عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Irak’ta yolsuzluk paralarının ve partilerin gücünün yerel seçimlere etkisine dair korkular

Büyük partiler ve bloklar, sonuçlara ulaşmak için büyük miktarda para ayırıyor.

Irak parlamentosunun internet sitesinde 14 Ağustos’taki üyelerinin oturumuna ilişkin yayınlanan bir fotoğraf
Irak parlamentosunun internet sitesinde 14 Ağustos’taki üyelerinin oturumuna ilişkin yayınlanan bir fotoğraf
TT
TT

Irak’ta yolsuzluk paralarının ve partilerin gücünün yerel seçimlere etkisine dair korkular

Irak parlamentosunun internet sitesinde 14 Ağustos’taki üyelerinin oturumuna ilişkin yayınlanan bir fotoğraf
Irak parlamentosunun internet sitesinde 14 Ağustos’taki üyelerinin oturumuna ilişkin yayınlanan bir fotoğraf

Irak’ta Bağımsızlardan oluşan bir koalisyon, eyalet seçimlerinde yolsuzluk parasının kullanılması riskinin artması konusunda uyardı. Çok sayıda yeni siyasi gücün yanı sıra parlamentoda çok sayıda bağımsız milletvekilinin yer aldığı koalisyon, yargıya, 18 Aralık’ta Kuzey Kürdistan bölgesinin vilayetleri hariç tüm Irak vilayetlerinde yapılması planlanan yerel seçimlerde yolsuzluk davalarında uzmanlaşmış bir mahkeme kurma çağrısında bulundu.

Koalisyon, yaptığı açıklamada, ‘bir dizi siyasi bloğun eyaletlerde en fazla sandalyeyi elde etmek için büyük meblağlar tahsis ettiğine dair neredeyse kesin bilgilerin dolaşmasından duyduğu ciddi endişeyi’ dile getirdi. Son kez yapıldıktan 10 yıl sonra gerçekleştirilen seçimlerin sonuçlarının yolsuzluk fonları kullanılarak manipüle edilmesinin, halkın iradesine ve siyasi kararlarına gerçek bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.

Koalisyon, ‘yolsuzluk yapılan siyasi paranın kullanıldığına ilişkin şüphelerin hızlı bir şekilde teşhis edilmesi ve gerekli ve caydırıcı tedbirlerin alınması için’ Seçim Komisyonu’na, Dürüstlük Komisyonu’na ve Başsavcılık’a, ‘seçim kampanyaları öncesinde ve sırasında şüpheli ve abartılı harcamaları bildirmek üzere acil iletişim hatları tahsis edilmesi’ yönünde acil bir çağrıda bulundu.

Bağımsız Seçim Komisyonu, Ağustos başında parti ve siyasi ittifak için seçim harcamalarına ilişkin tavanı belirledi. Tahsis edilen miktar, 250 dinar (yaklaşık 17 sent). Bu miktar, seçim bölgesindeki seçmen sayısıyla ve seçim bölgesindeki parti listesi veya siyasi ittifak adaylarının sayısıyla çarpılıyor.

Koalisyon, açıklamasında ‘Yüksek Yargı Konseyi’nin, seçimlerde yolsuzluk konusunda uzmanlaşmış bir mahkeme oluşturarak bu organları görevlendirmesi ve seçim sonuçlarını çarpıtmak amacıyla yolsuzluk fonlarını kullanan kişilere karşı dava açma prosedürlerini kolaylaştırması’ çağrısı yaptı.

Seçim sürecinde harcanacak fonların kaynağı konusunda sıkı denetim ve takip mekanizmalarının oluşturulmasının, oy satın almayla ilgili ihlallerin veya seçim sonuçlarını çarpıtmaya yönelik girişimlerin takip edilmesinin önemine dikkat çekildi.

Bağımsızlar Koalisyonu, daha önce yaklaşan seçimlere katılmayacağını duyurmasına rağmen, seçimlerin bu atmosferde yapılmasının rakiplere saldırmak için bir fırsat olduğunu vurguladı.

2015 yılında yayınlanan Irak Siyasi Partiler Kanunu, partilerin mali durumlarına ilişkin kesin kriterler getiriyor, onların Federal Maliye Bakanlığı’na yıllık rapor sunmalarını zorunlu kılıyor ve iç ve dış kuruluşlardan veya partilerden fon almalarını engelliyor. Ancak gözlemciler, büyük partilerin çeşitli iç ve dış taraflardan büyük miktarda para alma ve müteahhitlik ve hükümet projelerinin satın alınmasından çifte fon elde etme gibi büyük partiler tarafından gerçekleştirilen büyük suiistimallerden bahsediyor. Bu durum, seçim rekabetinin yeni ortaya çıkan güçler ve partilerin aleyhine, etkili partilerin lehine yönelme eğiliminde olmasına neden oluyor.

Aynı şekilde ‘reddediciler’ grubu, Irak’ta yaklaşan eyalet seçimlerinin hiçbir anlamı olmadığını ve istenilen değişimi sağlayamayacaklarını dile getirdi.

Grup, seçimlere katılmayı reddettiklerini beyan eden siyasi partiler ile medya ve kültürel şahsiyetlerin bir karışımı. Geçen cuma günü yaptığı açıklamada, “Herhangi bir seçim uygulamasının demokrasiyi ve siyasi çoğulculuğu teşvik eden unsurlara sahip olması gerekir. Ancak iktidar partilerinin lehine dönen Sainte-Lague yönteminin benimseneceği yaklaşan seçimler bu partilerin nüfuzunu derinleştirecek” dedi.

Grup ayrıca, iktidardaki partilerin adayları ve seçmenlerin iradesini satın almak amacıyla milyarlarca kamu parasını istiflemesi nedeniyle, seçim denklemini hâlâ kontrol eden siyasi paranın etkisine değindi.

Şarku’l Avsat’ın aktardığı açıklamada, “İktidar partileri, şu anda bağımsız ve sivil nitelikte birçok adres ve programla vatandaşı yanıltan, fırsat eşitsizliğine yol açan gölge partiler kurmaya çalışıyor” denildi.

Reddediciler grubu, “Silahlı grupların hakimiyeti ve devlet kurumlarındaki kotalarının genişletilmesi, hâlâ demokratik deneyimin özüne yönelik gerçek bir tehdit oluşturuyor” şeklinde konuştu.

Bu silahlı grupların, Seçim Komisyonu da dahil olmak üzere anayasal kurumların çalışmalarını baltalamaya çalıştıklarına dikkat çeken grup, “Dolayısıyla mevcut hibrit durumdan, devlet kurumlarının baskı ve tehdit olmadan ülkeyi yönetmesine olanak tanıyan bir duruma geçişi garanti edecek hiçbir şey yok” değerlendirmesinde bulundu.

Yüksek Seçim Komisyonu, 38 siyasi ittifak, parti ve aday arasında bağımsız olarak dağıtılan, 15 ilde yaklaşık 280 sandalyeyi doldurmak için yarışan 6022 adayın katılım göstereceğini açıkladı.

Halkın katılım oranının seçmen sayısının yüzde onunu geçemeyeceği korkusu göz önüne alındığında, seçimlerin zamanında yapılması ve başka bir tarihe ertelenmesi olasılığı konusunda hâlâ şüpheler var. Sadrcı hareket, Başbakan Muhammed es-Sudani liderliğindeki ‘Mezopotamya Hareketi’ ve yeni ortaya çıkan güç ve partilerin geniş bir yelpazesi ise çekimser. Beklentiler, partilerin katılımının bu sefer çekimser kalmasına rağmen, son parlamento seçimlerinde katılımın yüzde 25 civarına düşmesine dayanıyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Netanyahu, ikinci aşamanın Hamas iktidarının sona ermesine bağlı olduğunu ileri sürüyor

Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)
Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)
TT
TT

Netanyahu, ikinci aşamanın Hamas iktidarının sona ermesine bağlı olduğunu ileri sürüyor

Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)
Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze'deki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin yakın olduğunu öngörmesine rağmen, bunu Hamas'ın iktidarının sona ermesine bağladı.

Netanyahu, dün İsrail'de Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile düzenlediği basın toplantısında, "Kimse Trump'ın rehineleri serbest bırakması için Hamas'a baskı yapmasını beklemiyordu ama başardık. Şimdi ikinci aşama, Hamas'ı ve Gazze'yi silahsızlandırmak" ifadelerini kullandı.

Merz'in İsrail ziyareti, Netanyahu'nun Gazze Savaşı'nın ardından yaşadığı göreceli Avrupa izolasyonuna son verdi. Merz, Tel Aviv'in yanında durmanın "Almanya politikasının ayrılmaz ve temel bir parçası olduğunu ve öyle kalacağını" belirtti, ancak Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Netanyahu ve eski savunma bakanı Yoav Gallant hakkında Gazze'de işlendiği iddia edilen savaş suçları nedeniyle çıkardığı tutuklama emrine atıfta bulunarak, Netanyahu'ya Berlin'i ziyaret daveti göndermeyi reddetti.

ARAP DÜNYASI

Akıllı görünme cumhuriyeti: Lübnanlılara şok edici gerçekleri kim açıkça söyleyecek?

Yönetim oyununda, siyasi sınıf gizlenme, manipülasyon ve siyasi suikast gibi iç savaş taktiklerini sürdürmüştür (AFP)
Yönetim oyununda, siyasi sınıf gizlenme, manipülasyon ve siyasi suikast gibi iç savaş taktiklerini sürdürmüştür (AFP)
TT
TT

Akıllı görünme cumhuriyeti: Lübnanlılara şok edici gerçekleri kim açıkça söyleyecek?

Yönetim oyununda, siyasi sınıf gizlenme, manipülasyon ve siyasi suikast gibi iç savaş taktiklerini sürdürmüştür (AFP)
Yönetim oyununda, siyasi sınıf gizlenme, manipülasyon ve siyasi suikast gibi iç savaş taktiklerini sürdürmüştür (AFP)

Tony Bouloss

Lübnan, ekranlarımızda gördüğümüz bakanlar, başkanlar ve milletvekilleri tarafından yönetilmiyor. Lübnan, Taif Anlaşması'ndan bu yana ülkeyi kontrol eden, ekonomik, ailevi ve feodal çıkarlara sahip, köklü ve iç içe geçmiş bir siyasi sınıftan oluşan derin bir devlet tarafından yönetiliyor. Bu sınıf dün savaştı ve bugün de yönetim oyununu oynuyor, ne var ki gizlenme, manipülasyon, belirsizlik ve siyasi suikast, başarılı oldukları için değil, içeriden reform edilmesi imkânsız bir sistem kurdukları için iktidardan hiç ayrılmamış partiler gibi savaş taktiklerini devletin merkezinde tutmayı sürdürdü. Bahsi geçen sistem de krizlerden beslenen ve meşruiyetini kaostan alan bir sistem.

Karşımızda bir “akıllı görünme” cumhuriyeti var ve bu hesaplı belirsizlikler, sistematik yalanlar, çok yüzlü oyunlar ve yönetim politikası olarak zaman kazanma cumhuriyetidir.

Bu cumhuriyette, kimse çıkıp Lübnan halkına açıkça bir şey söylemiyor. Her dosya, her müzakere ve her anlaşma iki yüzle yönetiliyor; halka güven verici bir yüz ve muğlak bir diplomatik yüz. Üçüncü bir yüz ise, kirli anlaşmaların yapıldığı kapalı kapılar ardında ortaya çıkıyor.

Yetkililer halkın önünde egemenlikten bahsederken, diplomatlara farklı bir anlatı sunuyorlar. Uluslararası kurumlara asla tutmayacakları sözler veriyorlar ve kapalı kapılar ardında siyasi güçler karşılıklı yalanlar söyleyip, gizli anlaşmalar yapıyorlar. Siyasi yalancılık Lübnan'da bir anormallik değil; yönetim sisteminin özü. Bu sistem, istikrarının gerçeğe değil aldatmacaya; tek bir net karara değil, çelişkili yorumlara dayandığını onlarca yıl önce keşfetti.

Her şey ikiyüzlülük üzerine kurulu olduğu için Lübnan'da gerçek bir çözüm yok, hiçbir krizden kesin bir çıkış yolu yok; çünkü gerçeğin itirafı, iktidar yapısı için doğrudan bir tehdit oluşturuyor. Bu sınıf, açık diyalogla değil, karşılıklı yalanlarla yönetiyor. Net kararlar değil, belirsizlikle yönetiyor. Bu nedenle her dosya hiçbir şeyle sonuçlanmıyor.

Yüzü olmayan bir devlet

Kağıt üzerinde, Lübnan devleti, güçler ayrılığı, denetim kurumları ve net anayasasıyla ideal bir devlet. Ancak bu kağıdın ardında, gerçek karar alma süreçlerinin dizginlerini elinde tutan bir gölge güç yatıyor. 40 yılı aşkın süredir her hükümette yer alan güçler, Lübnan'dan geçen her gücün elinde birer araç olarak hareket etmeyi başardı. Bunlar önce Filistin Kurtuluş Örgütü’nün müttefikiydiler, sonra Suriye vesayetinin başlıca ortağı oldular, bugün de Hizbullah tarafından kurulan İran nüfuz ağının bir parçası konumundalar.

Bu güçler, özlerini veya araçlarını değiştirmeden, söylemlerini ve dillerini siyasi ihtiyaçlarına göre değiştiriyorlar. Lübnan çıkmazının özü, yüzleşmenin ve faillerin isimlerinin açıklanmasının engellemesidir. Gerçeğe yaklaştığınız her an, komiteler, medyatik tiyatrolar ve çelişkili yorumlar ile sabote ediliyor.

Bu sınıf, yalnızca bir partiler topluluğu değil, çelişkiler ile kendisini gizleyen bir sistem. Gündüzleri reform bayrağını taşıyor, geceleri ise fiili güçlerle veya yabancı taraflarla anlaşmalar yapıyor. Halka bir şey söylerken, diplomatlara tam aksini söylüyor. Bu davranış kendiliğinden ortaya çıkan bir davranış değil, aksine etkili bir yönetim aracı.

İkiyüzlülük belirsizlik üretiyor ve belirsizlik de otoriteyi koruyor. Böylece “siyasi yalan”, yalnızca söylemde bir sapma değil, kimseyi hiçbir şeye mecbur bırakmadığı ve hesap sormaya kapıyı kapattığı için denklem içinde dengeyi koruyan stratejik bir yapı haline geliyor.

Bu bağlamda, yönetici sınıf metinleri siyasi olarak yorumlamada ustalaştı. Onun için anayasa bir referans noktası değil, yorumlama malzemesidir. 1559'dan 1701 ve 1680'e kadar BM kararları, metinlerine göre değil, siyasi heveslere göre yorumlanır. Taif Anlaşması bile herkes tarafından istediği gibi yorumlandığından, “egemenlik” esnek bir terim, “silahsızlandırma” ertelenebilir bir hedef ve “geçiş aşaması” kalıcı bir aşama haline gelir. Böylece metinler hukuki ilkelere değil, siyasi araçlara dönüşür.

Lübnan'da çözüm tek bir yüzün olmasını gerektiriyor. Ancak yönetimin on yüzü var. Her yüzün bir anlatısı ve her anlatının bir dinleyicisi bulunuyor. Yetkililer, savaştan ziyade, gerçeklerin kendisinden korkarlar, çünkü gerçek belirleyicidir ve kararlılık belirsizliği ortadan kaldırır. Oysa Lübnan'da belirsizlik bir kusur değil, sistemi korumayı, hesap sormayı engellemeyi ve meseleleri çözümsüz bırakmayı amaçlayan kasıtlı bir siyasi stratejidir.

Gerçeksiz bir patlama

 Beyrut Limanı’ndaki patlama sadece bir felaket değildi; sistemin özü için bir sınavdı. Normal bir ülkede, bu büyüklükte bir patlamanın ardından mahkemeler toplanır ve hükümet istifa ederdi. Lübnan'da medya aktif, ancak gerçek gizli kalıyor.

Binlerce belge, yüzlerce celp, değiştirilen yargıçlar, engellenen soruşturmalar ve tek bir sonuç; hiçbir şey. Çünkü gerçek ortaya çıkarsa, sistem sarsılır. Bu nedenle dava gri bir alanda tutulmaya devam ediliyor; ne resmen kapatılıyor ne de resmen tamamlanıyor. İnsanlar yorulana ve gerçek kaybolana kadar askıda bırakılıyor.

Burada sistemin en belirgin özelliklerinden birini görüyoruz, o da cezadan kurtulma kültürü. Lübnan'da siyasi suikastlar medyatik bir hadiseye dönüşüyor ve ardından hukuken unutuluyor. Refik Hariri suikastından Lokman Selim, Joe Bejjani ve diğer suikastlara, herkes içten içe kimin bundan çıkar sağladığını bilse bile, katil her zaman meçhul.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre bankacılık krizi yalnızca finansal bir olay değil, tamamen politik bir olay. Ortadan kaybolan para boşa gitmedi; bizzat yönetimdeki ağların cebine girdi. Siyasi liderlere, seçim finansmanına, finansal mühendislik planlarına, kaçakçılık ağlarına, partizan çıkarlara ve yabancı kuruluşlarla yapılan anlaşmalara gitti. Bu nedenle, gerçek bir yargılamaya şahit olmamız imkânsız, çünkü bu bir tür kolektif siyasi intihar olurdu.

Böylece, bir kaos ekonomisi yerleşti. Rejim, gerçek bir finansal düzenlemeden vazgeçerek kaçakçılığın tamamen entegre bir ulusal ağ haline gelmesine, bankacılık sisteminin dışında bir nakit ekonomisinin gelişmesine, gerçek sahipleri bilinmeyen paravan şirketlerin türemesine, nakitin günlük hayatın fiili para birimi haline gelmesine izin verdi. Hiçbir kural, hiçbir yasa, hiçbir şeffaflık yok; sadece çöküşten nasıl kâr elde edeceğini bilenlerin çıkarlarına hizmet eden üretken bir kaos var.

Burada iki yüzlülük son derece etkili bir şekilde işliyor:

Yetkililer halkın önünde “mevduatların geri alınmasından” bahsediyorlar.

Diplomatların önünde “gerçekçi çözümlerden” bahsediyorlar.

Ancak kapalı kapılar ardında kayıplar paylaşılıyor ve asıl yararlananlar korunuyor.

İşte siyasi yalanın anlamı budur; biri halka özel, biri uluslararası topluma özel, üçüncüsü ise arka planda gizlice yürütülen anlaşmalara özel bir söylem.

Açıklaması olmayan bir anlaşma

İsrail ile yapılan ateşkes anlaşmasında bile aynı senaryo tekrarlanıyor; yetkililer bir şey duyuruyor, başka bir şey uyguluyor ve üçüncü bir şeyi gizliyor. Hizbullah taahhütlerinin sadece Litani Nehri'nin güneyini kapsadığını iddia ederken, devlet kontrolü dışında hiçbir silahın olmayacağını söylüyor. Ordu, mevzilerin yüzde 90'ının, sonra yüzde 80'inin, sonra da yüzde 85'inin dağıtıldığından bahsediyor; sanki rakamlar bir şans oyunuymuş gibi.

Kimse çıkıp açıklamıyor çünkü açıklama kararlı bir duruş gerektiriyor ve kararlı bir duruş da sorumluluk almak anlamına geliyor ve Lübnan'da sorumluluk büyük bir siyasi suç.

Burada sistemin bir başka yönü ortaya çıkıyor; otoritenin manipülatif dili. “Mekanizma”, “yol haritası”, “teknik açıklama”, “ortak komite” ve “istisnai durumlar” gibi terimler herhangi bir özden yoksun, içi boş terimler. Tek bir şeyi, yani karar almamayı maskeleyen güzel sözler. Hayır demek yerine, “bir mekanizmaya ihtiyacımız var” diyorlar. Evet demek yerine, “teknik bir açıklama bekliyoruz” diyorlar. Bu, boşluğu güzelleştirmek için kullanılan bir dil.

Lübnan'daki sistem çöküşe rağmen yönetmiyor; çöküş aracılığıyla yönetiyor. Her çöküş yeni sadakatler doğuruyor ve halkın gerçeği talep etme gücünü zayıflatıyor. Elektrik sektörünün çöküşü jeneratörler için aracılar, liranın çöküşü karaborsalar ve yargının çöküşü de güçlünün iktidarını doğuruyor. Lübnan'da çöküş bir hata veya başarısızlık değil, bir yönetim aracı.

Lübnan, belirsizliği yönetim doktrini, yalanı hayatta kalma aracı ve ikiyüzlülüğü resmi dil haline getirmiş bir siyasi sistem altında yaşıyor. Hiçbir kriz çözülmüyor, sadece yönetiliyor. Hiçbir gerçek konuşulmuyor, sadece gizleniyor. Hiçbir sorumluluk üstlenilmiyor, sadece erteleniyor.

Lübnan'ın normal bir devlet olmasını engelleyen şey çözümlerin yokluğu değil, belirsizliğe karşı netliği seçme iradesinin yokluğudur. Siyasi sınıf iki yüzlülük sanatında usta olduğu sürece, her konu yeni bir krize, her kriz de geleceği inşa etmek yerine zaman kazanma fırsatına dönüşecektir.

Yetkililer gerçekle tek bir yüzle yüzleşip halka açıkça “neler olduğunu”, “kimin yaptığını” ve “nasıl düzelteceğimizi” söyleyene kadar Lübnan yeniden ayağa kalkamayacak. O zamana kadar, Lübnanlılara karşı dürüst olmayı reddeden bu “akıllı görünme” cumhuriyeti, krizleri çözmek yerine yönetmeye, çatışmayı önlemek yerine ertelemeye ve devlet kurmak yerine kaosa yatırım yapmaya devam edecektir.

ARAP DÜNYASI

Kordofan'da çatışmalar şiddetleniyor ve sivil hedefler saldırıya uğruyor

Sudan'ın Faşir kentinde çıkan çatışmada yaralanan ve Tavile Mülteci Kampı’ndaki çadırında oturan Sudanlı bir kadın (AP)
Sudan'ın Faşir kentinde çıkan çatışmada yaralanan ve Tavile Mülteci Kampı’ndaki çadırında oturan Sudanlı bir kadın (AP)
TT
TT

Kordofan'da çatışmalar şiddetleniyor ve sivil hedefler saldırıya uğruyor

Sudan'ın Faşir kentinde çıkan çatışmada yaralanan ve Tavile Mülteci Kampı’ndaki çadırında oturan Sudanlı bir kadın (AP)
Sudan'ın Faşir kentinde çıkan çatışmada yaralanan ve Tavile Mülteci Kampı’ndaki çadırında oturan Sudanlı bir kadın (AP)

Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında Güney Kordofan ve Kuzey Kordofan eyaletlerindeki çatışmalar yeniden şiddetlendi. Çatışan taraflar, yardım konvoylarına ve bir anaokuluna saldırılar düzenlerken, Birleşmiş Milletler (BM) Sudan'ın yeni bir zulüm dalgasıyla karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.

Basında yer alan haberlere göre HDK'ya ait bir insansız hava aracı (İHA) Güney Kordofan eyaletinin Kalogi beldesindeki bir anaokulunu vurdu ve 20'si çocuk olmak üzere 114 kişi öldü, onlarca kişi ise yaralandı.

HDK, orduya ait bir İHA’nın Kuzey Kordofan eyaletinde Dünya Gıda Programı'nın (WFP) insani yardım konvoyunu bombaladığını belirterek, konvoyun ‘gıda güvensizliğiyle boğuşan yerinden edilmiş ailelere acil gıda yardımı taşıyan’ 39 kamyondan oluştuğunu açıkladı.

Bunu insani yardım konvoylarını ‘sistematik olarak hedef alınmaya’ devam etmesinin, temel yardımların ulaştırılmasını engellemeye yönelik tehlikeli bir yaklaşım ve bölgede çalışan uluslararası kuruluşlara yönelik tekrarlanan saldırılar olarak değerlendiren HDK, bunun insani krizi daha da kötüleştirdiğini ve sivillerin çektiği acıları artırdığını belirtti.