Libya: Daniel Kasırgası’nda ölü sayısı 20 bine ulaşabilir

Sel, ölülerin kalıntılarının mezarlıklardan çıkmasına neden oldu ve hastaneler artık kurbanların cesetlerini barındıramaz hale geldi.

Trablus’taki kasırga kurbanları için Dibeybe’nin katılımıyla 12 Eylül’de gıyabi cenaze namazı kılındı (Ulusal Birlik Hükümeti)
Trablus’taki kasırga kurbanları için Dibeybe’nin katılımıyla 12 Eylül’de gıyabi cenaze namazı kılındı (Ulusal Birlik Hükümeti)
TT

Libya: Daniel Kasırgası’nda ölü sayısı 20 bine ulaşabilir

Trablus’taki kasırga kurbanları için Dibeybe’nin katılımıyla 12 Eylül’de gıyabi cenaze namazı kılındı (Ulusal Birlik Hükümeti)
Trablus’taki kasırga kurbanları için Dibeybe’nin katılımıyla 12 Eylül’de gıyabi cenaze namazı kılındı (Ulusal Birlik Hükümeti)

Libya’nın doğusundaki şehirleri kasıp kavuran Daniel Kasırgası mağdurlarına yönelik arama kurtarma faaliyetleri, yerel, Arap ve uluslararası arama kurtarma ekiplerinin katılımıyla üst üste üçüncü gününe girdi. Bölgede, insani ve maddi kayıplar sürekli artıyor.

Öte yandan Beyda Hastanesi Başhekimi Dr. Abdurrahim Mazik sel felaketi nedeniyle rakamların 20 bin kişinin öldüğünü gösterdiğine dikkati çekti.

Dr. Mazik selin mezarlardan cenaze kalıntılarının çıkmasına neden olduğuna dair kamuoyunu uyardı. Bu durum bir çevre felaketinin habercisi olurken, hastaneler artık kurbanların cenazelerini barındıramaz hale geliyor.

Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) Sözcüsü Tümgeneral Ahmed el-Mismari, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada kurban sayısının 7 binden fazla ölüye ulaştığını belirterek, devam eden arama kurtarma çalışmalarına rağmen sayının hızla artabileceği uyarısında bulundu. Arap, uluslararası ve yerel ülkelerden etkilenen bölgelere yardım konvoylarının ve yerel desteğin gelmeye devam ettiğini vurgulayan Mismari, insani destek sağlamak ve ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olmak için etkilenen bölgelere ulaşma girişimlerinin başarılı olduğunu belirtti.

Anca Mismari, diğer taraftan birçok zorluğun da bulunduğunu da söylerken, “Bunların başında şehirleri ve köyleri birbirine bağlayan tüm yolların tahrip olması, böylece etkilenen bölgelere ulaşmanın zorlaşması geliyor. Bunlar da arama kurtarma faaliyetlerini yavaşlatıyor” dedi.

Öte yandan Muhammed el-Menfi, sorumluluğun felaketin oldukça büyük ve Libya’nın kapasitesini de aşması nedeniyle istisnasız tüm ülke ve kuruluşlardan uluslararası yardım talep edilmesini gerektirdiğini vurguladı. Menfi, etkilenenlere yardım sağlamak amacıyla mevcut imkanlardan yararlanmak için ülkenin doğusundaki tüm faaliyetlerle iletişimin devam ettiğine dikkat çekti.

Menfi, Ürdün Kralı 2. Abdullah ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile telefon görüşmesi gerçekleştirirken, iki ülkenin liderleri Menfi’ye kasırganın kurbanları için başsağlığı diledi. Aynı şekilde salı akşamı İçişleri Bakanı İbrahim Murad başkanlığındaki Cezayir heyetinden ‘Cezayir’in, uzman kurtarma ekipleri, gıda ve tıbbi malzeme, giysi ve çadırların temsil ettiği Cezayir ordusuna ait 8 uçaktan oluşan hava köprüsü aracılığıyla Libya’ya önemli insani yardım göndermeye başladığı’ bilgisi aldı. Murad, “Cezayir liderliğinin ve halkının, Libya halkıyla koşulsuz ve sınırsız dayanışmaya olan bağlılığını vurguladık” dedi.

Muhammed el-Menfi, geçen salı akşamı Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’den de Daniel Kasırgası kurbanları için taziyelerini ileten bir telefon aldı. Görüşme sırasında Sisi, Mısır’ın mağdurlara acil insani ve gıda desteği sağlayarak tüm yeteneklerini mağdurların hizmetine sunacağı söylerken, iki lider bu zorlu sınavın Libya halkının birliği gibi siyasi liderleri de zorluklarla mücadelede birleştireceğine dair umutlarını dile getirdi.

Aynı şekilde İstikrar Hükümeti İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Tarık el-Haraz, mağdur sayısının 6 bini aştığını açıkladı. Haraz, sayının muhtemelen artacağını ve Derne’deki insani durumun komşu ülkeler ve dost ülkelerden uluslararası bir çağrıya ve desteğe ihtiyacı olduğunu dile getirdi.

Doğu Libya’yı yöneten İstikrar Hükümeti İçişleri Bakanlığı’nın Basın Sorumlusu Muhammed Ebu Lemuşe Libya Haber Ajansı’na Derne’deki ölü sayısının 5 bin 300’ü aştığını bildirirken, felaket nedeniyle binlerce kişinin kaybolduğuna dikkati çekti. Aynı şekilde Şahat Belediyesi Belediye Başkanı Hüseyin Mahmud da yaklaşık 600 evin yüzde 100 hasar gördüğünü ve sahiplerini, evlerini terk etmeye zorladığını doğruladı. Durumun kötü olduğuna işaret eden Ebu Lamuşa, “Tedbirler çözüm üretmekte yavaş kalıyor. Çok fazla vaat var ama sahada hiçbir şey yok” dedi.

Öte yandan Cebel Ahdar sahil belediyesi başkanı Farac Bou et-Tavile, Daniel Kasırgası nedeniyle beldeyi afet bölgesi ilan etti. Ayrıca cesetlerin denizden çıkarılması konusunda iki hükümetten de herhangi bir yardım almadıklarını doğruladı.

Ancak Batı Libya’yı yöneten Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe düzenlediği basın toplantısında ülkesinin neye ihtiyaç duyulduğunu belirlemek ve kurtarma çalışmalarında koordinasyonu sağlamak için uluslararası yardım tekliflerini değerlendirdiğini söyledi. Gıda yardımı, ilaç ve ambulans ihtiyacı olmadığını söyleyen Dibeybe, gerekli olanın, kurbanların aranmasına ve cesetlerin kurtarılmasına yardımcı olacak gelişmiş ekipmanların sağlanması olduğunu açıkladı.

Diğer taraftan LUO Enformasyon ve Seferberlik Dairesi, Cebel Ahdar şehirleri ve bölgelerini vuran Daniel Kasırgası’ndan etkilenen bölgelerdeki yardım ve kurtarma çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla ülkenin Batı ve Güneyindeki tüm bölgelerden Doğu’ya doğru yardım ve destek konvoylarının ulaşmaya devam ettiğini duyurdu.

LUO Basın Ofisi, Derne şehrinde kasırga nedeniyle oluşan hasarın boyutlarını gösteren videolar yayınlarken, askeri ve güvenlik birimleri ile kurtarma ekiplerinin de Derne şehrinin mahallelerindeki hasarlı bina ve evlerin içinde ve enkazlar altında mahsur kalan ve kayıp kişilere yönelik arama çalışmaları yürüttüğünü söyledi.

Öte yandan Dibeybe hükümeti, dost ülkelerden çok sayıda dayanışma ve taziye mesajı aldığını belirterek, birçok ülkeden yardım talepleriyle karşılaştığını söyledi. Herhangi bir yardım almaya başlamadan önce Libya’da gıda ve ilaç bulunduğunu belirten hükümet, ihtiyaç duyulanın ise kasırga ve su baskınlarıyla uğraşan uzman ekipler, kurtarma ve inceleme ekipleri olduğunu doğruladığını ifade etti. Aynı şekilde sözcü Muhammed Hammuda, dalış izinlerinin verilmesi için çalışmaların sürdüğünü açıklarken, koordinasyonun sağlanması ve her türlü destekten gerçek faydanın sağlanması için sürecin kademeli olarak gerçekleştiğini dile getirdi.

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı Abdullah Bathiliy ise Daniel Kasırgası’nın Libya’nın doğusundaki yıkıcı etkilerinden duyduğu derin üzüntüyü dile getirerek, durumu felaket ve ihtiyaçların çok büyük olduğu göz önüne alındığında toplumun tüm kesimlerinden gelen kurtarma ekiplerinin çabalarına övgüde bulundu.



Suriye’nin işgal altındaki Golan Tepeleri’nde artık bir tampon bölge yok

Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
TT

Suriye’nin işgal altındaki Golan Tepeleri’nde artık bir tampon bölge yok

Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)
Stratejik öneme sahip Şeyh Dağı'nın zirvesindeki İsrail askerleri (Reuters)

Halil Musa

İsrail ordusu, ‘ileri savunma cephesi’ kurmak amacıyla Suriye'nin işgal altındaki toprakları Golan Tepeleri’ndeki tampon bölgede askeri üsler kurmaya devam ediyor. Bu üsler, tampon bölgenin ötesine geçerek Golan Tepeleri’nin doğusundaki Suriye topraklarının derinliklerindeki köylere kadar ilerliyor.

Söz konusu askeri üsler, Şeyh Dağı'nın (Hermon Dağı) kuzeyinden batıya doğru Dera'nın batı kırsalındaki Yermuk Havzası’na kadar uzanan Suriye-Ürdün-İsrail sınır üçgeninde yer alıyor.

İsrail'in 8 Aralık 2024 tarihinden bu yana Suriye’de işgal ettiği toprakların yüzölçümü 500 kilometrekareyi aşarak Golan Tepeleri’nin yarısı kadar bir alana ulaştı.

En büyük ve stratejik açıdan en önemli üs, deniz seviyesinden 2 bin 814 metre yüksekliğindeki Şeyh Dağı'nın zirvesinde yer almakta ve başkent Şam’a, Lübnan'ın Bekaa Vadisi’ne ve İsrail’in kuzeyine hâkim bir konumda.

İsrail ordusu, bu üssü Suriye ordusunun geçen yılın sonunda Esed Beşşar rejiminin düşüşüyle birlikte çekilmeden önce kullandığı yerlerde kurdu.

Üs, 1974 yılında İsrail ile Suriye arasında imzalanan Ayrışma Anlaşması ile kurulan tampon bölgenin dışında yer alıyor.

Her sabah Şam'da

Birkaç ay önce üssü ziyaret eden İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara’nın her sabah Şam'daki başkanlık sarayında gözlerini açtığında İsrail Savunma Ordusu'nun onu Şeyh Dağı'nın tepesinden izlediğini ve bizim burada, Suriye’nin güneyindeki tüm güvenlik bölgesinde Golan Tepeleri ve Celile halkını onun tehditlerinden korumak için bulunduğumuzu hatırlayacak” ifadelerini kullandı.

İsrail’in söz konusu askeri üslerinde, İsrail ordusunun üç tugayı konuşlu. Bu tugaylar 210. Bölgesel Bashan Tümeni'ne bağlı. İsrail, Şeyh Dağı'nın eteklerinden Dera’nın batı kırsalındaki Hamma bölgesine (Yermuk Nehri havzası) kadar uzanan 70 kilometre uzunluğundaki tampon bölge boyunca 10'dan fazla askeri üs kurdu.

Üsler, Cibata el-Haşeb, el-Hamidiye, Kuneytra, Kahtaniye, Tel Kuna, Tel el-Ahmer eş-Şarki ve Tel el-Ahmer el-Garbi köylerine kuruldu.

jı8uk

İndependent Arabia’ya konuşan kaynaklar, İsrail ordusunun şu anda Kenitra kırsalındaki Kudna kasabası yakınlarındaki Tel Ahmer’in doğusunda bir askeri üs inşa ettiğini ve bu üssün Tel Ahmer'in batısındaki başka bir askeri üsse ekleneceğini söyledi.

İsrail ordusu, bu askeri üslerin yakınlarındaki evleri yıkıyor. Son haftalarda, Kuneytra kırsalında yer alan Hamidiye köyünde 16 evi yıktı.

İsrail ordusu, Dera’nın batı kırsalında güvenlik ve askeri operasyonlar yürütmek üzere Mariye beldesi yakınlarında bir askeri üs kurdu.

İsrail, bu üsleri kurarak ordusunun bölge üzerindeki kontrolünü güçlendirmeyi ve iki taraf arasındaki ‘çatışmayı önleme anlaşmasına’ aykırı olarak Suriye'nin güneyinde yeni bir gerçeklik oluşturmayı hedefliyor.

Birleşmiş Milletler Ateşkes Gözlem Gücü (UNDOF), Kuneytra’daki başlıca karargahı ve Nebe el-Fevvar köyündeki başka bir karargahı ile Şeyh Dağı eteklerindeki diğer karargahları aracılığıyla tampon bölgede çalışmalarını sürdürüyor.

Dişleri olmayan bir ülke Suriye

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Suriye’nin Golan Tepeleri’nde kontrol ettiği bölge, bin 800 kilometre karelik yüzölçümüyle Suriye'nin yüzölçümünün yaklaşık yüzde birini oluşturuyor. İsrail 1967 yılında Golan Tepeleri’nin bin 160 kilometre karelik kısmını ele geçirmişti. Son aylarda ise kontrolünü 500 kilometre karelik bir alana daha genişletti.

İsrail ordusu bu üsler aracılığıyla kuzeyde Şeyh Dağı'ndan güneyde sınır üçgenine kadar uzanan onlarca Suriye köyüne baskınlar ve aramalar düzenleyerek, ‘terörizmin altyapı tesisleri’ olarak adlandırdığı yerleri hedef alıyor ve ‘kuzey cephesinden gelebilecek tehditleri önlemek’ için askeri faaliyetlerde bulunuyor.

İsrail ordusu, birkaç gün önce ‘Suriye'nin güneybatısındaki Ummu el-Lahs ve Ayn el-Bustali bölgelerinde İran'a bağlı dört silahlı kişiyi’ tutukladığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, ‘İsrail'in kuzey sınırlarının güvenliğini sağlamak için tampon bölgede ve ona yakın birkaç ek noktada faaliyet gösterildiği’ belirtilirken nerelerde konuşlandığına değinmekten kaçındı.

Suriyeli kaynaklara göre İsrail ordusu birkaç hafta önce bu köylerde, özellikle de Yermuk Havzası'nda bulunan Dera ilinin batı kırsalında ve Kuneytra kırsalında nüfus ve sosyal araştırmalarını tamamladı.

İsrail ordusu, Suriye'nin güneyindeki güvenlik bölgesinin silahsız ve tehditlerden arındırılmış olmasını sağlamak amacıyla Suriye'de süresiz olarak kalmaya hazır olduğunun altını çizdi.

Suriyeli stratejist Fayez el-Esmer, “İsrail, Beşşar Esed rejiminin düşüşünü fırsat bilerek Suriye'yi dişsiz ve pençesiz hale getirmeye ve Golan Tepeleri’ndeki kontrol alanını genişletmeye çalışıyor” yorumunda bulundu.

Tel Aviv'in bunun durumun perde arkasında Ayrışma Anlaşması dışında yeni bir anlaşma dayatmak istediğini düşünen Esmer, “Bu anlaşma, Tel Aviv'e tampon bölgede erken uyarı istasyonları kurma ve güvenliğini sağlama bahanesiyle bölgeye ABD askerleri konuşlandırma imkanı verecek” dedi.

Suriyeli stratejist, İsrail’in Ahmed eş-Şara liderliğindeki yeni Suriye yönetimine güvenmediği için tıpkı 7 Ekim 2023'te Hamas'ın İsrail'e düzenlediği Aksa Tufanı Operasyonu gibi bu kez Suriye topraklarından yeni bir saldırı düzenlenmesinden çekindiğini söyledi.

1974 tarihli Ayrışma Anlaşması’nın çöküşü

Stratejist Anan Vehbi ise İsrail'in bu üsler aracılığıyla güvenlik tehditlerine karşı önleyici saldırılar düzenlemeye dayanan yeni çatışma kuralları dayatmak istediğini düşünüyor. Bu yeni üslerin çatışmanın devam etmesini sağlamak, ancak büyük bir savaşa değil, düşük yoğunluklu bir çatışmaya yol açmak amacıyla kurulduğunu söyleyen Vehbi, “İsrail ordusunun bu bölgelerden çekilmesini imkânsız görüyorum, çünkü Tel Aviv bu bölgelerden hareketle Suriye'nin güneybatısının tamamında güvenlik hakimiyeti kurmak istiyor” değerlendirmesinde bulundu.

8ı
Netanyahu, Golan Tepeleri konusunda Ayrışma Anlaşması’nın çöktüğünü açıkladı (Reuters)

Öte yandan Suriye Dışişleri Bakanlığı, Tel Aviv'in Şam ile ilişkilerin ‘normalleştirilmesi’ konusundaki ilgisini dile getirmesinin ardından, Suriye'nin 1974 yılında İsrail ile imzalanan Ayrışma Anlaşması’na geri dönmek için ABD ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı.

Suriyeli yetkililer, İsrail'in Suriye'nin askeri cephaneliğine yüzlerce hava saldırısı düzenlemesi ve Beşşar Esed rejiminin düşmesinden sonra ülkenin güneyine girmesinin ardından ‘tansiyonu düşürmek için’ İsrail ile dolaylı müzakereler yürüttüğünü kabul etti.

ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Suriye ve İsrail'in ABD'nin arabuluculuğunda ‘sınırlarında sükuneti yeniden tesis etmeyi amaçlayan’ ciddi görüşmeler yaptığını doğruladı.

Suriye'den resmi bir kaynak ise ‘İsrail ile barış anlaşması imzalanacağına dair açıklamalar yapmak için zamanlamanın doğru olmadığını, ancak Tel Aviv'in 1974 tarihli anlaşmaya tam olarak uyması ve işgal ettiği bölgelerden çekilmesi halinde yeni anlaşmaların müzakere edilebileceğinden söz edilebileceğini’ söyledi.