Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, ‘isyancı güçler’ olarak nitelediği Hızlı Destek Kuvvetlerinin (HDK) Komutanı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) ile diyaloga hazır olduğunu açıkladı. Orgeneral Burhan, savaşmak yerine çatışmanın sona ermesi için barışçıl bir çözüm için masaya oturmayı tercih ettiğini belirtti. Burhan, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurul toplantıları için geldiği New York'ta Arap ve Batılı gazetecilere yaptığı açıklamada, zafere ulaşacağından emin olduğunu vurguladı. Başkent Hartum'daki çatışmaların hükümetin çalışmalarını sürdürmesini imkansız hale getirdiğini aktaran Burhan, Bu nedenle karargahını Port Sudan’a taşımak zorunda kaldığını itiraf etti.
Zelenskiy’den Sudan'ın ülkesine verdiği desteğe övgü
Orgeneral Burhan, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile bir araya geldi. Zelenskiy’nin X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptığı açıklamaya göre görüşmede, ‘Rusya tarafından finanse edilen yasa dışı silahlı grupların Sudan’daki faaliyetleri’ ele alındı.
Burhan’la İrlanda’nın Shannon Havalimanı’nda bir araya geldiğini ve görüşmenin daha önce planlanmadığını açıklayan Zelenskiy, Sudan’a ‘Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne verdiği kararlı destekten’ dolayı teşekkür etti. Zelenskiy, “Rusya tarafından finanse edilen yasa dışı silahlı grupların faaliyetleri başta olmak üzere ortak güvenlik sorunlarını görüştük” yazdı. Zelenskiy, Orgeneral Burhan'ı, dünyada gıda güvenliğinin desteklenmesine yardımcı olmak amacıyla geçtiğimiz yılın sonlarında açıkladığı Ukrayna'dan tahıl ihracatı girişimini desteklemeye çağırdığını da sözlerine ekledi.
Burhan: Diyaloğa hazırız
Orgeneral Burhan, BBC’ye verdiği röportajda, HDK Komutanı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) ile ‘sivilleri korumaya kararlı olduğu ve Cidde'de de bu konuda mutabakata varıldığı sürece’ görüşebileceğini açıkladı. Müzakerelere katılmaya hazır olduklarını ifade eden Burhan, ‘isyancı güçler’ dediği HDK’nın komuta kademesinin ‘aklını başına toplayıp silahlı unsurları yerleşim bölgelerinden çekip, kışlalarına dönmek isterlerse, özellikle de Cidde’de üzerinde anlaşmaya varılanlar maddelere bağlı kalmaları durumunda onlarla görüşmeye hazır olduklarını’ söyledi. Bu sorunu çözmek için masaya oturacaklarını belirten Burhan, Sudan’ın Somali gibi başarısız bir devlet haline geleceği ya da Libya gibi bölüneceği iddialarına karşı çıktı. Sudan'ın başarısız bir devlet değil, birlik içinde, sağlıklı bir devlet olarak kalacağını vurgulayan Burhan, “Adı geçen diğer ülkelerdeki sonuçları yaşamak istemiyoruz. Sudan halkının artık tek bir amacı var. O da bu isyanı ya barışçıl bir şekilde ya da savaşla sona erdirmek” ifadelerini kullandı.
“Uydurma bilgiler”
Orgeneral Burhan, BM ve yardım kuruluşlarının, Sudan ordusunun yerleşim bölgelerine rastgele hava saldırıları düzenlediğine dair kanıtlar olduğu belirtilen raporlara rağmen, ordunun sivilleri hedef almadığını söyledi. Burhan, söz konusu raporlarda geçenlerin ‘uydurma bilgiler’ olduğunu öne sürerek, “Bazı hikayeler isyancı güçler tarafından uyduruluyor. Hem sivilleri bombalıyorlar hem de sanki bunu ordu yapmış gibi gösteriyorlar” dedi.
Eski BM Sudan Özel Temsilcisi Volker Perthes, BM Güvenlik Konseyi’ne (BMGK), ayrım gözetilmeden düzenlenen hava saldırılarının çoğunlukla hava gücüne sahip olan Sudan ordusu tarafından gerçekleştirildiğini açıkladı.
Orgeneral Burhan, Reuters’a verdiği röportajda, kısa süre önce bölge ülkelerine düzenlediği ziyaret turunda askeri destek talebinde bulunmadığını söyledi. Burhan, binlerce kişinin hayatına mal olan ve milyonlarca sivilin yerinden edilmesine yol açan çatışmaya barışçıl bir çözüm getirilmesini tercih ettiğini aktardı.
Komşu ülkeler ve paralı askerler
Orgeneral Burhan, komşu ülkelerden HDK’ya destek için paralı asker göndermeyi bırakmalarını istediğini söyledi. Ziyaret turunun amacının askeri destek değil, çözüm aramak olduğunun altını çizen Burhan, HDK’nın aldığını iddia ettiği dış desteğin durdurulmasını istedi.
Burhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
Paralı askerlerin akışını durdurmak için komşularımızdan sınırlarda güvenliği sağlamamıza yardımcı olmalarını istedik. İsyancı güçler içinde komşu ülkelerden gelen çok sayıda yabancı unsur var. Bunlar gelecekte hem Sudan hem de bölge ülkeleri için tehdit oluşturacaklar.
Orgeneral Burhan, cumartesi günü Al-Hurra TV'ye verdiği röportajda, çatışmaya son verip güvenliği sağlamak istediğini tekrarladı. Ayrıca, seçimler yapılana kadar ki geçiş süreci için tamamen sivil bir hükümetin kurulmasını sağlamak istediklerini söyledi. Burhan, tüm bunların ardından siyasi diyalog aracılığıyla iktidarı sivillere devretme taahhüdünü yeniledi.
“Cidde’deki müzakereler en iyisi”
Suudi Arabistan ve ABD’nin arabuluculuk yaptığı Cidde’deki müzakerelerin şimdiye kadar ki arabuluculuk girişimlerinin en iyisi olduğunu söyleyen Burhan, “Cidde’den ne zaman bir davet çağrısı olursa buna ilk yanıt veren mutlaka biz olacağız” diye konuştu. Orgeneral Burhan, önümüzdeki günlerde Riyad’ı ziyaret edeceğini de sözlerine ekledi.
Orgeneral Burhan, HDK Komutanı Dagalu’nun (Hamideti) BM Genel Kurul toplantılarında yaptığı konuşmayı dinleyip dinlemediği sorusuna verdiği yanıtta ‘kaynağını bilmediği konuşmaları dinlemediğini’ söyledi. HDK'nın Hartum ve Darfur'da sivilleri öldürdüğünü, halkın mallarını yağmaladığını vurgulayan Burhan, Hamideti’nin hükümet kurulmasına ilişkin sözlerinin basının gözünü boyamayı amaçladığını ve kimsenin bunu kabul etmeyeceğini iddia etti. BM ve ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Sudan ordusunun insan hakları ihlalleri işlediğine dair suçlamaları reddeden Burhan, “Bu tür suçlamalar yanlış” dedi. Sudanlı askerlerin mevzilerinden çıkmadığını ve saldırmadığını, sadece kendilerini savunduklarını belirten Burhan, vatandaşları katledenlerin ise HDK’nın parayla tuttuğu terör grupları ve çeteler olduğunu söyledi. Burhan, Hartum’daki Genelkurmay Başkanlığı binasından ayrılmasını ordu için bir yenilgi değil, bir zafer olduğunu öne sürdü. Burhan, Genelkurmay Başkanlığı’nda askeri operasyonları yöneten yetenekli subaylardan oluşan bir kadro olduğunu, bir kişi ya da bir ekibin ayrılmasından etkilenmeyeceklerini söyledi.
Rakka kentindeki bir sınav salonundan (Eğitim Bakanlığı'nın resmi sayfası)