Filistinliler, İsrail’in kolaylıklara ilişkin niyetinden şüpheli

Hükümet koalisyonundaki partiler birbirleriyle çatışıyor.

 İsrail ordusu, Batı Şeria’daki Askar mülteci kampındaki Abdulfettah Haroşa’nın ailesinin evini bombaladı. (WAFA)
İsrail ordusu, Batı Şeria’daki Askar mülteci kampındaki Abdulfettah Haroşa’nın ailesinin evini bombaladı. (WAFA)
TT

Filistinliler, İsrail’in kolaylıklara ilişkin niyetinden şüpheli

 İsrail ordusu, Batı Şeria’daki Askar mülteci kampındaki Abdulfettah Haroşa’nın ailesinin evini bombaladı. (WAFA)
İsrail ordusu, Batı Şeria’daki Askar mülteci kampındaki Abdulfettah Haroşa’nın ailesinin evini bombaladı. (WAFA)

Filistinliler, Filistin Yönetimi’ni desteklemek için bir dizi stratejik karar konusunda İsrail’in ortaya koyduğu niyete ilişkin şüphe duyuyor. Tel Aviv’de hükümet içinde buna karşı siyasi bir mücadelenin varlığına ek olarak, daha önce bu tür kararların uygulanmadığına tanık olduklarını söyleyen Filistinliler, her gün iki devletli çözümü engelleyen hamlelere rağmen söz konusu hükümete kılıf sağlamaya devam eden ABD yönetimine tepki gösterdiler.

Tel Aviv’deki siyasi ve güvenlik yetkilileri, İsrail güvenlik birimlerinin Filistin Yönetimi’ni güçlendirmek için önlemler alınmasını tavsiye ettiğini belirtmişti. Ayrıca bu önlemlerin, İbrahim Anlaşmaları’nı genişletmek için ek anlaşmalar yapılması yolunda ABD baskısı ile ‘karadaki yangınların’ söndürülmesine de katkı sağlayacağını kaydetmişti.

Yediot Aharonot gazetesinin haberine göre İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın desteğiyle kabine bakanlarını böyle bir planı kabul etmeye ikna edip edemeyeceği belli değil. Gazete haberinde şu ifadelere yer verdi:

“Kırılması gereken çekirdek, Filistin Yönetimi’ni güçlendirmeye yönelik bu tür önlemlere şiddetle karşı çıkan Bakanlar Bezalel Smotrich ve Itamar Ben Gvir’dir.”

ZXASCDF
Batı Şeria’daki el-Halil yakınlarında bulunan İsrail yerleşimlerinin genişletilmesine karşı Filistinliler tarafından protesto düzenlendi, Eylül 2022 (EPA)

Yediot Aharonot, İsrail tarafından dikkat çekilen önemlere değinirken, “İsrail ve Filistinliler arasındaki tüm çakışma alanlarıyla ve her iki taraftan da sahada büyük bir değişiklik bekleyen ABD yönetimiyle koordinasyonla ilgili” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre söz konusu adımlar şu şekilde sıralandı:

-Yeni yerleşim yerlerinin inşasının kesin olarak durdurulması ve yalnızca yerleşim birimleri içinde yapılaşmaya izin verilmesi. Ek karakolları resmi yerleşim yerlerine dönüştürmemek. Sorun, İsrail- Filistin çatışmasının, yani Batı Şeria’da tamamen İsrail makamlarının kontrolündeki C Bölgesi de dahil olmak üzere onaylanmış yerleşim inşaat planlarının yokluğunda, Batı Şeria’daki C Bölgesi’ne yapılan yerleşimci saldırısının merkezinde duruyor.

-İsrail hükümeti, Filistinlilere ve kasabalarına karşı her geçen gün artan yerleşimci saldırılarına karşı mücadele etmek için Filistinlilerin, ABD’lilerin ve Avrupalıların öne sürdüğü taleplere yanıt vermeyi taahhüt ediyor.

-Filistin halkının durumunu büyük ölçüde etkileyen gerginlik dönemlerinde geçişlerin kapatılması sürecini azaltmak. Kapatma gerçekleştiğinde bile, İsrail’den Filistin Yönetimi bölgelerine mal yüklü tırların giriş çıkışlarına ve geçişlerin her iki tarafında ticari ilişkilere izin verilmelidir.

AS
Filistinli işçiler, 1 Mayıs’ta Batı Şeria’daki Tulkarim yakınlarındaki bir kontrol noktasından İsrail’e geçerken görüntülendi. (EPA)

-Günlük 150 binden fazla Filistinli işçinin İsrail’de ve 22 binden fazla Filistinli işçinin yerleşim yerlerinde çalışmak üzere girişine ek olarak, İsrail’de tatillerde ve bayramlarda sınır kapılarına yönelik kapatmaların azaltılması. Filistinli işçilerin sınır kapılarından geçememesi, inşaat, tarım ve sanayi sektörlerinde bu işçilere bağlı olan ekonomiye büyük zarar veriyor.

-Filistinlilerin güneydeki (geçen yaz başlayan) Ramon Havaalanı aracılığıyla yurt dışına seyahat etmelerine izin verme düzeyini artırmak.

-Mısır ile iş birliği içinde Gazze açıklarında deniz gaz sahasını açmak ve geliştirmesini sağlamak.

-Allenby kapısından geçen Filistinlilerden ve ziyaretçilerinden elde edilen gelirin paylaşılması. Böylece yarısının İsrail’e diğer yarısının da Filistin Yönetimi’ne aktarılması.

-Filistin topraklarındaki siyasi liderler ile İsrail arasında halka açık toplantılar düzenlemeye dönüş. Mısır, Ürdün ve ABD’nin arabuluculuğu ve katılımıyla Şarm eş-Şeyh zirvesinde İsrail- Filistin görüşmelerinin yeniden başlaması.

-İsrail’de alıkoyulan ve silahlı operasyonda yer almayan şehitlerin cenazelerinin teslim edilmesinin yanı sıra özellikle cezaevlerinde uzun süreler geçirmiş ve geriye fazla yılı kalmamış hasta ve yaşlı güvenlik mahkûmlarının serbest bırakılması.

İsrail hükümetindeki siyasi kaynaklara göre Netanyahu ve Gallant, Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Tzachi Hanegbi ve güvenlik servislerinin liderleri, kabinedeki siyasi ve güvenlik işlerinden sorumlu bakanları bu adımlara ikna etmeye çalışacak.

AS
Batı Şeria’da bir Filistinliyi tutuklayan İsral askerleri. (AFP)

Ancak Ramallah Yönetimi bu önlemleri ‘İsrail’in yerel, uluslararası ve Arap kamuoyunu yanıltması’ olarak değerlendirdi. ABD ve bazı Batılı ülkeleri eleştiren yönetim, işgalci devlete uluslararası yaptırımlardan muafiyet sağlayan ülkelerin, iki devletli çözümü sabote etmeye ortak olduklarını ve İsrail’i uluslararası hukuka uygun olarak daha fazla ihlal ve suç işlemeye teşvik ettiklerini vurguladı. 

Filistin Yönetimi ayrıca Netanyahu’nun aşırı sağcı hükümetinin Filistin Devleti toprakları pahasına sömürgeci ve yayılmacı proje ve planlarını uygulamaya devam ettiğini ve Apartheid rejimini derinleştirmeyi sürdürdüğünü dile getirdi. Yönetim, Netanyahu’nun, bu eylemleri yalnızca açıklamalarıyla değil, aksine Kudüs dahil işgal altındaki Batı Şeria’da yürüttüğü sömürgeci eylemler ve önlemler aracılığıyla ortaya koyduğunu belirtti.



Sudan: HDK Mavi Nil'e girdi, ordu bir kasabayı yeniden ele geçirdi

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de daha önce yaşanan çatışmalar sonucu bir canlı hayvan pazarında çıkan yangından (AFP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de daha önce yaşanan çatışmalar sonucu bir canlı hayvan pazarında çıkan yangından (AFP)
TT

Sudan: HDK Mavi Nil'e girdi, ordu bir kasabayı yeniden ele geçirdi

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de daha önce yaşanan çatışmalar sonucu bir canlı hayvan pazarında çıkan yangından (AFP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de daha önce yaşanan çatışmalar sonucu bir canlı hayvan pazarında çıkan yangından (AFP)

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Sudan'ın güneydoğusundaki Mavi Nil eyaletine ani bir saldırı düzenleyerek et-Tadamun bölgesindeki Cerive ve Roro kasabalarının kontrolünü ele geçirdi. Ordu güçleri de komşu Sennar eyaletindeki el-Lenkdi kasabasını geri aldı.

HDK üyeleri X platformunda yayınladıkları videolarla, Sudan ordusunun dördüncü tümeninin karargahının da bulunduğu eyaletin başkenti ed-Damazin'e yaklaşık 70 kilometre uzaklıktaki bölgelerde bulunduklarını teyit etti.

scdf
El-Faşir'deki bombardıman sonrası (sosyal medya)

HDK eylül ayında ilerleyerek Roro kasabasını kontrol altına aldı, ancak daha sonra geri çekilerek Sennar eyaletindeki ed-Dali ve ed-Mazum'da konuşlu ana güçlerine katıldı.

Öte yandan medya organları ordunun Sennar eyaletinin başkenti Singa'ya yaklaşık 60 kilometre mesafede bulunan el-Lenkdi kasabasını geri aldığını duyurdu.

Ekim ayında ordu Sennar'daki ed-Dendir ve es-Suki kentlerinin yanı sıra bu kentleri çevreleyen bazı küçük kasabaları da geri aldı.

Raporlar ordunun haziran ayında HDK tarafından ele geçirilen Singa şehrine doğru önemli ilerleme kaydettiğini gösteriyor.

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sükûnet, bir yandan ordu ile müttefik silahlı grupların ortak gücü, diğer yandan da HDK arasında yeniden başlayan çatışmalarla bozuldu. Yerel kaynaklar Şarku’l Avsat'a, HDK'nin 6. Askeri Tümen Komutanlığı'na doğru bir dizi yerleşim bölgesini ağır toplarla bombaladığını bildirdi.

cxdvf
Darfur bölgesindeki el-Faşir Hastanesi’nde meydana gelen yıkımdan (Darfur Bölge Valisi’nin Facebook hesabı)

Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Bombardıman kentte günlerdir süren sükunetin ve savaşan taraflar arasındaki kara çatışmalarının azalmasının ardından geldi” dedi.

Ordunun el-Faşir'deki 6. Piyade Tümeni tarafından yapılan açıklamada, kentin önceki günlere kıyasla yüzde 80 daha sakin olduğu ifade edildi.

Sudan resmi haber ajansı SUNA’ya göre, HDK milisleri ayrım gözetmeksizin bir dizi dağınık mahalleyi bombaladı.

Tümen tarafından yapılan açıklamada, savaş uçaklarının ‘düşman kalelerini hedef alan üç hava saldırısı düzenlediği, büyük başarılar elde ettiği ve milislerin şehrin doğusuna çekildiği’ bildirildi.

Ordu, ‘durumun kontrol altında olduğunu ve kuvvetlerinin tüm muharebe eksenlerinde ilerlediğini’ doğruladı.

Silahlı gruplardan oluşan ortak güç, ‘HDK tarafından el-Faşir'e çeşitli eksenlerden başlatılan şiddetli saldırıları engellediğini’ bildirdi. Yerel kaynaklar da “HDK kentteki ana hastaneye girdi ve kontrolü ele geçirdi. Geçmişteki çatışmalar sırasında çevre mahallelere girmeyi ve tümen komutanlığına yakın savunma siperleri kurmayı başarmalarının ardından el-Faşir'e ilerlemeye çalışıyorlar. Ancak ordu ve silahlı grupların güçlü direnişiyle karşılaşıyorlar” ifadelerini kullandı.

gtyh
El-Faşir'de çatışmaların patlak vermesi yüz binlerce kişinin eyaletin kuzeyindeki güvenli bölgelere göç etmesine neden oldu. (AFP)

El-Faşir sakinlerine göre, sivil bölgeleri hedef alan ayrım gözetmeyen top ve füze atışları nedeniyle binlerce aile kentten kaçmaya devam ediyor.

Resmi istatistikler geçen yıldan bu yana kentteki çatışmalarda en az bin sivilin öldüğünü ve yaralandığını gösteriyor.

Birleşmiş Milletler (BM) ve Sudan'daki insani yardım ortaklarına göre, çatışmaların patlak verdiği Nisan 2023'ten bu yana 188 binden fazla kişi hayatını kaybetti ve 33 binden fazla kişi yaralandı.