Nahda Barajı’nın dolum aşamasının tamamlanması Mısır ve Sudan ile müzakereleri nasıl etkileyecek?

Etiyopya’daki Nahda Barajı (Başbakan Abiy Ahmed’in X hesabı)
Etiyopya’daki Nahda Barajı (Başbakan Abiy Ahmed’in X hesabı)
TT

Nahda Barajı’nın dolum aşamasının tamamlanması Mısır ve Sudan ile müzakereleri nasıl etkileyecek?

Etiyopya’daki Nahda Barajı (Başbakan Abiy Ahmed’in X hesabı)
Etiyopya’daki Nahda Barajı (Başbakan Abiy Ahmed’in X hesabı)

Mısır ve Sudan, Etiyopya ile Nahda Barajı konusunda devam eden müzakerelerin yeni turunu bekliyor. Addis Ababa, Pazar günü yaptığı açıklamada, barajın dördüncü kısmının dolumunun tamamlandığını duyurdu. Aynı zamanda baraja yönelik dış baskılardan bahsetti. Kahire ve Hartum, Addis Ababa'nın baraja ilişkin attığı tek taraflı adımları reddediyor. Müzakere sürecinin geleceği ve Addis Ababa'nın Mavi Nil üzerinde inşa ettiği projeyle ilgili yasal bir anlaşmaya varılıp varılmayacağı merak ediliyor.

Üç ülke arasındaki müzakereler, Nisan 2021'de durmuş, ardından Ağustos ayı sonlarında yeniden gerçekleştirilmişti. Son turda olumlu sonuçlar elde edilmedi. Eylül ayının ikinci yarısında yeni bir müzakere oturumunun yapılması bekleniyor.

Etiyopya Başbakan Abiy Ahmed, Pazar günü X platformundaki hesabında yaptığı açıklamada, “Nahda Barajı'nın dördüncü ve son dolum aşamasının da başarıyla tamamlandığını büyük bir mutlulukla duyuruyorum. Pek çok zorlukla karşılaştık ve defalarca geri çekilmek zorunda kaldık. İç zorluklarla ve dış baskılarla karşı karşıyaydık. Ancak ülkem vaat ettiği şeyi başaracaktır” vurgusunda bulundu.

Su Kaynakları ve Sulama Bakanı'nın danışmanı su kaynakları uzmanı Dr. Ziyauddin el-Kusi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Göstergeler ciddi. Etiyopyalılar, barajın yönetim ve işletimi konusunda Mısırlılar ve Sudanlılarla oturup anlaşmaya varmalı. Nil suyuyla ilgili bu büyük sorun, Mısır topraklarında geniş alanların tükenmesine yol açacak” ifadelerinde bulundu.

xsvd
Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed baraj projesini incelerken (Başbakan Abiy Ahmed’in X hesabı)

Nahda Barajı, 3,7 milyar dolardan fazla maliyetiyle Addis Ababa için hayati önem taşıyor. Etiyopya, 1,8 kilometre uzunluğunda ve 145 metre yüksekliğindeki bu büyük baraj sayesinde elektrik üretimini iki katına çıkarmayı hedefliyor. Zirâ yaklaşık 120 milyonluk nüfusun yalnızca yarısı elektriğe erişebiliyor.

Kahire Üniversitesi Afrika Çalışmaları Fakültesi'nde çalışan Su Kaynakları Uzmanı Prof. Dr. Abbas Şaraki ise Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, dördüncü dolum aşamasının son olacağından şüphelendiğini belirtiyor. Aynı zamanda, “Bu doğru değil. Barajın işletimi için daha fazla suyun depolanması gerekecek. Etiyopya inatçı davranıyor. Bu nedenle Mısırlı ve Sudanlı müzakerecilere, hiçbir ülke için Nil suyunun payına ilişkin rakam üzerinde müzakere yapılmaması gerektiğini söylüyoruz. İdeal çözüm, su depolama ve baraj işletimi ile ilgilenen daimi bir teknik komite oluşturmaktır. Bu komitenin şuan hiç yoktan daha iyi bir koordinasyon ve anlayış sağlaması gerekiyor” ifadelerini kullanıyor.

Birkaç gün önce Arap dışişleri bakanları, Mısır ve Sudan'ın su çıkarlarına zarar verecek her türlü tek taraflı adımdan kaçınılması, dolum ve işletim kuralları konusunda bir anlaşmaya varılmadan süreçlere devam edilmemesi çağrısında bulunmuştu.

Etiyopya, Mısır'ın çatışmayı Arap Birliği'ne sunmasını birçok kez eleştirmiş, sorunun Afrika içerisinde çözülmesini istemişti. Afrika Birliği (AfB) yıllarca Mısır, Etiyopya ve Sudan arasında baraj anlaşmazlığına ilişkin üçlü müzakerelere sponsor oldu. Ancak herhangi bir atılım gerçekleştirilmedi.

Mısır eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Reha Ahmed Hasan, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, “Top artık Etiyopya’da. Addis Ababa'nın sel mevsimlerinde Mısır ve Sudan ile bilgi alışverişinde bulunması, insan hayatını etkileyebilecek hasarın meydana gelmesine izin vermemesi yönünde siyasi bir karar alması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Kahire ve Hartum, çalışma mekanizmalarına ilişkin üçlü bir anlaşmaya varılana dek Etiyopya'dan baraj rezervuarını doldurmasını bırakmasını defalarca kez istemişti. Temmuz ayı ortasında Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve Başbakan Abiy Ahmed, baraj üzerinde anlaşmaya varmak için dört ay içinde yeni bir müzakere turunun başlatılması konusunda anlaşmıştı.



Irak, sınır şeridi boyunca "entegre savunma ağı"nın tamamlandığını duyurdu

7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)
7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)
TT

Irak, sınır şeridi boyunca "entegre savunma ağı"nın tamamlandığını duyurdu

7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)
7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)

Irak Haber Ajansı'nda bugün yer alan habere göre Sınır Kuvvetleri Komutanlığı, tüm komşu ülkeler dahil olmak üzere Irak'ın bütün sınır şeridinde "entegre savunma ağı"nın tamamlandığını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın Ajans’tan aktardığına göre Komutanlık, “Suriye sınırında 618 kilometreden uzun tahkimat çalışmalarına 2022'de başladığını ve "Şu ana kadar beton güvenlik duvarının 350 kilometresinde çalışmaların tamamlandığını, sızma ve kaçakçılığı önlemek için kalan tüm boşlukların kapatılması çalışmalarının devam ettiğini" ifade etti.

7. Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetleme operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)7. Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetleme operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)

Sınır Kuvvetleri Komutanlığı, tahkimatların sadece beton duvarla sınırlı olmadığını, hendekler, dikenli teller, erken uyarı sistemleri, gece ve gündüz gözetleme kameraları gibi çok sayıda engelin bulunduğunu belirtti.

Komutanlık, tüm komşu ülkelerle sınırlarda sınır tahkimatlarının uygulandığını, ancak "her bölgedeki güvenlik tehditlerine bağlı olarak farklı derecelerde" uygulandığını vurguladı.


Güney Lübnan'da İsrail’in bir araca düzenlediği hava saldırısında bir genç hayatını kaybetti

İsrail'in Frun'a düzenlediği saldırının gerçekleştiği yerden bir görüntü, (X)
İsrail'in Frun'a düzenlediği saldırının gerçekleştiği yerden bir görüntü, (X)
TT

Güney Lübnan'da İsrail’in bir araca düzenlediği hava saldırısında bir genç hayatını kaybetti

İsrail'in Frun'a düzenlediği saldırının gerçekleştiği yerden bir görüntü, (X)
İsrail'in Frun'a düzenlediği saldırının gerçekleştiği yerden bir görüntü, (X)

İsrail ordusunun bugün Güney Lübnan'daki Zavtar el-Şarkiye'de düzenlediği saldırıda bir gencin öldürülmesiyle yeni bir gerilim yaşandı. UNIFIL ise sınırda devam eden gerginliğin ortasında Lübnan'ın egemenliğine saygı gösterilmesi çağrısını yineledi.

Ulusal Haber Ajansı'nın (NNA) haberine göre, İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Zavtar bölgesinde bir aracı hedef alan hava saldırısında bugün bir Lübnanlı genç hayatını kaybetti.

Ajans haberinde, "Genç Kamil Reda Karabaş, İsrail insansız hava aracının (İHA) Ayn el-Semahiye yolunda seyir halindeki aracına iki güdümlü füzeyle saldırması sonucu şehit oldu. Ambulans ekipleri olay yerine geldi" ifadelerini kullandı.

İsrail ordusu ayrıca Bint Cubeyl sektörüne bağlı Frun kasabasında bir Hizbullah mensubunu hedef alan hava saldırısı düzenlediğini duyurdu.

Ordu sözcüsü Avichay Adraee, X hesabından baskına ilişkin bir video yayınlayarak, hedefin "İsrail'e karşı terörist planlar yürüttüğünü" ve faaliyetlerinin "Lübnan ile varılan mutabakatların ihlali anlamına geldiğini" belirtti.

Adraee, ordunun Güney Lübnan'dan gelebilecek "her türlü tehdidi ortadan kaldırmaya" devam edeceğini ifade etti.

Lübnan Halk Sağlığı Acil Durum Operasyon Merkezi, dün yaptığı açıklamada, Frun kasabasında bir aracı hedef alan İsrail hava saldırısında bir vatandaşın hayatını kaybettiğini duyurdu.

UNIFIL: Lübnan'ın egemenliğine saygı gösterilmelidir

Bu arada, Lübnan'daki Birleşmiş Milletler Geçici Gücü (UNIFIL) Başkanı Diodato Abagnara, 1701 sayılı Kararın uygulanmasında ilerleme sağlanması için "Lübnan'ın egemenliğine, birliğine ve toprak bütünlüğüne tam saygı" gösterilmesinin gerekliliğini vurguladı.

"X" platformunda açıklama yapan Abagnara, Lübnan ordusunu destekleme taahhüdünü teyit ederek, orduyu güneyde "istikrarı sağlamada kilit ortak" olarak nitelendirdi. Ayrıca, Lübnan ordusunun bölgede yeniden konuşlandırılmasını, devlet otoritesinin genişletilmesinde hayati bir adım olarak değerlendirdi.

İsrail, Gazze'deki savaş sonrasında Hizbullah ile yaşanan çatışmanın ardından bir yıl önce varılan ateşkes anlaşmasına rağmen güney ve doğuda saldırılarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre ateşkes anlaşmasının amacının "partinin askeri kapasitesini yeniden inşa etmesini engellemek" olduğu belirtiliyor.


Irak'ın "Koordinasyon Çerçevesi" "bir lider değil, bir cumhurbaşkanı" istiyor

Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
TT

Irak'ın "Koordinasyon Çerçevesi" "bir lider değil, bir cumhurbaşkanı" istiyor

Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)

11 Kasım 2025'te yapılan Irak parlamento seçimlerinden bir hafta sonra, "Koordinasyon Çerçevesi"ndeki 12 Şii parti lideri, başbakan adayı gösterme yetkisine sahip "en büyük blok" olduklarını belirten bildiriyi imzaladı. Görevden ayrılan Başbakan Muhammed es-Sudani'nin, ikinci bir dönem için göreve devam etme niyeti konusunda yaşanan anlaşmazlığın ardından imza töreninde hazır bulunması dikkat çekiciydi.

Şarku'l Avsat'ın kaynaklardan edindiği bilgiye göre, "koordinasyon çerçevesindeki üç önemli Şii lider, güçlü yetkilere ve tam desteğe sahip bir icra direktörü gibi birini bulma konusunda anlaştı, ancak bu pozisyonda siyasi bir lider istemiyorlar."

Kaynaklar, "Koordinasyon Çerçevesi"ndeki kilit liderlerin, bir sonraki aşamada pozisyonu yönetecek siyasi denklemi değerlendirmek üzere pozisyon için aday listelerinin incelenmesini geçici olarak durdurduğunu bildirdi ve "Es-Sudani'nin kısa listeye girdiğini, ancak farklı bir durumda olduğunu" vurguladı.

Eski Başbakan Nuri el-Maliki, Sudani'nin göreve dönmesine şiddetle karşı çıkıyor, ancak koalisyon içindeki sınırlı sayıda parti, "mevki için yeni kriterler kabul edilirse" itiraz etmeyecek. Şii bir lider, "koalisyon içindeki liderlerin son zamanlarda masada oturan ve önemli kararlar hakkında lider olarak oy kullanma hakkına sahip olan kişilerin sayısının artmasından duydukları hoşnutsuzluğu ve kızgınlığı dile getirdiklerini" belirtti.