uygulama

Görüşmeler sırasında Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Semir Caca, Fransız Temsilci Le Drian ve iki heyet (Kuvvetler Partisi’nin web sitesi)
Görüşmeler sırasında Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Semir Caca, Fransız Temsilci Le Drian ve iki heyet (Kuvvetler Partisi’nin web sitesi)
TT

Lübnan yazı cumhurbaşkanı olmadan geçiriyor dönüm noktası ise sonbahar

Görüşmeler sırasında Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Semir Caca, Fransız Temsilci Le Drian ve iki heyet (Kuvvetler Partisi’nin web sitesi)
Görüşmeler sırasında Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Semir Caca, Fransız Temsilci Le Drian ve iki heyet (Kuvvetler Partisi’nin web sitesi)

Fransa’nın Lübnan Özel Temsilcisi Jean-Yves Le Drian’ın ziyaretinin taşıdığı mesaj bir tane olsa da Lübnan siyasi güçlerinin bununla ilgili yorumları zıtlık derecesinde değişiyordu. Bu, Lübnanlı siyasetçiler arasındaki uzlaşı eksikliğinin yeni bir göstergesi ve eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın 1 Kasım’da görev süresinin sona ermesinden bu yana ülkede devam eden cumhurbaşkanlığı boşluğu krizinin yeni bir uzantısı sayılıyor.

Bununla birlikte, Le Drian’ın geçen haziran ayında yaptığı tanışma ziyaretinin ardından gelen bu ziyarette herkesin hemfikir olduğu şey, bunun bir keşif ziyareti olduğu idi. Asıl çalışma ziyaretinin önümüzdeki eylül ayında yapılması planlanıyor. Bu durum, pratikte cumhurbaşkanlığı boşluğunun en azından eylül ayına kadar uzayacağı anlamına geliyor. Le Drian’ın ziyareti ile ilgilenen üst düzey yetkililerden biri “Sonbahara kadar cumhurbaşkanı yok o yüzden yazın tadını çıkarın” dedi.

Meclis Başkanı Nebih Berri’nin salı günü “cumhurbaşkanlığı krizinin duvarında bir gedik” açıldığından söz etmesinden sonra, Le Drian’ın görüştüğü diğer kişiler yavaş yavaş iyimserlik seviyesini düşürdü. Lübnan Kuvvetleri Partisi’nin lideri Semir Caca’nın Le Drian ile görüşmesine katılan bir yetkilinin söylediğine göre Fransız temsilcinin yetkililere iki sorusu vardı:

Birincisi: Bir sonraki cumhurbaşkanından ne isteniyor?

İkincisi: Bu cumhurbaşkanının sahip olması gereken özellikler, nitelikler ve imtiyazlar neler?

Kaynak, “cevapların alınacağı mekanizmalardan” bahsetmeyi reddetti ve Fransızların herhangi bir kapsamlı anlaşma önermediğini, çünkü bir sonraki cumhurbaşkanının hareket özgürlüğüne sahip olmasını istediklerini ve onu önceki taahhütlerle sınırlamak istemediklerini vurguladı.

Öte yandan Özgür Yurtsever Hareketi lideri Cibran Basil’in Le Drian ile yaptığı görüşmelere katılan çevreler, Le Drian’ın taşıdığı yol haritasını çizerken daha netlerdi. Bu çevreler, Le Drian’ın Lübnan Meclis Başkanı veya başka bir yetkilinin önerisini getirdiğini reddettiler. Le Drian’ın 15-17 Eylül tarihlerinde Lübnan’a iki günlük bir ziyaret düzenleyeceğini, bunun bir üçüncüsünün olmayacağını ve bu sırada taraflarla yoğun görüşmeler yapacağını, ancak genel bir diyalog veya şu anki ziyaretinde olduğu gibi toplantılar yapacağının kesin olmadığını belirttiler. Daha sonra Lübnan için kurulan Beşli Komite tarafından görevlendirme konusunda detaylı ve yapıcı bir bildiri yayınlanacak. İki günlük ziyaret sırasında cevaplar alınması kaydıyla bu bildiri, Lübnan’ın siyaset, ekonomi ve mali alandaki çalışma planını içerecek. Ardından bu planı uygulamaya koyabilecek iki veya daha fazla ya da daha az aday belirlenecek ve Meclis’te ardışık oturumlarla oylama yapılacak. Yeter sayının tamamlanmasını önlemek için kasıtlı olarak katılım göstermeyen herhangi biri, beş ülke tarafından getirilecek yaptırımlara maruz kalacak. Şarku’l Avsat’ın ulaştığı kaynak, Lübnan’ın eylül ayında bir cumhurbaşkanı seçeceğinden emin olduğunu belirtti.

Bir Fransız diplomatik kaynak, bildirilen mekanizmaların “biçim olarak doğru olmayabileceğini ve içerik olarak daha doğru olabileceğini” söylerken, Lübnan Kuvvetleri kaynağı, bunu şiddetle reddederek, Le Drian’ın benzer mekanizmalara değinmediğini vurguladı. Caca’nın iki soruyu iki tarafa ve müttefiklere soracağına ve Fransız Temsilci Lübnan’a tekrar gelmeden önce onlarla istişare edeceğine söz verdiğine dikkat çekti. Zira muhalefetin birliğinin ve saflarındaki koordinasyonun devam etmesi isteniyor.

Öte yandan Fransız kaynak, Le Drian’ın ziyaretinin sonunda yayınlayacağı bir açıklamada, “Fransız diplomasisinin mevcut ve gelecekteki hareketinin özelliklerini ortaya çıkaran” daha fazla ayrıntı olacağını belirtti.



Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas’a yakın kaynak: Doha'da gerçekçi yaklaşımlar tartışılıyor ve anlaşma Washington'un elinde

Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
TT

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas’a yakın kaynak: Doha'da gerçekçi yaklaşımlar tartışılıyor ve anlaşma Washington'un elinde

Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)

Müzakereler hakkında bilgi sahibi bir Hamas kaynağı dün Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Ateşkes müzakerelerinde şu anda önerilen gerçekçi yaklaşımlar var, ancak anlaşma esas olarak İsrail'e baskı yapma araçlarına sahip olan ABD'nin tutumuna bağlı” dedi.

Kaynak, “İsrail tarafından sunulan ve Morag Koridoru’yla ilgili önceki haritalardan geri adım atılmasını içeren yeni haritaların olumlu bir adım olduğunu ve bir anlaşmaya varmak için siyasi ortamın hazırlanmasına katkıda bulunabileceğini düşünüyorum. Ancak halen birçok ayrıntı ve koşulun öne sürüldüğü hassas bir müzakere aşamasında olduğumuza inanıyorum” ifadelerini kullandı.

Görsel kaldırıldı.
İsrail'in el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırıda hasar gören bir binanın enkazı arasında hayatta kalanları arayan Filistinliler (AFP)

Kaynak sözlerini şöyle sürdürdü: “Hamas saldırganlığı sona erdirmek ve soykırımı durdurmakla ilgileniyor. Bu aşamada on kişiyle başlayabilecek bir takas anlaşmasında bir dizi esirin serbest bırakılmasını içeren kapsamlı bir anlaşmaya doğru giden net bir vizyona sahip ve bu anlaşmanın başarılı olması için çok çalışıyor… Herhangi bir gerçek ilerleme İsrail'in Gazze Şeridi'nden net bir şekilde çekilmesine dayanmalıdır ve bu atlanamayacak bir ön koşuldur. Gerçekçi yaklaşımlar var ve bir anlaşmaya yakın olabiliriz, ancak bu esas olarak İsrail işgaline baskı yapma araçlarına sahip olan ABD'nin tutumuna bağlı.”

Doha bir haftadan uzun bir süredir, üçüncü bir ateşkes anlaşmasına (ilki Aralık 2023, ikincisi Ocak 2025) varmak üzere Mısır, Katar ve ABD'nin arabuluculuğunda Hamas ve İsrail arasında dolaylı görüşmelere sahne oluyor.

Kahire el-İhbariyye televizyon kanalının salı günü bildirdiğine göre, insani yardımların Gazze Şeridi'ne girişi, hastaların çıkışı ve mahsur kalanların geri dönüşüyle ilgili ayrıntıları görüşmek üzere Kahire'de yapılan Mısır-Katar-İsrail görüşmelerinde ilerleme kaydedildi. Kanal, Mısır İstihbarat Başkanı Hasan Mahmud Reşad'ın Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve Filistin ve İsrail taraflarından heyetlerle anlaşmanın önündeki ‘engellerin aşılması’ için görüşmeler yaptığını bildirdi.

İsrail daha önce kuvvetlerinin Refah kenti yakınlarındaki Mısır sınırı boyunca uzanan üç kilometre genişliğindeki tampon bölge ve Refah'ı Gazze Şeridi'nin ikinci büyük kenti olan Han Yunus'tan ayıran Morag Koridoru da dâhil olmak üzere nispeten geniş bir alanda kalmasında ısrar etmişti.

Filistin ve İsrail basınında yer alan haberlere göre Hamas, İsrail güçlerinin Mart ayındaki son ateşkesin çökmesinden önce konuşlandıkları mevzilere geri çekilmesini talep ediyor. Bu mevziler, İsrail’in son dönemde kontrol ettiği yeni bölgeleri ve ‘insani yardım şehri’ olarak bilinen, Gazze Şeridi’nin yaklaşık 365 kilometrekarelik toplam alanının yüzde 40’ını kapsayan izole edilmiş bölgeyi kapsamıyor. Söz konusu bölgenin yaklaşık 600 bin Gazzeliyi barındırması öngörülüyor, ayrıca ileride daha fazla kişiyi yerinden etmeye uygun şekilde planlanmış. Bu şehir, Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki coğrafi bağlantıyı da ortadan kaldırıyor.