Yemen’de Husi darbecilerin İbb ilinde yeni bir hapishane inşa etme planı aktivistlerde, insan hakları örgütlerinde ve bölge sakinlerinde, il halkına karşı her gün artan adam kaçırma ve işkence gibi ihlallerin artacağı endişesine neden oldu. İbb ili, darbeden bu yana birçok hizmetten ve hayati önemdeki tesislerden yoksun.
Husi darbeciler birkaç gün önce İbb şehri eteklerindeki Şaban bölgesinde ‘Yeni Merkezi Islahevi’ adını verdikleri projenin uygulanmaya başladığını duyurdu. Söz konusu cezaevi, aktivistlerin aktardığına göre şu an çeşitli davalar ve asılsız suçlamalar bekleyen yüzlerce tutukluyla dolup taşan öncekilere ekleniyor.
Husi isyancılar tarafından kontrol edilen Saba haber ajansının bildirdiğine göre geçtiğimiz günlerde İbb'de, Husi denetçiler ile askeri ve güvenlik liderlerinin yer aldığı bir toplantı düzenlendi. Cezaevinin inşasına başlanması tartışıldı.
Yapılan açıklamalar bir vatandaşın kaçırıldıktan üç gün sonra bir Husi hapishanesinde işkence altında yaşamını yitirdiği yönünde.
Atıf Cemal adlı Yemenlinin iki hafta önce kaçırıldığı bilgisi paylaşıldı. Cemal’in İbb ilinin el-Meşne semtindeki bir Husi hapishanesinde öldüğü kaydedildi. İldeki insan hakları kaynakları, ailesinin hapishane amirlerinden Cemal’in ani ölümünü bildiren bir telefon aldığı bilgisini paylaştı.
Kaynaklar, mahkumların verdiği bilgiler doğrultusunda Husi darbecilerin Atıf Cemal'in kaçırıldığı andan itibaren işkenceye tabi tuttuğunu aktardı. Annesinin görmesi engellenen cenaze hastaneye kaldırıldı. Daha sonra annenin, oğlunun ölümüyle ilgili herhangi bir iddiada bulunmaması karşılığında Cemal'in cesedini alıp gömmesine izin verildi.
Yaklaşık iki ay önce ise İbb’deki Merkez Cezaevi'nde felç geçiren bir mahkum yaşamını yitirmişti. Şahsın kasıtlı ihmal, sıhhi teçhizatın bulunmaması ve cezaevindeki tıbbi ekipmanın azlığı nedeniyle cezaevinde tedavi görmediği anlaşıldı.
İbb'deki aktivistler ve insan hakları örgütleri, kaçırılan yüzlerce kişinin akıbetinin ortaya çıkarılmasını talep ediyor. Kaçırılanların çoğunun Husi darbeciler tarafından alıkonan, aylarca ve yıllarca zorla gizli gözaltı tesislerinde tutulan çocuklar ve genç yetişkinler olduğu biliniyor.
Son dönemde darbeye, darbeci unsurların uygulamalarına ve yolsuzluğa karşı hareketlilik kaydedilirken yerel insan hakları ve sosyal kaynaklara göre Husi darbecilerin ilde büyük bir merkezi hapishane inşa etme planı, halka yönelik baskı ve taciz kampanyalarını artırma niyetini ortaya koyuyor.
Kaynaklar, Husi milislerin yeni bir hapishane inşa etme niyetinin, kendi kontrolündeki hapishanelerin doluluğundan kaynaklandığını ifade ediyor.
İbb ve diğer iller hizmet eksikliği, artan açlık, yoksulluk, işsizlik ve her türden yüksek düzeyde suç ve ihlalin eşlik ettiği benzeri görülmemiş bir güvenlik kaosuna tanık oluyor.
İbb sakinleri, halkın çektiği acıları görmezden gelmeyi sürdüren Husi milislerinin yeni hapishaneler kurma niyetinden duydukları korkuyu dile getirdi. Nüfus yoğunluğu bakımından Yemen'in kalabalık illerinden olan İbb’de tüm sektörlerde ihlaller ve yolsuzluklar yürütüldüğü vurgulandı.
Mahalle sakinleri şu açıklamada bulundu:
“Milislerin bu zor durumda, bize fayda sağlayacak ve acımızı dindirecek kalkınma projelerini hayata geçirdiklerini ilan edeceklerini, darbeden ve savaşlardan yorgun olan biz vatandaşları şaşırtacağını ummuştuk. Yemen ve ilin içinde bulunduğu vahim durum, yeni cezaevleri kurulmasını, taciz ve baskı yöntemlerinin geliştirilmesini değil, toplumsal meselelere, vatandaşların acıları ve kaygılarına dikkat edilmesini gerektiriyor.”
İbb’de yaşayan, Usame Ali takma adlı bir vatandaş, milislerin halka karşı daha fazla ihlal, adam kaçırma ve tutuklama yapılmasını kolaylaştıracak yeni bir hapishanenin inşa edilmesini kınadı. Kalkınma amacı gütmeyen bu projenin, İbb’de sivillerin maruz kaldığı Husi istismarının boyutunu kanıtladığını vurguladı.
Şarku’l Avsat’a konuşan Usame, “Husi darbecilerin baskısı artıyor. Diğer iller birden fazla hapishane barındırmazken İbb ilinde ise iki hapishane olacak” dedi.
Şarku’l Avsat’a konuşan Yemenli insan hakları aktivistleri, grubun İbb'de yönettiği hapishane ve tutuklu merkezi sayısının 100'den fazla olduğunu tahmin ediyor. Çoğunun gizli yollarla geliştirildiği, en temel uluslararası standartlardan yoksun olduğu kaydedildi.
İbb'de son yıllarda milisler tarafından kurulan cezaevlerinin çoğu kamu kurum ve kuruluşlarının bodrum katlarında, evlerde, okullarda, camilerde ve spor salonlarında bulunuyor. Husiler, ilin çeşitli bölgelerinde başlattığı baskın ve kampanyalarda kaçırılan ve tutuklanan yüzlerce sivili gözaltına almaya devam ediyor.
İbb ilinin kuzeydoğusundaki Yarim ilçesinde darbecilere ait olan Bedir Cezaevi, tutuklu sayısı en fazla olan ıslahevlerinden biri. Kaynakların ifade ettiğine göre milis üyeleri sivil tutuklulara karşı en ağır işkence ve taciz biçimlerini uyguluyor. İnsan Hakları İhlallerini İzleme Koalisyonu tarafından yayınlanan bir raporda, geçen yıl İbb'de yaklaşık bin 220 sivilin tutuklandığı belgelendi.
Kaynaklar, darbeci grubu cezaevlerinde kaçırılanlara ve tutuklulara karşı en iğrenç ihlalleri ve fiziksel işkenceyi uygulamakla, bazılarının ölümüne veya ölümcül hastalıklara yakalanmasına sebep olmakla suçluyor.
Sana'daki insan hakları kaynakları daha önce Şarku'l Avsat'a verdikleri demeçte, darbecilerin 2021'de İbb, Zamar ve Sana illerinde 70'ten fazla yeni hapishane kurduğunu doğruladı. Buna ek olarak son yıllarda açıklanmayan yerlerde kurulan, insan hakları raporlarına göre uluslararası standartlara tabi olmayan yaklaşık 205 cezaevi daha var.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (DPA)
