Suudi Arabistan-İsrail anlaşması kapsamında Filistin neler talep ediyor?

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (Reuters)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (Reuters)
TT

Suudi Arabistan-İsrail anlaşması kapsamında Filistin neler talep ediyor?

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (Reuters)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (Reuters)

Issa Nahari

Washington ile Riyad arasında İsrail ile ilişkiler kurulmasına ilişkin müzakerelerin devam ettiğine dair haberler gelmeye devam ederken, ABD’li ve İsrailli altı kaynağa göre, Filistin Yönetimi olası herhangi bir anlaşmaya ilişkin beklentilerini Suudi Arabistan’a iletti.

Şarku’l Avsat’ın Axios sitesinden aktardığı habere göre, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve yardımcıları, Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki ilişkilerin başlatılması amacıyla ABD liderliğindeki görüşmelerde pragmatik bir yaklaşım benimsemeye karar verdi.

Bu durum, 2020’de İbrahim Anlaşmaları çerçevesinde İsrail ile resmi ilişkiler başlatan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn’i eleştiren Filistin Yönetimi’nin yaklaşımında bir köklü değişiklik olarak değerlendirildi.

İsrail ile ilgili Suudi Arabistan-ABD müzakerelerinin yapıldığı yönündeki haberler gündeme geldiğinden beri, Batı medyasında, Suudi Arabistan’ın ABD’den talep ettiği, Filistinlilerin kendi bağımsız devletlerini kurma garantilerini de içeren bir liste yer aldı.

Gözlemcilere göre, söz konusu talep, Başbakan Binyamin Netanyahu hükümetinin katı tutumu ve devam eden görüşmelerde Filistin meselesinin önemini zaman zaman küçümsemesi göz önüne alındığında, mevcut müzakerelerin önündeki en büyük engellerden biri olarak görülüyor.

Suudi Arabistan, Filistin meselesinde, 1967 sınırlarında uluslararası alanda tanınan bir Filistin devleti kurulması ve her iki taraf için de adil bir barışa ulaşılmasını amaçlayan Arap Barış Girişimi’ne de yansıyan net bir duruş sergiliyor.

Filistin Yönetimi’nin önerileri arasında, şu anda tamamen İsrail tarafından kontrol edilen işgal altındaki Batı Şeria’da bulunan C Bölgesi’nin bazı bölümlerinin statüsünün, Filistin Yönetimi’nin sivil kontrolüne sahip olduğu ve İsrail’in güvenlik kontrolünü sürdürdüğü B Bölgesi olarak değiştirilmesi yer alıyor.

Böyle bir adım, Filistin Yönetimi’nin Batı Şeria’daki ayak izini genişletecek ve Filistin’in daha fazla kalkınmasına olanak tanıyacaktır.

Filistinliler, nihai statü müzakerelerinin net bir takvime göre yeniden başlamasıyla birlikte İsrail'in bu adımların en azından bir kısmını kabul etmesini istiyor.

Habere göre, Riyad ile konuyla ilgili istişareleri yöneten, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Komitesi Sekreteri Hüseyin eş-Şeyh, üç ay önce Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaid el-Ayban’a beklenen adımların bir listesini iletti.

Şeyh’in önümüzdeki hafta, Suudi yetkililerle bu konuyla ilgili görüşmeleri sürdürmek üzere Suudi Arabistan’a gitmesi bekleniyor.

Filistin Yönetimi, Suudi Arabistan’ın mali desteği sürdürmesini ve aynı zamanda Kudüs’te konsolosluk açmasını istiyor.

Riyad, birkaç hafta önce Suudi Arabistan’ın Amman Büyükelçisi Nayif es-Sudairi’yi, Riyad’ın Filistin’deki yerleşik olmayan büyükelçisi ve aynı zamanda Kudüs’teki yerleşik olmayan başkonsolosu olarak ataması dışında, gündeme gelen bu haberler hakkında yorum yapmadı.

Biden yönetiminin Filistin’in önerilerinden haberdar olduğunu aktaran Axios’un haberine göre, ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Barbara Leaf, bu hafta başında Ürdün’de Şeyh ile görüştü.

Şeyh’in açıklamasına göre, toplantıya Filistin İstihbarat Servisi Başkanı Macid Farac ve Abbas’ın dış politika danışmanı Mecdi Halidi de katıldı.

Bağımsız bir Filistin devleti

Netanyahu’nun, hükümeti birlikte kurduğu aşırı sağ partileri kızdırmamak için Filistinliler adına önemli adımlar atma konusunda güçlü çekinceleri var. 

Beyaz Saray ise, İsrail hükümetine, Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki normalleşmeyi de içeren böyle bir anlaşma yapmak istiyorsa, Filistinlilere önemli tavizler vermesi gerektiğini açıkça ifade etti.

Wall Street Journal gazetesinde bu hafta başında yer alan ve Suudi yetkililere atıfta bulunan bir haberde, Suudi Arabistan’ın İsrail ile ‘bağımsız bir Filistin devleti kurma’ çabalarını tehdit eden herhangi bir anlaşmayı kabul etmeyeceği ifade edilmişti.

Haberde, Riyad’ın Filistin Yönetimi’ne mali desteği sürdürmeyi teklif ettiği ve kapsamlı bir Filistin heyetinin, bir Filistin devleti kurma umutlarını desteklemek için neler yapılabileceğini görüşmek üzere Suudi Arabistan’ı ziyaret edeceği bilgisi de verildi.



İsrail, Gazze Şeridi'nde onlarca kişiyi öldürdü… Mısır ateşkesi görüşmek üzere Hamas liderlerini ağırlıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta İsrail saldırıları sonucu yıkılan binaların arasından geçen Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta İsrail saldırıları sonucu yıkılan binaların arasından geçen Filistinliler (Reuters)
TT

İsrail, Gazze Şeridi'nde onlarca kişiyi öldürdü… Mısır ateşkesi görüşmek üzere Hamas liderlerini ağırlıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta İsrail saldırıları sonucu yıkılan binaların arasından geçen Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta İsrail saldırıları sonucu yıkılan binaların arasından geçen Filistinliler (Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki sağlık görevlileri, İsrail ordusunun perşembe gecesi ve dün Gazze Şeridi'nde düzenlediği saldırılarda en az 40 Filistinlinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Diğer taraftan Hamas liderlerinin yeni bir görüşme turu için Kahire'ye gitmesiyle Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmelerini canlandırma çabaları da hız kazandı.

Gazze Şeridi'nin sekiz eski mülteci kampından biri olan Nuseyrat'ın kuzey bölgelerinde öldürülen 19 Filistinlinin cesedine ulaştıklarını söyleyen sağlık görevlileri, dün geç saatlerde Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bir eve düzenlenen İsrail hava saldırısında en az 10 Filistinlinin hayatını kaybettiğini belirtti.

Sağlık görevlileri, geri kalanların Gazze Şeridi'nin kuzey ve güney bölgelerinde öldürüldüğünü kaydetti. İsrail ordusu dün yeni bir açıklama yapmadı ancak perşembe günü yaptığı açıklamada, kuvvetlerinin ‘Gazze Şeridi'ndeki operasyonların bir parçası olarak terörist hedefleri vurmaya’ devam ettiğini bildirdi.

İsrail tankları perşembe günü Nuseyrat Mülteci Kampı’nın kuzey ve batısını işgal etti. Tanklar dün kuzey bölgelerinden çekildi, ancak kampın batı bölgesinde kaldı. Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, ekiplerinin evlerinde mahsur kalan sakinlerden gelen yardım çağrılarına cevap veremediğini belirtti.

İsrail'in Gazze şehrine yönelik baskınları sonucu oluşan yıkım (AFP)İsrail'in Gazze şehrine yönelik baskınları sonucu oluşan yıkım (AFP)

Onlarca Filistinli dün, evlerindeki hasarı incelemek üzere ordunun çekildiği bölgelere geri döndü.

Sağlık görevlileri, yolda yatan cesetlerin üzerini battaniye ya da beyaz kefenlerle örterek sedyelerle taşıdı.

Kemal Advan Hastanesi hedef alındı

Sağlık görevlileri dün geç saatlerde bir İsrail insansız hava aracının (İHA) Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Kemal Advan Hastanesi Yoğun Bakım Ünitesi Başkanı Ahmed el-Kahlut'u öldürdüğünü bildirdi.

İsrail ordu yetkilileri Reuters’a yaptıkları açıklamada, şu anda hastaneye yönelik bir saldırıdan haberdar olmadıklarını söyledi.

Kemal Advan Hastanesi, Gazze Şeridi'nin en kuzeyinde bulunan ve tıbbi malzeme, yakıt ve gıda sıkıntısı nedeniyle şu anda zar zor çalışan üç tıbbi tesisten biri. Sağlık yetkilileri, hastanenin sağlık personelinin çoğunun İsrail ordusu tarafından gözaltına alındığını açıkladı.

Sivil Savunma Müdürlüğü, Hamas ve Filistin resmi haber ajansı WAFA son 24 saat içinde İsrail'in Beyt Lahiya'ya düzenlediği iki saldırıda ölen Filistinlilerin sayısını 70 olarak açıkladı. Filistin Sağlık Bakanlığı ölü sayısını henüz teyit etmedi.

İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas Gazze Şeridi'nde derhal ateşkes çağrısında bulundu ve İsrail'i ‘Gazze'nin kuzeyindeki vatandaşları topraklarından ve evlerinden etmek amacıyla onlara karşı açlık silahını kullanmakla’ suçladı.

Ateşkes çabaları yeniden başladı

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre iki Hamas liderinin dün gece geç saatlerde bir Hamas heyeti Mısırlı yetkililerle görüşmek üzere bugün Kahire'ye gideceğini bildirdi.

Ziyaret, ABD'nin Gazze Şeridi'nde ateşkes görüşmelerini canlandırmak için Katar, Mısır ve Türkiye ile yeni çabalar başlatacağını açıklamasından birkaç gün sonra gerçekleşti.

Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması için aylardır süren müzakerelerde çok az ilerleme kaydedildi. Görüşmeler şu anda durmuş durumda.

İsrail ile Hamas'ın müttefiki Hizbullah arasında çarşamba günü şafak vakti yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, son birkaç aydır keskin bir şekilde şiddetlenen çatışmaları durdurdu.

Lübnan'daki ateşkesi duyuran ABD Başkanı Joe Biden salı günü yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nde de benzer bir anlaşmaya varılması için çabalarını sürdüreceğini belirterek, İsrail ve Hamas'ı bu fırsatı değerlendirmeye çağırdı.

Gazze Şeridi'ndeki yetkililer İsrail'in saldırılarının 44 bin 300'den fazla can aldığını ve Gazze nüfusunun neredeyse tamamını en az bir kez yerinden olmak zorunda bıraktığını açıkladı.