Tahran’dan Bağdat'a güvenlik anlaşmasını uygulaması baskısı
Araci ve Ahmediyan, Tahran’a muhalif Kürt silahlı grupların silahsızlandırılmasıyla ilgili son gelişmeleri ele aldılar
İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi internet sitesinde yayınlanan ve Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan ve Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci’nin Tahran’daki görüşmesinden.
Tahran’dan Bağdat'a güvenlik anlaşmasını uygulaması baskısı
İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi internet sitesinde yayınlanan ve Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan ve Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci’nin Tahran’daki görüşmesinden.
Tahran, Bağdat'a, İran’ın Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile olan sınırının kontrolünün yanı sıra özellikle Tahran’a muhalif Kürt silahlı grupların silahsızlandırılması ve sınır dışı edilmesine ilişkin güvenlik anlaşmasının uygulanması için baskı yapmakta kararlı görünüyor.
Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci, dün (Pazar) Tahran'a bir ziyaret gerçekleştirdi. Araci, ziyareti sırasında İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan ile bir araya geldi. Görüşmede iki ülke arasında geçtiğimiz mart ayında imzalanan anlaşmaya ilişkin prosedürler ele alınırken, başta ekonomi dosyası olmak üzere çeşitli alanlardaki ikili konulara da değinildi.
İran basınına göre Ahmediyan görüşmede, geçtiğimiz mart ayında imzalanan güvenlik anlaşmasının ‘iki ülke arasındaki sınırların güvenliğini ve hem İran ve Irak sınırları içindeki hem de bölgedeki yasadışı unsurları ortadan kaldırmak için makul ve uygun bir yol haritasını garanti ettiğini vurguladı. Ahmediyan, anlaşmanın ‘doğru ve eksiksiz’ şekilde uygulanmasını istediklerini ifade etti.
Araci ise görüşmede, Irak hükümeti ve Ulusal Güvenlik Müsteşarlığı’nın İran ile imzalanan güvenlik anlaşmasını uygulama konusunda kararlı olduğunun altını çizdi.
İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, Araci-Ahmediyan görüşmesinden birkaç gün önce Bağdat’ı Tahran’a muhalif Kürt silahlı grupların silahsızlandırılmaları ve Irak'ın tamamından sınır dışı edilmeleri için ‘sadece birkaç günü’ olduğu yönünde uyarmıştı. İran, Irak'a güvenlik anlaşmasını uygulaması için 19 Eylül'e kadar süre vermişti.
İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi'nin medya platformu Nour News, bir haberinde şu ifadelere yer verdi:
“Bugün, bu sürenin dolduğu ve Irak’ın (anlaşmadaki) sorumluluklarının büyük bir kısmını yerine getirdiği dikkate alındığında, İran’ın Irak'ta güvenliğin artırılmasına önemli katkı sağlayacağı anlaşılıyor.”
Öte yandan Irak Ortak Operasyonlar Komutan Yardımcısı Korgeneral Kays Halaf El-Muhammedavi, bir açıklama yaparak, Ulusal Güvenlik Müsteşarlığı, Savunma ve İçişleri Bakanlıkları ve güvenlik teşkilatlarından yetkililerin yer aldığı bir üst komitenin yaklaşık bir yıldır İran ile bir anlaşmaya varılmasına yönelik mekanizmaların geliştirilmesi amacıyla çalıştığını söyledi.
Suriye, DEAŞ ile mücadeleye olan "sarsılmaz" bağlılığını yeniden teyit ettihttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5221322-suriye-dea%C5%9F-ile-m%C3%BCcadeleye-olan-sars%C4%B1lmaz-ba%C4%9Fl%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1-yeniden-teyit-etti
Suriye, DEAŞ ile mücadeleye olan "sarsılmaz" bağlılığını yeniden teyit etti
Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani (AFP)
Suriye, DEAŞ ile mücadeleye olan sarsılmaz bağlılığını yineleyerek, grubun tehdit ettiği tüm bölgelerde askeri operasyonları yoğunlaştırmaya devam edeceğini belirtti.
Suriye Dışişleri Bakanlığı, geçen hafta Palmira ve Kuzey Suriye'deki terör saldırılarında hayatını kaybeden Suriyeli ve Amerikalı güvenlik personelinin ailelerine en derin taziyelerini sunarak, bu kaybın terörizmle mücadelede uluslararası iş birliğinin güçlendirilmesi ihtiyacının altını çizdiğini vurguladı.
Suriye Dışişleri Bakanlığı “X” platformu aracılığıyla şu açıklamayı yaptı: “Suriye, DEAŞ ile mücadeleye ve Suriye topraklarında hiçbir güvenli sığınak bulamamasına olan sarsılmaz bağlılığını teyit etmektedir. Örgütün tehdit ettiği tüm bölgelerde askeri operasyonlarını yoğunlaştırmaya devam edecektir.”
Suriye-Amerikan ortak heyetine yönelik terör saldırısının ardından Palmira şehrinde güvenlik operasyonu (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Açıklamada ayrıca “Suriye Arap Cumhuriyeti, ABD'yi ve uluslararası koalisyon üyesi devletleri, terörizmle mücadeledeki çabalarına destek vermeye, böylece sivillerin korunmasına ve bölgede güvenlik ve istikrarın yeniden sağlanmasına katkıda bulunmaya çağırıyor” ifadeleri yer aldı.
Koalisyon uçakları, Suriye'nin kuzey ve doğusundaki şüpheli DEAŞ mevzilerine hava saldırıları düzenledi.
Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Rakka ve Deyrizor valiliklerindeki yerel kaynaklar şu bilgiyi verdi: "Amerikan savaş uçakları Deyrizor ve Rakka çölünde hava saldırıları düzenledi. Dün gece ve bu sabah Rakka'nın güneydoğu kırsalındaki el-Bişri bölgesinde dört patlama sesi duyuldu. Bu sırada, DEAŞ hücrelerinin bu ayın başından beri aktif olduğu bölgedeki Rakka'nın doğu kırsalı ve Deyrizor'un batı bölgeleri üzerinde savaş uçaklarının uçuş sesleri de duyuldu."
Pentagon, Palmira saldırısına karşılık olarak Suriye'de DEAŞ'a karşı operasyon başlattığını duyurduhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5221321-pentagon-palmira-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1na-kar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1k-olarak-suriyede-dea%C5%9Fa-kar%C5%9F%C4%B1-operasyon
Pentagon, Palmira saldırısına karşılık olarak Suriye'de DEAŞ'a karşı operasyon başlattığını duyurdu
ABD Merkez Komutanlığı güçleri, DEAŞ'a karşı operasyonlarında savaş uçakları, saldırı helikopterleri ve topçu birlikleri kullandı (CENTCOM)
Pentagon bu sabah erken saatlerde, ABD savaş uçakları, saldırı helikopterleri ve topçu birliklerinin dün DEAŞ mevzilerine karşı geniş çaplı bir askeri operasyon kapsamında Suriye'nin merkezindeki 70'ten fazla hedefi bombaladığını duyurdu.
ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) komutanı yaptığı açıklamada, "Bölge genelinde Amerikalılara ve ortaklarımıza zarar vermeyi amaçlayan teröristleri amansızca takip etmeye devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.
ABD Savunma Bakanı Pete Higseth dün geç saatlerde, Palmira'da üç Amerikalının ölümüne yol açan saldırıya karşılık olarak Suriye'de DEAŞ'a karşı askeri bir operasyon başlatıldığını duyurdu.
Hegseth, X platformunda yaptığı bir paylaşımda, "ABD kuvvetleri, 13 Aralık'ta ABD kuvvetlerini hedef alan saldırıya doğrudan yanıt olarak, DEAŞ militanlarını, altyapısını ve silah depolarını ortadan kaldırmak için Suriye'de Hawkeye Saldırı Operasyonu'nu başlattı" dedi.
ABD Başkanı Donald Trump, DEAŞ'ın Suriye'de ABD güçlerinden "çok sert bir misilleme" ile karşı karşıya olduğunu iddia etti.
Pentagon'un Suriye'de askeri operasyon başlattığını duyurmasından kısa bir süre sonra Trump, sosyal medya hesabı Truth Social'da şunları yazdı: "Burada, ABD'nin söz verdiği gibi, saldırıdan sorumlu cani teröristlere karşı çok sert bir eylem başlattığını duyuruyorum." Ayrıca, "Suriye'deki DEAŞ kalelerine karşı çok güçlü hedeflere saldırıyoruz" diye ekledi.
Suriye'nin doğusundaki Haseke vilayetine bağlı Rmeylan kırsalında bulunan ABD askerleri (Arşiv - AFP)
ABD öncülüğündeki koalisyon, son aylarda Suriye'de DEAŞ üyesi olduğundan şüphelenilen kişileri hedef alan hava saldırıları ve kara operasyonları düzenledi. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre bu operasyonlara genellikle Suriye güvenlik güçleri de katıldı.
Mısır’ın Sudan Savaşı’ndaki kırmızı çizgileri ne anlama geliyor?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5221279-m%C4%B1s%C4%B1r%E2%80%99%C4%B1n-sudan-sava%C5%9F%C4%B1%E2%80%99ndaki-k%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1-%C3%A7izgileri-ne-anlama-geliyor
Mısır’ın Sudan Savaşı’ndaki kırmızı çizgileri ne anlama geliyor?
Mısır Cumhurbaşkanı’nın Perşembe günü Kahire’de Abdulfettah el-Burhan ile görüşmesinden bir kare (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sudan Ordu Komutanı ve Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan’ın Kahire ziyaretinin ardından, Mısır Cumhurbaşkanlığı Sudan’daki savaşla ilgili üç maddelik bir açıklama yayımladı. Açıklamada, “kırmızı çizgiler” olarak tanımlanan ve aşılmasına izin verilmeyecek unsurlar duyuruldu. Mısır, bu maddelerin Sudan’ın güvenliğiyle doğrudan bağlantılı olan ulusal güvenliğini ilgilendirdiğini vurguladı. Metinde yer alan “ortak savunma anlaşmasının” etkinleştirilmesi vurgusu ise, Mısır’ın askeri, siyasi ve diplomatik ağırlığını Sudan ordusu lehine devreye sokabileceği mesajı olarak değerlendirildi.
Ortak savunma anlaşması
Mısır ile Sudan, Mart 2021’de sınır güvenliği, ortak tehditlere karşı mücadele ve eğitim alanlarını kapsayan bir askeri işbirliği anlaşması imzaladı. Bunun öncesinde, iki ülke 1976’da Cumhurbaşkanları Cafer Numeyri ile Enver Sedat döneminde ortak savunma anlaşmasına imza atmıştı. Anlaşmanın ilk iki maddesi, taraflardan herhangi birine yönelik saldırının diğerine yapılmış kabul edilmesini; saldırının engellenmesi için güç kullanımını ve savunma politikalarının eşgüdümünü öngörüyordu.
Eski Cumhurbaşkanı Cafer Numeyri 15 yıl Mısır’da görev yaptı (AFP)
Numeyri rejiminin 1985’te halk ayaklanmasıyla devrilmesinden sonra dönemin Sudan Başbakanı Sadık el-Mehdi, Kahire’ye anlaşmayı feshetme isteğini iletti. Ardından 1987’de “kardeşlik paktı” imzalandı. Bu metin, 1976 anlaşmasını açıkça feshetmese de süreç içinde askıya alındı ve uygulanmadı.
Bölgesel ve uluslararası mesaj
Sudanlı gazeteci ve El-Tayyar gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Osman Mirgani, Mısır’ın açıklamasını “bölgesel ve uluslararası mesaj” olarak yorumladı. Mirgani’ye göre, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) Darfur ve Kordofan’da genişlemesi, hem Sudan hem Mısır için ortak ulusal güvenlik tehdidi yaratıyor ve Sudan’ın bölünme riskini artırıyor.
Mısır’ın ilk kez bu kadar “sert ve doğrudan” bir dil kullanarak uluslararası hukuk çerçevesinde müdahale sinyali verdiğini belirten Mirgani, “Bu söylem, Kahire’nin Sudan’daki gelişmelerden duyduğu endişenin boyutunu yansıtıyor” dedi. Mirgani, açıklamada yer alan kırmızı çizgilerin Sudan dosyasındaki tüm aktörlere gönderilmiş bir uyarı olduğunu söyledi.
Kırmızı çizgiler
Mısır’ın açıkladığı ilk kırmızı çizgi, Sudan’ın toprak bütünlüğü ve ulusal birliğinin korunması oldu. Kahire, Sudan’ın herhangi bir bölgesinin ayrılmasını veya ülkede paralel yapılar oluşturulmasını kesin biçimde reddetti.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi ve Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan Perşembe günü Kahire'de bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Açıklamada, Sudan devlet kurumlarının korunması gerektiği vurgulandı. Mısır, uluslararası hukuka uygun tüm tedbirleri alma hakkına sahip olduğunu ve bunun içine iki ülke arasındaki ortak savunma anlaşmasının aktive edilmesinin de dahil bulunduğunu bildirdi.
Eski Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf ise Burhan’ın Kahire ziyaretinin, Suudi Arabistan temaslarının hemen ardından gelmesine dikkat çekti. Yusuf’a göre ziyaret, ABD, Suudi Arabistan, Mısır ve BAE’nin Sudan savaşını sonlandırmak için yürüttüğü dörtlü mekanizmanın parçası.
Yusuf’a göre, Burhan’ın Kahire temaslarında Sisi’ye Riyad görüşmelerinin detaylı bir değerlendirmesini aktarması, ziyaretin sembolik yönünün ötesinde stratejik bir nitelik taşıyor. Yusuf ayrıca, Mısır ile Sudan güvenlik mimarisinin tarihsel ve coğrafi nedenlerle birbirine sıkı biçimde bağlı olduğuna işaret etti.
Askeri müdahale seçeneği
Sudanlı askeri uzman Muatasım Abdulkadir, ortak savunma anlaşmasının aktive edilmesinin, Mısır’ın doğrudan ya da dolaylı askeri müdahalesini gündeme getirebileceğini söyledi. Bu kapsamda Mısır’ın mühimmat ve silah desteği ya da gerektiğinde sahada müdahalede bulunmasının mümkün olabileceğini kaydetti.
Abdulkadir’e göre Kahire’nin bu açıklaması Sudan için “önemli ve ileri düzeyde bir adım” niteliği taşıyor.
Hızlı Destek Kuvvetlerinden tepki
HDK lideri Muhammed Hamdan Dagalo (Hamideti) cephesine yakın isimlerden Başa Tubeyk, X platformundan yaptığı açıklamada Mısır’ın tutumunu “açık müdahale” ve “sömürgeci zihniyet” olarak niteledi. Tubeyk, savaşın başından bu yana Mısır’ın Sudan ordusuna destek verdiğini, çatışmaların ilk günlerinde Mısır askerlerinin Meravi Üssü’nde yakalandığını hatırlattı.
Kaynaklara göre, Hamideti, geçen yıl ekim ayında Mısır’ı HDK güçlerine yönelik hava saldırıları ve orduya İHA desteği sağlamakla itham etmişti. Bu iddialar, Haziran ayında da yeniden gündeme geldi.
Zaman daralıyor
Sudanlı diplomat Sadık el-Makali, Mısır’ın Suudi Arabistan ve uluslararası dörtlüyle birlikte hareket ettiğini, Washington’ın da bu süreci desteklediğini belirtti. Makali, ABD’nin şu aşamada diplomatik baskıyı tercih ettiğini, askeri seçeneğin ise masada tutulduğunu söyledi.
Makali, Sudan’daki insani felaketin ağırlaştığını, Burhan’ın artık “zaman kaybetme lüksü olmadığını” belirtti. Dışişleri Bakanı Bedr Abdülati’nin dörtlü girişime yoğun biçimde odaklandığını, Kahire’nin mevcut durumu ulusal güvenlik tehdidi olarak gördüğünü ifade etti.
Uzmanlar, Burhan’ın Riyad ve Kahire ziyaretlerinin, Sudan hükümetinin dörtlü girişime yaklaşımında dönüm noktası olabileceğini ve kısa vadede Sudan dosyasında önemli gelişmeler yaşanabileceğini değerlendiriyor.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
Suriye-Amerikan ortak heyetine yönelik terör saldırısının ardından Palmira şehrinde güvenlik operasyonu (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye'nin doğusundaki Haseke vilayetine bağlı Rmeylan kırsalında bulunan ABD askerleri (Arşiv - AFP)
