Mısır: Ulusal Diyalog, Cumhurbaşkanlığı seçim sürecini nasıl yönlendiriyor?

Mısır: Ulusal Diyalog, Cumhurbaşkanlığı seçim sürecini nasıl yönlendiriyor?
TT

Mısır: Ulusal Diyalog, Cumhurbaşkanlığı seçim sürecini nasıl yönlendiriyor?

Mısır: Ulusal Diyalog, Cumhurbaşkanlığı seçim sürecini nasıl yönlendiriyor?

Mısır'daki Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti, cumhurbaşkanlığı seçimlerine birkaç ay kalmışken, bugün Ulusal Seçim Kurulu Kanunu’nu görüşmek üzere bir toplantı yapacak.

Adli kaynaklar "Mısır'da oy kullanma hakkına sahip kişi sayısının 60 milyon olduğunu" açıklarken diğer yandan partiler Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin yeni dönem adaylığını desteklemeye yönelik adımlarını sürdürüyorlar. Muhalefet güçleri cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kendilerini temsil edecek adayı henüz belirlemedi. Muhalefet güçleri ve potansiyel cumhurbaşkanı adayları “seçim süreci için bazı garantiler” talep ediyor. Siyasiler bu taleplerin Ulusal Diyalog masasında tartışılması ihtimalini düşünürken Ulusal Diyalog’daki yetkililer “cumhurbaşkanlığı seçimlerinin tartışma gündemine alınması” konusunda görüş ayrılığına düştüler. 

Sosyal Demokrat Deneyimi

Mısır Sosyal Demokrat Partisi Genel Başkanı Ferid Zahran, partisinin "yaklaşan seçimlere katılma" kararını açıklamasının ardından şunları söyledi: “Bizim siyasi deneyim, örgütsel çerçeve ve partizan ve popüler tabanımız var. Bu durum bizi ‘dekorasyon’ veya ‘imajı güzelleştirme’ sınırının ötesine geçirerek cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adaylık için ehil kılıyor. Ancak mesele belirli kriterlerin yerine getirilmesine bağlı.”

Sisi yönetimine yakınlığı ile bilinen Milletvekili Mustafa Bekri, bu kriterlere yönelik talebe ilişkin, "Bu talebi, siyasi, ekonomik ve toplumsal koşullarla ilgili teklifleri almaktan sorumlu olan Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti'ne iletin" şeklinde yanıt verdi.

Ulusal Diyalog Siyasi Ekseni Raportör Yardımcısı Dr. Mustafa Kamil es-Seyyid, Şarku'l Avsat'a şunları söyledi: “Mütevelli Heyet bugün Ulusal Seçim Kurulu Kanun’unun taslağını görüşmek üzere toplanacak. Cumhurbaşkanlığı seçimleri ulusal diyaloğun gündeminde değil.”

Mütevelli Heyeti üyesi Dr. Amr Haşim Rebi'ye göre, “Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti'nin planlanan toplantısı özellikle seçimlerin tam adli denetiminin 5 ile 10 yıl arasında değişen bir süre boyunca uzatılması maddesine odaklanıyor. Ulusal Seçim Kurulu Kanunu'nun (2017 tarihli) 34. maddesi şöyle diyor: Referandum ve seçimlerde oy verme ve sayım işlemlerini Ulusal Seçim Kurulu yönetir. Kurula bağlı üyeler, yönetim kurulunun denetiminde olup, yargı organlarından üye yardımı isteyebilir.”

Referandum ve seçimlerde oy verme ve sayım işlemleri, anayasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on yıl içinde, kanunda ve komisyon kararlarında belirtilen yargı makamları ve organlarının üyelerinin tam denetimi altında yapılır.

Ocak ayı bitmeden

2014 yılı Ocak ayı ortasında onaylanan Mısır Anayasası'nın 210. maddesinin metninden hareketle bilgili kaynaklar, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin "bu dönemde tam yargı denetiminden yararlanmak amacıyla önümüzdeki Ocak ayı bitmeden önce" yapılacağını öne sürüyor.

Mısır Parlamentosunun önümüzdeki Ekim ayında yeniden oturuma başlaması bekleniyor. Bu, yasama organının çalışmalarına ilişkin Ulusal Diyalog’un bazı tavsiyelerinin “etkinleştirilmesi” olanağını sağlayacak.

Rebi, Şarku'l Avsat'a "seçim kriterlerine yönelik talepler ve Ulusal Diyalog'un bu konudaki tutumu" hakkında şunları söyledi: “Kriterler ve seçimlerin dürüst yapılması konusu Ulusal Diyalog faaliyetleri sırasında tartışmaya sunulabilir. Ancak bugünkü oturumda bunların sunulması pek muhtemel değil."

Aynı zamanda Sivil Demokratik Hareket (12 parti ve tanınmış şahsiyetten oluşan bir muhalefet grubu) üyesi olan Seyyid'e göre, hareketin yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri için belirlediği kriterler arasında "Mısır devlet kurumlarının seçimlerde tarafsız olması ve tüm adayların programlarını medya aracılığıyla dengeli bir şekilde sunabilmesinin sağlanması" maddesi yer alıyor.

Başka bir bağlamda, Anayasa Partisi Genel Başkanı Cemile İsmail, dün Mısır mahkemesinin siyasi eylemci Hişam Kasım’ın, Sivil Demokratik Hareket lideri Kemal Ebu Ayta’ya yönelik “hakaret ve karalama” davasını 16 Eylül'deki güncel yargılama için saklı tuttuğunu duyurdu.



ABD, Hızlı Destek Kuvvetleri'ne silah sevkiyatını kesme kararı aldı

Marco Rubio, Kanada'nın Ontario eyaletindeki John C. Munro Hamilton Uluslararası Havalimanı'nda gazetecilere Sudan hakkında konuşuyor (AP)
Marco Rubio, Kanada'nın Ontario eyaletindeki John C. Munro Hamilton Uluslararası Havalimanı'nda gazetecilere Sudan hakkında konuşuyor (AP)
TT

ABD, Hızlı Destek Kuvvetleri'ne silah sevkiyatını kesme kararı aldı

Marco Rubio, Kanada'nın Ontario eyaletindeki John C. Munro Hamilton Uluslararası Havalimanı'nda gazetecilere Sudan hakkında konuşuyor (AP)
Marco Rubio, Kanada'nın Ontario eyaletindeki John C. Munro Hamilton Uluslararası Havalimanı'nda gazetecilere Sudan hakkında konuşuyor (AP)

ABD, Sudan'daki çatışmanın kanlı tırmanışından Hızlı Destek Kuvvetleri'ni (HDK) sorumlu tutarak, bu güçlere sağlanan silah tedarikinin kesilmesi için uluslararası eylem çağrısında bulundu.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Kanada'da gazetecilere yaptığı açıklamada, "Aldıkları silah tedarikini ve desteği kesmek için bir şeyler yapılmalı" dedi ve "orada yaşananlar korkunç" ifadesini kullandı.

Rubio, ABD'nin önerdiği ateşkesi kabul ettiğini açıklamasına rağmen, stratejik el Faşir şehrinin kontrolünü ele geçiren HDK’yi suçladı. "Karşı karşıya olduğumuz temel sorunun, HDK'nin bazı şeyleri kabul edip sonra da uygulamaması olduğunu düşünüyorum" dedi. HDK'nin bazı ülkelerden gelen dış fon ve desteğe bel bağladığını vurgulayarak, "Kim olduklarını biliyoruz ve bu konuda onlarla konuşup, olanları durduramazsak, bunun hem kendileri hem de dünya için kötü sonuçlar doğuracağını anlamalarını sağlayacağız" diye belirtti.

Bu arada, dün Sudan'ın kuzeyindeki Merowe şehrini hedef alan insansız hava araçları (İHA), ülkenin en büyük barajlarından birine ev sahipliği yapan kentte elektrik kesintisine neden oldu. Ordu, saldırıyı HDK'nin gerçekleştirdiğini iddia etti.


Bir raporda, Gazze Savaşı sırasında İsrail'e petrol sağlayan ülkelerin "soykırıma" "ortak" olduğu iddia ediliyor

İsrail ordusuna ait bir F-16 savaş uçağı, hava üssünden kalkış sırasında havadan havaya füzeler ve ilave yakıt tankları taşıyor,  (İsrail Ordusu)
İsrail ordusuna ait bir F-16 savaş uçağı, hava üssünden kalkış sırasında havadan havaya füzeler ve ilave yakıt tankları taşıyor, (İsrail Ordusu)
TT

Bir raporda, Gazze Savaşı sırasında İsrail'e petrol sağlayan ülkelerin "soykırıma" "ortak" olduğu iddia ediliyor

İsrail ordusuna ait bir F-16 savaş uçağı, hava üssünden kalkış sırasında havadan havaya füzeler ve ilave yakıt tankları taşıyor,  (İsrail Ordusu)
İsrail ordusuna ait bir F-16 savaş uçağı, hava üssünden kalkış sırasında havadan havaya füzeler ve ilave yakıt tankları taşıyor, (İsrail Ordusu)

Sivil toplum kuruluşu Oil Change International tarafından dün yayınlanan bir rapora göre, Gazze Şeridi'ndeki savaş sırasında 25 ülke İsrail'e petrol tedarik etti. Raporda, iklim krizini körükleyen ve "soykırım" olarak nitelendirilen fosil yakıt bazlı sistem kınandı.

Brezilya'daki 30. Taraflar Konferansı (COP30) kapsamında yayınlanan rapora göre, Azerbaycan ve Kazakistan, 1 Kasım 2023 ile 1 Ekim 2025 tarihleri ​​arasında ham petrol sevkiyatının yüzde 70'ini gerçekleştirdi.

Rusya, Yunanistan ve Amerika Birleşik Devletleri, İsrail'e rafine petrol ürünlerinin en büyük ihracatçıları arasında yer alıyor. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Amerika Birleşik Devletleri aynı zamanda İsrail'e askeri uçaklarda kullanılan JP-8 jet yakıtı sağlayan tek ülke.

Oil Change International, "Bu dönemde İsrail'e yakıt sağlayan ülkeler, İsrail'in vahşetinin tamamen farkındaydı" dedi. Örgüt, "Bu raporda, İsrail'in suç ortaklığı belgelenerek hesap sorulmasına olanak sağlanmıştır. Bu ülkeler, bu soykırımdaki rollerini kabul etmeli ve suç ortaklığına son vermelidir" ifadesini kullandı.

STK, petrol akışlarını analiz etmesi için araştırma şirketi Datadesk'i görevlendirdi ve söz konusu dönemde 323 sevkiyat tespit ederek, toplam 21,2 milyon ton petrol sevkiyatı tespit etti.

Gazze Şeridi'ndeki savaş, Hamas'ın güney İsrail'e düzenlediği ve AFP'nin resmi rakamlara dayanan verisine göre İsrail tarafında bin 221 kişinin ölümüne yol açan eşi benzeri görülmemiş bir saldırının ardından Ekim 2023'te patlak verdi.

Birleşmiş Milletler'in güvenilir bulduğu Gazze Sağlık Bakanlığı verilerine göre, o tarihten bu yana İsrail'in misilleme amaçlı askeri harekâtı sonucunda Gazze'de çoğunluğu sivil olmak üzere 69 binden fazla Filistinli öldürüldü.

Temmuz 2024'te Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in Filistin topraklarını işgalinin "yasadışı" olduğu sonucuna varan bir tavsiye kararı yayınlarken, bir BM komisyonu İsrail'i Gazze Şeridi'nde "soykırım" yapmakla suçladı.

İngiliz Uluslararası ve Karşılaştırmalı Hukuk Enstitüsü'nde insan hakları ve ekonomik işler araştırmacısı olan Irene Petropaoli ise devletlerin, Uluslararası Adalet Divanı'nın "soykırımın önlenmesi ve cezalandırılması" çağrısında bulunan geçici emrine uymakla yükümlü olduğunu ifade etti.

Açıklamada, "Devletler, İsrail'e yapacakları yardımların, özellikle askeri yardımların, kendilerini Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi uyarınca soykırıma ortak olma riskine maruz bırakabileceğini akıllarında tutmalıdırlar" denildi.


Suriye güvenlik personelleri Süveyda'da "isyancı çetelerin" açtığı ateş sonucu yaralandı

Suriye'nin batısındaki kıyı bölgelerinde daha önceki operasyonlar sırasında görev alan iç güvenlik güçleri personeli (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye'nin batısındaki kıyı bölgelerinde daha önceki operasyonlar sırasında görev alan iç güvenlik güçleri personeli (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT

Suriye güvenlik personelleri Süveyda'da "isyancı çetelerin" açtığı ateş sonucu yaralandı

Suriye'nin batısındaki kıyı bölgelerinde daha önceki operasyonlar sırasında görev alan iç güvenlik güçleri personeli (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye'nin batısındaki kıyı bölgelerinde daha önceki operasyonlar sırasında görev alan iç güvenlik güçleri personeli (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye devlet televizyonu, dün akşam Süveyda ilindeki İç Güvenlik Güçleri'ne dayandırdığı haberinde, "isyancı çeteler" tarafından ilin kırsalında düzenlenen topçu ateşi sonucu çok sayıda güvenlik görevlisinin yaralandığını bildirdi.

Haberde, Süveyda'daki "isyancı çetelerin" ateşkesi üst üste üçüncü gün ihlal etmeye devam ettiği, ilin kırsalındaki mevzileri bombaladığı ve bunun sonucunda güvenlik güçlerinin yaralandığı belirtildi.

İç Güvenlik Güçleri basın açıklamasında, "Süveyda'daki ateşkesin tekrar tekrar ihlal edilmesinin sorumluluğu isyancı gruplara ve bölgeyi istikrarsızlaştırmaya çalışanlara aittir. İç Güvenlik Güçleri, isyancı grupların bölgedeki çeşitli eksenlerden ilerleme girişimlerini engellemiştir" ifadelerini kullandı.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani, dün erken saatlerde, hükümetin Süveyda'da güvenliği sağlamak için müdahale girişiminde bulunduğunu belirterek, "Dürzi toplumuyla ilgili bir sorun yok ve krizi kontrol altına almak için durumla temkinli bir şekilde ilgileniyoruz" dedi.

Londra'daki Chatham House Enstitüsü'nde düzenlenen diyalog oturumunda eş-Şeybani, Suriye'nin herhangi bir şekilde bölünmesini tamamen reddettiğini ve tüm tarafların ve bileşenlerin Suriye ulusal dokusuna entegre edilmesi arzusunu yineledi.