Hamdaniye trajedisinin ardından yangının nedenlerine ilişkin tartışmalar devam ediyor

Hamdaniye'deki yangını söndürdükten sonra etkinlik salonunu inceleyen bir itfaiye görevlisi. (AFP)
Hamdaniye'deki yangını söndürdükten sonra etkinlik salonunu inceleyen bir itfaiye görevlisi. (AFP)
TT

Hamdaniye trajedisinin ardından yangının nedenlerine ilişkin tartışmalar devam ediyor

Hamdaniye'deki yangını söndürdükten sonra etkinlik salonunu inceleyen bir itfaiye görevlisi. (AFP)
Hamdaniye'deki yangını söndürdükten sonra etkinlik salonunu inceleyen bir itfaiye görevlisi. (AFP)

Iraklılar, yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği ve yaralandığı bir trajediye dönüşen Hamdaniye düğün salonu yangınına yol açan nedenlere ilişkin soruşturmanın sonuçlarını beklerken, çelişkili haberler de gelmeye devam ediyor. Salonun sahibi ile düğün ve havai fişek düzenlemelerinden sorumlu olanların yanı sıra bir dizi şüphelinin de aralarında bulunduğu yaklaşık 14 kişiyi tutuklayan Irak İçişleri Bakanlığı, soruşturmanın tamamlandığını ve elde edilen sonuçları açıklayacağını duyurdu. Sağlık Bakanlığı'nın resmi bir açıklamayla toplam vefat sayısının 107'ye yükseldiğini duyurmasına rağmen, Hamdaniye bölgesindeki Hıristiyan yetkililer ve din adamları, tamamen çöken salonda enkaz altında kalan onlarca cesedi arama çalışmalarının devam ettiğini bildirdi. Düğün salonu, son derece yanıcı bir malzeme olan sandviç panelden inşa edildiği için yangında kullanılamaz hale geldi.

zxsadf
Irak'ın kuzeyindeki Ninova vilayetinin Hamdaniye ilçesinde yaşanan yangında hayatını kaybedenler için cenaze töreni düzenlendi. (Reuters)

DNA testi

Sağlık Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, insan kalıntılarının parçaları, kurbanların kimliklerinin belirlenmesi için DNA testi yapılmak üzere Bağdat'taki Adli Tıp Kurumu’na gönderildi. Bakanlık, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin kritik vakaların Irak dışına gönderilmesi talimatı doğrultusunda, şu ana kadar yaklaşık 10 ağır yaralının tedavi edilmek üzere Türkiye'deki hastanelere gönderildiğini açıkladı.

İçişleri Bakanlığı tarafından son üç gün içerisinde tutuklanan 14 kişiyle ilgili olarak yürütülen soruşturmanın sonuçları bekleniyor. Gözlemciler ve araştırmacılar, soruşturmanın devlet dairelerindeki yetkilileri de kapsaması gerektiğini düşünüyor.

Trajedinin yaşandığı salonun niteliği hakkında bilinen bilgilerden biri, Başbakan'ın da açıkladığı gibi salonun inşa edildiği arazinin devlete ait olduğudur. Bunun yanı sıra, özellikle gerekli güvenlik ve emniyet gereklilikleri tamamlanmadan inşa edilmiş salonlardan biridir. Bu salonun devlete ait arazi üzerine inşa edilmesinden tutun, salonu inşa edenlere, idari makamlar ve arkalarındaki siyasi partiler tarafından gerekli olanakların sağlanmasına kadar her şey yolsuzluk hipotezini güçlendirmektedir.

csdf
Ninova vilayetine bağlı Hamdaniye'de ölümcül bir yangına tanık olan etkinlik salonunda incelemelerde bulunan yetkililer (AP)

Belgelerin açılması

Medya ve sosyal paylaşım siteleri tarafından yayınlanan belgeler, salonun inşası için onay almanın görünüşte kolay bir yöntem olduğunu ortaya koydu. Bu durum, yangına veya herhangi bir kazaya dayanabilecek özelliklere sahip olmayan bir salonun inşasının arkasındaki siyasi güçleri kınamaktan öteye gidilmemesini sağlayabilir.

Yaşanan bu trajedi üzerine gerçekleşen ilk siyasi hadise, olayın üçüncü günü gerçekleşti. Reyyan Keldani liderliğindeki Babiliyyun Hareketi’nden bir Hıristiyan olan Göç ve Göçmenler Bakanı İvan Faik Cabro, taziye amacıyla halkı ziyaret ettiğinde bölgeden çıkarıldı. Bakan Cabro'nun facianın ilk gününde İçişleri Bakanı Abdulemir eş-Şammari ve Sağlık Bakanı Salih el-Hasnavi ile birlikte olay yerine gerçekleştirdiği ziyaret bilinmesine rağmen böyle bir olay yaşandı.

Cabro, ikinci günde ise Başbakan'a eşlik ederek olay yerinde incelemelerde bulunmuş ve yaralıların yattığı hastaneleri ziyaret etmişti. Ancak üçüncü gün, Ninova Ovası olarak adlandırılan bölgede çatışan siyasi güçler, siyasi istismar hamleleri yapmaya başladı. Bu bölge birçok örgütün üzerine anlaşma sağlayamadığı bölgelerden biridir. Bunların başında ise Mesud Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi ve silahlı Şii gruplarla bağları olan bazı Hıristiyan güçler gelmektedir.

zxsd
İtfaiye görevlileri düğün sırasında çıkan yangının ardından etkinlik salonundaki hasarı inceliyor. (AFP)

Bakan’ın kovulması

Bu çatışma bağlamında bakan, ziyaretinin üçüncü gününde bölgeden çıkarıldı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Sudan Başbakanı, kurbanların aileleri tarafından sıcak bir şekilde karşılanırken, Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid'in bölgeye yaptığı ziyaret öfkeye neden oldu. Aynı şey Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Muhammed el-Halbusi'nin ziyareti sırasında da tekrarlandı. El-Halbusi kurbanların ailelerini dinledikten sonra onları parlamentoyu ziyaret etmek üzere Bağdat’a davet etti. Bu esnada ailesini kaybetmiş olan yaslı ailelerden bazıları, yetkililerin ziyaretlerine ilişkin öfkelerini gösterdi.



Şam'da Şera ile SDG lideri Abdi arasında Barrack'ın da katıldığı bir toplantı gerçekleşiyor

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
TT

Şam'da Şera ile SDG lideri Abdi arasında Barrack'ın da katıldığı bir toplantı gerçekleşiyor

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi başkanlığındaki Kürt heyeti arasında, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın da katıldığı görüşme Şam'da başladı.

Görüşme, eş-Şera ve Abdi'nin 10 Mart'ta ABD himayesinde imzaladıkları ve ‘sınır kapıları, havaalanı, petrol ve doğalgaz sahaları dahil olmak üzere Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumların Suriye devletinin idaresine dahil edilmesini’ öngören bir dizi maddeden oluşan anlaşmadan dört ay sonra gerçekleşti.

Ancak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi daha sonra anayasal deklarasyon ve çeşitliliği yansıtmadığını söylediği bir hükümetin kurulması nedeniyle Suriye yönetimini eleştirdi. Geçtiğimiz ay Kürt güçleri ‘demokratik ve adem-i merkeziyetçi’ bir devlet talep etmiş, Şam da buna yanıt olarak ülkede ‘bölücü bir gerçeklik dayatma girişimlerini’ reddettiğini açıklamıştı.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığı habere göre  adının açıklanmasını istemeyen bir Kürt kaynak, “SDG liderinin başkanlığındaki bir Kürt heyeti bugün DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu (DMUK) temsilcilerinin eşliğinde Şam'a gitti ve şu anda Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşüyor. Görüşmede ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack da yer alıyor” ifadelerini kullandı.

Toplantının gündemi hakkında bilgi sahibi olan kaynak, ‘görüşmelerde dört ana dosyanın ele alındığını, bunların Suriye devletinin yapısı, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile Şam hükümeti arasındaki ilişki, ekonomi ve askeri güç olduğunu’ söyledi.

Çatışmaların patlak vermesinden önce onlarca yıl ötekileştirme ve dışlanmaya maruz kalan Kürtler, yeni yönetimin karar alma mekanizmasını merkezileştirme ve kilit unsurları geçiş sürecinin yönetiminden dışlama girişimini eleştiriyor.

Abdi, mayıs sonunda bir televizyon kanalına verdiği röportajda, “Şam ile vardığımız mutabakata bağlıyız ve şu anda uygulama komiteleri aracılığıyla bu anlaşmayı hayata geçirmek için çalışıyoruz” dedi. Abdi ayrıca, tüm bileşenlerin tam haklarla yaşadığı ve hiç kimsenin dışlanmadığı adem-i merkeziyetçi bir Suriye’ye olan bağlılığını vurguladı.

Eş-Şera'nın Şam'a gelişinden kısa bir süre sonra tüm silahlı askeri grupları dağıtacağını açıklamasına rağmen, ABD destekli Kürtler, 2019'da son kalesinden çıkarılana kadar DEAŞ'la mücadelede etkili olduğunu kanıtlayan organize askeri güçlerini korumakta ısrar ediyor.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi, Şam'ın ihtiyaç duyduğu büyük petrol ve doğalgaz sahaları da dahil olmak üzere kuzey ve doğu Suriye'nin büyük bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani daha önce Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile imzalanan anlaşmanın şartlarının uygulanmasının ‘ertelenmesinin’ ülkedeki ‘kaosu uzatacağı’ uyarısında bulunmuştu.