Tahran’dan Bağdat'a güvenlik anlaşmasını uygulaması baskısı

Araci ve Ahmediyan, Tahran’a muhalif Kürt silahlı grupların silahsızlandırılmasıyla ilgili son gelişmeleri ele aldılar

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi internet sitesinde yayınlanan ve Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan ve Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci’nin Tahran’daki görüşmesinden.
İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi internet sitesinde yayınlanan ve Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan ve Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci’nin Tahran’daki görüşmesinden.
TT

Tahran’dan Bağdat'a güvenlik anlaşmasını uygulaması baskısı

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi internet sitesinde yayınlanan ve Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan ve Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci’nin Tahran’daki görüşmesinden.
İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi internet sitesinde yayınlanan ve Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan ve Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci’nin Tahran’daki görüşmesinden.

Tahran, Bağdat'a, İran’ın Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile olan sınırının kontrolünün yanı sıra özellikle Tahran’a muhalif Kürt silahlı grupların silahsızlandırılması ve sınır dışı edilmesine ilişkin güvenlik anlaşmasının uygulanması için baskı yapmakta kararlı görünüyor.

Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci, dün (Pazar) Tahran'a bir ziyaret gerçekleştirdi. Araci, ziyareti sırasında İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan ile bir araya geldi. Görüşmede iki ülke arasında geçtiğimiz mart ayında imzalanan anlaşmaya ilişkin prosedürler ele alınırken, başta ekonomi dosyası olmak üzere çeşitli alanlardaki ikili konulara da değinildi.

İran basınına göre Ahmediyan görüşmede, geçtiğimiz mart ayında imzalanan güvenlik anlaşmasının ‘iki ülke arasındaki sınırların güvenliğini ve hem İran ve Irak sınırları içindeki hem de bölgedeki yasadışı unsurları ortadan kaldırmak için makul ve uygun bir yol haritasını garanti ettiğini vurguladı. Ahmediyan, anlaşmanın ‘doğru ve eksiksiz’ şekilde uygulanmasını istediklerini ifade etti.

Araci ise görüşmede, Irak hükümeti ve Ulusal Güvenlik Müsteşarlığı’nın İran ile imzalanan güvenlik anlaşmasını uygulama konusunda kararlı olduğunun altını çizdi.

İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, Araci-Ahmediyan görüşmesinden birkaç gün önce Bağdat’ı Tahran’a muhalif Kürt silahlı grupların silahsızlandırılmaları ve Irak'ın tamamından sınır dışı edilmeleri için ‘sadece birkaç günü’ olduğu yönünde uyarmıştı. İran, Irak'a güvenlik anlaşmasını uygulaması için 19 Eylül'e kadar süre vermişti.

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi'nin medya platformu Nour News, bir haberinde şu ifadelere yer verdi:

“Bugün, bu sürenin dolduğu ve Irak’ın (anlaşmadaki) sorumluluklarının büyük bir kısmını yerine getirdiği dikkate alındığında, İran’ın Irak'ta güvenliğin artırılmasına önemli katkı sağlayacağı anlaşılıyor.”

Öte yandan Irak Ortak Operasyonlar Komutan Yardımcısı Korgeneral Kays Halaf El-Muhammedavi, bir açıklama yaparak, Ulusal Güvenlik Müsteşarlığı, Savunma ve İçişleri Bakanlıkları ve güvenlik teşkilatlarından yetkililerin yer aldığı bir üst komitenin yaklaşık bir yıldır İran ile bir anlaşmaya varılmasına yönelik mekanizmaların geliştirilmesi amacıyla çalıştığını söyledi.



ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
TT

ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)

Üst düzey bir Iraklı yetkili bugün Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Bağdat ve Washington hükümetleri arasında Uluslararası Koalisyon güçlerinin çekilmesine ilişkin varılan nihai anlaşmanın iki ülke arasında mutabık kalınan tarihlere göre uygulanacağını belirtti. Bir başka yetkili de planın onaylanması için yakında toplantı yapılacağını doğruladı.

Iraklı yetkilinin açıklamaları, ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) bir yetkilinin Washington'un ‘şu anda çekilme konusunda herhangi bir açıklaması olmadığını’ söylemesinden saatler sonra geldi.

Cuma akşamı sekiz ABD'li ve Iraklı yetkili, iki ülkenin Uluslararası Koalisyon güçlerinin Irak topraklarından çekilmesine ilişkin bir plan üzerinde anlaşmaya vardığını doğruladı. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, “Söz konusu plan, yüzlerce koalisyon gücünün Eylül 2025'e kadar, geri kalanının da bir sonraki yılın sonuna kadar Irak'tan ayrılmasını içeriyor” denildi.

Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Iraklı yetkili, “Hükümet, Uluslararası Koalisyon’un misyonlarını sona erdirmeye ve Uluslararası Koalisyon’un parçası olan ülkelerle ikili ilişkilere geçmeye kararlı” dedi.

Yetkili, “Bölgede son dönemde yaşanan gerginlik, Dışişleri Bakanlığı tarafından geçen ay yapılan açıklamada da belirtildiği üzere, görüşmelerin nihai sonuçlarının açıklanmasını geciktirdi” ifadesini kullandı.

Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: “Plan geçen hafta Başbakan ile Uluslararası Koalisyon misyonunun komutanı arasında görüşüldü ve misyonun ikili ilişkiler çerçevesine aktarılması ele alındı.”

Şarku’l Avsat'a konuşan bir hükümet kaynağı ise kısa süre önce açıklanan anlaşmanın yeni bir anlaşma olmadığını, Irak-ABD Yüksek Askeri Komitesi toplantıları sırasında üzerinde mutabık kalınan bir çerçevenin parçası olduğunu söyledi.

Reuters'e göre anlaşma, iki ülke liderliğinin onayını ve duyurulması için bir tarih belirlenmesini bekliyor. Reuters üst düzey bir ABD'li yetkilinin şu sözlerini aktardı: “Bir anlaşmaya vardık ve şimdi tek mesele bunun ne zaman duyurulacağı.”

Iraklı kaynak, ‘Ocak 2024'te Irak hükümetinin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirmek için siyasi bir karar aldığını ve Irak ile Uluslararası Koalisyon ülkeleri arasında Ortak Yüksek Askeri Komite'nin kurulduğunu açıkladığını’ belirtti.

Kaynağa göre komite, takvimi belirlemek için temel vizyonlar üzerinde fikir birliğine vardığı ortak bir diyalog başlattı. Ancak bölgedeki gerilimin artması ortak duyuruyu erteledi. Her şeye rağmen diyaloglar yine de devam etti ve çekilme takviminin netleştirilmesi konusunda bir anlaşmayla sonuçlandı.

Irak ile ABD ve Uluslararası Koalisyon’un geri kalanı arasındaki ikili ilişkinin ‘Irak güvenlik güçleriyle eğitim, uzmanlık ve bilgi alışverişine’ kayması bekleniyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)  Ortaklığa geçişABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)

Ortaklığa geçiş

Irak Başbakan Danışmanı Hüseyin Allavi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Sudani’nin ABD Başkanı Joe Biden ile zirve toplantısında yürüttüğü diyalogların, Ortak Yüksek Askeri Komite'nin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirme, görevlerin sona erdirilmesi için takvim belirleme ve Uluslararası Koalisyon’un tüm ülkeleriyle ilişkileri ikili ortaklığa devretme sonuçlarını takip ettiğini’ söyledi.

Allavi, “İki ülke, DEAŞ'a karşı 10 yıllık ortak eylemin ardından görevlerin ortaklık ve iş birliğine devredilmesine ilişkin takvimi onaylamak için bir toplantı düzenlemek üzere” dedi.

Karada ise Irak güçleri ülkenin çeşitli bölgelerinde DEAŞ unsurlarını takip etmeye devam etti. Ortak Operasyonlar Komutanlığı'nın bugün yaptığı açıklamaya göre Irak uçakları, Diyala operasyonları bölgesindeki Hamrin dağlarında bir DEAŞ mevzisini hedef alarak üç teröristi öldürdü.

Açıklamada, “İstihbarat servisinden bir keşif gücü saldırı bölgesini inceledi ve patlayıcı kemerler, el bombaları, silahlar, lojistik malzemeler, cep telefonları ve çeşitli teçhizat buldu” denildi.