Mısır ve Sudan, Etiyopya ile Nahda Barajı konusunda devam eden müzakerelerin yeni turunu bekliyor. Addis Ababa, Pazar günü yaptığı açıklamada, barajın dördüncü kısmının dolumunun tamamlandığını duyurdu. Aynı zamanda baraja yönelik dış baskılardan bahsetti. Kahire ve Hartum, Addis Ababa'nın baraja ilişkin attığı tek taraflı adımları reddediyor. Müzakere sürecinin geleceği ve Addis Ababa'nın Mavi Nil üzerinde inşa ettiği projeyle ilgili yasal bir anlaşmaya varılıp varılmayacağı merak ediliyor.
Üç ülke arasındaki müzakereler, Nisan 2021'de durmuş, ardından Ağustos ayı sonlarında yeniden gerçekleştirilmişti. Son turda olumlu sonuçlar elde edilmedi. Eylül ayının ikinci yarısında yeni bir müzakere oturumunun yapılması bekleniyor.
Etiyopya Başbakan Abiy Ahmed, Pazar günü X platformundaki hesabında yaptığı açıklamada, “Nahda Barajı'nın dördüncü ve son dolum aşamasının da başarıyla tamamlandığını büyük bir mutlulukla duyuruyorum. Pek çok zorlukla karşılaştık ve defalarca geri çekilmek zorunda kaldık. İç zorluklarla ve dış baskılarla karşı karşıyaydık. Ancak ülkem vaat ettiği şeyi başaracaktır” vurgusunda bulundu.
Su Kaynakları ve Sulama Bakanı'nın danışmanı su kaynakları uzmanı Dr. Ziyauddin el-Kusi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Göstergeler ciddi. Etiyopyalılar, barajın yönetim ve işletimi konusunda Mısırlılar ve Sudanlılarla oturup anlaşmaya varmalı. Nil suyuyla ilgili bu büyük sorun, Mısır topraklarında geniş alanların tükenmesine yol açacak” ifadelerinde bulundu.
Nahda Barajı, 3,7 milyar dolardan fazla maliyetiyle Addis Ababa için hayati önem taşıyor. Etiyopya, 1,8 kilometre uzunluğunda ve 145 metre yüksekliğindeki bu büyük baraj sayesinde elektrik üretimini iki katına çıkarmayı hedefliyor. Zirâ yaklaşık 120 milyonluk nüfusun yalnızca yarısı elektriğe erişebiliyor.
Kahire Üniversitesi Afrika Çalışmaları Fakültesi'nde çalışan Su Kaynakları Uzmanı Prof. Dr. Abbas Şaraki ise Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, dördüncü dolum aşamasının son olacağından şüphelendiğini belirtiyor. Aynı zamanda, “Bu doğru değil. Barajın işletimi için daha fazla suyun depolanması gerekecek. Etiyopya inatçı davranıyor. Bu nedenle Mısırlı ve Sudanlı müzakerecilere, hiçbir ülke için Nil suyunun payına ilişkin rakam üzerinde müzakere yapılmaması gerektiğini söylüyoruz. İdeal çözüm, su depolama ve baraj işletimi ile ilgilenen daimi bir teknik komite oluşturmaktır. Bu komitenin şuan hiç yoktan daha iyi bir koordinasyon ve anlayış sağlaması gerekiyor” ifadelerini kullanıyor.
Birkaç gün önce Arap dışişleri bakanları, Mısır ve Sudan'ın su çıkarlarına zarar verecek her türlü tek taraflı adımdan kaçınılması, dolum ve işletim kuralları konusunda bir anlaşmaya varılmadan süreçlere devam edilmemesi çağrısında bulunmuştu.
Etiyopya, Mısır'ın çatışmayı Arap Birliği'ne sunmasını birçok kez eleştirmiş, sorunun Afrika içerisinde çözülmesini istemişti. Afrika Birliği (AfB) yıllarca Mısır, Etiyopya ve Sudan arasında baraj anlaşmazlığına ilişkin üçlü müzakerelere sponsor oldu. Ancak herhangi bir atılım gerçekleştirilmedi.
Mısır eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Reha Ahmed Hasan, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, “Top artık Etiyopya’da. Addis Ababa'nın sel mevsimlerinde Mısır ve Sudan ile bilgi alışverişinde bulunması, insan hayatını etkileyebilecek hasarın meydana gelmesine izin vermemesi yönünde siyasi bir karar alması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Kahire ve Hartum, çalışma mekanizmalarına ilişkin üçlü bir anlaşmaya varılana dek Etiyopya'dan baraj rezervuarını doldurmasını bırakmasını defalarca kez istemişti. Temmuz ayı ortasında Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve Başbakan Abiy Ahmed, baraj üzerinde anlaşmaya varmak için dört ay içinde yeni bir müzakere turunun başlatılması konusunda anlaşmıştı.
ABD'nin Yemen'deki Ras İsa limanına düzenlediği saldırıda yanan yakıt tankları (Reuters)