SOHR: Deyr-i Zor’daki çatışmalarda 25 kişi öldü, 42 kişi yaralandıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4569291-sohr-deyr-i-zor%E2%80%99daki-%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmalarda-25-ki%C5%9Fi-%C3%B6ld%C3%BC-42-ki%C5%9Fi-yaraland%C4%B1
SOHR: Deyr-i Zor’daki çatışmalarda 25 kişi öldü, 42 kişi yaralandı
SDG unsurları 4 Eylül’de Suriye’nin doğusundaki Deyr-i Zor kırsalında (AP)
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), Deyr-i Zor kırsalında yerel militanlarla, Suriye rejimine bağlı gruplar arasında çıkan çatışmalarda 25 kişinin öldüğünü, 42 kişinin de yaralandığını duyurdu.
SOHR tarafından bugün yapılan açıklamada, Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG), Fırat Nehri’nin batı yakasındaki Mayadin’in karşısında bulunan Diban kasabasının kontrolünü yeniden ele geçirmesinin ardından Deyr-i Zor kırsalındaki köy ve kasabalarda sükunet geri geldiği ifade edildi.
Açıklamada, SDG’ye bağlı askeri güçlerin, Deyr-i Zor kırsalındaki Diban ve Tayyana’da dün yerel militanların askeri tesis ve kontrol noktalarına yönelik saldırılarına ve ardından patlak veren çatışmalara sahne olan bölgelere konuşlandırıldığı bilgisi de verildi.
SOHR tarafından dün yapılan açıklamada ise, SDG güçlerinin, militanların karargahlarına yönelik saldırıları sonrasında sivilleri korumak amacıyla ihtiyati tedbir olarak Deyr-i Zor’un doğu kırsalındaki bölgelerde sokağa çıkma yasağı uyguladığı ifade edildi.
Yerel silahlı kişilerin Tayyana kasabasındaki SDG karargahına saldırdığı ve SDG güçleri arasında ölüm ve yaralanmalara ilişkin bilgiler geldiğini aktaran SOHR, ayrıca SDG ile yerel militanlar arasında çıkan çatışmalarda serseri bir kurşun sonucu sivil bir kadının hayatını kaybettiğini de bildirdi.
Gazzeliler hem İsrail bombardımanı hem de salgın hastalıkların pençesindehttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4716141-gazzeliler-hem-i%CC%87srail-bombard%C4%B1man%C4%B1-hem-de-salg%C4%B1n-hastal%C4%B1klar%C4%B1n-pen%C3%A7esinde
Gazzeliler hem İsrail bombardımanı hem de salgın hastalıkların pençesinde
Birleşmiş Milletler'den çarşamba günü yapılan açıklamada, Gazze'deki sağlık sisteminin iflasın eşiğine geldiği bildirilmişti (AA)
ABD'nin önde gelen gazetelerinden Washington Post, İsrail bombardımanı altındaki Gazzelilerin bir yandan da salgın hastalıklarla mücadele ettiğini yazdı.
Gazze'nin güneyindeki Refah bölgesinde görev yapan acil servis doktoru İmad Hams, özellikle mülteci kamplarında salgın hastalıkların arttığına dikkat çekerek şunları söyledi:
Mülteci kamplarında yaptığımız incelemelerde, nüfusun artması, içme suyu kaynaklarına erişilememesi ve bozulmuş gıdalar nedeniyle büyük bir hepatit salgını tespit ettik. Bu, ölüme yol açan ciddi bir hastalık.
Enfeksiyonun boyutuna dair net bilgiler edinmenin henüz mümkün olmadığını belirten doktor, kötü hijyen koşulları sebebiyle birçok hastalığın yayıldığına ve özellikle çocukların risk altında olduğuna işaret etti.
İsrail ordusunun saldırıları nedeniyle Gazze'nin kuzeyindeki evini terk edip ailesiyle Mısır sınırındaki Refah'a kaçan 45 yaşındaki Seyfeddin Muhammed Kaduha, bir okulun bahçesinde kurulan çadırda kaldıklarını söyleyerek, "Üç ya da dört günde bir, sadece bir saatliğine su alabiliyoruz" dedi.
Birleşik Krallık (BK) merkezli kâr amacı gütmeyen yardım kuruluşu Oxfam'dan Büşra Halidi, "Gazze'deki durum sadece bir felaket değil, tam anlamıyla bir kıyamet" dedi.
BK'deki Çocukları Kurtarın Vakfı'ndan Aleksandra Sahiye ise hastanelerde anestezi olmadan amputasyon yapıldığını ve bazı hastaların yaralarından kurtçuklar çıkarıldığını söyledi. Sahiye, "Gazze'de yaşanan dehşeti anlatacak kelime bulmakta gerçekten zorlanıyoruz" ifadelerini kullandı.
ABD'nin tanınmış gazetelerinden Wall Street Journal (WSJ) ise Gazzeli ailelerin, tedavi için ülke dışına gönderilen yakınlarının yolunu gözlediğini yazdı.
7 yaşındaki hemofili hastası oğlu Yusuf'un tedavisi için birlikte Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) gittiklerini söyleyen Nazha Ebu Dahir, aynı hastalıktan mustarip iki oğlunu Gazze'de bırakmak zorunda kaldığını belirtti.
Nahil Ebu Okal da İsrail bombardımanında kafatasında çatlak oluşan 10 yaşındaki kız kardeşinin tedavisi için eşi ve üç çocuğunu Gazze'de bırakarak önce Mısır'a, oradan da BAE'ye geçtiklerini ifade etti.
WSJ'nin aktardığına göre BAE, Gazze'den aralarında çocuklarında olduğu toplamda 2 bin hastayı kabul edeceğini duyurdu. Türkiye de en az 100 Gazzeli hastayı kabul etmişti.
UKMTO: ‘Yemenli bir tarafın’ Kızıldeniz’in güneyinde bir gemiye rotasını değiştirmesi yönünde talimat verdiğine dair raporlar aldıkhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4716036-ukmto-%E2%80%98yemenli-bir-taraf%C4%B1n%E2%80%99-k%C4%B1z%C4%B1ldeniz%E2%80%99-g%C3%BCneyinde-bir-gemiye-rotas%C4%B1n%C4%B1
UKMTO: ‘Yemenli bir tarafın’ Kızıldeniz’in güneyinde bir gemiye rotasını değiştirmesi yönünde talimat verdiğine dair raporlar aldık
Seyir halinde bir gemi (Reuters-Arşiv)
İngiltere Deniz Ticareti Operasyonları Kurumu (UKMTO), kendisini ‘Yemenli yetkililer’ olarak ilan eden bir tarafın, Kızıldeniz’in güneyinde rotasını değiştirmesi için bir gemiye talimat verdiğine dair raporlar aldıklarını bildirdi.
UKMTO tarafından bugün yapılan açıklamada, civardaki gemilere dikkatli olmaları ve şüpheli faaliyetleri bildirmeleri tavsiye edildi.
Sanaa sakinleri soğuk algınlığına ve solunum yolu enfeksiyonlarına karşı savunmasızhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4716026-sanaa-sakinleri-so%C4%9Fuk-alg%C4%B1nl%C4%B1%C4%9F%C4%B1na-ve-solunum-yolu-enfeksiyonlar%C4%B1na-kar%C5%9F%C4%B1
Sanaa sakinleri soğuk algınlığına ve solunum yolu enfeksiyonlarına karşı savunmasız
Yemen’de hastaneler, salgın sırasında dang humması ile enfekte olmuş çok sayıda hastayla doldu. (Reuters)
Yemen’in başkenti Sanaa’da Husi grubunun fonları aşılar yerine takipçilerine, mezhepsel seferberliğe ve savaşçı toplamaya harcarken, tıbbi kaynaklar sağlık hizmetlerinin olmaması ve şehirde yaşayan binlerce kişinin soğuk algınlığı, solunum yolu enfeksiyonları diğer salgın hastalıklara karşı savunmasız hale geldiğini bildirdi.
Kaynaklar Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada kış aylarındaki düşük sıcaklıklar nedeniyle çoğu mevsimsel grip enfeksiyonundan kaynaklanan, şiddetli öksürük, yüksek ateş, boğaz ve göğüs bölgesinde enfeksiyon ve nefes darlığı vakalarının eşlik ettiği yeni bir solunum yolu hastalıkları ve ateş dalgasının ortaya çıktığını belirtti.
Sanaa’da yaşayanlar, Husi grubu tarafından kontrol edilen ve yönetilen çoğu hastane ve devlete ait sağlık tesislerde sağlık hizmetlerinin neredeyse tamamen yok olmasına şikayetlerini dile getiriyor. Zira Husiler, takipçilerinin yararına mezhepsel etkinlikler düzenlemek ve savaş hareketlerini desteklemek için daha fazla para toplamaya ve tesisleri kontrol altına almaya odaklanıyor.
Tedavi yok
Sanaa’nın el-Kaa mahallesinde yaşayan Yahya takma adlı bir hükümet çalışanı, üç çocuğunun soğuk algınlığına yakalandığını, ağrı, şiddetli öksürük, ateş gibi semptomlara neden olan solunum yolu enfeksiyonlarının da olduğunu söyledi. Yahya, maddi durumunun kötüleşmesinden dolayı çocuklarını tedavi için Ehli Hastanesi’ne götüremediğini kaydetti.
Tedavi için başkentin merkezindeki el-Kaa semtinde, grubun kontrolündeki el-Ulfi Tıp Merkezi’ne gittiğini ancak merkez çalışanlarının, solunum hastalıkları ve enfeksiyonların tedavisinde çocuk doktoru veya uzmanın bulunmadığına yönelik iddiaları ile şaşkınlığa uğradığını, ardından eczaneden ağrı kesici alarak, çocuklarına tıbbi yardım sağlayamadan evine dönmek zorunda kaldığını aktardı.
Yahya’nın gittiği sağlık ocağının kapısında soğuk algınlığı, öksürük, ateş, baş ağrısı, nefes darlığı, şiddetli göğüs enfeksiyonları ve vücudunun çeşitli yerlerinde ağrı şikayeti olan, şiddetli soğuk algınlığı geçiren farklı yaşlardaki hastalar sırada bekliyordu.
Dang hummasına yakalananlara yönelik tedavi çabaları sürüyor. (Reuters)
Eğitim çalışanı olan Abdullah, nefes almada zorluk, burun tıkanıklığı, boğaz ve göğüste ciddi enfeksiyon ve vücudunun çeşitli yerlerinde ağrılardan şikayetçiydi. Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan Abdullah, sağlık hizmetlerinin maliyetinin yüksek olması nedeniyle tedavi görmek için yakındaki bir tıp merkezine gidemediğini belirtti.
Abdullah yoksulluk nedeniyle, hastalığından kurtulma ümidiyle şifalı bitkiler, limon ve portakal gibi takviyelerle iyileşmesine yardımcı olacak gıdalar almakla yetindiğini söyledi.
Yemen’in bu yılın kışında tanık olduğu iklim değişiklikleri, enfeksiyonların bulaşması, hava dalgalanmaları ve soğuk algınlığına dayalı hastalıkların ve salgın hastalıkların yayılmasında artışa yol açtı.
Grip benzeri semptomlar
Sanaa’daki doktorlar ve sağlık uzmanları Şarku’l Avsat’a, başkent ve kırsal alanlarda yaşayan binlerce kişinin çeşitli hastalık semptomları nedeniyle birkaç haftadır büyük sorunlar yaşadığını anlattı. Çoğunun semptomlarının gribe benzediğini, bazılarının şiddetli solunum yolu enfeksiyonları, boğazda, eklemlerde ve kaslarda ağrı ve yüksek ateşe sahip olduğunu kaydetti.
Sağlık çalışanları, en düşük hizmetlerden ve maaşlardan mahrum kalan bölge sakinlerine ve çalışanlara yardım etmeye yönelik plansızlığın devam etmesi halinde, bu yıl mevsimsel kış gribi vakalarının Husi grubu tarafından kontrol edilen bölgelerinde en şiddetli şekilde görüneceğini düşünüyor.
Sanaa sakinleri yoksulluk nedeniyle büyük bir dram yaşıyor. (Şarku’l Avsat)
Sağlık çalışanları, tıp sektörü üzerinde tam kontrole sahip olan Husi grubunu eylemsizlik ve hazırlık yapmamakla suçluyor. Bazı salgın hastalıklara, bulaşıcı virüslere karşı aşı ekiplerine yönelik kasıtlı bir şekilde çarpıtma ve hedef kampanyaları başlattıklarını belirtiyorlar.
Sağlık uzmanları gribe karşı aşının olduğunu, doktorların insanları gripten korumanın etkili bir yolu olarak aşının yaptırılmasını tavsiye ettiğini ve altı aylık veya daha büyük herkese yılda bir kere uygulanabildiğini belirtti. Ancak nüfusun ekonomik koşulları nedeniyle bu aşının sağlanmasının zor olduğunu vurguladı.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre her yıl yaklaşık 500 bin kişi grip nedeniyle yaşamını yitiriyor. WHO, bireyler, topluluklar veya hükümetler olsun tüm ülkelerde, özellikle de en fazla risk altındaki grupları korumak için gerekli önlemlerin alınmasının önemini vurguluyor.
Fas Başbakanı Ahnuş’a istifa etme veya şirketlerini satma çağrısı https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4716021-fas-ba%C5%9Fbakan%C4%B1-ahnu%C5%9F%E2%80%99-istifa-etme-veya-%C5%9Firketlerini-satma-%C3%A7a%C4%9Fr%C4%B1s%C4%B1
Fas Başbakanı Ahnuş’a istifa etme veya şirketlerini satma çağrısı
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş. (MAP)
Fas Başbakanı ve Milli Bağımsızlar Birliği Başkanı Aziz Ahnuş’a ait bir şirketin, Kasablanka şehrinde yaklaşık 15 milyar dirhem (1,5 milyar dolar) değerinde deniz suyu arıtma tesisi kurma projesi için anlaşma sağlaması tartışmalara yol açtı.
Milli Bağımsızlar Birliği partisi liderlerinden milletvekili Muhammed Şevki, Fkih Titouani Kuruluşu’nun Rabat’ın bitişiğindeki Sale şehrinde bulunan genel merkezinde geçen çarşamba akşamı düzenlenen bir toplantıda, şirketin iyi bir teklif sunması nedeniyle anlaşmanın şeffaf bir şekilde gerçekleştiğini açıkladı.
Ahnuş ailesinin, anlaşmayı kazanan şirkette dolaylı hisseye sahip olduğunu ancak şirketin Kasablanka Borsası’nda işlem gördüğünü ve halkın şirketin hisse ve tahvillerinden pay almaya davet ettiğini belirtti.
Temsilciler Meclisi’nde (parlamentonun ilk odası) Finans Komitesi Başkanı olan milletvekili Şevki, şirketin hesaplarının şeffaf ve Fas Sermaye Piyasası Otoritesi’nin denetimine tabi olduğunu söyledi. Aralarında sigorta şirketi ve emeklilik fonlarının da bulunduğu kurumsal yatırımcıların şirketin sermayesine katkıda bulunduğunu vurgulayan Şevki, şirketin ihaleye katılacak diğer şirketlerin de dahil olduğu uluslararası ekonomik blok çerçevesinde anlaşmaya başvurduğunu dile getirdi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre milletvekili Şevki açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Şirket, denizden tuzdan arındırılmış su üretimi için, deniz suyunun tuzdan arındırılması tarihinde benzeri görülmemiş bir fiyat sağladı ve metreküp başına yaklaşık 4,40 dirheme (yaklaşık yarım dolar) ulaştı.”
Diğer yandan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin parlamento grubu başkanı Milletvekili Abdullah Bouanou da şunları söyledi:
“Başbakan’ın sahip olduğu Akwa Group şubeleri, kendisinin yetki kullanımını sektörlere yatırımla birleştiremeyeceğini göz önünde bulundurarak yakıt, oksijen ve deniz suyunun tuzdan arındırılması da dahil olmak üzere Faslıların geçimi için önemli olan bir dizi alanda anlaşmalara girmiştir.”
Bouanou, Ahnuş’un başbakanlık görevinden istifa etmesini veya çıkar çatışmasını önlemek için şirketlerini satmasını önerdi.
Aynı şekilde Temsilciler Meclisi İlerleme ve Sosyalizm Ekibi Başkanı milletvekili Raşid Hamuni de anlaşmadaki çıkar çatışmasına dikkat çekti:
“Başbakan, tuzdan arındırma tesisi anlaşmasını başlatan Ulusal İçme Suyu Ofisi’nin (Fas’taki bir kamu kurumu) idari konseyine başkanlık ediyor. Bu nedenle şirketinin zaferi, etik ve politik bir soruna yol açar.”
Milletvekili Şevki ise milletvekili Bouanou’nun Ahnuş’un istifası veya şirketlerinin satışı yönündeki çağrısının iş insanlarını siyaset yapmaktan dışlamak anlamına geldiğini savundu. Ayrıca yerli şirketlerin yabancılara satılması çağrısını da eleştirdi.
Milletvekili Bouanou, olaylar hakkında bilgi vermek için Ulusal Dürüstlük, Rüşveti Önleme ve Rüşvetle Mücadele Komisyonu (anayasal bir kurum) başkanına bir mektup yazmış ve meselenin, ‘Kasablanka Büyük Deniz Suyu Arıtma Tesisi anlaşmasındaki şüpheli çıkar çatışmasıyla ilgili’ olduğunu belirtmişti.
Metinde, Ahnuş ailesine ait olan Akwa Group’a bağlı İspanyol şirketi Acciona, Afriquia Gaz ve Green of Africa şirketlerinin Kasablanka’da deniz suyunu tuzdan arındırma anlaşması elde ettiğine ilişkin haberlerin basın kuruluşlarında yer aldığı kaydedildi. Ayrıca ekonomi dergilerindeki haberlere göre 13 Eylül 2021 tarihli açıklamada Akwa’yı elinde bulunduran ailedeki tüm yönetim pozisyonlarından tamamen çekilme sürecinin başlatıldığının açıklanmasına rağmen Başbakan’ın, ekonomik holding şirketi Akwa’nın büyük hissedarı olduğu aktarıldı.
Söz konusu metinde Bouanou, yetkili makamın başkanından söz konusu anlaşmanın koşullarını incelemesi ve gerçekliğini doğrulaması istendi.
Filistinli Rahip Avad: Filistin'in bir uçtan diğer uca hayat damarları kesiliyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4715976-filistinli-rahip-avad-filistinin-bir-u%C3%A7tan-di%C4%9Fer-uca-hayat-damarlar%C4%B1-kesiliyor
Filistinli Rahip Avad: Filistin'in bir uçtan diğer uca hayat damarları kesiliyor
(AA)
Avrupa Müslüman Forumu, Filistin Kadılığı ve Yeniden Refah Partisi tarafından Çırağan Sarayı'nda düzenlenen "Filistin için Avrupa Zirvesi"ne katılan Rahip Avad, AA muhabirine, İsrail'in Filistinlilere yönelik gittikçe şiddetlenen saldırılarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Filistin Başhakimi Mahmud el-Habaş başkanlığında Müslüman ve Hristiyan din adamlarından oluşan bir heyetle programa katıldığını söyleyen Avad, "Bu günlerde yaralı olan Filistin'den geldik. Filistin'in bir uçtan diğer uca hayat damarları kesiliyor. Özellikle Gazze Şeridi'nde ve Batı Şeria'da halkımızın evlatları saldırı, ihlal ve tutuklamalara maruz kalıyor." ifadelerini kullandı.
"Filistin halkı Hristiyan-Müslüman birdir. Hepimiz aynı safta Filistin'i savunuyoruz"
Müslüman ya da Hristiyan tüm Filistinlilerin, İsrail'in saldırılarına maruz kaldığını kaydeden Avad, "Filistin halkı Hristiyan-Müslüman birdir. Müslümanın maruz kaldığı şeyin aynısına Hristiyanlar da maruz kalıyor. Hepimiz aynı safta Filistin'i ve mukaddesatımızı savunuyoruz. Özellikle Yahudileştirilmeye maruz kalan Kudüs'ü savunuyoruz." diye konuştu.
Başkenti Kudüs olan özgür bir Filistin devletinin kurulması için tüm dünyayı Filistin davamızın yanında olmaya çağırıyoruz.
Orta Doğu'ya barışın ancak Filistin devletinin kurulmasıyla geleceğini ifade eden Avad, "Filistinliler olarak barış için elimizi ilk biz uzatıyoruz." dedi.
"Camiler bombalandığı gibi kiliseler de bombalandı"
Rahip Avad, şu ifadeleri kullandı:
Masum çocukların ve kadınların öldürülmesi son derece tehlikeli ve bu durum Filistin'i yerle bir ediyor. Bugün dünyaya (Filistin'deki) yıkıcı savaşın durdurulması çağrısında bulunduk. Filistin halkı olarak bu Hristiyan, şu Müslüman nazarıyla bakmıyoruz. Camiler bombalandığı gibi kiliseler de bombalandı. Müslümanların evi bombalandığı gibi Hristiyanların da evi bombalandı.
Avad, İsrail'in tüm kutsalları, tarihi, köyleri ve kentleriyle birlikte Filistin halkının bütününe savaş açtığını söyledi.
"Bu yıl Noel kutlamalarını iptal ettik"
Bu yıl Noel kutlamalarını iptal ettiklerini ve sadece dini ayinlerle yetineceklerini dile getiren Avad, sözlerini şöyle tamamladı:
Davamızı savunmak için ön saflardayız. İnşallah Noel, Filistin devletinin kurulmasına ve Filistinlilerin özgürleşmesine vesile olur ve bu da bizim bayramımız olur.
Çırağan Sarayı'nda düzenlenen "Filistin için Avrupa Zirvesi"ne 50 ülkeden kanaat önderi, din adamı, akademisyen ve siyasetçi katıldı.
İsrail ordusunun abluka altındaki Gazze Şeridi'nde yerleşim yerleri, hastane, okul, cami, kilise ayırt etmeden 2 aydan fazla süredir düzenlediği saldırılarda 7 bin 112’si çocuk, 4 bin 885’i kadın toplam 17 bin 177 Filistinli öldürüldü.
İşgal altındaki Batı Şeria ve doğu Kudüs’te de 7 Ekim'den bu yana İsrail güçleri ve yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 272 Filistinli hayatını kaybetti.
Irak Başbakanı: ABD Büyükelçiliği’ne yönelik saldırının hiçbir gerekçesi yokhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4715911-irak-ba%C5%9Fbakan%C4%B1-abd-b%C3%BCy%C3%BCkel%C3%A7ili%C4%9Fi%E2%80%99ne-y%C3%B6nelik-sald%C4%B1r%C4%B1n%C4%B1n-hi%C3%A7bir-gerek%C3%A7esi-yok
Irak Başbakanı: ABD Büyükelçiliği’ne yönelik saldırının hiçbir gerekçesi yok
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, İran Lideri Ali Hamaney ile 6 Kasım’da İran'ın başkenti Tahran’da yaptığı görüşme sırasında (DPA)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, güvenlik güçlerine, ABD Büyükelçiliği’ne yönelik bugünkü saldırının sorumlularının takip edilmesi çağrısında bulunarak, bu saldırının hiçbir haklı gerekçesi olmadığını söyledi.
Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığı habere göre, Sudani bugün yaptığı açıklamada, Irak’ın istikrarına, iç güvenliğine ve siyasi itibarına zarar vermenin ‘terör eylemleri’ olduğunu ifade etti.
Başbakan ayrıca, diplomatik misyonların hedef alınmasının hiçbir koşulda kabul edilemez olduğunu söyledi.
Nasır Burita, Muhammed Tekele ile Libya krizine çözüm konusunu görüştühttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4715846-nas%C4%B1r-burita-muhammed-tekele-ile-libya-krizine-%C3%A7%C3%B6z%C3%BCm-konusunu-g%C3%B6r%C3%BC%C5%9Ft%C3%BC
Nasır Burita, Muhammed Tekele ile Libya krizine çözüm konusunu görüştü
Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Muhammed Tekele ve beraberindeki heyeti kabul etti. (Fas Dışişleri Bakanlığı)
Fas, müzakereler ve Libya'nın iç işlerine karışmama politikası doğrultusunda, Libya krizinin çeşitli tarafları arasındaki bakış açılarını yakınlaştırma konusundaki isteğini yineledi. Ayrıca krizle ilgili kararlı duruşuna olan bağlılığını vurguladı.
Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Muhammed Tekele ile dün Rabat’ta gerçekleştiği görüşmenin ardından düzenlediği basın toplantısında, ülkesinin Libya konusunda bazı temel prensipleri olduğuna dikkat çekerek Fas’ın Libya Devlet Yüksek Konseyi ile ilişkilerinin daima sabit olduğunu vurguladı. Burita, Fas'ın Libya'nın geleceğine ilişkin her türlü diyalog, müzakere ve görüşmede vazgeçilmez bir ortak olarak gördüğü Devlet Yüksek Konseyi’nin siyasi anlaşmaya tabi bir kurum olduğuna atıfta bulunarak, Libya’daki tüm kurumsal yapıların her türlü siyasi süreçte kilit aktör olduğunu kaydetti.
Burita, Tekele’yi Rabat'taki Dışişleri Bakanlığı merkezinde kabul etti. (Fas Dışişleri Bakanlığı)
Faslı Bakan, Libya Devlet Yüksek Konseyi'nin ‘her türlü siyasi süreçte ana aktör ve taraf olma meşruiyetine ve güvenilirliğine sahip olduğunu’ dile getirerek, ülkesinin Libya'da yasama ve başkanlık seçimlerinin yapılmasını, kurumsal meşruiyet krizinden çıkaracak, siyasi ve kurumsal istikrarı pekiştirerek Libya halkının isteklerine cevap vermesini sağlayacak tek yol olarak gördüğünü söyledi. Burita, seçimlerin atlanamayacağını, seçimsiz bir Libya’da istikrarlı bir gelecek hayal etmenin imkansız olduğunu vurguladı.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Burita, Fas'ın her zaman iyimser ve Libyalıların ülkelerindeki duruma çözüm bulma becerisine güveninin tam olduğunu ifade ederek, herhangi bir dış müdahalenin olmaması gerektiğinin altını çizdi. Libyalıların mevcut uluslararası ve bölgesel bağlamda seçimlere ulaşmak için siyasi bir sürece doğru ilerleyebileceklerinin altını çizdi. Burita ayrıca, hali hazırda Libyalıların çözüme ulaşabilmek adına fırsatlara sahip olduğunu aktardı.
Açıklamasında, Libya'da çözüme yönelik ilerlemeye ayak uydurmak için Birleşmiş Milletler şemsiyesinin önemini vurgulayan Burita, bunun siyasi sürecin başarısının ve uluslararası anlaşmaların önemli bir parçası olduğunu ve üzerinde mutabakata varılacak olana meşruiyet kazandırdığını kaydetti.
Diğer yandan Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı da Fas'ın çeşitli Libyalı taraflar arasındaki müzakereleri benimseyerek Libya'da istikrarın yeniden sağlanmasında oynadığı role övgüde bulundu.
Tekele, Libyalı kardeşler arasındaki kanlı çatışmayı sona erdiren diyalogların yanı sıra silahlı çatışmayı savaşın sona ermesine yol açan müzakerelere atıfta bulunarak son yıllarda Libya'ya kazandırdıkları için Fas'a teşekkür etti. Tekele, ziyaretine Libya Devlet Yüksek Konseyi’nden bir heyetin eşlik ettiğine dikkat çekerek ziyaretin Libya'daki siyasi süreci ileriye taşıma konusunda Fas'a ve halkına olan güvenin kanıtı olduğunu bildirdi. Ayrıca Fas’ın tüm taraflara aynı mesafeden ve ılımlı bir bakış açısıyla baktığını söyledi.
Filistinli lider ve Fetih Hareketi’nin (El Fetih) eski üyesi, Filistinlilerin ‘Ebu Ammar’ olarak zikrettikleri merhum lider Yasir Arafat’ın yeğeni Nasır el-Kudva, 11 Kasım'da Arafat’ın vefatının 19'uncu yıl dönümünde dayısının eğer hayatta olsaydı “Kalaşnikofla Gazze'de olur, dünyanın altını üstüne getirir ve Filistin'in çalışma şeklinde bir devrim yaratırdı” ifadelerini kullandı. Gazze'deki savaşla ilgili uluslararası tarafların tutumunu ‘bir skandal’ olarak niteleyen Kudva, birçok Batılı ülkenin İsrail'in yanında sarsılmaz bir şekilde yer aldığını, Batılı ülkelerden bazılarının İsrail'e fiilen destek ve yardım sağladığını vurguladı.
Kudva, Majalla’ya verdiği röportajda ‘savaşın ertesi günü’ hakkında konuşmak için henüz çok erken olduğunu, ancak İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşının üç büyük değişikliğe neden olacağını söyledi. Kudva, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun işi bittiğinden mevcut İsrail hükümetinin değişeceğini, Filistin Yönetimi’nde değişikliğin gerektiğini ve yeni bir Hamas olacağını belirtti.
Kudva, kendisine yöneltilen bir soruya verdiği yanıtta şunları söyledi:
“Yeni bir El Fetih'imiz, yeni bir Hamas'ımız olmalı. Devlet Başkanı Mahmud Abbas görevinde kalsa bile doğrudan kontrolü dışında olması gereken yeni bir Filistin hükümetinde ciddi şekilde yer almalılar. Filistin Kurtuluş Örgütü’ne (FKÖ) gelince, Gazze Şeridi’ndeki durum düzelir düzelmez seçime gitmeliyiz.”
İşte Nasır el-Kudva ile Zoom üzerinden gerçekleşen röportaj metni:
Bir aydan uzun bir süredir Gazze'de devam eden savaş nasıl durdurulabilir, bu felaketten nasıl kurtulabiliriz?
Ne yazık ki savaşın derhal durdurulması imkansız hale gelmiş gibi görünüyor. İsrail'in politikaları ve uygulamaları bunu açıkça ortaya koyuyor. İsrail’in yaptığı, Netanyahu'nun iddia ettiği gibi Hamas'ı ortadan kaldırma girişimi değil, aksine bunun tüm Filistin halkına karşı, Filistinli sivilleri hedef alan ciddi bir yıpratma savaşı olduğu anlaşılıyor. Bu daha önceki savaşlarda da tekrarlanmıştı, fakat bu savaşta önceki savaşlardan çok daha fazla şiddet kullanıldığına şüphe yok. İsrail işgal ordusunun elindeki tüm savaş araçları sahaya sürüldü.
Batı'nın bu konudaki tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ne yazık ki Filistin halkına dost ve tarafsız hiçbir insani gücün İsrail'in tutumu ve birçok Batılı ülkenin İsrail'le olan sıkı ittifakı nedeniyle bu savaşı durduramayacağı netleşti. Söz konusu Batılı ülkelerden bazıları da İsrail'e destek ve yardım sağlıyor. Bu gerçekten talihsiz bir durum. Çünkü tüm bunlar bazı Batılı ülkelerin yıllardır savunduğu değer sistemini çökertti. Belki sokağın baskısıyla bu durum değişecek ama bu biraz zaman alacak.
ABD Başkanı Joe Biden'ın 18 Ekim'de Tel Aviv'de İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşmesinden bir kare (Reutes)
İsrail'in tutumunun yanı sıra bazı istisnalar dışında Batı ülkelerinin neredeyse tamamı İsrail'e tam destek veriyor. Filistinliler kararlı bir duruş sergileseler de ne yazık ki bu savaş beklediğimizden daha uzun sürecek gibi görünüyor.
Peki, Arap ülkelerinin tutumu hakkında ne düşünüyorsunuz?
Arapların olup bitenlerle yüzleşmekte başarısız olduklarına dikkat çekmek istiyorum. Arap ülkelerinin tutumu başta başarısız oldu. Bunu Arap Devletleri Ligi'nin (AL) Kahire'deki Arap ülkelerinin dışişleri bakanları toplantısında açıkça gördük. Zayıf ve sendeleyen bir tutum sergilendi. Ardından Arap ülkelerinin tutumu ciddi anlamda düzelmeye başladıysa da başarısızlıkla başlayınca istenilen noktaya ulaşması biraz zaman alacak. Bu yüzden halen o istenilen noktaya ulaşamadık.
Bu çerçevede Arap ülkelerinin, sadece Filistin davasını ya da Filistin halkını savunmak için değil, kendilerinin de şu an oluşan uluslararası sistemdeki konumlarını savunmaları için İsrail’in saldırıları ve İsrail-ABD politikaları karşısında bu kez kararlı bir şekilde durması gerektiğini vurgulamak istiyorum. Bunu kendi görüşlerini dayatmaları ya da en azından başkalarının onların görüşlerine ve başlıca davalarına saygı duymalarını sağlamak için yapmaları gerekiyor. Bu çok önemli. Bunun gerçekleşmesini umuyorum. Çünkü bunun hem Filistin düzeyinde hem de Arap dünyası düzeyinde büyük faydası olacağı kesin.
Zorla yerinden edilme tehlikesi devam ediyor. Gazze’ye insani yardımların Refah Sınır Kapısı gibi küçük bir girişten yapılmasının dahi engellenmesi abartılı bir tutum. Yardımların sadece Gazze Şeridi'nin güneyine yapılması bile bunun için yeterli.
Filistinlilerin Sina'ya ya da başka bir yere göç etmesinden endişeleniyor musunuz?
Maalesef İsrail’in Gazze Şeridi’nin tamamını hedef almasının ve neredeyse tamamen yok etmesinin, sivil halkı vurmasının asıl amacı da bu. İsrail'in hedefinin bu olduğu ortada. Filistinlilerin bu durum karşısındaki kararlılığı ve Mısır’ın hem Filistin hem de kendi özelindeki nedenleriyle yaşananlar karşısındaki sağlam ve net tutumu, belki de Ürdün ve diğer bazı Arap ülkelerinin tutumu, bu hedeften geri adım atılmasına neden oldu. Ancak bu geri adımın taktiksel olduğuna inanıyorum. Çünkü daha sonra yine aynı hedefe odaklanıldığını gördük. Netanyahu bu konuyu bazı Batılı ülkelerle görüştü. Bazı ülkelerin tutumlarında dalgalanmaların olmasına rağmen henüz bu ülkelerin desteğini alabilmiş değil. Bu pozisyonlarda olumlu ve olumsuz değişiklikler gördük.
Peki ya ABD’nin Gazzelilerin yerinden edilmesine karşı olduğu açıklaması hakkında ne söylemek istersiniz?
Zorla yerinden edilme tehlikesi devam ediyor. Gazze’ye insani yardımların Refah Sınır Kapısı gibi küçük bir girişten yapılmasının dahi engellenmesi abartılı bir tutum. Bu yardımın sadece Gazze Şeridi’nin güneyine yapılması ve Filistin Kızılayı'na bağlı Şifa Hastanesi ve Kudüs Hastanesi gibi büyük hastanelerin olduğu kuzey kesimine hiç ulaştırılmaması bunun için yeterli. Gazze’nin kuzeyinde sadece bir insanlık trajedisi yaşanmıyor, aynı zamanda Filistin'in insani ihtiyaçları ve Filistin halkının içinde bulundukları şartlarda da İsrail’in ve Batı’nın vahşeti söz konusu. Tüm bunlar, yaşananların İsrail’in sadece Hamas'ı hedef almadığını, aynı zamanda Filistin’in bekasını ve Filistinli sivilleri de hedef aldığını bir kez daha gözler önüne seriyor.
Sizce Gazze'de olup bitenlerle yeni dünya düzenini kurulması çabaları arasında bir bağlantı var mı?
Kuşkusuz bir bağlantı var, en azından Gazze'de yaşananların Ortadoğu’yu kimin kontrol edeceğiyle ilgili doğrudan bir etkisi söz konusu ve İsrail bunun için çabalıyor. İsrail'in bu mücadelesinin bir kısmı, tam da 7 Ekim'de kaybettiği prestijini ve yeteneklerini geri kazanmasını amaçlıyor. Çünkü İsrail bir kez daha bu bölgeyi siyasi ve ekonomik olarak kontrol altına almak istiyor. Eğer Araplar kendi kaderleri ve bölgenin geleceği konusunda karar verici olmak istiyorlarsa, öncelikle bu konuda net bir tutum sergilemeleri gerekiyor.
İsrail'in 11 Ekim'de Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’na düzenlediği bombardımanlar sonucunda yıkılan binalar (Reuters)
Bunun yanında kimin lideri olacağı ve eğilimleri belli olmayan bu değişen dünya, kendi gündemini dayatan, tutumlarını empoze eden ve bu yeni uluslararası sisteme kendi tutumlarına saygı duyulmasını zorunlu kılan güçleri, ülkeleri ve partileri daha çok dinleyecek ve daha fazla saygı duyacaktır.
Öyle ya da böyle, beğenin ya da beğenmeyin, olan bitenin, genel küresel durum ve uluslararası sistemin, özellikle de Ortadoğu’nun geleceği üzerinde kesinlikle bir ilişkisi ve etkisi var.
Gazze savaşının bitmesinin ertesi günü hakkında çok şey okumuş ve duymuşsunuzdur. Ertesi gün hakkında yapılan konuşmalarla ve Gazze'de ertesi gün için ne düşünüyorsunuz?
Bazı detayları konuşmak için henüz erken olsa da zor durumda kaldığımızda bile, ayrıntılardan bağımsız olarak en azından genel yönleriyle düşünmeye başlamanın ve farklı alternatifleri değerlendirmenin daha uygun olduğunu biliyoruz. Bu yüzden bunları düşünmek zorundayız. Çünkü artık çok sayıda kurum araştırıyor, yazıyor ve makaleler yayınlıyor. Tüm kötü fikirlerle yüzleşmeli, kendi bakış açımızdan sağlam fikirler sunmalı ve bu fikirleri dayatmalıyız. Bir kez daha, genel yönde de olsa, çünkü ayrıntılar için henüz biraz erken. Bana göre yaşananların üç sonucu olacak.
Nedir o sonuçlar?
Birincisi, İsrail hükümeti değişecek. Ben Netanyahu'nun işinin bittiğini düşünüyorum. Ama bu İsrail'in ve İsrailli seçmenin tutumuna bağlı bir konu. Bu konuya müdahale etmek benim ya da bir başkasının haddi değil. Fakat mantıken böyle bir değişimin olduğunu görmemiz gerekiyor.
İkincisi, Filistin Yönetimi’nde değişim gerekiyor. Bu değişimin bir süre önce olması gerekiyordu. Burada Filistin Devlet Başkanı seçiminin en son 2005 yılında yapıldığını belirtmeliyim. Filistin Temel Yasasına göre devlet başkanlığı seçimleri dört yılda bir yapılmalı ve bir kişi en fazla iki dönem bu görevi üstlenmeli. Yani en fazla sekiz yıl bu görevde kalmalı. Devlet Başkanı’nın yakın çevresinden bazı kimseler, ikinci seçimler yapılmadığı için Abbas’ın halen birinci döneminde olduğunu söylüyorlar. Hem seçimlerin yapılmasını engelliyorsunuz hem de bunun bir döngü olduğunu ve halen çok zamanımızın kaldığını iddia ediyorsunuz. Devlet Başkanı doksanlı yaşlarına merdiven dayadı. İktidarının başarısız olduğu şeklindeki ayrıntılara girmeden, sadece anayasal açıdan bu bile görevini sürdürmemesi için yeter de artar. Dolayısıyla bu değişimin gerçekleşmesi gerekiyor. Özellikle Gazze Şeridi'nde yaşananlardan sonra bunun bir ihtiyaç olduğuna inanıyorum.
İsrail, Hamas'ı bitirmek ya da tamamen yok etmek hedefinde başarısız olacak. Böyle bir şey gerçekleşmeyecek. Çünkü Hamas, Filistinli kitleler arasında var olan bir fikir ve ideolojidir.
Mevcut Filistin Yönetimi’nin ve yetkililerinin şu an yapması gereken önemli görevleri yerine getirmek şöyle dursun, Gazze Şeridi’ne ayak basmaktan dahi aciz olduğuna inanıyorum. Elbette Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nin birliğini korumalıyız. Her türlü siyasi sürecin nihai sonucunu belirleyecek bir siyasi çerçeve oluşturulmasını talep etmekten geri durmamalıyız. Burada, Filistin Devleti'nin varlığını ve Filistin yönetimleriyle İsrail’in karşılıklı olarak birbirlerini tanımları gerektiğini teyit ediyorum. Tüm tarafların bu konuda ilk andan itibaren açık ve net bir taahhütte bulunması gerekiyor.
Üçüncüsü, elimizde yeni bir Hamas olacak. İsrail, Hamas'ı bitirmek ya da tamamen yok etmek hedefinde başarısız olacak. Böyle bir şey gerçekleşmeyecek. Çünkü Hamas, Filistinli kitleler arasında var olan bir fikir ve ideolojidir. Dolayısıyla bu hedefin başarıya ulaşması neredeyse imkansız.
Cibaliye Mülteci Kampı’nda enkazlar arasında arama yapan Filistinlileri seyreden bir adam 1 Kasım 2023 (AP)
Öte yandan İsrail Hamas'a zarar da verebilir ve Hamas'ı askeri ve siyasi düzeyde önemli ölçüde zayıflatabilir.
İster Hamas açısından olsun ister yeni Filistin siyasi sisteminden sorumlu olanlar açısından olsun her halükarda Hamas'ın siyasi yapısında, vizyonunda ve Filistin siyasi sistemine dahil olma boyutunda, Filistin Yönetimi’ne ve FKÖ’ye bağlılığı, ortak siyasi duruşu ve buna benzer konularda bir değişiklik olması kaçınılmaz. Zor olacağı kesin ama bunu topluma empoze etmeye çalışmalıyız. Bence bu çok önemli. Bu alanda bazı dış tarafların söylemlerindeki tuzaklara düşmemeliyiz.
En nihayetinde İsrail Gazze Şeridi'nde tutunamayacak ve acı bir deneyim yaşayacak. Elbette Gazzelilerin işi kolay değil. İsrail, Hamas'ı yok edip Gazze Şeridi'nde kalmanın mümkün olduğuna inansa bile işler umduğu gibi olmayacak.
Netanyahu, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki güvenlik kontrolünü tamamen eline alacağını söyledi. ABD'nin eski Ortadoğu temsilcisi Dennis Ross, Gazze’de Arap ülkelerinden gözlemciler ve Arap güçleri konuşlandırılması hakkında bir yazı yazdı. Uluslararası gözlemci kuruluşların konuşlandırılması gibi fikirler ortaya atıldı. Farklı senaryolar var. Bu konu hakkında siz ne düşünüyorsunuz?
Öncelikle Netanyahu’nun açıklamalarının İsrail'in bu alandaki aşırı kafa karışıklığının bir başka ifadesi olduğunu belirtmek isterim. İsrailliler ne yapacaklarını bilmiyorlar. Geçmişte böyle şeyler söylemiyorlardı. Aksine Gazze Şeridi’nin ne tamamının ne de bir kısmının işgal edilmesiyle ilgilendiklerini söylüyorlardı. Netanyahu, savaştan sonra İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki güvenlik kontrolünü tamamen eline alacağını söylüyor. Aynı zamanda bu tür konuşmalara karşı ABD’nin tutumu açık. ABD, bunun olmaması gerektiğini söylüyor.
Sonuç olarak, İsrail Gazze Şeridi'nde kalamayacak ve acı bir deneyim yaşayacak. Gazzelilerin işi kolay değil. İsrail, Hamas'ı yok edip Gazze Şeridi'nde kalmanın mümkün olduğuna inansa bile işler umduğu gibi olmayacak.
Uluslararası bir gözlemci ya da askeri gücün Gazze’ye konuşlandırılması hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bu çok saçma. Örneğin, Finlandiya'dan birini tutup Cibaliye Mülteci Kampı’na ya da Şucaiyye mahallesine getirilmesi düşünülebilir mi? Burası Filistin toprağıdır. Sakinleri de ancak Filistinliler tarafından yönetilebilecek Filistinlilerdir. Bu noktada Filistin Yönetimi konusunda söylediklerime geri dönüyoruz. En iyi çözüm Filistin Yönetimi’nin Gazze Şeridi'nin ve Batı Şeria'nın geleceğine, dolayısıyla bir bütün olarak Filistin halkının ve bağımsız Filistin Devletinin geleceğine olumlu bir katkıda bulunacak şekilde değişmesidir.
FKÖ’yü yeni bir El Fetih ve yeni bir Hamas ile yeniden kurmayı ve Gazze'nin bu otorite tarafından yönetilmesini mi, yoksa FKÖ’nün yenilenmesini mi öneriyorsunuz?
Bunu FKÖ ile ilgili olarak değil, Filistin Yönetimi ile ilgili olarak öneriyorum. Evet, yeni bir El Fetih'imiz ve yeni bir Hamas'ımız olmalı. Onlar, Devlet Başkanı Abbas görevinde kalsa bile doğrudan otoritesinin dışında olması gereken yeni bir Filistin hükümetine ciddi şekilde yer almalılar.
FKÖ ile ilgili olarak ise Gazze Şeridi toparlanır toparlanmaz ve Batı Şeria’daki bazı sorunlarla birlikte yönetim ve hükümet meselesi çözülür çözülmez seçime gitmeliyiz. Bu seçimler, FKÖ’nün yeniden inşasına giden güvenilir ve ciddi bir yol. Çünkü seçilen Filistin Yasama Meclisi üyeleri aynı zamanda Filistin Ulusal Konseyi üyeleri de olacaklar. Daha sonra diasporadaki Filistinlilerden, Filistinli gruplardan ve halk birliklerinin temsilcilerinden de ikinci bir üçte bir seçme imkanı doğacak. Böylece ilgili taraflar üçüncü üçte bir seçme konusunda anlaşabilirler. FKÖ, sandıkların önemli bir parçası olduğu ulusal bir cephe olarak kalmaya devam etsin ama bu cephenin tek yolu da bu değil.
'İki devletli çözüm’ ifadesinden nefret ediyorum çünkü ifade sıradan bir vatandaşın dahi zihninde başarısız bir barış süreci olarak yer etmiş durumda. Filistinli gençler önce müzakere, sonra müzakere, sonra yine müzakere fikrine ve 20 yıldır hiçbir sonuç alınamayan barış sürecine karşılar.
7 Ekim'de yaşananlar bizi iki devletli çözüme yaklaştırdı mı yoksa uzaklaştırdı mı? 7 Ekim'de yaşananların Filistin davasına herhangi bir faydası var mı?
‘İki devletli çözüm’ ifadesinden nefret ediyorum çünkü ifade sıradan bir vatandaşın dahi zihninde başarısız bir barış süreci olarak yer etmiş durumda. Muhalif gençlerle ilgili yapılan istatistikler, röportajlar ve rakamlar bu yüzden yayınlanıyor. Filistinli gençler, tıpkı tüm dünya halkları gibi Filistin halkının varlığına ve kendi kaderini tayin etme ve ulusal bağımsızlık hakkına karşı değiller. Önce müzakere, sonra müzakere, sonra yine müzakere fikrine ve 20 yıldır hiçbir sonuç alınamayan barış sürecine karşılar. Her ne kadar dünyadaki diğer halklar gibi Filistin halkının da kendi kaderini tayin etmesinin ve ulusal bağımsızlık hakkının, Filistin Devleti'nin varlığını sürdürmesinin tek yol olduğuna inansam da bu ifadede bir sorun var.
Bir ülkeyle ilgili yapılan boş konuşmalara gelirsek kim ‘tek devlet’ ifadesini kullanıyorsa, çok açık bir gerçeği göz ardı ediyor demektir. Tek devleti savunanların iki karşıt görüşü var. Bunlardan birincisi ideal bir fikir olan tüm Filistin topraklarının özgürleştirilmesidir ve bu görüşü savunanlara saygı duymak zorundasınız. İkincisi ise son derece aptalca olan yeni bir görüş. Bu görüşü savunan insanlar, Büyük İsrail Devleti'ni kabul ettiğimizi öne sürerek 'tek devlet' diyorlar. Sonra bireysel haklar elde etmeye çalışıyoruz! Filistin halkıyla bir arada yaşamayı ve tarihi Filistin topraklarının yüzde 22'si üzerinde bir devlet kurmayı reddedenlerin, kendileriyle eşit haklara sahip vatandaşlar olmanız için size haklar vermeyi kabul edeceklerini aklınız alıyor mu?
Taktik düzeyde 7 Ekim bu çözümü ortadan kaldırdı. Ancak ciddi bir stratejik düzeyde bu çözümün olasılığı arttı. Çünkü en azından akıllı İsrailliler artık önceki politikaların bu tür felaketlere yol açacağını, yeni politikalar düşünmeleri ve Filistin halkıyla, Filistin Devleti'nin varlığı ve iki devlet arasında karşılıklı tanınma temelinde gerçek bir siyasi çözüme gitmeleri gerektiğini anladılar.
Dün bir diplomatla konuşurken bana Hamas'ın bir ‘intihar eylemi’ düzenlediğini, ancak uzun vadede Filistin davasına faydalı olacağını söyledi. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
7 Ekim'de yaşananların, operasyonu planlayanlarınki de dahil olmak üzere tüm beklentilerin ötesine geçtiğini düşünüyorum. İsrail güvenlik sisteminin bu şekilde tamamen çökmesi beklenmiyordu. Sonuç olarak, bu operasyonu yapan İzzeddin el-Kassam Tugayları dışında çok sayıda Filistinlinin de İsrail tarafına geçmesi, öngörülemeyen birçok durumun ortaya çıkmasına neden oldu.
Birçok şey oldu. Belki de bir tür ilahi müdahale. Tüm bunlar inşallah gerçek değişikliklere yol açacak. Ama biz Filistinliler olarak her zaman birbirimizi anlama, birbirimizle uyumlu ve birlik olma ve ortak hareket etme temelinde safları sıkılaştırmaya hazır olmalıyız. Yeni Hamas'ın da dahil olduğu teşvik edici bir Filistin siyasi sistemine ihtiyaç var ve mevcut siyasi sistem bunu yapamıyor. Filistin siyasi sistemini baştan aşağı yeniden inşa edebilmemiz için değişim ihtiyacının bir başka nedeni de bu.
İktidarda olmak gibi bir tutkum yok. Böyle bir hayalim de yok. Fakat sonuçta Filistin halkının geleceği hepimizin üzerindeki bir görev. Durum herhangi bir sorumluluk üstlenmemi gerektiriyorsa bu sorumluluğu almaktan kaçmam.
Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın yerine geçmek istediğinizi söyleyenler var mı?
Benim böyle bir hayalim yok. Belki de bu hayatta iktidardan daha güzel şeylerin olduğunu öğrenmişimdir.
Filistin Yönetimi de buna dahil mi?
Evet, özellikle Filistin Yönetimi. Ailenizle güzel vakit geçirmek muhtemelen bundan çok daha iyi. Bu yüzden iktidar tutkum yok. Böyle bir hayalim de yok. Fakat sonuçta Filistin halkının geleceği hepimizin üzerindeki bir görev. Durum herhangi bir sorumluluk üstlenmemi gerektiriyorsa bu sorumluluğu almaktan kaçmam. Ama bunun hayalini kurmuyorum ve buna istekli de değilim.
11 Kasım, Devlet Başkanı Yaser Arafat'ın vefat yıldönümüydü. Sizce Arafat hayatta olsaydı ne yapardı?
Eğer Yaser Arafat bugün hayatta olsaydı şu anki noktaya gelemezdik, öncelikle bölünme bu kadar uzun sürmezdi. Bir keresinde eğer Ebu Ammar (Yaser Arafat) yaşasaydı ve bu bölünme gerçekleşmiş olsaydı, kalaşnikofla Gazze'ye gideceğini, Gazzelilerle bir araya geleceğini ve onları gerçek vatansever Filistinliler olarak konuşmaya davet edeceğini söylemiştim.
Yaser Arafat’ın Ürdün'deki El Fetih üyeleri arasında elinde bir kalaşnikofla görüldüğü bir kare (Getty Images)
Birçok şey farklı olabilirdi, ama en nihayetinde Filistin’in ve halkının kaderi bu. Allah Ebu Ammar'a rahmet eylesin. Hayatı boyunca onunla olan şahsi bağımdan utanmış ve eleştirel bir tavır almış olabilirim. Şehadetinden sonra geriye dönüp baktığımda pek çok konuda yanıldığımı ve bugünlerde onun gibi adamların sayısının ne kadar az olduğunu açıkça gördüm.
Mevcut durumda ve mevcut tabloda Gazze’deki savaşın 31’inci (Bu röportaj 8 Kasım’da gerçekleşti) gününde Arafat Gazze’de olsaydı ne yapardı?
Kesinlikle Filistin'i harekete geçirmiş olurdu. Belki ortak, ulusal ve birleşik Filistin eylemi de dahil olmak üzere temel değişiklikler bile yapabilirdi. Belki de Arap ülkelerini farklı bir şekilde harekete geçirmeye çalışırdı. Biraz önce katliam başladıktan bir buçuk ay sonra Arap Zirvesi’nin yapılmasından bahsettik. Bunun sorumlusu kim? Bana göre bunun sorumlusu Filistin Yönetimi. Çünkü Araplarla olan doğrudan deneyimim, Arapların Filistin'i sevecek ve İsrail'e düşman olacak şekilde yetiştirildiği, ancak kendi çıkarlarını öncelediğini ve bu çıkarları farklı şekilde nasıl yöneteceğini öğrendiğini anlamamı sağladı. Eğer işimizi hakkıyla yaparsak, kendimize ve başkalarına saygı duyarsak, çarşı pazara çıkmış gibi alıp satmazsak, kökleri sağlam olan bütün kardeşlerimizi bir araya toplayabiliriz. Ben mevcut Filistin Yönetimi’nin Arapların desteği olmadan ilerleyemeyeceğine ve bunun dışındaki her türlü konuşmanın boşuna olduğuna inanıyorum. Arap manivelası var ama bunun için farklı türde bir Filistin çalışması yapılması ve farklı Filistinlilerin burada olması gerekiyor.
Ebu Ammar Gazze'ye hiç gitti mi?
Gazze'ye gitmiş olabilir. Şu an bir savaşın tam ortasındayız. Dolayısıyla bu savaşa karşı mücadele etmelisiniz. Taktiksel düşünceler biraz farklı bir konu olsa da Ebu Ammar kesinlikle dünyanın altını üstüne getirir ve Filistinliler ve Araplar arasında ve belki de uluslararası çalışmalarda bir devrime neden olurdu. Bu yaşananlar artık bir skandala dönüşmüş durumda. Uluslararası alanda böyle bir şey nasıl olabilir. Ne yazık ki Filistinlilerin uluslararası arenada olmaması bu denklemin büyük bir kısmını oluşturuyor. Eğer Ebu Ammar yaşasaydı, Filistinliler uluslararası arenada olurdu ya da en azından bu eksikliği kapatmak için ciddi bir çaba gösterirdi.
*Bu röportaj Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.
Gadames- Debdeb sınır kapısının yeniden açılmasının Libya ve Cezayir’e faydaları sağlayacak?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4715831-gadames-debdeb-s%C4%B1n%C4%B1r-kap%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1n-yeniden-a%C3%A7%C4%B1lmas%C4%B1n%C4%B1n-libya-ve-cezayir%E2%80%99e
Gadames- Debdeb sınır kapısının yeniden açılmasının Libya ve Cezayir’e faydaları sağlayacak?
Dibeybe bir süre önce Libya- Cezayir sınırını ziyaret etti. (Hukumetina platformu arşivi)
Geçici Libya Ulusal Birlik hükümetinin Dışişleri Bakanlığı, iki ülkeden vatandaşların hareketini ve ticari trafiği kolaylaştırmak için Cezayir ile Gadames- Debdeb sınır kapısının gelecek salı günü resmi olarak yeniden açılacağını duyurdu.
İki ülke arasındaki sınır geçişleri 2011’deki 17 Şubat Devrimi’nin ardından kapatılmıştı. Cezayir’in 2015’te sınır bölgelerinde yaşayan Libyalıların tedavi, ticaret veya aile ziyareti için ülkeye girmelerine izin verdiği belirtildi. Ayrıca iki ülke arasındaki Gadames- Debdeb’in yanı sıra iki geçiş kapısı daha var; Tin el-Koum ve Tarat. Ancak bunlar, Gadames- Debdeb’e göre daha az öneme sahip ve 2011 yılından beri kapalı. Ancak Tin el-Koum, daha sonra faaliyete açılırken, 2014 yılında bir kez daha kapatıldı.
Dışişleri Bakanlığı, çarşamba akşamı geç saatlerde yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki hayati önem taşıyan geçiş kapısının açılmasının her iki tarafta da tüm teknik, yasal ve düzenleyici prosedürlerin tamamlanmasının ardından gerçekleştiğini bildirdi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Bakanlık açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Bu gelişme, gerekli tüm prosedürleri kolaylaştırmak ve geçişte normal hareket akışını sağlamak için kardeş Cezayir Cumhuriyeti’ndeki ilgili ve kardeş kurumlarla tüm profesyonellik ve ortak iş birliğiyle çalışan Libya’daki Uluslararası İşbirliği Departmanı ve ilgili yetkililer tarafından temsil edilen bakanlığın ortak çabalarının sonucu yaşanmıştır.”
Libya ve Cezayir, komşu ülkelerle ekonomik ortaklığı kolaylaştırmak için sınır geçişlerine güveniyor. Bu da ihracat ve ithalat faaliyetlerinin artmasına katkıda bulunuyor. Ancak Gadames- Debdeb, Libya’nın Gadames şehrine sadece 20 kilometre uzaklıkta olduğu göz önüne alındığında özel bir ticari öneme sahip.
Eski Cezayir Ticaret ve İhracatı Teşvik Bakanı Kamal Razik, daha önce iki ülkenin ithalat ve ihracat faaliyetlerinin karşılaştığı engelleri kaldırarak, aralarındaki ticaret hacmini ilerleyen yıllarda üç milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini söylemişti.
Libya Gadames Belediye Başkanı Kasım el-Mani de sınır kapısının faaliyete geçmesiyle gençlere iş olanakları sağlanmasının yanı sıra, Libya, Tunus ve Cezayir arasındaki sınır üçgeninde yer alan bölgeye olumlu etki ve ekonomik faydalar sağlayacağını vurguladı.
Kasım el-Mani, Gadames- Debdeb geçidindeki faaliyete yeniden başlamasının, Libya’nın güneyindeki diğer şehirler gibi iş fırsatlarının eksikliğine ek olarak yoksulluk, marjinalleşme ve hükümet hizmetlerinin kıtlığından şikayetçi olan şehri, yaşadığı ekonomik durgunluktan çıkaracağını açıkladı.
Dibeybe, geçen ağustos ayında Libya- Cezayir sınırını ziyaret ederek kara geçişindeki koşullar hakkında bilgi aldı. Bakanlıktan bir heyet ve Gadames Gümrük Merkezi eşliğinde, geçişin vatandaşlara yeniden açılmasına yönelik hazırlıkları görüştü.
Dibeybe ayrıca, vatandaşların acılarını hafifletmek ve ticaret alışverişini desteklemek amacıyla Cezayir ile geçişin yeniden açılmasına yönelik tüm prosedürleri tamamlayacak bir komite oluşturmak üzere 2023 tarihli 488 sayılı kararı yayınladı.
İsrail ordusu, Gazze Şeridi sınırında siren sesi çaldığını duyurduhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4715826-i%CC%87srail-ordusu-gazze-%C5%9Feridi-s%C4%B1n%C4%B1r%C4%B1nda-siren-sesi-%C3%A7ald%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1-duyurdu
İsrail ordusu, Gazze Şeridi sınırında siren sesi çaldığını duyurdu
İsrail askerleri Gazze Şeridi'ndeki Kfar Azza yerleşim yeri önünde ( EPA)
İsrail ordusu, bugün yaptığı kısa açıklamada, Gazze Şeridi sınırına yakın kasabalarda sirenlerin çaldığını duyurdu.
Telegram kanalından açıklama yapan ordu, herhangi bir ayrıntı vermedi.
İsrail ordusu, günün erken saatlerinde, son 24 saatte Gazze'de 450 hedefe saldırdığını ve Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta çok sayıda Hamas üyesini öldürdüğünü açıkladı.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
