Darfur'da çatışmalar yeniden başlarken Hartum'da topçu bombardımanları ve hava saldırıları düzenlendi

HDK: Sudan ordusuna ait bir savaş uçağını düşürdük.

Geçtiğimiz nisan ayında Genelkurmay Başkanlığı karargâhı yakınlarındaki Hartum Uluslararası Havaalanı yönünden yükselen yoğun dumanlar (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Genelkurmay Başkanlığı karargâhı yakınlarındaki Hartum Uluslararası Havaalanı yönünden yükselen yoğun dumanlar (Reuters)
TT

Darfur'da çatışmalar yeniden başlarken Hartum'da topçu bombardımanları ve hava saldırıları düzenlendi

Geçtiğimiz nisan ayında Genelkurmay Başkanlığı karargâhı yakınlarındaki Hartum Uluslararası Havaalanı yönünden yükselen yoğun dumanlar (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Genelkurmay Başkanlığı karargâhı yakınlarındaki Hartum Uluslararası Havaalanı yönünden yükselen yoğun dumanlar (Reuters)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından dün yapılan açıklamada, başkent Hartum'da orduya ait MIG savaş uçağının düşürüldüğü bildirildi. Açıklamada, uçağın başkentteki yerleşim bölgelerini varil bombalarıyla ‘bombaladığı’ belirtildi. Sudan ordusundan olayla ilgili henüz bir açıklama yapılmadı. Sudan, HDK ile ordu arasında haftalarca süren gerilimin ardından 15 Nisan'da iki taraf arasındaki çatışmaya sürüklendi.

Sudan ordusu ile HDK arasındaki çatışmalar dün (Pazar), Sudan'ın ikinci büyük şehri olan Güney Darfur eyaletinin başkenti Nyala kentinde yeniden başladı.

Londra merkezli Arap Dünyası Haber Ajansı’na (AWP) konuşan görgü tanıkları, ordu ile HDK arasındaki çatışmaların Nahda bölgesinde yaşandığını ve insansız hava araçlarının (İHA) kullanıldığını söylediler.

Darfur Barosu'ndan dün yapılan açıklamada, Güney Darfur’un Kubum bölgesinde HDK’yı destekleyen iki Arap kabilesi arasında son günlerde yaşanan çatışmalarda toplam 18 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi.

Açıklamada ayrıca HDK’ya Kubum’da kanlı çatışmaların yaşandığı noktalarda üniformalı ve araçlı silahlı unsurların faaliyetlerini durdurması için çağrıda bulunuldu.

Öte yandan AWP’ye konuşan Hartumlular, ordu ile HDK arasında çıkan çatışma sonucunda Hartum’un doğusunda bulunan Genelkurmay Başkanlığı karargâhı, Cumhuriyet Sarayı ve şehir merkezindeki Arap Pazarı çevresinde dumanların yükseldiğine tanık olduklarını söylediler. Ayrıca çatışmaların sonucunda Hartum’un güneyinde yer alan Cabra ve es-Sahafa ilçelerindeki bazı noktalardan da dumanların yükseldiği bildirildi.

Bölge sakinleri, ordunun, Omdurman'ın kuzeyindeki Vadi Seyyidna Askeri Üssü’nden HDK’nın şehrin güneyindeki ve batısındaki mevzilerine ve Omdurman'ın kuzeyindeki es-Sevra banliyösünün batı mahallelerine topçu bombardımanları düzenlendiğini aktardılar.

Bölge sakinlerine göre Hartum'un güneydoğu mahallelerinde, Bahri şehrinin kuzeyinde ve Nil Nehri’nin doğusunda HDK mevzilerini hedef alan topçu bombardımanları düzenlendi.

Görgü tanıklarının aktardığı bilgilere göre Sevra banliyösünün batı mahallelerinde ordu ile HDK arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. Omdurman, Bahri ve Hartum, Nil Nehri'nin her iki yakasına yayılan Sudan’ın başkentini oluşturuyorlar.

Omdurman’ın kuzeyinde yaşayan Velid Fethi adlı bölge sakini, AWP’ye bölgede ordu ile HDK arasında şiddetli çatışmaların yaşandığını söyledi.

Ordunun yaklaşık 3 haftadır HDK’nın konuşlandığı Omdurman’ın kuzeyine yoğun topçu bombardımanları düzenlediğini aktaran Fethi, bu saldırıların siviller arasında can kayıplarına yol açtığını ve bazı evlerin yıkıldığını belirtti.

Fethi, sözlerini şöyle sürdürdü:

Her gün rastgele ateş ediliyor ve bombalar düşüyor.  Son olarak cumartesi günü gerçekleşen bombardımanda 2'si çocuk 4 sivil öldü ve evlerin büyük bir kısmı yıkıldı.

Bölgede sakinlerinin temel hizmetlere ulaşma konusunda büyük zorluklarla karşı karşıya kaldıklarını vurgulayan Fethi, “Çatışmaların devam etmesi ve bölgeye giden yolların çatışan taraflarca bariyerler ve toprak setlerle kapatılmasından ötürü çok sayıda dükkân ve fırın kepenklerini kapattı” şeklinde konuştu. Fethi, çatışmalar ve yakıt kıtlığı nedeniyle ulaşımın olmamasından dolayı bölgeyi terk etmek isteyenlerin ancak at arabası bulabildiklerini belirtti.

Görgü tanıkları, ordunun, Omdurman'ın merkezindeki HDK mevzilerine İHA’larla hava saldırıları düzenlediğini söylediler.

Sudan ordusu ile HDK arasındaki çatışmalar, iki taraf arasında haftalarca süren gerilimin ardından geçtiğimiz nisan ayının ortalarında patlak verdi. Öte yandan askeri ve sivil taraflar uluslararası düzeyde desteklenen bir siyasi sürecin son rötuşlarını yapıyorlar.



Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
TT

Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)

 

Trablus'ta gece saatlerinde rakip silahlı gruplar arasında çıkan şiddetli çatışmalarda en az altı kişi ve güçlü bir silahlı grubun lideri öldürüldü. Çatışmalar dün salı günü şafak vakti “istikrarın yeniden sağlandığının” duyurulmasıyla sona erdi.

Acil Durum ve Tıp Merkezi salı günü yaptığı açıklamada, “Güney Trablus'taki yoğun nüfuslu Ebu Selim bölgesi civarındaki çatışmaların yaşandığı yerden altı kişinin cesedinin çıkarıldığını” söyledi.

Pazartesi günü başlayan ve saatlerce süren, makineli tüfekler ve roketatarlar da dahil olmak üzere ağır silahların kullanıldığı çatışmalarda başka olası can kayıpları ve yaralanmalar bildirilmedi.

Yerel medya araçları Ganiva lakaplı Abdulgani el-Kikli’nin öldürüldüğünü bildirdi. İstikrarı Destekleme Birimi Başkanı olan Kikli, 2011'den bu yana Trablus'un önemli bölgelerini kontrol eden en önemli silahlı grupların kilit liderlerinden biri.

Muhammed el-Menfi başkanlığındaki Başkanlık Konseyi'ne bağlı gibi görünen İstikrarı Destekleme Birimi, İçişleri ve Savunma Bakanlıkları tarafından güvenliğinin sağlanması gereken devlet kurumları ve hayati öneme sahip tesisler üzerinde kontrolünü zorla dayatan en önemli silahlı gruplardan biri.

AFP'nin doğruluğundan emin olamadığı görüntüler, Kikli'nin yerde yattığını ve yakın mesafeden vurulduğu gösteriyor.

Analist Celal Harşavi, Ganiva'nın yeğeninin, “Trablus'taki silahlı grupların en güçlü ve etkili liderlerinden biri” olan adamın pusuya düşürüldüğünü söylediğini aktardı.

Harşavi, “Kikli’nin bankalar, telekomünikasyon, idareler ve hatta üst düzey diplomatik görevler gibi kilit pozisyonlara kendisine sadık kişileri atayabildiğini” açıkladı.

Salı günü okullar ve Trablus Üniversitesi güvenlik önlemleri kapsamında ikinci bir duyuruya kadar eğitime ara verdiler. Daha sonra Üniversite çarşamba gününden itibaren eğitime yeniden başladığını duyurdu. İçişleri Bakanlığı, “Vatandaşlar ile memurlara işlerine dönme” çağrısı yaparak, durumun “güvenli ve istikrarlı” olduğunu vurguladı.

Pazartesi akşamı uçaklar Trablus Havalimanı'ndan başkentin 200 kilometre doğusunda bulunan Misrata'daki güvenli bir yere nakledildi ve çok sayıda uçuş bu şehre yönlendirildi. Daha sonra havalimanına uçuşlar yeniden başlatıldı ve Mitiga Uluslararası Havalimanı hava sahası da açıldı.

Nüfuz haritasındaki değişim

Pazartesi akşamı Libya'nın başkentinde güçlü bir silahlı grubun liderinin öldürülmesi, saatlerce süren şiddetli çatışmalara ve grubunun kalesinden çıkarılmasına yol açtı. Bu durum, Trablus hükümetiyle ittifak halindeki silahlı grupların nüfuzunun güçlenmesiyle sonuçlanabilir.

Yıllardır Trablus'un geniş bir bölümünü kontrol eden Kikli'nin öldürülmesi, bundan daha geniş bir bölgenin istikrarı açısından da sonuçlar doğurabilir.

Libya önemli bir enerji ihracatçısı olup uzun süredir rakip doğulu ve batılı silahlı gruplar arasında bölünmüş durumda. Akdeniz'i geçerek Avrupa'ya ulaşmak isteyen göçmenler için bir hareket noktası ve bölgedeki rakip güçlerin mücadele alanı konumunda. Libya çatışması Rusya, Türkiye, Mısır ve BAE'yi de kendine çekti.

Kikli'nin öldürülmesinin ardından Ulusal Birlik Hükümeti, Başbakan Abdulhamid Dibeybe'nin düzensiz silahlı gruplar olarak adlandırdığı gruplara karşı güvenlik operasyonunun tamamlandığını duyurdu. Kikli'ye bağlı militanlar cezaevlerini yönettiler ve bakanlıklarda, devletin mali kuruluşlarında görevler üstlendiler.

Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Tarık Megerisi, “Ganiva, Trablus'un fiilen kralıydı. Takipçilerinin bir kısmı İç Güvenliği kontrol ederken, diğer bir kısmı da Merkez Bankası'ndan yapılan nakit transferlerinin dağıtımını kontrol ediyorlardı. Ayrıca birçok kamu şirketi ve bakanlık da kontrolleri altındaydı” dedi.

Trablus'ta otoritenin güçlenmesi, son yıllardaki kendisini zorla görevden alma girişimlerinin ardından Türkiye'nin müttefiki ve Ulusal Birlik Hükümeti'nin Başkanı Dibeybe’yi de güçlendirecek. Aynı zamanda Doğu Libya'daki silahlı gruplarla kapsamlı çatışmadaki pozisyonunu destekleyecek.

Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti'ne bağlı silahlı gruplar, Kikli başkanlığındaki İstikrarı Destekleme Birimi'nin uzun süredir elinde tuttuğu bölgeleri ve üsleri hızla ele geçirdi. Ele geçirilen bölgeler arasında örgütün kalesi olan Ebu Selim bölgesi de yer alıyordu.

Kikli'nin devrilmesiyle birlikte Savunma Bakanlığı'na bağlı ve Dibeybe ile müttefik grupların, özellikle de Mahmud Hamza komutasındaki 444. Tugay ile 111. Tugay ve Misrata'dan gelen Ortak Harekât Gücü’nün daha büyük bir rol üstlenmesi mümkün.

Dibeybe'nin müttefiklerinin birleşmesi, Batı Libya'nın, komutan Halife Hafter'in on yıl önce rakiplerini tasfiye ederek ve diğer grupları kendi kontrolüne girmeye zorlayarak iktidarı ele geçirdiği Doğu Libya’ya benzemesine yol açabilir.

Atlantik Konseyi araştırmacılarından İmadeddin Badi, “Bu, Trablus'ta daha önce görülmemiş düzeyde bir saha kontrolünün önünü açıyor ve silahlı grupların sayısının azaltılmasını sağlıyor” dedi.

Libya, Muammer Kaddafi rejiminin 2011 yılında devrilmesinden bu yana bölünmelerle boğuşuyor. Ülke iki hükümet tarafından yönetiliyor: Biri uluslararası toplum tarafından tanınan ve Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Trablus'taki hükümet, diğeri ise doğuda Usame Hamad’ın başkanlık ettiği ve Meclis ile Mareşal Halife Hafter tarafından desteklenen hükümet.