ABD’li diplomatlar: Sudan bir çöküş senaryosuyla karşı karşıya

ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili Al-Monitor'a savaşın Sudanlıların arzularına ihanet olduğunu söyledi.

Sudan Ordusu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) çatışmaların başlamasından önceki görüşmelerinden birinde (AFP)
Sudan Ordusu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) çatışmaların başlamasından önceki görüşmelerinden birinde (AFP)
TT

ABD’li diplomatlar: Sudan bir çöküş senaryosuyla karşı karşıya

Sudan Ordusu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) çatışmaların başlamasından önceki görüşmelerinden birinde (AFP)
Sudan Ordusu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) çatışmaların başlamasından önceki görüşmelerinden birinde (AFP)

Şarku'l Avsat'ın görüştüğü ABD’li diplomatlar, ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında çatışmaların devam etmesi halinde Sudan'da devletin çökeceği senaryosu konusunda uyarıda bulundu.

ABD’nin eski Sudan Özel Temsilcisi Donald Booth, iki taraf arasında 4 aydır devam eden çatışmaların “ülkede bir felakete” yol açtığını belirtti.

Şarku'l Avsat'a verdiği röportajda, savaşı hızlı bir şekilde durdurmanın önemini vurgulayan Booth şu ifadeleri kullandı:

Savaşın durdurulması, Sudan halkını içinde bulundukları eziyetten kurtarmak için şart. Ancak ne silahlı kuvvetler ne de HDK, çatışmayı bırakıp birbirleriyle ve acı çeken Sudan halkının temsilcileriyle ülkede barışın nasıl sağlanacağı konusunda konuşmaya istekli görünmüyor. Savaş devam ederse Sudan yoksulluk ve ulusal birlik tehdidiyle dolu kasvetli bir gelecekle karşı karşıya kalacak.

ABD'nin Sudan Özel Temsilciliği eski müdürü Cameron Hudson ise Sudan’da Libya'ya benzer bir senaryonun yaşanacağı ve çatışmanın genişleyeceği konusunda uyarıda bulundu.

Hudson, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte şunları söyledi:

Mücadelelerin devam etmesi ve herhangi bir tarafın kapsamlı bir zafer elde edememesi, ülkenin bu yolda devamına yol açacak ve bu da Libya'ya benzer bir devlet çöküşü senaryosu yaratacak. Böyle bir durumda tüm bölgede ihracatta istikrarsızlık yaşanacak, krizin kıyılara yayılarak Kızıldeniz'e ulaşması riski de ortaya çıkacak.

Sudan Ordusu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan'ın Mısır ziyareti ve başka ülkelere gitme ihtimaliyle Hartum'daki ABD Büyükelçiliği eski Maslahatgüzarı Alberto Fernandez, çatışmanın çözümünde Suudi Arabistan'ın rolünün son derece önemli olduğuna dikkat çekti.

Fernandez, Şarku'l Avsat'a şunları söyledi:

Suudi Arabistan'ın her iki taraf nezdinde de güvenilirliği var ve Cidde Görüşmeleri’nin eninde sonunda devam etmesini bekliyorum. Ancak bundan önce her iki tarafın da savaş alanında askeri zafer elde etme çabalarında son bir adım atmasını bekliyorum. Ne yazık ki cinayetler bitmedi.

Ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin Hartum Büyükelçisi John Godfrey'in, Sudan'da iki tarafa da çatışmayı durdurma çağrısı yaptığı son açıklamalara gelen eleştirileri de reddetti.

İsmini vermek istemeyen bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada “Ordu ve HDK tarafından uygulanan şiddet, Sudan halkının sivil bir hükümetin kurulması ve demokrasiye geçiş süreci yönündeki açık taleplerine ihanettir. Sudan halkı, savaşçıların kışlalarına dönmelerini ve iktidarı ele geçirme çabalarında ortalığı kasıp kavurmamalarını istiyor” ifadelerini kullandı.

Yetkili sözlerine şöyle devam etti:

Sudan'ın siyasi geleceği Sudan halkına aittir. Ordunun iktidardan çekilmesi ve milleti dış tehditlere karşı savunmaya odaklanması gerekir.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.