Lübnan’da devlet maaşları ödemekte güçlük çekerken, Hizbullah Sünni çoğunluğun bulunduğu bölgelere yatırımlarını artırıyor

Açılış töreninden görüntüler (Ulusal Haber Ajansı)
Açılış töreninden görüntüler (Ulusal Haber Ajansı)
TT

Lübnan’da devlet maaşları ödemekte güçlük çekerken, Hizbullah Sünni çoğunluğun bulunduğu bölgelere yatırımlarını artırıyor

Açılış töreninden görüntüler (Ulusal Haber Ajansı)
Açılış töreninden görüntüler (Ulusal Haber Ajansı)

Lübnan’da devlet, vatandaşların yaşamsal ihtiyaçlarını ve memurların maaşlarını dahi karşılayamayacak kadar ciddi bir mali çöküş yaşarken Hizbullah ise başta Kuzey Lübnan olmak üzere Sünni çoğunluğun bulunduğu bölgelere büyük miktarda mali yardım sağlanacağını duyurdu. Başbakan Necip Mikati ise maaşların bu ayın sonunda sağlanamayabileceğini açıkladı.

Hizbullah, Lübnan'ın kuzeyindeki Akkar valiliğindeki el-Huveyş beldesindeki bir mahalleye sağlanan su kuyusu için bir güneş enerjisi santralinin açılışını yaptı. Açılış törenine Hizbullah'taki Lübnan Dağı ve Kuzey bölgesi yetkilisi Şeyh Muhammed Amr, partinin kuzey kesimi yetkilisi Şeyh Rıza Ahmed, Teavanu Derneği Başkanı Adid Şuman, belediye başkanları ve kasaba halkı katılım sağladı.

Şuman, Hizbullah'ın son üç ayda Akkar valiliğinde Teavanu Derneği aracılığıyla yaptığı yardım ve hizmetlerden bahsetti. Hastaneye ve ilaç tedavisi hususunda yardımların 500 bin doları aştığını dile getiren Şuman, “Akkar, Hizbullah Genel Sekreteri Seyyid Hassan Nasrallah'tan özel ve büyük ilgi görüyor. Mahrum bölgelerde ve gecekondu mahallelerinde su ve alternatif enerji ile ilgili birçok proje uygulandı” açıklamalarında bulundu. Hizbullah, 2021'de Akkar'da akaryakıt deposu patlamasında hayatını kaybeden onlarca kişinin ailelerine para bağışlamış ve çeşitli yardımlarda bulunmuştu.

Ortadoğu Stratejik İşler Enstitüsü Direktörü Dr. Sami Nadir, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Partinin istediği, Sünni liderlerin yokluğundan yararlanarak Sünni toplumda daha fazla yer edinmek. Mali kriz de bu amaca ulaşmasında ona şans tanıyor. Evet partinin kendisi ve çevresi mali çöküşten mustarip, ancak en az etkilenen taraf konumunda. Zira paralel ekonomiye başvuruyor. Ekonomi hususunda gördüklerimizi, açıkça desteklenen Fetih Hareketi'ne karşı çıkan Filistinli gruplar aracılığıyla Sünni bölgelerinin ihlal edildiği Ayn el-Hilve’deki güvenlik seviyesinde gördük” ifadelerini kullanıyor.

Şii muhalif Ali el-Emin ise şu ifadeleri kullanıyor: 

Hizbullah'ın Akkar, Trablus ve diğer Sünni bölgelerde Direniş Tugayları adı altında grupları, siyasi güçleri, şeyhleri ​​ve sürekli yardımlarda bulunan dernekleri var. Şüphesiz Akkar'a ayda 500 bin dolardan fazla para ödüyor, taraftar ve destekçi çekmeye çalışıyor. Ancak parti tarihinde bu kadar çok Lübnanlı tarafından rekabet ve husumet ile karşı karşıya kalmadığı düşünülürse, partinin bu alanda istediğinin gerçekleştiği söylenemez. Şii çevrede partizanlara, kendi kurumlarına ve partizan çevresine bağlı olanlara para veriyor, yani bu yardımlar bu ortamın sadece yüzde 20'sine kadar uzanmıyor. Yardımları alanlar, toplumun geri kalanı üzerinde gerekli etkiye sahip. Uluslararası yardıma yatırım yapan parti, elektrik sektöründen ve sınır ötesi kaçakçılıktan doğrudan ve dolaylı olarak faydalanıyor. Hizbullah devletin yerini alamaz, bunu yapabilseydi gecikmezdi.

Geçtiğimiz günlerde aktivistler ve medya, Hizbullah'ın koordinasyon ve irtibat subayı Vefik Safa'nın Lübnan Sivil Savunma Genel Müdürü General Raymond Hattar ile konuşurken çekilmiş bir videosunu yayınladı. Hattar, Hizbullah ile bağlantılı bir bölgede havaalanı yolunda çıkan büyük yangın ile ilgileniyordu.

Safa, söz konusu görüntülerde, Hizbullah'ın tüm araçlarının Sivil Savunma İtfaiye Teşkilatı'nın emrinde olduğunu ifade etti. Yangının ciddiyetine değinen Safa, bir an önce söndürülmesi gerektiğini vurguladı. Parti karşıtları ise “Safa'nın sözleri, partinin devletle rekabet ettiğini teyit eder nitelikte. Zira Hizbullah, Lübnan devletinin yıkıntıları üzerine kendi devletini kurdu” dedi.



Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.