SDG, Ulusal Savunma Kuvvetleri’nin Suriye'nin doğusuna sızmasına izin vermedi

Çatışmalarda 24 askeri unsur ve bir sivil öldü, 31 asker ise yaralandı.

Suriye'nin doğusundaki Deyrizor kırsalında devriye gezen ABD ordusuna ait Bradley araçları ve ABD’li bir asker (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Suriye'nin doğusundaki Deyrizor kırsalında devriye gezen ABD ordusuna ait Bradley araçları ve ABD’li bir asker (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

SDG, Ulusal Savunma Kuvvetleri’nin Suriye'nin doğusuna sızmasına izin vermedi

Suriye'nin doğusundaki Deyrizor kırsalında devriye gezen ABD ordusuna ait Bradley araçları ve ABD’li bir asker (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Suriye'nin doğusundaki Deyrizor kırsalında devriye gezen ABD ordusuna ait Bradley araçları ve ABD’li bir asker (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Suriye Demokratik Güçleri (SDG), Ulusal Savunma Kuvvetleri üyelerinin ve Suriye ordusuna bağlı emniyet birimlerinden unsurların Suriye'nin doğusuna sızma girişimlerini engellendiğini duyurdu. Fırat Nehri'nin batı yakasındaki el-Meyadin kentinde konuşlu Suriye ordu güçlerinin pazartesiyi salıya bağlayan gece Deyrizor’un doğu kırsalındaki Ziban beldesine başlattıkları yoğun topçu bombardımanı ve ağır silahlarla ateş açmaları sonucu iki taraf arasında çatışmalar patlak verdi. Çatışmalarda her iki taraftan 24 askeri unsur ve Zibanlı bir sivil öldü, 31 asker ise yaralandı.

SDG Medya Merkezi Müdürü Ferhad Şami, Şarku'l Avsat'a telefon aracılığıyla yaptığı açıklamada, SDG’nin pazartesi akşamı el-Meyadin’den açılan topçu bombardımanı altında Ziban’a sızma girişimi sırasında Suriye rejimi askerleri ve ona bağlı milisleri saatler içinde püskürtmeyi başardığını söyledi. Şami, rejim askerleri ve milislerin, ‘sivillerin evlerini ve camileri çatışmak, saklanmak ve tahkimat amaçlı olarak kullandığını’ belirtti.

Rejim güçlerini, sızma girişiminde bulunanları desteklemekle ve topçu bombardımanları ve ağır silahlarla saldırmakla suçlayan Şami, “Sivillerin evlerine ve kent pazarına çok sayıda top mermisi düşerken, bir sivil de hayatını kaybetti. Hizmet kurumları sızan paralı askerler tarafından yağmalanırken, çok sayıda kişi de yaralandı” ifadelerini kullandı.

scdfe
Deyrizor’un doğu kırsalındaki güvenlik operasyonuna katılan SDG’liler. (Arşiv - Özel)

Çatışmalar sonucunda her iki taraftan 24 askeri unsur öldü, 31 asker ise yaralandı. Yaralılar, el-Meyadin ve Deyrizor’daki hastanelere kaldırıldı. Şami, “Terör saldırısında 4 savaşçımız şehit oldu” şeklinde konuştu.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), salı günü SDG üyelerinin, el-Kisra beldesindeki döner kavşağında bulunan askeri kontrol noktalarından birinde hastaneden dönen iki kadını gözaltına aldığını bildirdi. İzbah beldesinden olan kadınların cep telefonlarında yapılan arama sonucunda, Deyrizor Askeri Konseyi üyelerinin resimlerinin bulunmasının ardından gözaltına alındıkları bildirildi. Kadınların, Hişam beldesinden sürüldükleri ve Deyrizor'un kuzey kırsalındaki el-İzba beldesinde yaşadıkları öğrenildi.

SDG'ye bağlı güvenlik birimleri, 24 Eylül'de Deyrizor'un doğusundaki Ebu Hardub beldesinde düzenledikleri baskında, çok sayıda kişi, yerel milisler ile SDG arasındaki olaylar sırasında sabotaj eylemlerine katıldıkları gerekçesiyle gözaltına alındı. Deyrizor’un kuzey kırsalında yer alan Hariciye beldesinde de iki gündür gözaltılar sürüyor.

Çatışmaların özellikle Suriye’nin doğusunda yer alan Deyrizor kırsalındaki çeşitli bölgelerde, Washington liderliğindeki Uluslararası Koalisyon güçleri tarafından desteklenen Kürt ve Arap unsurlardan oluşan SDG ile Deyrizor Askeri Konseyi'nden çekilenler ve Arap aşiretlerine mensup savaşçılar arasında 10 gün boyunca yaşanan benzer çatışmalardan üç hafta sonra patlak vermesi dikkati çekti.

SDG, Deyrizor kırsalında yeniden başlayan çatışmaların ardından, başta Suriye-Irak sınırında yer alan Ziban, el-Suse, eş-Şi’fa, Hecin ve el-Bağuz beldeleri olmak üzere kontrol ettiği bazı bölgelerde sokağa çıkma yasağı ilan etti.

SDG Medya Ofisi Müdürü Şami, SDG’nin çeşitli güvenlik önlemleri aldığını, bölgede güvenliği ve istikrarı sağlamak, yerinden edilen sivillerin komşu köylere yolculuklarında can ve mallarını korumak ve milislerin onları terör eylemlerine dahil etmesini önlemek için daha fazla askeri  ve kontrol noktası oluşturduğunu ve yaya devriyeler düzenlediğini belirtti.

sxcdf
Suriye'nin doğusundaki Deyrizor kırsalında devriye gezen ABD ordusuna ait Bradley araçları (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Deyrizor'u ikiye bölen Fırat Nehri, Suriye’nin Irak ile sınırını oluştururken aynı zamanda Suriye'nin en büyük petrol yataklarının yer aldığı nehrin doğu yakasındaki ve ülkenin kuzeyindeki SDG’nin kontrol ettiği bölgeleri diğer bölgelerden ayıran bir temas noktası ve askeri sınır görevi de görüyor. Nehrin batı yakasındaki ve ülkenin güneyindeki bölgelerse Suriye rejim güçleri tarafından kontrolü ediliyor. Bölgede İran tarafından desteklenen İranlı, Lübnanlı ve Iraklı milisler konuşlandırılmış durumda.

Deyrizor’un doğu kırsalındaki tüm bölgelerin ‘Arap aşiretleri ve bölge halklarıyla iş birliği içinde olan SDG güçlerinin kontrolü altında’ olduğunu vurgulayan Şami, SDG’nin rejim güçlerinin saldırılarına karşılık vermek ve bölgenin güvenliğini ve istikrarını bozma girişimlerini püskürtmek için gereken ölçüde kararlılık gösterdiğini ifade etti.

Öte yandan SDG lideri Mazlum Abdi'nin geçtiğimiz ayın sonlarında yaşanan çatışmalara katılanlar için aşiretlerin önde gelenlerinin arabuluculuğuyla genel af çıkarması ve bölge sakinlerinden yüzlerce silahlı kişinin serbest bırakılması dikkat çekti. Ancak af, SDG’nin kontrolündeki bölgelerde yakalanan ve aşiret üyeleri safında çatışmalara katılan Suriye rejimiyle ilişkili kişileri kapsamıyor.



Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
TT

Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde 70 bin kişinin hayatını kaybetmesi, çok sayıda kişinin yaralanması, yüz binlerce insanın yerinden edilmesi ve neredeyse bütün mahallelerin yok olmasının ardından, yeniden inşa artık hayal gücünü zorlayan, neredeyse tasavvur edilemez bir görev haline geldi.

Buna rağmen, bölgede en değerli tarihi yapılar arasında yer alıp ağır hasar gören az sayıdaki noktada, işçiler şimdiden çalışmaya başladı. Amaç, geçmişten geriye kalan az sayıdaki kalıntıyı toprak altından çıkarmak.

Bu alanlar arasında, Gazze’nin eski kent merkezinde bulunan ve savaş sırasında İsrail güçlerinin hedef aldığı en önemli kültürel miras olan Büyük Ömer Camii de bulunuyor. İsrail ordusu, avlularının altında savaşçılar tarafından kullanılan bir tünel bulunduğunu öne sürerek yapıyı bombaladığını açıklamıştı. Filistinliler ise böyle bir tünelin varlığını reddediyor ve saldırının Gazze’nin dini ve kültürel mirasını yok etmeye yönelik olduğunu savunuyor.

dfrgt
Gazze şehrinde bulunan Büyük Ömer Camii'nin içindeki enkazı temizleyen bir işçi, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Batı Şeria’daki Beytüllahim’de bulunan Miras Koruma Merkezi’nde mimar ve kültürel miras uzmanı olarak görev yapan ve şu anda savaşta zarar gören alanları kurtarmak için Gazze’de çalışan Hammude ed-Dehdar, İsrail’in bu yapıların yıkımının Filistin tarihini silebileceğini düşünerek ‘yanıldığını’ söyledi.

Dehdar, Gazze’de Reuters’a yaptığı açıklamada, bu yapıların kadim bir halkın ortak hafızasını temsil ettiğini belirterek, “Bu miras, korunması ve savunulması için ortak çaba gerektiren bir bellektir” dedi.

İsrail ordusu ise Hamas hedeflerine yönelik her saldırının, bu tür alanları tehlikeye atabilecek olması nedeniyle sıkı bir onay sürecinden geçtiğini açıkladı.

fgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, “İsrail ordusu, kültürel miras alanları ile tarihi ve kültürel önemi bulunan mekânlara azami hassasiyetle yaklaşmaktadır. Bu alanlar ve sivillerin zarar görmesini en aza indirmek, saldırı planlamasında temel bir önceliktir” ifadeleri yer aldı.

Zamansız hikayeler

Nüfusunun büyük bölümü, bugün İsrail sınırları içinde kalan şehir ve köylerden zorla göç ettirilmiş mülteciler ya da onların çocuklarından oluşan Gazze Şeridi’nde, Büyük Ömer Camii, Gazze halkını kendi kültürel mirasına ve Ortadoğu’nun zengin mimari tarihine bağlayan temel unsurlardan biriydi.

Halk arasında anlatılan geleneksel hikâyelere göre Samson’un onu esir alanların üzerine tapınağı yıktığı yer olduğu söylenen bu alan, İslam’ın 7. yüzyılda Halife Ömer bin Hattab döneminde Akdeniz’e ulaşmasından önce bir Bizans kilisesine de ev sahipliği yapıyordu. Bölge İslam hâkimiyetine girdikten sonra yapı camiye dönüştürüldü.

Sonraki yüzyıllar boyunca yapı; Memlükler, Haçlılar ve Osmanlılar tarafından pek çok kez yeniden şekillendirildi ve Orta Çağ’da bölgenin mimari harikalarından biri olarak ün kazandı.

Caminin minaresi, Gazze siluetinin en belirgin unsurlarından biriydi. Cemaat, kubbeli tavanlar altında ve cilalı taşlarla döşeli avlularda ibadet eder; namazın ardından caminin görkemli cephesinin önünden geçerek kapılarından dışarı çıkar ve eski kentin çevresindeki çarşı sokaklarına doğru akardı.

frgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

Yakındaki Kayseriyye Çarşısı, dükkânlarıyla ünlüydü; esnafı ve komşuları, âşıkların düğün takılarından kıskanç kayınvalidelerin hikâyelerine uzanan unutulmaz öyküler anlatırdı. Bugün bunlardan geriye neredeyse hiçbir iz kalmadı.

Ağır hasar gören bir diğer yapı da 13. yüzyıla uzanan tarihi Paşa Sarayı oldu. Bir müzeye ev sahipliği yapan yapının sergilediği eserler artık kayıp.

Dehdar, kültür ve miras söz konusu olduğunda bunun yalnızca eski bir bina ya da tarihi taşlardan ibaret olmadığını vurgulayarak, “Her taş bir hikâye anlatır” dedi.

Filistin’in Batı Şeria merkezli Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı Müsteşarı Cihad Yasin ise Filistinli yetkililer ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) tarihi alanların restorasyonu için üç aşamalı bir plan hazırladığını, ilk maliyetin 133 milyon dolar olarak öngörüldüğünü belirtti.

Yasin, önceliğin çökme riski taşıyan yapıların hızlı müdahaleyle desteklenmesi olduğunu söyledi. Ancak beyaz çimento ve alçı sıkıntısı yaşandığını, Gazze’deki kaynakların sınırlı olduğunu ve restorasyon malzemelerinin fiyatlarının ciddi şekilde arttığını ifade etti.

sdfgt
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta İsrail hava saldırıları sırasında hasar gören, kısmen yıkılmış Berkuk Kalesi, 16 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde kültürel mirasın yıkımı, evlerini ve geçim kaynaklarını kaybetmiş yaslı aileler arasında bile ayrı bir acı yaratmaya devam ediyor.

Münzir Ebu Asi, küçük kızı Kenzi’nin Büyük Ömer Camii’nin vurulduğunu duyunca hissettiği derin üzüntü nedeniyle onu teselli etmek zorunda kaldığını söyledi.

Ebu Asi, “Küçük kızım Kenzi çok üzüldü. Camiye saldırı haberini duyduğumuzda biz de şaşırdık; neden böyle bir şey yapıldı?” dedi.

Sözlerini sürdüren Ebu Asi, Paşa Sarayı’nın da bombalanmasının ardından artık kesin bir kanaate vardıklarını belirterek, “Bu işgalin, Filistin kimliğini yok etmek, her türlü Filistin eserini silmek istediği artık bizim için kesinleşti” ifadesini kullandı.


Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)
TT

Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)

Etiyopya Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır’ı Afrika Boynuzu bölgesinde ‘Etiyopya’yı hedef alan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürütmekle’ ve ‘gerilimi artırmaya zemin hazırlamakla’ suçladı.

İki ülke arasında Mavi Nil üzerindeki Rönesans Barajı konusunda süren anlaşmazlığa atıfta bulunan bakanlık, açıklamasında Mısır’ın ‘Afrika Boynuzu’nda Etiyopya’yı merkeze alan, ancak onunla sınırlı olmayan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürüttüğünü’ savundu.

Bakanlık, Mısır’ın ‘diyaloğu reddettiğini ve gerilimi artırma niyetini açıkça ortaya koyan düşmanca söylemini yoğunlaştırdığını’ iddia etti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise dün yaptığı açıklamada, ülkesinin Etiyopya’nın Rönesans Barajı’na ilişkin tek taraflı adımlarını reddettiğini yineleyerek, “Etiyopya’nın uygulamaları tüm Afrika kıtasının istikrarını tehdit eden ciddi bir tehlike oluşturuyor” dedi.

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı da geçen ay yaptığı açıklamada, Etiyopya’nın baraj yönetiminde ‘tek taraflı ve kontrolsüz uygulamalarını’ sürdürdüğünü, bunun ‘havza ülkelerinin hak ve çıkarlarını tehdit eden ciddi riskler barındırdığını’ vurguladı.

Etiyopya, milyarlarca dolara mâl olan dev Rönesans Barajı’nın inşasına Nil Nehri üzerinde 2011 yılında başladı. Mısır ise projeyi, Afrika’nın en uzun nehrindeki tarihi su haklarını tehdit eden bir girişim olarak görüyor.

Afrika Birliği (AfB) arabuluculuğunda Mısır ile Etiyopya arasında yürütülen müzakereler Nisan 2021’de sonuçsuz kalmış; bunun üzerine Kahire, Addis Ababa’ya baskı uygulanması için konuyu Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne taşımıştı.


İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
TT

İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)

Filistin merkezli Ma'an haber ajansının bildirdiğine göre, dün akşam (Çarşamba) Gazze Şeridi’nin güneyine düzenlenen İsrail hava saldırılarında 6 Filistinli hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı.

Ajans, İsrail ordusunun Han Yunus kentinin batı bölgelerini en az dört füzeyle vurduğunu aktardı.

Filistinli sağlık kaynakları, “aralarında iki çocuğun da bulunduğu 6 kişinin İsrail bombardımanında yaşamını yitirdiğini” bildirdi.

Saldırının, Han Yunus’un batısındaki Mevasi bölgesinde bulunan bir çadırı hedef aldığı belirtilirken, gelişmenin İsrail ordusunun gün içinde Refah’ın güneyinde yaşanan çatışmalarda 5 askerinin yaralandığını duyurmasının ardından geldiği ifade edildi.