Süveyda’da protestolar devam ediyor… Kadınların katılımı oranı dikkat çekiyor

Şam ile vilayet arasındaki yolda bir grup genç kontrol noktası kurdu.

Pazartesi günü Süveyda’da göstericilerin attığı sloganlar (Suwayda 24)
Pazartesi günü Süveyda’da göstericilerin attığı sloganlar (Suwayda 24)
TT

Süveyda’da protestolar devam ediyor… Kadınların katılımı oranı dikkat çekiyor

Pazartesi günü Süveyda’da göstericilerin attığı sloganlar (Suwayda 24)
Pazartesi günü Süveyda’da göstericilerin attığı sloganlar (Suwayda 24)

Süveyda şehrinde Suriye rejimine karşı gösteriler, üst üste dokuz gündür devam ediyor. Halk, Suriye rejiminin devrilmesi, Suriyelilerin yaşam ve ekonomik koşullarının iyileştirilmesi çağrısı yaparak, protestoda ve çeşitli taleplerde bulunuyor.

Süveyda şehrinden ve şehrin köy ve kasabalarından gelenler, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed aleyhine sloganların atıldığı gösterilere katılmak için her gün yerel olarak ‘Onur Meydanı’ olarak bilinen Seer Meydanı’na geliyor. Halk, Esed’in ayrılması, 2254 sayılı kararın uygulanması ve Suriye’de siyasi geçiş çağrısı yapıyor.

Vilayet hakkında yerel haberlerin aktarılmasıyla ilgilenen Süveyda’daki yerel Rassd ağı, protestolara katılan kadınların sayısının her geçen gün artması ve siyasi geçiş talebi için Süveyda meydanlarında seslerinin yükselmesi nedeniyle oturma eylemi meydanlarında kadınların dikkate değer bir varlığının olduğunu bildirdi.

Şam- Süveyda yolunu kesen vatandaşların kontrol noktası (Suwayda 24)
Şam- Süveyda yolunu kesen vatandaşların kontrol noktası (Suwayda 24)

Rassd’a göre Vilayetin kuzey kırsalındaki Şam- Süveyda yolu üzerinde bulunan Hazm köyünde de bazı genç erkekler, vilayetteki yerel gruplar ve bazı dini merciiler arasında anlaşmaya varılarak, içeri girenleri korumak ve acil durumda ayrılmaya yardım etmek ve yardım sağlamak amacıyla bir kontrol noktası kurdu.

Habere göre kontrol noktasının amacı, kimseyi tutuklamak, ordunun veya güvenlik personelinin şehre girişini engellemek değil veya herhangi bir tarafa karşı da kurulmadı. Aksine bölgenin tanık olduğu mevcut koşullar dikkate alındığında olası tehditleri engellemek için önleyici bir tedbir olduğu belirtildi. Kontrol noktasının çalışmaları çerçevesinde, yayaların kimlikleri kontrol ediliyor, geçişlerine izin veriliyor ve yalnızca şüphelenilen araçlar aranıyor.

Şiddetli bir ekonomik kriz yerel para biriminin çökmesine yol açarken, gıda ve temel malzeme fiyatlarında artışa neden oldu. Esed hükümeti, bunun Batı yaptırımlarından kaynaklandığını iddia ediyor.

Esed’in iktidarı elinde tutmasının önündeki en büyük zorluk, Rusya ve İran’ın kararlı desteğiyle on yıldan fazla süren iç savaşı kazanmasının ardından bir zamanlar Esed’in yanında yer alan hükümete sadık bölgelerdeki muhalefetin tırmanması.

Geçen pazar günü Reuters tarafından aktarılana göre daha önce yetkilileri eleştirdiği için tutuklanan tanınmış gazeteci Kenan Vakaf, yetkililerin, yaşam koşullarına karşı artan grev ve protesto çağrılarını kontrol altına almayı amaçlayan önleyici bir hamle olarak, Akdeniz’deki kıyı bölgelerinde güvenlik önlemlerini sıkılaştırdığını söyledi.

Süveyda’daki protestolara katılanlardan biri olan Manaf, “Suriye rejimi gerek Süveyda’da gerekse Suriye’nin geri kalan bölgelerinde Suriyelilerin taleplerini görmezden gelmeye devam ediyor” dedi. Sokağın talepleri karşılanana kadar Süveyda’daki gösterilerin barışçıl şekilde devam edeceğini belirten Manaf, protestoların kamu yararına ve ‘Onurlu Adamlar’ hareketinin önderlik ettiği yerel grupların temsil ettiği dini ve askeri güce aykırı olmayacak şekilde düzenlendiğini dile getirdi.  

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), geçen pazar günü onlarca gencin, özgürlük çağrısı yapılan sloganlar atarak, Süveyda şehrindeki Baas Partisi genel merkezini ve hükümet dairelerini kapattığını bildirdi. Gençler, taleplerine dikkat çekilmesi ve bu talepler gerçekleştirilene kadar gösterilerin sürdürülmesi çerçevesinde çalışanların binaya girişini engelledi.

Cumartesi günü Süveyda protestoları sırasında açılan pankartlar (Suwayda 24- AP)
Cumartesi günü Süveyda protestoları sırasında açılan pankartlar (Suwayda 24- AP)

Bölge sakinleri ve sivil aktivistlere göre Süveyda, çoğu kamu kurumunun kapatılmasına ve toplu taşıma araçlarının grevine tanık oldu. Şehirde işletme faaliyetleri kısmen de olsa yürütülüyor. Kentin nüfusu ise 100 bin kişinin üzerinde.

Yerel haber sitesi Suwayda 24’ün Genel Yayın Yönetmeni Rayan Maaruf, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Bu, daha önce hiç yaşanmamış bir sivil ayaklanmadır ve Dürzi topluluğunun ve dini liderlerinin büyük bir kesiminin geniş toplumsal desteğine sahiptir” dedi. Maaruf, özel olarak yetkililerin protestoların boyutu konusunda sessiz kaldığını, ancak sürtüşmeyi önlemek için bazı kontrol noktalarını tahliye ettiğini söyledi.



Gazze ile Mısır arasındaki Refah Sınır Kapısı hakkında 5 önemli nokta

Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)
Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)
TT

Gazze ile Mısır arasındaki Refah Sınır Kapısı hakkında 5 önemli nokta

Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)
Gıda maddeleri yüklü bir tır, sınırın Mısır tarafında, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriş izni vermesini bekliyor, 27 Temmuz 2025. (AFP)

Mısır, Katar ve altı ülke daha dün yaptıkları açıklamada, İsrail’in Refah Sınır Kapısı’nı yalnızca tek yönlü olarak açma ve Gazze sakinlerinin sadece Mısır’a geçişine izin verme niyetiyle ilgili endişelerini dile getirdi.

Filistin Topraklarındaki Hükümet Aktivitelerini Koordinasyon Birimi (COGAT) çarşamba günü yaptığı açıklamada, Refah Sınır Kapısı’nın ‘önümüzdeki günlerde’ yalnızca Gazze sakinlerinin Mısır’a çıkışına izin verecek şekilde açılacağını duyurmuştu. Ancak Kahire, tek yönlü geçişi öngören bir anlaşmanın bulunduğunu yalanladı.

Aşağıda Refah Sınır Kapısı hakkında bilinmesi gereken beş temel nokta yer alıyor:

1 - Hayati bir geçiş noktası:

Refah Sınır Kapısı, abluka altındaki Gazze Şeridi’ne insani yardım girişinin sağlandığı kritik bir hat konumunda. Özellikle gıda ve yakıt tedariki açısından, elektrikten yoksun bırakılan bölgeye enerji akışının sağlanmasında önemli rol oynuyor.

Uzun yıllar boyunca burası, Gazze’den çıkışına izin verilen Filistinlilerin bölgeden ayrılabildiği başlıca kapı oldu. İsrail’in 2007’den bu yana uyguladığı abluka nedeniyle küçük ve kapalı bölgeden çıkış için en önemli güzergâh niteliğini taşıdı.

2005 ile 2007 yılları arasında Refah, Filistin Yönetimi tarafından işletilen ilk sınır kapısıydı. Ancak 2006’daki Filistin yasama seçimlerinde Hamas’ın kazanmasının ardından (Fetih Hareketi ile yaşanan çatışmalar sonrasında yönetimi tamamen devralmasıyla birlikte) kapı Hamas’ın Gazze üzerindeki kontrolünün sembollerinden biri haline geldi.

2 - İsrail kontrolü:

7 Mayıs 2024’te İsrail ordusu, silah kaçakçılığı şüpheleri ve ‘terör amaçlı kullanıldığı’ iddiaları gerekçesiyle Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafını ele geçirdi.

Bu tarihten sonra Birleşmiş Milletler’in (BM) kullandığı geçişler de dahil olmak üzere Gazze’ye açılan kapıların büyük bölümü kapatıldı.

19 Ocak’ta İsrail ile Hamas arasında kısa süreli bir ateşkes sırasında kapı geçici olarak yeniden açıldı. Bu süre zarfında bazı yetkili kişilerin ve yardım tırlarının geçişine izin verildi.

3 - Yeniden açılacak mı?

10 Ekim 2025’te, ABD, Mısır ve Katar arabuluculuğunda Gazze’de yeni bir ateşkes anlaşması yürürlüğe girdi.

 Refah Sınır Kapısı’nı kullanarak Gazze Şeridi'nden Mısır'a geçen yabancı pasaport sahibi Filistinliler, 19 Kasım 2023 (DPA)Refah Sınır Kapısı’nı kullanarak Gazze Şeridi'nden Mısır'a geçen yabancı pasaport sahibi Filistinliler, 19 Kasım 2023 (DPA)

O dönemde İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, sınır kapısının yeniden açılmasına yönelik planlardan söz etmişti. Ancak Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisi, kapının ‘ikinci bir duyuruya kadar’ kapalı kalacağını açıkladı.

Aralık ayının başında İsrail hükümeti, Refah Sınır Kapısı’nın ‘önümüzdeki günlerde’ yalnızca Gazze sakinlerinin Mısır’a çıkışına izin vermek amacıyla açılacağını duyurdu. Mısır ise tek yönlü geçişe izin veren bir anlaşmanın bulunmadığını belirterek iddiayı reddetti.

COGAT, ‘ateşkes anlaşması ve siyasi direktif doğrultusunda Refah Sınır Kapısı’nın önümüzdeki günlerde sadece Gazze halkının Mısır’a çıkışı için açılacağını’ bildirdi.

Buna karşılık Mısır, ‘yetkili bir kaynak’ üzerinden yaptığı açıklamada, “Eğer kapının açılması konusunda mutabakat sağlanırsa, geçiş hem giriş hem çıkış yönünde olur; bu, ABD Başkanı Donald Trump’ın planında yer alan şekildir” ifadelerini kullandı.

COGAT, kapının Avrupa Birliği Sınır Yardım Misyonu gözetiminde çalışacağını, bunun da ‘Aralık 2025’te uygulanan mekanizmaya benzer’ olacağını açıkladı.

Trump’ın planı, İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının temelini oluşturuyor ve Refah Sınır Kapısı’nın insani yardım girişini sağlamak üzere yeniden açılmasını öngörüyor.

Ancak ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana İsrail makamları, kapının açılmasını geciktiriyor. İsrail, bu gecikmeden Hamas’ı sorumlu tutarak, örgütün hâlâ bölgede bulunan rehinelerin tümünün cesetlerini teslim etmediğini iddia ediyor.

4 - Kerem Şalom Sınır Kapısı:

Uluslararası yardımlar genellikle Akdeniz kıyısındaki Port Said ve Ariş limanlarına ulaşıyor, buradan da Refah Sınır Kapısı’nın Mısır tarafına gönderiliyor.

Yardım tırı şoförlerinin aktardıklarına göre, araçlar Refah kontrol noktasını geçtikten sonra birkaç kilometre uzaklıktaki Kerem Şalom Kapısı’na yönlendiriliyor.

Bu noktada sürücüler araçlardan iniyor ve tırlar kapsamlı bir aramadan geçiriliyor. İsrail tarafından onaylanan yükler boşaltılıyor, ardından Gazze’ye giriş izni bulunan başka araçlara yeniden yükleniyor.

5 - Diğer geçiş noktaları:

Trump’ın arabuluculuğunda sağlanan ateşkes anlaşması, Gazze Şeridi’ne günlük 600 yardım tırının girişini öngörüyor.

Ancak BM’ye göre İsrail hâlâ anlaşmada belirtilenden daha az sayıda tırın girişine izin veriyor. Bu tırların çoğu Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan, kalan kısmı ise Kisufim Sınır Kapısı’ndan geçiş yapabiliyor.

Gazze ile İsrail’in güneyi arasında yer alan Beyt Hanun (Erez) Sınır Kapısı, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail’e yönelik saldırısı sırasında tahrip olmuştu.

Kapı 2025 yılının başında kısa bir süre için yeniden açıldı, ancak daha sonra tekrar kapatıldı ve ne zaman faaliyete geçeceği belirsizliğini koruyor.

Savaş başlamadan önce faaliyet gösteren başka geçiş noktaları da vardı; ancak İsrail makamları bu kapıların yeniden açılıp açılmayacağı konusunda henüz bir açıklama yapmış değil.


Kasım "diplomasiyi" destekliyor ancak Hizbullah'ın silahları konusunda ısrarcı

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)
TT

Kasım "diplomasiyi" destekliyor ancak Hizbullah'ın silahları konusunda ısrarcı

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, "Kudüs yolunda şehit olan âlimler ve yiğitlerin anısına" düzenlenen törende konuşuyor (Ulusal Haber Ajansı)

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, dün yaptığı açıklamada, ateşkes komitesinde sivil bir başkanın yer almasının "önceki resmi açıklamalara ve pozisyonlara aykırı bir prosedür" olduğunu belirterek siyasi söyleminde çıtayı yükseltti. Kasım'a göre söz konusu açıklamalarda, herhangi bir sivilin uygulama mekanizmasına dahil edilebilmesi için İsrail'in düşmanlıklara son vermesi gerektiği belirtiliyordu.

Kasım, Lübnan yetkililerinin "diplomatik seçeneğine" destek verdiğini ifade ederken, Büyükelçi Simon Karam'ın Lübnan heyetine atanmasını "İsrail'in tutumunu, saldırganlığını veya işgalini değiştirmeyecek yersiz bir taviz" olarak değerlendirdi. "Sivil temsilcinin gidip görüşmelerde bulunduğunu, bunun da baskıyı artırdığını ve İsrail'in Amerika ile birlikte Lübnan'ı ateş altında tutmak istediğini" belirtti. Kasım, "En büyük fedakarlığı yapmaya hazırız ve teslim olmayacağız" ifadelerini kullandı.


İsrail bütçesi Batı Şeria'daki yerleşim faaliyetlerine hizmet ediyor

İsrail ordusuna ait bir araç, Batı Şeria'da Tubas kentinin güneyindeki Tammun kasabasının girişini kapattı (AFP)
İsrail ordusuna ait bir araç, Batı Şeria'da Tubas kentinin güneyindeki Tammun kasabasının girişini kapattı (AFP)
TT

İsrail bütçesi Batı Şeria'daki yerleşim faaliyetlerine hizmet ediyor

İsrail ordusuna ait bir araç, Batı Şeria'da Tubas kentinin güneyindeki Tammun kasabasının girişini kapattı (AFP)
İsrail ordusuna ait bir araç, Batı Şeria'da Tubas kentinin güneyindeki Tammun kasabasının girişini kapattı (AFP)

İsrail Maliye ve Savunma Bakanları, 2026 genel bütçesinin hazırlanması kapsamında savunma bakanlığının bütçe talebini 144 milyar şekelden 112 milyar şekele düşürmeyi kabul etti. Bu, mevcut 2025 bütçesine (34,63 milyar dolar) göre yerleşim yerlerine yaklaşık 20 milyar şekellik bir artışı temsil ediyor ve ordunun daha fazla askere ihtiyaç duyması ve asker eksikliği pahasına öncelikle Batı Şeria'daki yerleşim projelerine hizmet ediyor.

İsrail hükümeti, GSYİH'nın yüzde 3,9'u oranında açık veren 662 milyar şekel tutarında bir bütçe onayladı.

Yediot Aharonot gazetesinin haberine göre, Batı Şeria'da güvenliğin güçlendirilmesi amacıyla 3 yıl içinde dağıtılacak yaklaşık 725 milyon şekel tutarındaki bir paket üzerinde anlaşmaya varıldı.