Hafter, ABD’li heyet ile Libya'daki Rus varlığını ve petrol dosyasını görüştü

Libya Ulusal Ordusu lideri Halife Hafter perşembe akşamı Bingazi’de, ABD'nin Afrika Kuvvetleri Komutanlığı (AFRICOM) Komutanı General Michael Langley’i ağırladı. (LUO)
Libya Ulusal Ordusu lideri Halife Hafter perşembe akşamı Bingazi’de, ABD'nin Afrika Kuvvetleri Komutanlığı (AFRICOM) Komutanı General Michael Langley’i ağırladı. (LUO)
TT

Hafter, ABD’li heyet ile Libya'daki Rus varlığını ve petrol dosyasını görüştü

Libya Ulusal Ordusu lideri Halife Hafter perşembe akşamı Bingazi’de, ABD'nin Afrika Kuvvetleri Komutanlığı (AFRICOM) Komutanı General Michael Langley’i ağırladı. (LUO)
Libya Ulusal Ordusu lideri Halife Hafter perşembe akşamı Bingazi’de, ABD'nin Afrika Kuvvetleri Komutanlığı (AFRICOM) Komutanı General Michael Langley’i ağırladı. (LUO)

Libya Ulusal Ordusu lideri Halife Hafter, perşemba akşamı Bingazi’de ABD'nin Afrika Kuvvetleri Komutanlığı (AFRICOM) Komutanı General Michael Langley’i ağırladı. Görüşmeye ABD'nin Trablus Büyükelçisi ve Libya Özel Temsilcisi Richard Norland ve ABD'nin Trablus Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Jeremy Berndt de katıldı. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, görüşmede petrol başlığının yanı sıra Wagner grubu aracılığıyla Rus askeri varlığının konuşulduğunu bildirdi.

Adının açıklanmasını istemeyen kaynaklar, ABD heyetinin Hafter’ı, Dibeybe’nin Daniel kasırgasından en çok etkilenen Derne şehrini ziyaret etmesine izin vermeye ikna etmek için arabuluculuk yapma girişiminde bulunduğu iddialarını yalanladı. Heyetin yalnızca Wagner ve petrol dosyalarıyla ilgili sorular sorduğuna, doğu Libya şehirlerinde kaydedilen felaketten ve buradaki sorunların çözüm yollarından bahsettiğine dikkat çekti.

ABD heyeti ayrıca ülkedeki askeri çatışmanın her iki tarafını da kapsayan 5+5 ortak askeri komitesinin yeniden faaliyete geçirilmesini önerdi.

Hafter, ofisi tarafından yayınlanan resmi açıklamasında, ABD heyetinin, Cebel el-Ahdar şehirleri ve doğu kıyısında meydana gelen sel felaketinde hayatını kaybedenler için Libya halkına ve liderlerine taziyelerini sunduğunu bildirdi. ABD'nin tıbbi yardım ve çeşitli yardım malzemeleri sağlayacağını da ekledi.

Hafter’ın aktardığına göre Langley, terörle mücadele çabalarına, doğu ve güney bölgelerindeki istikrara övgüde bulundu. Terörle ve aşırılıkçı örgütlerle mücadelede iş birliğinin pekiştirilmesinin öneminin gündeme geldiğine dikkat çekti.

ABD Büyükelçiliği, demokratik yollarla seçilen ulusal bir hükümetin kurulması, ordunun yeniden birleştirilmesi ve yabancı paralı askerleri ortadan kaldırarak ulusal egemenliğin korunmasının önemine dikkat çekti. Görüşmede ayrıca, ülkede binlerce can alan sel felaketinden etkilenen bölgelerdeki çalışmalar da tartışıldı. Libyalı yetkililerin ve uluslararası toplumun ihtiyaç sahiplerine yardım sağlama çabalarına değinildi.

ABD heyeti, Bingazi ziyareti sırasında, selden etkilenenlere destek sağlamak amacıyla ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) tarafından sağlanan 13 ton hayati ekipmanı taşıdı.

ABD Büyükelçiliği, AFRICOM tarafından Dubai'deki ABD USAID deposundan insani yardım malzemelerinin taşınması için sağlanan hava köprüsü ile battaniye ve kişisel hijyen kitlerinin, acil sığınakların sağlandığını bildirdi.

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi Başkanı Yusuf el-Akuri, ACTED Bölge Direktörü Audrey Brenot ile yaptığı görüşmede, mümkün olan her türlü yardımdan yararlanmanın önemini vurguladı. Komitenin sivil toplum komisyonu ve krizle ilgili diğer taraflarla koordineli bir şekilde yabancı kuruluşların çalışmalarını kolaylaştırma arzusuna dikkat çekti.

Fotoğraf Altı: Derne'de yardım ve kurtarma operasyonlarının yanı sıra enkaz altında kalanları arama çalışmaları da sürüyor. (AFP)
Derne'de yardım ve kurtarma operasyonlarının yanı sıra enkaz altında kalanları arama çalışmaları da sürüyor. (AFP)

Yardım ekiplerinin güvenliğini sağlamak için güvenlik önlemlerinin alındığına dikkat çeken Akuri, krizin beklenmedik boyutu dolayısıyla çok fazla idari karışıklık olduğuna değindi. Audrey ise yardım çabalarının karşılaştığı en önemli zorluklara işaretle, özellikle Derne’deki operasyonların kolaylaştırılması, üzerinde anlaşmaya varılan bir mekanizma yoluyla insani krizle ilgili verilerin toplanmasına izin verilmesi gerektiğini vurguladı.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.