Fas’ta depremin etkilerine karşı seferberlik ilan edildi

Felaketi siyasi amaçlar için kullanmaya çalışanlara tepki gösterildi. bazı dış sesleri eleştirdi

Fas Başbakanı Aziz Ahnuş, çoğunluk partilerinin liderleriyle bir araya geldi. (Şarku’l Avsat)
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş, çoğunluk partilerinin liderleriyle bir araya geldi. (Şarku’l Avsat)
TT

Fas’ta depremin etkilerine karşı seferberlik ilan edildi

Fas Başbakanı Aziz Ahnuş, çoğunluk partilerinin liderleriyle bir araya geldi. (Şarku’l Avsat)
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş, çoğunluk partilerinin liderleriyle bir araya geldi. (Şarku’l Avsat)

Fas’ta çoğunluk hükümeti liderliği, tüm bakanlıklara, sektörlere ve tesislere yönelik kapsamlı seferberlik ilan etti. Depremden etkilenen ailelere yönelik konutların yeniden inşası ve rehabilitasyonu yoluyla felaketin izlerini silmek için acil olarak program uygulanacağı kaydedildi.

Fas’ta felaketten etkilenenlerin barındırılmasına ve yardım edilmesine yönelik çalışmalar devam ediyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Fas Başkanı Aziz Ahnuş geçtiğimiz perşembe akşamı, çoğunluk partilerinin liderleri, Fas Adalet Bakanı Abdullatif Vehbi ve Bağımsızlık Partisi Genel Sekreteri Nizar Bereket ile ülkedeki siyasi, ekonomik ve sosyal koşulları görüşmek için bir araya geldi.

Hükümet çoğunluğunun başkanlığı, Fas’ın yaşadığı depremin etkilerini silmede depremzede ailelerin konutlarının yeniden inşasına, hasarlı altyapının rehabilitasyonuna, arazi alanlarının izolasyonuna ve hedeflenen alanlarda sosyal ve ekonomik kalkınmanın teşvik edilmesine yönelik Kral 6. Muhammed’in çabalarına övgüde bulundu.

Hükümet çoğunluğunun liderliği, Kral 6.  Muhammed’in Fas içindeki ve dışındaki tüm Faslılara ulusal seferberlik ilan etmesinden dolayı takdirlerini dile getirdi. Fas bu sayede dayanışma ve iş birliği içinde depremin yaralarını sarmayı başardı.

Hükümet çoğunluğunun liderliği, Kraliyet Silahlı Kuvvetleri, Kraliyet Jandarması, ulusal güvenlik ve yardımcı kuvvetler, sivil koruma ve bölgesel otoriteler ve sağlık çalışanlarının etkin mücadelesine övgüde bulundu. Ayrıca dost ve kardeş ülkelerden destek ve yardım sağlayan tüm kurtarma ekiplerine teşekkür etti. Fas’ın depremin sonuçlarıyla başa çıkmada gösterdiği başarı ile ilgili olarak birçok ülke, kuruluş ve uluslararası gözlemcinin açıklamaları ile deprem felaketini siyasi amaçlar için kullanmaya çalışan dış sesler eleştirildi.

Bu bağlamda çoğunluk hükümeti liderliği, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu’nun yıllık toplantılarının Marakeş’te zamanında yapılmasına ilişkin aldığı karara dikkat çekerek, Fas’ın uluslararası sisteme duyduğu büyük güven ve takdirin altını çizdi.

Diğer yandan hükümet, 2024 yılı için taslak bütçe yasasını görüştü. Hükümetin çeşitli sosyal programlara devam edeceği bu taslağın sağlık, eğitim, istihdam ve barınma gibi çeşitli başlıkları kapsadığına dikkat çekildi. Hükümetin ekonomik iyileşme yaratma ve özellikle su meselesinin yönetimi ile ilgili iklim zorluklarını ele alma planını sürdüreceği kaydedildi.

Hükümet, gündemdeki sorunları çözmeyi, çoğunluğun uyumunu ve birliğini bozacak her konuyu ele almak için doğrudan müdahaleyi ve koordinasyonu teşvik etmeye yönelik daha fazla çabaya olan desteğin verilmesini kabul ederek toplantıyı sonlandırdı.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.