Süveyda’daki düzenlenen protestoların dördüncü gününde Dürzi cemaatinin şeyhi Hamud el-Hennavi yaptığı açıklamada, genel olarak tüm Suriyelilere, özel olarak Dürzi toplumuna ‘seslerini yükseltme, haklarını talep etme ve kesin bir çözüm bulmak için geri dönüşü olmayan protestolar gerçekleştirmeye’ çağırdı. Dürzi şeyhi, “Her sabrın bir sonu var” dedi.
Suriye'nin güneyindeki protestolara, dolaylı da olsa verilen ilk resmi tepki, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın siyasi ve medya danışmanı Luna eş-Şibl’den geldi. Facebook hesabından yaptığı paylaşımda rejime karşı protestocuları ‘paralı askerler’ olarak nitelendiren Şibl açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Onlarca ülkeye, milyarlarca dolara, dünyanın dört bir yanından yüz binlerce teröriste yenilmeyen; onlarca paralı askerle sarsılmayacak.”
Luna el-Şibl paylaşımında Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın fotoğrafına yer verdi.
Diğer yandan Dera Halk Meclisi Üyesi Halid el-Abud da Facebook hesabındaki paylaşımında 10 yıl önce Dera'da yaşananlara benzer bir kaderi hatırlatarak Süveyde halkına yönelik tehdit dolu bir açıklama yaptı.
Abud: “10 yılı aşkın süredir ertelenen Dera senaryosunun bugün Süveyde'de gerçekleştiğine inanıyoruz. Tahribat, yıkım, yer değiştirme ve istismar treni bu asil eyaletten çok uzakta olmayacak!” dedi.
Dürzi mezhebinin şeyhi Hamud el-Hennavi Çarşamba günü sosyal medyada yayınlanan mesajında şu ifadelere yer verdi:
“Suriye krizinin başlangıcından bu yana, vatanı her şeyin üstünde tutmak, kan dökülmesini durdurmak, fitneleri sona erdirmek ve saldırgana karşılık vermek şeklindeki tutumumuz sabittir. Her şeyi kaybettikten sonra hepimizin başına gelen felakete başarılı çözümler bulmak, riskleri savuşturmak ve herkesin sıkıntılarını hafifletmek için çalmadık kapı bırakmayacağız.”
Tüm Suriyelileri haklarını aramaya çağıran Şeyh El-Hennavi, açıklamasında şunları söyledi:
“Yetkililer şunu bilmelidir ki işsizlik ve açlık toplumun çöküşünün en büyük etkenleridir. Bu yaygın yolsuzluk, sorunun aslı haline geldi ve ülkenin her bölgesini etkiledi. Suriyeliler vatanseverlik konusunda atalarının çizgisinden sapmamalılar. Birey devletin temelidir. Bugün herkes uyuşturucunun yayılmasından, hukukun yokluğuna, güvenlik ve emniyetin olmayışına, otoriterliğe, vergilere ve tiranlığa kadar yakın tehlikeleri biliyor. Her sabrın bir sonu vardır. Vatandaş kararlı bir çözüm bulmak için cesur bir ses yükseltme ve geri dönüşü olmayan bir protesto hakkına sahiptir.”
Süveyda vilayetinde protestoların dördüncü gününde yüzlerce il ve kasaba sakini, kötüleşen yaşam koşullarını protesto etmek amacıyla Süveyda merkezdeki Es-Seyr Meydanı'na akın etti.
Önceki günlerde olduğu gibi bugün de şehir ve kasaba merkezlerine giden yolların kapatılmasının yanı sıra, çoğu hükümet dairesi ve kurumu ile Baas Partisi'nin Süveyda'daki şubesi kapatıldı. Aktivistler, sosyal medyada yayınladıkları video görüntülerine göre protestocular özgürlük, yabancı güçlerin çekilmesi, Esed'in iktidardan ayrılması ve BM'nin 2254 sayılı Kararının uygulanması çağrısında bulunan sloganlar attılar. BM'nin 2254 sayılı Kararı siyasi bir geçiş dönemini ve tutukluların ve zorla kaybedilenlerin serbest bırakılmasını öngörüyor.
Muhalif medya kaynakları hükümet güçlerinin salı günü Şam kırsalındaki Zakiye kasabasını askeri kordon altına aldığını bildirdi. Başkentin Güneyi adlı haber sitesine göre, hafif ve orta silahlara sahip yüzlerce Yedinci Tümen üyesi ve Askeri Güvenlik Şubesi üyesi, Zakiye kasabasını çevreleyen tüm yolların bulunduğu kontrol noktalarına ve askeri bölgelere konuşlandırıldı. Bu yollar halkın kasabaya akın etmesi korkusu nedeniyle kapatıldı. Bu gelişmeden birkaç gün önce ‘Hizbullah’ın ve İran'ın Suriye'den çıkması ve Süveyda ve Dera'daki protestolara destek verilmesi’ çağrısında bulunan rejim karşıtı duvar yazıları şehrin duvarlarına yazılmıştı.
Protesto bölgesi son birkaç gündür güney, kuzey ve sahil kesimlerine kadar genişledi. Protestocular Şam ve Halep kırsalında gösteri yaparak yaşam koşulları ve ekonomik şartlarının iyileştirilmesini talep ettiler. Sahilde onlarca muhalife yönelik tutuklama kampanyası yapıldığı haberleriyle birlikte hareketlenmeler arttı. Bütün bunlar, yoksulluğun, açlığın ve temel ihtiyaçların temin edilememesinin önüne geçemeyen hükümet politikalarının sahildeki halk çevrelerinde karşılık bulmaması ve reddedilmesiyle ilgili bilgilerin sızdırılması ışığında geldi.
Dürzi çoğunluğun yaşadığı Şam yakınlarındaki Cermana'da yaşam koşullarının zor olması nedeniyle büyük gerginlik yaşandığı ifade ediliyor. Konuşma tarzından son derece eğitimli ve kültürlü olduğu anlaşılan ellili yaşlarındaki bir vatandaş Şarku’l Avsat’a şu açıklamalarda bulundu:
“Durum dayanılmaz. Tolere edilemez. Hayat böyle devam edemez. Bu, rejimin anlaması gereken bir şey. İnsanların yaşam koşullarında iyileşme ve siyasi değişim talep etme hakkı var!"
Ellili yaşlarındaki adam sözlerini şöyle sürdürdü:
"Buradaki her mezhepten çoğu insan Süveyda ve Dera'yı kasıp kavuran protestoları destekliyor. Cebel ve Horan halkının savunduğu taleplere de destek veriyor. Burada iki gösteri düzenlendi. Başka gösterilerin de olacağına inanıyorum, gördüğünüz gibi sokaklar güvenlik güçleriyle dolu.”
Suriyeli bir başka vatandaş da açıklamasında “Zulme ve aşağılanmaya sessiz kalmayan Cebel halkını selamlıyorum. Burada herkes el ele. Herkes sokağa çıkmalı, yoksa açlıktan öleceksiniz” ifadelerini kullandı.
Ed-Dabaa Nükleer Santrali’nin görünümü, Kasım 2025 (Mısır Nükleer Güç Santralleri Kurumu)
Kanlı çatışmalar nedeniyle aileleriyle birlikte yaşadıkları yerden kaçmak zorunda kalan Sudanlı çocuklar, el-Faşir yakınlarındaki bir kampta oturuyor. (Reuters)