Ayn el-Hilve Kampı’ndaki olaylara ilişkin Filistin soruşturmaları sona erdi

Fetih Hareketi üyeleri Temmuz ayında yaşanan çatışmalar sırasında Ayn el-Hilve kampında (AP)
Fetih Hareketi üyeleri Temmuz ayında yaşanan çatışmalar sırasında Ayn el-Hilve kampında (AP)
TT

Ayn el-Hilve Kampı’ndaki olaylara ilişkin Filistin soruşturmaları sona erdi

Fetih Hareketi üyeleri Temmuz ayında yaşanan çatışmalar sırasında Ayn el-Hilve kampında (AP)
Fetih Hareketi üyeleri Temmuz ayında yaşanan çatışmalar sırasında Ayn el-Hilve kampında (AP)

Fetih Hareketi’nden Filistin Ulusal Güvenlik Komutanı Tuğgeneral Muhammed el-Armuşi (Ebu Eşref) ve arkadaşlarının yanı sıra radikallerle bağlantısı olan Abdurrahman Farhud’un Ayn el-Hilve Kampı’ndaki olaylar sırasında öldürülmesini araştırmak üzere bu ayın başında oluşturulan komite çalışmalarını tamamladı.

Komite, katillerin isimlerinin yer aldığı raporu, Lübnan’daki Filistin Ortak Eylem Komitesi’ne sundu.

Filistin Ortak Eylem Komitesi, geçtiğimiz salı günü Filistin’in Beyrut Büyükelçiliği’nde, Lübnan Ordu Komutanlığı, Emel Hareketi ve diğer Lübnan güçlerinden temsilcilerin katıldığı bir toplantı düzenledi.

Toplantı sonrasında yapılan açıklamaya göre, söz konusu cinayetlere dair şüpheliler ve soruşturulan herkesin Lübnan yargısına teslim edilmesiyle başlayan takip mekanizmaları konusunda mutabakata varıldı.

Toplantıya katılan Filistin Ortak Eylem Komitesi üyesi Gassan Ayub, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Radikal gruplarla iletişim kuracak güçlere, şüphelileri teslim olmaya ikna etmeleri için süre verildi. Aksi takdirde, Lübnan güçlerinin himayesinde üzerinde mutabakata varılan hususların uygulanmasına yönelik mekanizmanın belirlenmesi kapsamında, tek bir Filistin tutumu çerçevesinde sonraki adımlar atılacaktır” dedi.

Öte yandan, Çarşamba günü şafak vakti, Lübnan’ın güneyinde bulunan Filistinli mültecilere yönelik Ayn el-Hilve Kampı’nda bir patlama sesi duyuldu.

Lübnan resmi haber ajansı NNA’ya göre, patlamaya bir el bombasının neden olduğu ortaya çıktı.

Kampın içindeki Favkani caddesinde meydana gelen bu olayda herhangi bir yaralanma bildirilmedi.

Kampta bulunan, Fetih Hareketi’nden kaynaklar Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, “El bombası, başlarının belada olduğunu düşünen ve kimsenin onlara siyasi koruma sağlamaya hazır olmadığını bilen radikaller tarafından gerginlik çıkarma amacıyla atıldı” dedi.

Kaynaklar, Filistin Büyükelçiliği’nde yapılan son toplantıda ‘silahlı olaylara son verilmesi’ konusunda mutabakata varıldığına dikkat çekti.

Dış gündemleri uygulayan bu gruplar kampta mevcut olduğu sürece gerginliğin süreceğini dile getiren kaynaklar şu ifadeleri de kullandı;

“Fetih Hareketi, Armuşi ve arkadaşlarını öldürenlerin teslim edilmesini bekliyor ve yanıt gelmemesi halinde de rehavete kapılmayacak, çünkü bu kampların yabancı projeler tarafından rehin alınmasına izin vermeyecek.”

Filistinli kaynaklar, bu insanların teslim olmayı kabul etmesinin kolay olmayacağı göz önünde bulundurulsa da Armuşi suikastinde arananların kamptan İdlib’e veya başka bir yere götürülmesi konusunda anlaşmaya varma ihtimalini göz ardı etmedi.

Ayn el-Hilve Kampı, bu ayın başında Fetih Hareketi ile radikal gruplar arasında 6 gün süren şiddetli çatışmalara tanık oldu.

12 kişi öldüğü, 65’ten fazla kişi yaralandı çatışmalar sonrası yüzlerce aile kamptan ayrıldı.

Kamp sakinlerinin çoğu hala her an yeniden çatışma çıkmasından korkuyor ve bu durumun ‘küller altındaki ateşe’ benzediğini düşünüyor.

Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) tarafından geçtiğimiz hafta yapılan açıklamada, Ayn el-Hilve Kampı’ndaki bir okul kompleksi de dahil olmak üzere, silahlı grupların hala tesisleri işgal ettiğine ve kamptaki son çatışmalar nedeniyle tesislerinin hasar gördüğüne dair rahatsız edici raporlar aldığı belirtildi.

Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Fetih Hareketi, geçtiğimiz saatlerde okul çitlerinin yakınında konuşlandırılan üyelerinin büyük bir kısmını geri çekti. Bir grup radikalin ise hala okullarda konuşlanmış olması muhtemel” dedi.



Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
TT

Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın Hizbullah savaşçılarının, 1990 iç savaşından sonra olduğu gibi Lübnan ordusuna entegre edilmesi önerisi siyasi çevrelerde ve uzmanlar arasında tartışma konusu oldu.

Ordunun çeşitli sebeplerle bu savaşçıları bünyesine katamaması nedeniyle öneri henüz yaygın kabul görmezken, uzmanlar bu meselenin doğuracağı sonuçlar konusunda uyarıda bulundu. Bunun ‘silahlarını devlete teslim etmesi karşılığında Hizbullah için bir teselli ödülü’ olduğunu belirten uzmanlar, ‘dini emir alan ve ideolojik inanca sahip olan unsurların orduda yer alamayacağını’ vurguladı.

Cumhurbaşkanı Avn basına verdiği demeçte, “Ordu içinde Hizbullah savaşçılarından oluşan bağımsız bir birim oluşturmak mümkün değil. Ancak 1990'ların başında Lübnan'daki iç savaşın sonunda çeşitli taraflarla olduğu gibi üyeleri orduya katılabilir ve kurslara tabi tutulabilir” ifadelerini kullandı.

Bu öneriyi yorumlayan Güçlü Cumhuriyet Bloğu Milletvekili Giyas Yazbek, ordunun ‘Hizbullah'ın dış uzantılarla ordusunu oluşturduğunu iddia ettiği 100 bin savaşçıyı absorbe edemeyeceğini’ söyledi. Şarku’l Avsat'a konuşan Yazbek, “Hizbullah'ın 25 bin savaşçısı olsa bile, şu anda subaylarının ve üyelerinin maaşlarını dış yardımlarla güvence altına almaya çalışan askeri kuruma bunları dahil etmek imkânsız” dedi.

Yazbek, ‘ordunun cumhurbaşkanı ve hükümetle birlikte geliştirdiği ulusal güvenlik stratejisinin henüz Lübnan'ın ordu ve güvenlik güçlerinin sayısına olan ihtiyacını belirlemediğini’ vurguladı. Yazbek, “Sınırlarımızı çizdiğimizde, savaşın nedenlerini ortadan kaldırdığımızda ve Lübnan'da siyasi bir çözüme doğru ilerlediğimizde, ordunun mevcut subay ve personel sayısı yeterli olacak ve artacaktır” şeklinde konuştu.

Hizbullah savaşçılarının durumu

Askeri uzman Halid Hamade'ye göre, ‘Taif Anlaşması'ndan sonra silahlı milislerin dağıtılmasında olduğu gibi bugün de Hizbullah savaşçılarının orduya alınması önerisi, Cumhurbaşkanı'nın Hizbullah'ı silahlarını devlete teslim etmeye ikna etme çabaları bağlamında Hizbullah için bir teselli ödülüdür.’

Hamade, ‘Hizbullah savaşçılarının orduya entegre edilmesinin, özellikle ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ardından yaşanan gelişmelerden sonra, birçok engelle karşı karşıya olduğunu’ savundu.

fvdgh
Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in 24 Şubat 2025 tarihinde Lübnan'ın güneyindeki Deyr Kanun en-Nahr kasabasında düzenlenen cenaze töreni sırasında Hizbullah üyeleri (Reuters)

“İç savaşın sona ermesinin ardından Lübnan devletinin yüzlerce milisi orduya ve güvenlik güçlerine katmayı başardığı doğrudur, ancak Hizbullah'ın durumuyla karşılaştırma yapmak artık mümkün değildir” diyen Hamade, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Ulusal Mutabakat Belgesi imzalandığında milis liderleri belgeyi tanıdı, milislerin feshedildiğini duyurdu, silahlarını gönüllü olarak devlete teslim etti ve siyasi sürecin bir parçası oldu. Hizbullah ise ateşkes anlaşmasını tanımıyor ve silahlarını teslim etmeyi kabul etmiyor. Dolayısıyla siyasi sürecin bir parçası haline geldiğini ve artık askeri bir kanadı olmadığını kabul etmeden milislerini orduya dahil etmekten bahsetmek bağlamdan kopuktur.”

Hizbullah'ın ideolojisi

Yazbek'e göre Hizbullah'ın ideolojisi, savaşçılarının orduya entegrasyonunun önündeki en büyük engel. Yazbek, “Hizbullah, Lübnan'ı İran'ın uzantısı olan coğrafi bir nokta olarak görüyor. Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım'ın silahları teslim etmeyeceğini ve silahların devletin elinde olmasıyla ilgili konuşmalarla ilgilenmediğini açıklamasının da gösterdiği gibi bu doktrin halen varlığını sürdürüyor” ifadelerini kullandı.

ukıo
24 Şubat 2025 tarihinde düzenlenen cenaze töreninde eski Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in tabutunu taşıyan Hizbullah savaşçıları (AP)

‘Lübnan iç savaşı sırasında milisleri olan ve devlet şemsiyesi altına giren liderlerin Lübnanlı liderler olduğunu, kararlarının Lübnanlıların kararı olduğunu’ hatırlatan Hamade, “Hizbullah ise organik olarak bölgesel bir otoriteye bağlıdır ve hem Lübnan içinde hem de dışında tehlikeli askeri ve güvenlik rolleri oynamıştır” dedi. Hizbullah'ın ‘Tahran'dan ayrıldığını, yerel bir siyasi bileşen olmayı kabul ettiğini ve askeri kolunu feshettiğini açıklamadığına, böylece savaşçılarının ordu içinde absorbe edilmesi konusunun tartışılabileceğine’ dikkat çeken Hamade sözlerini şöyle sürdürdü: “Veliyyül Fakih tarafından verilen ve uygulanması gereken meşru yetki çerçevesinde faaliyet gösteren askeri bir grup ile anayasal makamlar tarafından demokratik mekanizmalar çerçevesinde alınan siyasi bir karar çerçevesinde faaliyet gösteren başka bir grubu uzlaştırmak nasıl mümkün olabilir? İster sivil idarelerde ister güvenlik kurumlarında milislerin devlete entegre edilmesi deneyimi tekrarlanabilecek kadar başarılı oldu mu?”

Ordu disiplini

Bazılarının iddia ettiği gibi iç savaş sürecindeki milislerin orduya alınmadığını belirten Yazbek, ‘güvenlik ve askeri kurumlara alınanların Lübnan'ı yöneten Suriye rejimine yakın olduğunu, ülkenin egemenliği için savaşan ve Suriye işgaline karşı çıkanların ise kovalandığını, hapsedildiğini ve birçoğunun Lübnan'ı terk etmek zorunda kaldığını’ vurguladı. Yazbek ayrıca, ‘ordu personeli tarafından uygulanan disiplinin Hizbullah savaşçıları için geçerli olmadığını, çünkü milislerin orduyla, ordunun da onlarla uyumlu olmadığını’ belirtti.

Hamade, “Hizbullah savaşçılarının Lübnan ordusuna ve diğer devlet kurumlarına dahil edilmesinin artıları ve eksileri ne olursa olsun, doğru yol Hizbullah'ın silahlarını devlete teslim etmesiyle başlamalı. Hizbullah üyeleri Lübnan toplumundan izole edilmiş bir grup değildir ve topluma entegre edilmelidir. Ancak Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi için bir tür ayartma olarak özümsenmeleri konusunu gündeme getirmekte acele etmek hedefe ulaşılmasını sağlamayacaktır. Gerekli olan, Hizbullah’ın öncelikle devleti, silahların yalnızca devletin elinde olmasını, savaş ve barış kararının devletin elinde olduğunu ve bu konuda meydana gelebilecek herhangi bir düzenlemenin başlangıcı olarak uluslararası kararları uygulama ihtiyacını tanımasıdır” dedi.