Mısır ‘Ulusal Diyaloğu’ cumhurbaşkanlığı seçimlerini yönetmek için ‘önlemler’ teklif etti

Ulusal diyalog önlemleri arasında ‘yargılama öncesi tutukluluk’ hükümlerinin değiştirilmesi ve siyasi partilerin eylem özgürlüğünün desteklenmesi yer alıyor

Daha önceki Ulusal Diyalog oturumlarından bir kare (Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti’nin Facebook hesabı)
Daha önceki Ulusal Diyalog oturumlarından bir kare (Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti’nin Facebook hesabı)
TT

Mısır ‘Ulusal Diyaloğu’ cumhurbaşkanlığı seçimlerini yönetmek için ‘önlemler’ teklif etti

Daha önceki Ulusal Diyalog oturumlarından bir kare (Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti’nin Facebook hesabı)
Daha önceki Ulusal Diyalog oturumlarından bir kare (Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti’nin Facebook hesabı)

Mısır'da, Ulusal Diyalog Heyeti, gelecekteki cumhurbaşkanlığı seçimlerini yönetmek için bir dizi önlem önerdi. Öneriler arasında tutukluluk önleyici tedbirlerin değiştirilmesi ve siyasi partilerin çalışmalarının desteklenmesi yer alıyor. Ulusal Seçim Kurulu’nun bugün, Mısır cumhurbaşkanlığı yarışı için son hazırlıkları ele almak üzere bir basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor. Resmi tahminlere göre, seçimlerde yaklaşık 60 milyon kişi oy kullanabilecek.

Mısır'da, bazı siyasi partiler, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin yeni bir dönem için adaylığını desteklediğini açıkladı. Bu partilerin başında, Mısır Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu elinde bulunduran Vatan'ın Geleceği Partisi (Mustakbel el-Vatan) geliyor. Mısır'ın başkenti Kahire'nin ana meydanlarında, el-Mısriyyin el-Ahrar (Özgür Mısırlılar) Partisi ve Hâmi Vatan (Vatanın Koruyucuları) Partisi gibi partilerin imzasını taşıyan, Sisi'nin adaylığını destekleyen pankartlar asılıyor.

Mısır'daki Ulusal Diyalog, siyasi güçleri meşgul eden birkaç dosyada belirli ‘tedbirler’ alınmasını istedi. Bu tedbirler arasında, ‘mahkumların, tutukluların, seyahat yasağı olan kişilerin, hüküm giymemiş veya (şiddet veya tahrik kullanmakla) suçlanmayan kişilerin durumlarını gözden geçirmek için Mısır Devleti tarafından gösterilen çabaları tamamlamak’ ve ‘hapis öngören hükümleri, bu tedbirin özünde ve amacında, yargı kararları olmaksızın uygulanan bir tür cezaya dönüşmesine izin vermeyecek şekilde değiştirmek’ yer alıyor.

Mısır'da, 12 siyasi parti ve kamu figürünün oluşturduğu muhalif bir oluşum olan ‘Sivil Demokratik Hareket’, daha önce ‘fikir suçluları dosyasının kapatılması ve tutuksuz yargılama dosyasının gözden geçirilmesi’ talebinde bulunmuştu. Bu talepler, ‘önümüzdeki cumhurbaşkanlığı seçimleri için garantilerin sağlanması’ kapsamında yer alıyor.

Ulusal Diyalog, aynı zamanda ‘siyasi partilerin eylem ve hareket özgürlüğünün desteklenmesi, kitlelerle etkileşime girmelerine ve programlarını sunmalarına izin verilmesi ve böylece vatandaşların kendi özgür tercihlerine göre üyeliğe katılmalarının teşvik edilmesi’ çağrısında da bulundu.

Salı günü yapılan açıklamada, "Siyasi hayatın desteklenmesi, gazete ve medya özgürlüğünün daha fazla desteklenmesini ve seçimlerin adil bir şekilde yürütülmesini gerektiriyor. Bu, Ulusal Diyalog'un Cumhurbaşkanı Sisi'ye sunduğu, parlamento ve yerel seçimler için öneriler yoluyla sağlanabilir” ifadelerine yer verildi.

Ulusal Diyalog'un açıklaması, doğrudan ‘önümüzdeki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yönetimi’ konusuna değindi. Bu konuda "Eğer devlet organları ve kurumları, cumhurbaşkanlığı için aday olan herkese eşit mesafede durmakla yükümlüyse, bu makama aday olmak isteyen herkesin, özgürce hareket etme, destek toplama, seçmenlerle iletişim kurma ve eşit bir şekilde medya kapsamı alma hakkını güvence altına almak gerekir” ifadeleri kullanıldı.

Adalet Partisi Başkanı ve Sivil Hareket'in önde gelen isimlerinden Milletvekili Abdulmunim İmam, Ulusal Diyalog'un açıklamasını ‘iyi’ olarak nitelendirdi. Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, "Mısırlıları, Ulusal Diyalog'un yönetim kurulunun ‘dengeli’ bir rol oynadığını ve seçim sürecinin dürüstlüğü için önemli talepleri benimsediğini hissettirmesi olumlu" dedi.

İmam ayrıca, açıklamanın ‘aşamaya uygun olduğunu ve Adalet Partisi'nin cumhurbaşkanlığı seçimlerinin nasıl olması gerektiği konusundaki bazı takdirlerini yansıttığını’ da söyledi. İmam, partinin açıklamayı memnuniyetle karşılamasının, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin garantilerinin veri aşamasından herkes için bağlayıcı olan icra ve yasal adımlara dönüşmesine bağlı olduğunu ifade etti.

Muhafazakâr Parti ve Mısır Sosyal Demokrat Partisi daha önce yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılma niyetlerini açıklamışlardı. Her iki parti de nihai pozisyonlarını ‘seçim sürecinin bütünlüğü ve şeffaflığına ilişkin garantilerin ne ölçüde mevcut olduğuna’ göre belirliyor.

Mısırlı Milletvekili Mustafa Bekri, açıklamanın, Ulusal Diyalog'un faaliyetlerine katılan fraksiyonların dile getirdiği birçok talebi karşılamak için ‘noktaları yerlerine koymak için geldiğini’ düşünüyor. Bekri, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, "Açıklama, cumhurbaşkanlığı seçimleri için garantiler içeriyordu ve tüm adayların aynı haklara sahip olduğunu teyit etti" dedi.

Şimdiye kadar, cumhurbaşkanlığı seçimleri için potansiyel adayların listesinde, Vefd Partisi’nin Başkanı Abdusselam Yuma, Cumhuriyet Halk Partisi’nin Başkanı Hazım Ömer ve eski Milletvekili Ahmet Tantavi öne çıkıyor. Her aday, Mısır Anayasası'nın 142. maddesi uyarınca, ‘en az 20 milletvekilinin desteğine veya en az 15 ilde en az 25 bin seçmenin desteğine’ ihtiyaç duyuyor.

Son dönemde, ‘Başkanlık affı’ mekanizması aracılığıyla, adli kontrol altında tutulan veya hakkında yargı kararı verilen kişilerden oluşan gruplar art arda serbest bırakıldı. Bu girişimler, Ulusal Diyalog’da yer alan muhalefet güçleri arasında memnuniyetle karşılandı. Mustafa Bekri, "Adli kontrol altında tutulan kişilerin, yargılanmadan önce hapiste tutulması mümkün değil. Ancak, ‘terör’ eylemlerinde bulunanlar, siyasi mahkum olarak kabul edilemez” dedi.



ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
TT

ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)

Üst düzey bir Iraklı yetkili bugün Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Bağdat ve Washington hükümetleri arasında Uluslararası Koalisyon güçlerinin çekilmesine ilişkin varılan nihai anlaşmanın iki ülke arasında mutabık kalınan tarihlere göre uygulanacağını belirtti. Bir başka yetkili de planın onaylanması için yakında toplantı yapılacağını doğruladı.

Iraklı yetkilinin açıklamaları, ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) bir yetkilinin Washington'un ‘şu anda çekilme konusunda herhangi bir açıklaması olmadığını’ söylemesinden saatler sonra geldi.

Cuma akşamı sekiz ABD'li ve Iraklı yetkili, iki ülkenin Uluslararası Koalisyon güçlerinin Irak topraklarından çekilmesine ilişkin bir plan üzerinde anlaşmaya vardığını doğruladı. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, “Söz konusu plan, yüzlerce koalisyon gücünün Eylül 2025'e kadar, geri kalanının da bir sonraki yılın sonuna kadar Irak'tan ayrılmasını içeriyor” denildi.

Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Iraklı yetkili, “Hükümet, Uluslararası Koalisyon’un misyonlarını sona erdirmeye ve Uluslararası Koalisyon’un parçası olan ülkelerle ikili ilişkilere geçmeye kararlı” dedi.

Yetkili, “Bölgede son dönemde yaşanan gerginlik, Dışişleri Bakanlığı tarafından geçen ay yapılan açıklamada da belirtildiği üzere, görüşmelerin nihai sonuçlarının açıklanmasını geciktirdi” ifadesini kullandı.

Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: “Plan geçen hafta Başbakan ile Uluslararası Koalisyon misyonunun komutanı arasında görüşüldü ve misyonun ikili ilişkiler çerçevesine aktarılması ele alındı.”

Şarku’l Avsat'a konuşan bir hükümet kaynağı ise kısa süre önce açıklanan anlaşmanın yeni bir anlaşma olmadığını, Irak-ABD Yüksek Askeri Komitesi toplantıları sırasında üzerinde mutabık kalınan bir çerçevenin parçası olduğunu söyledi.

Reuters'e göre anlaşma, iki ülke liderliğinin onayını ve duyurulması için bir tarih belirlenmesini bekliyor. Reuters üst düzey bir ABD'li yetkilinin şu sözlerini aktardı: “Bir anlaşmaya vardık ve şimdi tek mesele bunun ne zaman duyurulacağı.”

Iraklı kaynak, ‘Ocak 2024'te Irak hükümetinin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirmek için siyasi bir karar aldığını ve Irak ile Uluslararası Koalisyon ülkeleri arasında Ortak Yüksek Askeri Komite'nin kurulduğunu açıkladığını’ belirtti.

Kaynağa göre komite, takvimi belirlemek için temel vizyonlar üzerinde fikir birliğine vardığı ortak bir diyalog başlattı. Ancak bölgedeki gerilimin artması ortak duyuruyu erteledi. Her şeye rağmen diyaloglar yine de devam etti ve çekilme takviminin netleştirilmesi konusunda bir anlaşmayla sonuçlandı.

Irak ile ABD ve Uluslararası Koalisyon’un geri kalanı arasındaki ikili ilişkinin ‘Irak güvenlik güçleriyle eğitim, uzmanlık ve bilgi alışverişine’ kayması bekleniyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)  Ortaklığa geçişABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)

Ortaklığa geçiş

Irak Başbakan Danışmanı Hüseyin Allavi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Sudani’nin ABD Başkanı Joe Biden ile zirve toplantısında yürüttüğü diyalogların, Ortak Yüksek Askeri Komite'nin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirme, görevlerin sona erdirilmesi için takvim belirleme ve Uluslararası Koalisyon’un tüm ülkeleriyle ilişkileri ikili ortaklığa devretme sonuçlarını takip ettiğini’ söyledi.

Allavi, “İki ülke, DEAŞ'a karşı 10 yıllık ortak eylemin ardından görevlerin ortaklık ve iş birliğine devredilmesine ilişkin takvimi onaylamak için bir toplantı düzenlemek üzere” dedi.

Karada ise Irak güçleri ülkenin çeşitli bölgelerinde DEAŞ unsurlarını takip etmeye devam etti. Ortak Operasyonlar Komutanlığı'nın bugün yaptığı açıklamaya göre Irak uçakları, Diyala operasyonları bölgesindeki Hamrin dağlarında bir DEAŞ mevzisini hedef alarak üç teröristi öldürdü.

Açıklamada, “İstihbarat servisinden bir keşif gücü saldırı bölgesini inceledi ve patlayıcı kemerler, el bombaları, silahlar, lojistik malzemeler, cep telefonları ve çeşitli teçhizat buldu” denildi.