Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY), Tahran’ın Irak’ın kuzeyinde faaliyet gösteren İran rejimi muhalifi silahlı Kürt örgütleri silahsızlandırmak için verdiği süre sona ermeye yaklaşırken endişe ve beklenti yaşıyor.
Tahran, silahsızlanma ve rejime muhalif Kürt partilerin genel merkezlerinin Irak ile İran arasındaki sınır şeridinden uzak bölgelere taşınması için 19 Eylül Salı gününü son tarih olarak belirlemişti.
Şarku’l Avsat’a konuşan Iraklı güvenlik kaynaklarının aktardığına göre, İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), son iki gündür Bağdat merkezi hükümetine ve Erbil bölgesel hükümetine, Tahran’ın İran’ın ulusal güvenliğine zarar vermekle suçladığı örgütlere ilişkin iki taraf arasında imzalanan güvenlik anlaşmasının uygulanması yönünde baskı yapıyor. DMO bu kapsamda İran-Irak sınırına askeri yığınağını güçlendirdi.
Irak Kürdistanı’nda ise Tahran’ın bölgeye saldırma olasılığına ilişkin endişeler artıyor. Bağdat yönetimi de iki taraf arasındaki güvenlik anlaşması uygulanmazsa İran’ın gerginliği tırmandıracağından endişeli. Bu nedenle Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci, üst düzey bir güvenlik heyeti başkanlığında dün (18 Eylül Pazartesi) Erbil’e gitti.
Yapılan açıklamaya göre Araci’nin ziyareti, Başbakan ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı Muhammad Şiya es-Sudani’nin direktiflerine dayanarak gerçekleşiyor ve Irak ile İran arasındaki güvenlik anlaşmasının uygulanmasının takip edilmesini amaçlıyor.
Belki de Bağdat’ın ve bölgenin korkularını artıran şey, İran Savunma Bakanı Muhammed Aştiyani’nin süre dolmadan açıklamalarda bulunması. Şarku’l Avsat’ın DMO’ya bağlı Mehr haber ajansından aktardığı habere göre Bakan, “Teröristleri silahsızlandırmayı ve onları Irak’ın Kürdistan bölgesinden sürmeyi öngören İran - Irak anlaşması uzatılmayacak” dedi.
Aştiyani, “Belirtilen sürenin uzatılması söz konusu değil. Uygun zamanda vardığımız anlaşmaya göre tedbirlerimizi alacağız” açıklamasında bulundu.
Irak tarafının bazı faaliyetlerini tamamladığını belirten İranlı Bakan, son saatlerde konuyu değerlendireceklerini ve kararı bu değerlendirmeye göre vereceklerini ifade etti.
Belirsizlik hala İran’ın ‘silahsızlanma sürecine ve Kürt muhalif grupların sınırlardan çekilmesine’ ilişkin olumsuz değerlendirmeleriyle ortaya çıkan tepkisiyle bağlantılı. Ancak Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı Sözcüsü Tümgeneral Tahsin el-Hafaci, “Güvenlik güçleri, Irak topraklarının herhangi bir komşu ülkeye saldırmak amacıyla kullanılmasını önlemek için İran’la olan tüm sınır noktalarında hukukun ve devlet otoritesinin dayatılması sürecini başlattı. Bu, Irak anayasası tarafından da teyit edilmektedir” dedi.
Süleymaniye’deki bazı siyasi kaynaklar, Tahran karşıtı bazı Kürt partilerinin mevzilerini boşaltarak Kürdistan bölgesinde Irak ile İran arasındaki sınır şeridinden çekildiğini belirtti. İran merkezli Sosyalist Kürt partisi Komala’nın önde gelen bir yetkilisi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada “Savaşçılar, Süleymaniye’nin otuz kilometre güneyinde bulunan Zarkuviz bölgesindeki mevzilerini koruyor” ifadelerini kullandı.
Adını mahfuz tutan etkili, “DMO, savaşçılarımıza saldırı düzenlerse buna mutlaka karşılık veririz” dedi.
Yetkili, İran Devrim Muhafızları’nın ‘kalelerine kara ve hava saldırıları düzenleme’ niyeti hakkında bilgilerinin olduğunu açıkladı.
Yetkili ayrıca, “İranlı Kürt partinin savaşçılarının aileleri, olası İran operasyonlarından ve saldırılarından korunmak için kampları ve parti merkezlerini terk ederek Kürdistan bölgesinin şehir ve kasabalarına taşındı” dedi.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)