İyad Allavi: Saddam direnişçilere liderlik etti ve Saddam adına kayıtlı tek bir mülk dahi bulamadık

Allavi, Şarku’l Avsat’a Baas Partisi ile olan yolculuğunu, uğradığı suikast girişimini ve işgal sonrası Irak'ı anlattı.

Irak eski Başbakanı İyad Allavi
Irak eski Başbakanı İyad Allavi
TT

İyad Allavi: Saddam direnişçilere liderlik etti ve Saddam adına kayıtlı tek bir mülk dahi bulamadık

Irak eski Başbakanı İyad Allavi
Irak eski Başbakanı İyad Allavi

Irak’ın eski başbakanlarından İyad Allavi, yetkililer tarafından Saddam Hüseyin rejiminin düşmesinin ardından yapılan incelemelerde, Saddam Hüseyin’in seyahatlerinde kullandığı uçak da dahil olmak üzere adına kayıtlı hiçbir mülk bulamadıklarını söyledi. “Hatırlıyor” başlıklı yazı dizisi çerçevesinde Şarku'l Avsat'a konuşan Allavi, Saddam'ın derdinin para değil güç olduğunu ve muhafazakâr bir insan olduğundan yasadışı kaynaklardan para elde etmeye yanaşmadığını belirtti. Eski Başbakan, Saddam Hüseyin’in ABD’nin Irak’ı işgaline karşı direnişçi bir gruba liderlik ettiğini de açıkladı.

Saddam Hüseyin rejimi tarafından uğradığı suikast girişiminden yaralı olarak kurtulan Allavi, buna rağmen Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin’i işgalci ABD askerlerinin elinde görmemek için tutuklanmasının ardından ziyaret etmek istemediğini, çünkü düşmanın acısına gülmenin geleneklerinde olmadığını belirtti. Kürt lider Mesut Barzani'nin de bu sebeple Saddam Hüseyin’i tutuklandıktan sonra ziyaret etmekten kaçındığını ifade etti.

Allavi, Londra'da Saddam rejiminin arkasında olduğu ve eşiyle birlikte yaralı olarak kurtuldukları suikast girişiminin detaylarını da anlattı. Faillerin, öldüğünü teyit etmek amacıyla gece gizlice morga girdiklerini söyleyen eski Başbakan, Iraklı yetkililerin ABD’li yetkililerin yardımıyla suikastçı M. A. C.’yi Türkiye'de ele geçirip hapishaneye götürdüğünü ve failin hapishanede kanserden öldüğünü anlattı.

ABD’nin Irak'ı harabeye çevirdiğini ve İran'ın da onun ortağı olduğunu söyleyen Allavi, İran'a hiç gitmediğini belirterek, başbakanlık görevini almak için dış güçlere el açmayı reddettiğini vurguladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed ve Kuveyt Emiri Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın kendisine Tahran’ı ziyaret etmesi için tavsiyede bulunduklarını ifade etti. ABD Başkanı Joe Biden'ın, eski Başkan Barack Obama döneminde, İran'ı memnun etmek için Nuri el-Maliki'nin başbakanlık görevine devam edebilmesi için hakkından vazgeçmeye ikna etmek amacıyla defalarca kez müdahale ettiğini ve kendisini ikna etmeye çalıştığını söyledi. Allavi, Biden’ın Maliki’yi cumhurbaşkanı yapmaya çalıştığını da ifade etti.

Allavi, İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) yurtdışı kolu Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani'nin kendisine Irak'taki Şiilerin liderliğini üstlenmeyi teklif ettiğini, ancak “Ben Iraklı laik bir Arap’ım” diyerek bu teklifi reddettiğini belirtti.



Irak, DEAŞ’tan daha tehlikeli bir beka sorunundan nasıl kurtuldu?

ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
TT

Irak, DEAŞ’tan daha tehlikeli bir beka sorunundan nasıl kurtuldu?

ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan Bağdat'taki diplomatik kaynaklar, Iraklı yetkililerin İsrail-İran savaşına sürüklenmekten korktuğunu ve bunu ‘Irak için, ülkenin üçte birini işgal eden DEAŞ’ın oluşturduğu tehditten daha tehlikeli bir beka sorunu’ olarak gördüklerini açıkladı.

Kaynaklar, DEAŞ’ın Irak’ın bedeninden atılması gereken yabancı bir cisim olduğunu, özellikle de Bağdat'ın DEAŞ’la mücadelesinde uluslararası ve bölgesel destek gördüğünü, ancak savaşın Irak'ın birliğini tehdit ettiğini belirttiler.

Söz konusu ‘beka sorunu’ aşağıdaki maddelerle açıklanabilir:

* Savaşın patlak vermesiyle Bağdat, Azerbaycan ve diğer kanallar aracılığıyla İsrail'den, Irak topraklarından kendisine yönelik herhangi bir saldırıya ‘katı ve acı verici’ misilleme yapacağına dair mesajlar aldı. Mesajlarda, Iraklı yetkililer kendi topraklarından başlatılan saldırılardan sorumlu tutuluyordu.

* Washington, önceki tavsiyelerinden doğrudan uyardı ve İran yanlısı grupların düzenleyeceği saldırıların yol açabileceği ağır sonuçlara dikkati çekti.

hnjıo
Koordinasyon Çerçevesi destekçileri, Irak güvenlik güçlerinin ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği'ne giden köprüyü kapatmak için kurduğu barikatın üzerine İran bayrağı dikiyorlar (AP)

* Iraklı yetkililer, ‘felaket senaryosu’ olarak nitelendirdikleri bir durumun yaşanmasından yani Irak'taki silahlı grupların İsrail'e saldırmasından ve İsrail'in de savaşın başında Lübnan'daki Hizbullah liderlerine veya İranlı generallere ve bilim adamlarına yaptığı gibi bir dizi suikast düzenlemesinden endişe duyuyorlardı.

* Kaynaklar, milislere ağır darbeler indirilmesinin Şii sokakları kızıştıracağını ve bu durumun dini otoriteyi sert bir tavır almaya iteceğini, bunun da krizin Şii-İsrail çatışmasına dönüşmesine yol açacağını belirtti.

* Bu senaryo, Irak'ın o dönemdeki Şii bileşeninin Irak'ı önlenebilir bir savaşa sürükleme sorumluluğunu üstleneceği endişelerini uyandırdı.

* Diğer bir tehlike ise Kürtlerin, Irak yönetiminin tek bir bileşeni temsil ediyormuş gibi davrandığını, ülkenin savaşlardan yorulduğunu ve bölgenin Bağdat'tan uzak durmayı tercih ettiğini, çünkü ona yaklaşmanın istenmeyen savaşlara sürüklediğini ilan etme olasılığı.

* Muhammed Şiya es-Sudani hükümeti kararlılık ve bilgelikle hareket etti. Farklı kesimlere göre ülkenin birliğini tehdit eden herhangi bir çatışmaya sürükleme girişimine müsamaha göstermeyeceğini bildirdi ve diğer yandan bölgesel ve uluslararası güçlerle, özellikle Amerika ile iletişim kanallarını açık tuttu.

cvfbghjuk
Iraklı milisler, geçtiğimiz ekim ayında Bağdat'ta İran'ın İsrail'e verdiği yanıtı kutlarken (Reuters)

* Iraklı yetkililer, İranlı yetkililerin milis grupları savaşa katılmaya teşvik etmek yerine sükuneti korumaya teşvik eden tutumundan yararlandı.

* Bir başka önemli faktör ise silahlı grupların, özellikle Lübnan'da Hizbullah'ın maruz kaldığı saldırılar ve İsrail’in İran’ın derinliklerinde gerçekleştirdiği nokta atışı saldırılar, İsrail'in kendisine düşman olan örgütler hakkında kesin bilgilere sahip olduğunu ve teknolojik üstünlüğü ve bu saldırılar sayesinde hedeflerine ulaşabildiğini gösterince savaşın kendi kapasitelerinin ötesinde olduğunu fark etmeleriydi.

* Kaynaklar, baskılara ve çabalara rağmen ‘devletin kontrolü dışındaki grupların’ üç saldırı hazırlığı yaptığını, ancak yetkililerin saldırıların gerçekleştirilmesinden önce bunları engellediğini belirtti.

Kaynaklar, İsrail'in savaşı İran topraklarına taşıması ve ABD’yi İran'ın nükleer tesislerini hedef almaya teşvik etmesi nedeniyle İran'ın derin bir yara aldığını tahmin ediyor. İran nükleer programıyla ilgili gerekli tavizleri vermezse yeni bir savaşın çıkması ihtimaller dahilinde.