Tunus parlamentosu Nahda Hareketi'ni terör listesine dahil etmeyi planlıyor

Bir grup milletvekili, partinin kapatılması için kınama imzaları toplamaya çalışıyor

Milletvekilleri, Ennahda Hareketi'ni siyasi sahneden uzaklaştırmak için çabalıyorlar / Fotoğraf: Tunus Parlamentosu
Milletvekilleri, Ennahda Hareketi'ni siyasi sahneden uzaklaştırmak için çabalıyorlar / Fotoğraf: Tunus Parlamentosu
TT

Tunus parlamentosu Nahda Hareketi'ni terör listesine dahil etmeyi planlıyor

Milletvekilleri, Ennahda Hareketi'ni siyasi sahneden uzaklaştırmak için çabalıyorlar / Fotoğraf: Tunus Parlamentosu
Milletvekilleri, Ennahda Hareketi'ni siyasi sahneden uzaklaştırmak için çabalıyorlar / Fotoğraf: Tunus Parlamentosu

Hammadi Mamari 

Tunus'taki İslami referanslı Nahda Hareketi, yeni bir krizle karşı karşıya duruyor. Bir milletvekili grubu, hareketi terörist bir örgüt olarak sınıflandırmak için bir siyasi liste yayınlama kararı aldı.

Nahda Hareketi, özellikle lideri Raşid el-Gannuşi'nin ülke içinde iç savaşı kışkırttığı iddialarıyla tutuklanmasının ardından, 25 Temmuz 2021'den beri varoluşsal bir mücadele veriyor.

Nahda Hareketi'nin tasfiyesini talep etmek

Halk Meclisi üyesi Fatma el-Mesdi, konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı:

Milletvekilleri Ennahda Hareketi’ni terörist olarak sınıflandıran bir siyasi liste üzerinde imza atmaya hazırlanıyor. Bu liste aynı zamanda yabancı finansman şüpheleri ve siyasi suikastlara karışması nedeniyle hareketin dağıtılmasını talep etmeyi amaçlıyor. Bu tür eylemler yasalarca suç olarak kabul ediliyor. Bu liste 25 Temmuz anısı ve şehit Muhammed el-Berahimi suikastının 10. yıl dönümü münasebetiyle Tunus halkına bir armağan olacak. 

Peki bu siyasi listenin sonuçları ve Nahda Hareketi'ne etkileri neler?

Listede, son on yılda halka karşı suç işleyen herkesin hesap vermesi ve ulusal kurumların Nahda Hareketi'nin devam ettirdiği ihlallerden kurtarılarak doğru egemenlik kavramına ulaşmak için çalışılması gerektiği yer alıyor.

Liste, parlamento da dahil olmak üzere ulusal kurumları bu yaklaşıma katılmaya çağırıyor.

Gazeteci, yazar Muhammed Salih el-Ubeydi konuyla ilgili şu ifadelere yer verdi:

Milletvekilleri, cumhurbaşkanının tutuklanmasının ardından kendi işlerini yönetmede yaşadığı iç kriz ve 25 Temmuz 2021 sonrasında siyaset sahnesindeki konumuyla ilgili yaşadığı dış kriz de dahil olmak üzere birçok krizle karşı karşıya olan Ennahda hareketi üzerinde daha fazla baskı kurmaya çalışıyor. Bu liste, bölünmüş bir politik ortamda sembolik bir öneme sahiptir. Ennahda Hareketi, lideri ve diğer yöneticilerine yöneltilen dış finansman ve teröre katılım suçlamalarının kanıtlanması durumunda yargı yoluyla dağıtılma tehdidi altında artan baskılara maruz kalmaktadır. Ennahda hareketi, faaliyetlerinin kısıtlanması, ofislerinin kapatılması ve liderlerinin tutuklanması nedeniyle etkisini ve tabanını daha fazla kaybediyor. Bu da kaçınılmaz olarak değişen siyasi haritadaki varlığının giderek küçülmesine yol açacak.

"Hukuk partileri feshedebilir"

Hâkim ve hukuk araştırmacısı Ferid bin Cuha, söz konusu listenin yasal okumasını şöyle yaptı:

Hukuk parti ayrımı yapmaz, partileri sınıflandırmaz. Ancak belirli siyasi örgüt üyelerinin terör eylemleri veya şiddet kullanmaları durumunda, o siyasi örgüte mensup kişilerin suçlanmasına yol açabilir ve bu da tabii ki bu kişilerin bağlı olduğu siyasi yapıyı etkiler. Bu fiillerin şahsi olması ve zanlıların mensubu olduğu siyasi oluşumla ilgisi olmaması halinde parti suçlanamaz. Ancak, suçlamalar doğrulandığında ve yargı tarafından mahkûm edildiklerinde, bu doğrudan parti üzerinde etkili olabilir ve parti yargı kararıyla feshedilebilir.

Hareketten eleştirel sesler yükseldi

Diğer yandan Nahda Hareketi, Tunus'taki suikastlerle herhangi bir bağlantısı olduğu iddiasını reddetti ve kendisine karşı mahkemeye verilecek dosya veya belgesi olan herkesi bu belgeleri sunmaya çağırdı, beyhude suçlamalara ve hareketin şeytanlaştırılmasına son verilmesi çağrısında bulundu.

Eski milletvekili ve hareketin liderlerinden Yemine ez-Zağlami, harekete karşı oluşan muhalif tavırları şöyle eleştirdi:

Milletvekillerinin yaptıkları siyasi bir duruşun ifadesidir. Bu listenin yasal dayanağını göstermek zorundalar. Böyle girişimlerle başarısızlıklarını örtbas etmeye çalışıyorlar. Ennahda hareketi Tunus'un bağımsız bir yargıya sahip olduğunu düşünüyor. Yargı, üzerindeki baskılara rağmen hala kararlıdır ve hareketi dağıtabilecek tek mercii de odur. Milletvekilleri böyle bir girişimle çıkmaza düştü, bu sebeple siyasi puan kazanmaya çalışıyorlar. Öncelik ekonomik ve sosyal olarak zorlu durumda olan ülkenin şartlarının düzeltilmesi olmalıdır. Kin ve tasfiye politikalarını aşmak ve diyaloga yönelmek, Tunus'u tehdit eden zorluklara ve risklere karşı uyanık olmayı gerektirir.

Hareketin yönetiminden de şu şekilde bir açıklama yapıldı:

Hareket diğer bazı partiler gibi gizlilik içinde faaliyet gösteriyordu ve bu partiler tacize ve hapis cezasına rağmen siyasi faaliyete ve halk tabanına sahipti. Eğer yetkililer, hareketi gizlice çalışmaya zorlamak istiyorsa, bunu yapabilirler.

Nahda Hareketi'nin lideri Raşid Gannuşi'nin tutuklanmasının ardından İçişleri Bakanı Kemal el-Fakih, 1978 tarihli Olağanüstü Hal Yasası'na dayanarak hareketin genel merkezi ve Tunus'taki tüm bürolarında toplantı yapılmasını yasaklayan bir karar aldı.

Güvenlik güçleri de hareketin merkez ofislerini ülkenin çeşitli bölgelerinde kapattı.

Hareket, merkez ofisin kapatılmasını ve diğer ofislerin denetime tabi tutulmasını reddeden bir bildiri yayımladı ve bu kararın, hareketin politik etkinliğinin "meşru bir şekilde engellenmesi" olduğunu belirtti.

 

Independent Arabia - Independent Türkçe



ABD'nin Gazze Şeridi'ne yardım için desteklediği plan ne ve BM bunu neden reddediyor?

İsrail'in 6 haftadır tüm tedariği kesmesi Gazzelileri açlıkla tehdit ediyor. (Reuters)
İsrail'in 6 haftadır tüm tedariği kesmesi Gazzelileri açlıkla tehdit ediyor. (Reuters)
TT

ABD'nin Gazze Şeridi'ne yardım için desteklediği plan ne ve BM bunu neden reddediyor?

İsrail'in 6 haftadır tüm tedariği kesmesi Gazzelileri açlıkla tehdit ediyor. (Reuters)
İsrail'in 6 haftadır tüm tedariği kesmesi Gazzelileri açlıkla tehdit ediyor. (Reuters)

ABD destekli bir vakıf, Filistin topraklarında yeni bir yardım dağıtım modelini denetlemek için mayıs ayı sonuna kadar Gazze Şeridi'nde faaliyete geçmeyi hedefliyor. Ancak Birleşmiş Milletler (BM), söz konusu planın dürüstlük ve tarafsızlıktan yoksun olduğunu belirterek, bu planda yer almayacağını ifade etti.

Gazze İnsani Yardım Vakfı nedir?

ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı, Gazze Şeridi'nde yardım dağıtımını denetleyecek. Cenevre Ticaret Sicili, vakfın şubat ayında İsviçre'de kurulduğunu gösterdi.

Plan hakkında bilgi sahibi bir kaynak, vakfın UG Solutions ve Safe Reach Solutions adlı iki ABD'li özel güvenlik ve lojistik şirketiyle çalışmayı planladığını söyledi. Plan hakkında bilgi sahibi olan ikinci bir kaynak ise Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın şimdiden 100 milyon dolardan fazla bağış aldığını bildirdi. Paranın nereden geleceği ise belli değil.

ABD'nin BM Daimî Temsilciliği Geçici Maslahatgüzarı Dorothy Shea bu ayın başlarında BM Güvenlik Konseyi'ne üst düzey ABD'li yetkililerin vakfın faaliyete geçmesi için İsrail'le birlikte çalıştığını söylemiş ve BM ile yardım kuruluşlarını iş birliği yapmaya çağırmıştı. İsrail, vakfın yardım dağıtımına karışmadan faaliyet göstermesine izin vereceğini söyledi.

Yeni plan nasıl işleyecek?

Gazze İnsani Yardım Vakfı, başlangıçta üçü güneyde ve biri Gazze Şeridi'nin orta kesiminde olmak üzere dört güvenli dağıtım bölgesinden faaliyet göstereceğini ve ‘önümüzdeki ay içinde Gazze Şeridi'nin kuzeyi de dâhil olmak üzere ilave bölgelerin açılacağını’ bildirdi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu dün yaptığı açıklamada, ilk dağıtım bölgelerinin inşasının önümüzdeki günlerde tamamlanacağını ve İsrail'in ‘Gazze'nin güneyinde büyük güvenli bölgeler kurmayı’ planladığını söyledi. Netanyahu, “Biz diğer bölgelerde savaşırken Filistinliler kendi güvenlikleri için oraya taşınacaklar” dedi.

Gazze İnsani Yardım Vakfı, ‘sivillerin zorla yerinden edilmesinin hiçbir biçimine katılmayacağını ya da desteklemeyeceğini’ ve açabileceği tesislerin sayısı ya da yeri konusunda bir sınırlama olmadığını vurguladı. Vakıftan yapılan açıklamada, “Gazze İnsani Yardım Vakfı, yardımları sınır kapılarından güvenli dağıtım alanlarına taşımak için güvenlik yüklenicilerini kullanacak. Yardımlar bölgelere ulaştığında, sivil insani yardım ekipleri tarafından doğrudan Gazzelilere dağıtılacak” denildi.

İsrail'in BM Daimî Temsilcisi Danny Danon bazı yardım kuruluşlarının Gazze İnsani Yardım Vakfı ile çalışmayı kabul ettiğini açıkladı. Bu kuruluşların isimleri henüz bilinmiyor. Vakıf, dağıtım bölgelerine ulaşamayanlara yardım ulaştırmak için mekanizmaları tamamlamakta olduğunu söyledi. Vakıf ayrıca, yardım alanlarla ilgili hiçbir kişisel bilgiyi İsrail ile paylaşmayacağını ve İsrail ordusunun ‘dağıtım alanlarının hemen yakınında bulunmayacağını’ belirtti.

BM neden yeni dağıtım modeliyle iş birliği yapmıyor?

BM, ABD'nin desteklediği dağıtım planının örgütün köklü tarafsızlık, yansızlık ve bağımsızlık ilkelerine uymadığını söylüyor. BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Tom Fletcher, alternatif öneri üzerinde zaman kaybedilmemesi gerektiğini söyledi.

BM Güvenlik Konseyi'ne verdiği brifingde Fletcher, “İsrail tarafından ilk ortaya atılan planla ilgili sorunların daha fazla yerinden edilmeyi dayatması, binlerce insanı tehlikeye atıyor. Yardımı Gazze Şeridi'nin sadece bir bölümüyle sınırlıyor ve diğer kritik ihtiyaçları karşılamıyor. Yardımı siyasi ve askeri hedeflere bağlı kılıyor. Açlığı bir pazarlık kozu haline getiriyor” ifadelerini kullandı.

BM, Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'nın (UNRWA) Gazze Şeridi'ndeki yardım operasyonlarının belkemiği olduğunu söyledi. Ancak İsrail, UNRWA’yı kendisine karşı kışkırtıcılık yapmakla suçluyor ve çalışanlarını ‘terörist faaliyetlere karışmakla’ itham ediyor. BM tüm bu suçlamaları soruşturma sözü verdi.

Gazze İnsani Yardım Vakfı, ‘pratik bir çözüm bulmak için İsrail ile birlikte çalışmanın insani ilkelerin ihlali anlamına gelmediğini’ savunuyor.

Yardım dağıtımı için neden alternatif bir plan önerildi?

İsrail, Hamas’ı yardımları çalmakla suçlayarak, 2 Mart'tan bu yana tüm yardımların Gazze Şeridi'ne girişini engelliyor. İsrail, 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyindeki kasabalara düzenlenen ve İsrail istatistiklerine göre bin 200 kişinin ölümüne yol açan saldırıda Gazze Şeridi'ne götürülen tüm esirlerin serbest bırakılmasını talep ediyor. Söz konusu saldırı, Gazze Şeridi'nde 53 bin kişinin hayatını kaybettiği savaşı tetikledi.

Geçtiğimiz nisan ayı başında İsrail, Gazze Şeridi'nde ‘yardımların izlenmesi ve girişi için yapılandırılmış bir mekanizma’ önerdi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, ‘yardımlara daha fazla kısıtlama getirilmesi ve her kalori ve un tanesinin kontrol edilmesi’ tehdidinde bulunduğunu söyleyerek bu öneriyi reddetti.

O zamandan bu yana yardımların yeniden başlamasına izin vermesi için İsrail üzerindeki baskı artıyor. BM destekli bir küresel açlık gözlemcisi olan Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması, geçtiğimiz hafta Gazze nüfusunun dörtte birine denk gelen yarım milyon insanın açlık riski altında olduğu uyarısında bulundu.

ABD Başkanı Donald Trump, ‘Gazze Şeridi'nde çok fazla insanın açlıktan öldüğünü’ kabul etti. İsrail'in önerisi konusundaki çıkmazın ortasında Washington, yardım dağıtımını denetlemek üzere yeni kurulan Gazze İnsani Yardım Vakfı'nı destekledi. Vakıf birkaç gün önce yaptığı açıklamada, mayıs ayı sonuna kadar Gazze Şeridi'nde çalışmaya başlamayı hedeflediğini belirtti. Bu arada İsrail, mevcut mekanizmalar çerçevesinde sınırlı yardımın yeniden başlamasına izin verdi.

Yardımların ulaştırılmasında şu anda hangi mekanizmalar kullanılıyor?

Çatışmaların başlamasından bu yana BM, Gazze Şeridi'ne yönelik insani yardım operasyonlarının İsrail'in askerî harekâtı, Gazze'ye erişim kısıtlamaları ve silahlı çetelerin yağmalamaları nedeniyle aksadığını belirtti.

Ancak BM, yardım dağıtma sisteminin etkili olduğunu ve bunun özellikle İsrail'in mart ortasında askeri operasyonlara yeniden başlamasından önceki iki aylık ateşkes sırasında belirgin olduğunu savundu. Yardımlar önce İsrail tarafından incelenip onaylandıktan sonra Gazze sınırları içine taşındı ve burada BM tarafından teslim alınıp dağıtıldı.

BM Sözcüsü Stephane Dujarric pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Bu sisteme geri dönebiliriz. İşleyen bir mekanizmamız var. Tekerleği yeniden icat etmemize gerek yok. Yardım operasyonlarında yeni bir ortağın bize Gazze Şeridi'ndeki işimizi nasıl yapacağımızı söylemesine ihtiyacımız yok” ifadelerini kullandı.

Fletcher pazartesi günü BM'nin yardım hacmini arttırmak için İsrail'den beklentilerini şöyle özetledi: Gazze Şeridi'ne biri kuzeyde diğeri güneyde olmak üzere en az iki sınır kapısının açılması, prosedürlerin basitleştirilmesi ve hızlandırılması, kota olmaması, erişimin engellenmemesi, yardım ulaştırılırken saldırı olmaması ve gıda, su, tuvalet malzemeleri, barınma, sağlık hizmetleri, yakıt ve gaz dahil olmak üzere bir dizi ihtiyacın karşılanmasına izin verilmesi.