Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Sudan'ın paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ve Batı Darfur'daki müttefik milislerin etnik kökenli saldırılarında yüzlerce kişinin öldürüldüğünü söyledi.
Sudan ordusu ile HDK arasında geçtiğimiz Nisan ayında başlayan ve ülkeyi iç savaşın eşiğine getiren çatışmalardan bu yana kan dökülmesinin, şiddetin ve yerinden edilmelerin hızı arttı.
Korkunç geçmiş
Cenevre’deki BM İnsan Hakları Konseyi'nde konuşan Türk, Batı Darfur'da HDK ve müttefik Arap milislerin etnik motivasyonlu saldırılarının çoğu Masalit topluluklarından olmak üzere Arap olmayan yüzlerce sivili öldürdüğünü aktardı.
Türk, “Bu tür gelişmeler, tekrarlanmaması gereken korkunç bir geçmişi yansıtıyor” diyerek, Darfur'da 2003 ile 2008 yılları arasında yaşanan çatışmalar sonucunda 300 bine yakın kişinin öldürülmesine ve iki milyondan fazla kişinin yerinden edilmesine yol açan olaylara atıfta bulundu.
Açıklamasında son saldırıların çoğunlukla Batı Darfur eyaletinin başkenti ve Sudan'ın en batısında yer alan Cuneyna’nın yanı sıra en az sekiz başka yerde de kaydedildiğine değinen Volker, HDK’nın Batı Darfur’da iki bölge hariç tüm yerleri kontrol ettiğini vurguladı.
Hızlı Destek Kuvvetler çatışma gözlemcileri, insan hakları grupları ve tanıkların sivillere yönelik saldırıların arkasında kendilerinin olduğu yönündeki suçlamaları reddediyor ve olaya karıştığı kanıtlanan tüm savaşçılarının adalet önüne çıkarılacağını söylüyor.
Cuneyna’nın en büyük nüfus merkezini temsil eden Arap olmayan Masalitlere yönelik bildirilen saldırılar, on binlerce kişinin yakındaki sınırdan Çad'a kaçmasına yol açtı.
Türk, genellikle kabile veya etnik kökene göre gruplanan milislerin olaya karıştığına dair "endişe verici işaretler" olduğuna dikkati çekti.
Buzdağının zirvesi
BM yetkilisi, Sudan Silahlı Kuvvetleri tarafından yürütülen seferberlik kampanyalarının mezhepsel gerilimi kışkırtma ve yerel topluluklar arasındaki çatışmanın yoğunluğunu artırma konusunda gerçek bir tehlike oluşturduğunu bildirdi.
Türk, 19'u çocuk, 75’i kadın olmak üzere yaklaşık 95 mağdurun yer aldığı 45'ten fazla olayın Yüksek Komiserlik Ofisi'ne bildirilmesi nedeniyle "çatışmalarla bağlantılı devam eden cinsel şiddet salgının” yayıldığını aktardı.
Yetkili, “Bu muhtemelen buzdağının görünen kısmı olabilir. Faillerin çoğunluğu yani yüzde 78’i HDK üniforması giyen erkekler ya da HDF’'ye bağlı silahlı kişiler” şeklinde konuştu.
BM Yüksek Komiserliği geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, yıl sonuna kadar 1,8 milyondan fazla insanın Sudan'dan beş komşu ülkeye kaçmasını beklediğini bildirdi.
Sudan’daki savaş eski Devlet Başkanı Ömer el Beşir’i deviren halk ayaklanmasından dört yıl sonra başladı. Ordu ile 2021 darbesinin uygulanmasına katılan HDK arasındaki gerilim, sivil yönetime geçiş sürecine güçlerini entegre etme planı üzerinde kavgaya dönüştü. Pek çok ülke arabuluculuk çabalarına girişti ancak hiçbiri çatışmayı durdurmayı başaramadı.
Eski Suriye rejim ordusu mensupları Şam'da statülerini belirlemek üzere bir merkezde kayıt yaptırmak için sıra bekliyor. (AP)