Ürdün Parlamentosu siber suçlar yasa tasarısını onayladı

Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmed es-Safadi (Parlamento web sitesi)
Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmed es-Safadi (Parlamento web sitesi)
TT

Ürdün Parlamentosu siber suçlar yasa tasarısını onayladı

Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmed es-Safadi (Parlamento web sitesi)
Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmed es-Safadi (Parlamento web sitesi)

Ürdün Parlamentosu Siber Suçlar Yasa tasarısını onaylayarak burada belirtilen suçlar için hapis cezalarını ve yüksek para cezalarını sürdürdü. Sendikalar, partiler ve ülkenin medya organları tarafından yürütülen tüm halk çabaları, yasayı parlamentodan geri çekme konusunda başarısız oldu.

Siber suçlara ilişkin değiştirilen yasa tasarısı hükümetten geldiği an itibariyle olağanüstü bir hızla temsilciler tarafından yasal komitelere havale edildi. Komiteler ise Salı gecesi geç saatlerde bu yasayı kabul etti. Meclis, Perşembe sabahı Parlamento Başkanı Ahmed es-Safadi liderliğinde yaklaşık beş saat süren oturumda bu yasayı tartışarak onayladı.

Tartışmalı yasanın görüşülmesi ve onaylanması planı, başbakan ile parlamento arasında bir ittifak haritası çizdi. Kaynaklar, karar merkezlerinin, yasaya yönelik yoğun eleştirilere ve yasanın bazı hükümlerine ilişkin çekincelere rağmen, yasanın anayasal kanallara göre işlemesi konusundaki ısrarını dile getirdi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, Ürdün Başbakanı Beşir el-Hasavne’nin kendisine karşı olan tüm görüşleri etkisiz hale getirdiğini, temsilcilerle karşı karşıya gelme mücadelesine devam ettiğini doğruladı.

Geçen hafta düzenlenen parlamento olağanüstü oturumu
Geçen hafta düzenlenen parlamento olağanüstü oturumu

Başkanlığı ve hukuk komitesi toplantıları aracılığıyla sendikalardan, partilerden ve sivil toplum kuruluşlarından bir dizi gözlem dinleyen Temsilciler Meclisi, hukuki notlar ve yasal argümanlardan da haberdar oldu. Ancak Hukuk Komitesi, kanunda öngörülen suçlar için bazı para cezalarında indirim yapılması dışında bu iddiaları dikkate almadı.

Mevcut hükümetin geri çekmesi ardından 2020’den bu yana hükümetin gündeminde yer alan yeni yasa; bilgi ağı, sistemleri, web sitesi veya sosyal medya platformları aracılığıyla yalan haber, karalama, iftira atma veya herhangi bir kişiyi aşağılama kastıyla gönderilen, yeniden iletilen veya yayınlanan davalarda hapis veya para cezaları uyguluyor. 3 aydan az olmamak üzere hapis cezası ve 5 ila 20 bin Ürdün dinarı arasında değişen para cezası öngörülüyor. Hükümetin öngördüğü 40 bin dinara varan ceza, hukuk komisyonunda indirilmişti.

17. maddeye göre, bilgi ağını kasıtlı olarak çekişme veya fitne çıkarmak, nefreti körüklemek, toplumsal barışı hedef almak, şiddet çağrısı yapmak, bunu meşru kılmak veya dinlere saygısızlık etmek için kullananların eylemleri de suç sayılıyor. Bir yıldan az ve 3 yıldan fazla olmamak üzere hapis, 5 bin ila 20 bin Ürdün dinarı arasında bir para cezası öngörülüyor. İndirimden önceki maksimum limiti 50 bin Ürdün dinarıydı.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel’in açıklamaları Ürdün sahnesinde hararetli tartışmaların fitilini ateşledi. ABD, yasanın teknoloji sektöründe gelecekteki yatırımları engelleyebileceği, muğlak tanımları ve kavramlarıyla bu tür yasaların Ürdün'deki yerel ekonomik ve siyasi reform çabalarını baltalayabileceği yorumunda bulundu. Online ifade özgürlüğünü kısıtlayacağı, Ürdün'deki gazeteciler, blog yazarları ve diğer sivil toplum üyeleri için mevcut sivil alanı azaltacağı iddiasında bulundu.

Ürdün'ün başkenti Amman (AFP)
Ürdün'ün başkenti Amman (AFP)

ABD Dışişleri Bakanlığının bir iç ulusal meseleye müdahalesini reddeden Gazeteciler Sendikası Konseyi, iber suçlar yasası taslağına yönelik tüm itirazlarının Meclis Hukuk Komisyonu tarafından dikkate alınmamasından duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Para cezalarının indirilmesi ile verilen yanıtın, cezaların zaten yüksek tutulması ve genel ifadelerin ele alınmaması açısından kısmi ve yetersiz bir yanıt olarak kaldığına değindi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre sendika, Senato'nun yasayı gözden geçirerek ilgili taraflara danışmasını, Temsilciler Meclisi'nden gelebilecek herhangi bir değişikliği rasyonalize etmek için ülke içindeki ulusal güçlerin ve kanaat önderlerinin gözlemlerini dinlemesini umduğunu ifade etti.



İsrailli müzakereciler Kahire'de Mısır istihbarat şefi ile görüştü

Filistinli kızlar Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta hayır yemeği için bekliyor Salı (Reuters)
Filistinli kızlar Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta hayır yemeği için bekliyor Salı (Reuters)
TT

İsrailli müzakereciler Kahire'de Mısır istihbarat şefi ile görüştü

Filistinli kızlar Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta hayır yemeği için bekliyor Salı (Reuters)
Filistinli kızlar Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta hayır yemeği için bekliyor Salı (Reuters)

Hamas heyetinin Mısır'ı ziyaret ederek savaşı sona erdirmek için 5 ila 7 yıl arasında bir ateşkesi öngören kapsamlı bir vizyon sunmasından günler sonra Mısır istihbarat şefi Tümgeneral Hasan Reşad ile Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer başkanlığındaki İsrail müzakere ekibi arasında Kahire'de Gazze Şeridi'nde ateşkesi görüşmek üzere yeni görüşmeler yapıldı.

ABD Başkanı Donald Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaretten yaklaşık iki hafta öncesine denk gelen bu görüşmelerle ilgili olarak kısmi ilerlemeye işaret eden sonuçlar ile çetrefilli meselelerden bahseden diğer haberler basına sızmaya devam ediyor. Şarku'l Avsat'a konuşan uzmanlara göre kapsamlı bir anlaşmaya yönelik müzakereler, Washington'dan şu ana kadar ciddi bir baskı görmeyen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun uzlaşmaz tutumu nedeniyle sekteye uğrayabilir.

sdfghy
Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gece boyunca süren İsrail hava saldırılarının ardından bir evin enkazında oturan Filistinli bir çocuk kitap tutuyor (AFP)

Kahire Haber Kanalı Pazartesi akşamı “Mısır istihbarat başkanının, Hamas heyetinin birkaç gün önce Mısır'a yaptığı ziyaretin ardından, Gazze Şeridi'nde ateşkese varmak ve Mısır-Katar'ın Gazze Şeridi'nde sükûneti yeniden tesis etmeye yönelik yoğun çabalarının devamı olarak, ateşkesi görüşmek üzere Kahire'de Dermer başkanlığındaki İsrail müzakere ekibiyle bir araya geldiğini” bildirdi.

İlerlemeden söz ediliyor

Mısırlı iki güvenlik kaynağı Reuters'a yaptıkları açıklamada Kahire'de yapılan görüşmelerde büyük ilerleme kaydedildiğini ve tarafların Gazze'de uzun vadeli ateşkes de dahil olmak üzere bir dizi konuda anlaşmaya vardıklarını belirtirken görüşmelerde kaydedilen ilerlemeye rağmen Hamas'ın silahları konusu da dahil olmak üzere bazı çetrefilli noktaların varlığını sürdürdüğünü vurguladı.

Öte yandan Times of Israel'in Salı günkü haberine göre İsrail kaynaklı haberler bu iddiaları sorgulamakta gecikmedi ve ayrıntıların doğru olmadığını vurguladı.

Walla web sitesi ismi açıklanmayan üst düzey bir İsrailli kaynağın “herhangi bir ilerleme kaydedilmediğini” söylediğini aktarırken, Wynet web sitesi İsrailli kaynakların “somut bir ilerleme kaydedilmediğini ve İsrail'in Hamas'ın silahsızlandırılmasını içermeyen yıllar sürecek bir ateşkesi kabul etmeyeceğini” söylediğini aktardı.

İsrail kanalı I24 News'in Salı günü bir yetkiliden aktardığına göre “İsrail ile Hamas arasındaki müzakerelerde ilerleme kaydedildiğine dair haberler doğru değil” diyen yetkili, “İsrail rehinelerin serbest bırakılması için bir anlaşmaya varmak üzere Amerikalılar ve arabulucularla sürekli ve gayretli bir şekilde çalışıyor ancak şu ana kadar bir anlaşmaya varılamadı” dedi.

Müzakerelerin uzaması

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Rakha Ahmed Hassan, İsrail heyetinin ziyaretinin kavramları kabul etme olasılığının bir göstergesi olduğuna inanıyor, ancak İsrail'in genellikle hiçbir şey elde etmeden müzakereleri uzatma konusunda iyi olduğunu belirterek, Hamas'ın silahsızlandırılması gibi İsrail tarafından gündeme getirilen dikenli noktaların mantıksız olduğunu ve özellikle de tam egemen bir Filistin devleti henüz kurulmadığı için uygulama alanı bulamayacağına işaret ediyor.

Rakha, Washington'un Netanyahu üzerinde daha fazla baskı kurması gerektiğini, özellikle de Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde bir anlaşmaya varma olasılığının (tökezleme) ne olursa olsun daha yüksek olduğunu belirterek, Hamas'ın taleplerinin İsrail'deki gösterilerle tutarlı olduğunu ve tek bir anlaşma çerçevesinde savaşa son verilmesini talep ettiğini, ancak çözüm yolunu tıkayanın Netanyahu olduğunu söyledi.

fgyhtj
Gazze'nin merkezindeki Nuseirat mülteci kampında gece boyunca süren İsrail hava saldırılarının ardından enkaz kaldıran bir Filistinli (AFP)

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal'a göre Netanyahu'nun bunu reddetmesi, Hamas'ı ezme konusundaki ısrarı ve hükümetinin düşmesinden korkması kapsamlı bir ateşkese doğru gidilmesini engelleyen konulardır. Nazzal, İsrailli bir heyetin görüşmeleri ele almak üzere Kahire'ye gelmesinin Kahire ile gerilimi azaltma ve Washington'a anlaşma istediği ve bunu engellemediği mesajını verme çabası olduğunu, ancak İsrail'in açıklamaları ışığında “kapsamlı bir ilerleme için iyimserlik olmadığını” belirtti.

Devletleşme beklentileri

Öte yandan uluslararası sesler Gazze'deki savaşa son verilmesini talep etti. Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman Al Sani ve İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy Salı günü yaptıkları ortak açıklamada Filistin devletinin kurulması için ciddi bir siyasi ufukla birlikte derhal ateşkese dönülmesi çağrısında bulundu.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Salı günü yaptığı bir konuşmada “Gazze'de ateşkesin yeniden sağlanması gerektiğini” vurgularken, Uluslararası Af Örgütü Salı günü yayınladığı bir raporda dünyanın Gazze Şeridi'nde İsrail güçleri tarafından işlenen bir soykırımı televizyondan canlı olarak izlediğinden yakındı.

cdfgth
Filistinli bir anne, Pazartesi günü Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da düzenlenen cenaze töreni sırasında İsrail saldırısında ölen oğluna veda ediyor (AP)

Bu çağrıların arifesinde ve İsrail'deki anlaşmazlıkların tırmandığı bir dönemde İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Haaretz ve Yediot Ahronot gazetelerine verdiği iki mülakatta, yolsuzluktan yargılanan Netanyahu'nun siyaset sahnesinden çekilmesini önerdi ve “İsrail toplumundaki gerginliği azaltmanın bir parçası olarak” Netanyahu'nun siyasi hayattan hapse girmeden çekilmesi karşılığında davalarında bir anlaşma olasılığının incelenmesi çağrısında bulundu.

Büyükelçi Rakha, uluslararası taleplerin savaşı durdurmak için baskı oluşturabileceğini düşünerek, İsrail Cumhurbaşkanı'nın İsrail'de tırmanan anlaşmazlıklar ışığında Netanyahu'nun hapse atılmadan sahneden çekilmesi çağrısının daha büyük bir baskı oluşturabileceğini ve bölgeye sükunet ve istikrarın geri dönmesi için ABD'nin baskısıyla daha büyük bir anlaşmaya varılması için bir fırsat olabileceğini açıkladı.

Filistinli siyasi analist Nazzal, Washington'un özellikle Trump'ın ziyareti öncesinde İsrail'e “sert bir baskı” uygulayacağına inanmıyor ve ziyaret daha geniş ve kapsamlı bir ateşkes görüşmelerini içerirken, geçici ya da kapsamlı bir ateşkese ulaşma girişimleri başarısız olursa, Gazze geçişlerini açmak ve insani bir ateşkes içinde açlık sorununu kapatmak için çalışacağını düşünüyor.