İran milislerinin karargâhlarının bulunduğu Şam’ın batısındaki patlamalarla ilgili çelişkili haberler

Patlamalr,iki kişinin ölümüne ve rejim tarafından yayın yasağı getirilmesine yol açtı.

Güvenlik görevlileri, İsrail’in geçen şubat ayında Şam’daki İran ofislerine yönelik saldırısının etkilerini inceliyor (AP)
Güvenlik görevlileri, İsrail’in geçen şubat ayında Şam’daki İran ofislerine yönelik saldırısının etkilerini inceliyor (AP)
TT

İran milislerinin karargâhlarının bulunduğu Şam’ın batısındaki patlamalarla ilgili çelişkili haberler

Güvenlik görevlileri, İsrail’in geçen şubat ayında Şam’daki İran ofislerine yönelik saldırısının etkilerini inceliyor (AP)
Güvenlik görevlileri, İsrail’in geçen şubat ayında Şam’daki İran ofislerine yönelik saldırısının etkilerini inceliyor (AP)

Şam’ın batı kırsalındaki Esed köyleri bölgesinde dün gece yarısı duyulan patlamaların mahiyetine ilişkin hala çelişkili haberler geliyor. Haberler arasında Dördüncü Tümen ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) ait bir binanın hedef alındığı ve Suriye vatandaşı olmayan iki kişinin ölümüne yol açtığı iddiası yer alırken, bir başka haberde ise İsrail savaş uçaklarının Lübnan Hizbullahı’na ait bir binayı hedef aldığı öne sürüldü.

Suriye merkezli internet siteleri ve aktivistler, sosyal medya aracılığıyla, dün gece yarısı Esed köyleri bölgesinde patlama sesleri duyulduğu haberini yaydı. Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in kardeşi Mahir Esed liderliğindeki Dördüncü Tümen’in kontrolü altındaki bölgede tümenin, İranlı milislerin ve Lübnan Hizbullahı’nın karargâhları ve silah depoları bulunuyor.

Fotoğraf altı: Şam’ın batısındaki Esed köyleri (SANA-Arşiv)
Şam’ın batısındaki Esed köyleri (SANA-Arşiv)

Haberin yazıldığı şu ana kadar her zamanki gibi patlamalar hakkında Şam’dan resmi askeri bir açıklama gelmezken, Şarku’l Avsat’a konuşan bölge sakinleri, cumartesiyi pazara bağlayan gece en az üç patlama duyduklarını söylediler. Ancak bu patlama seslerinin İsrail’in füze saldırılarından kaynaklanmadığını düşündüklerini belirttiler.

Kaynaklar “Genellikle İsrail füzelerinin saldırı sesleri, duyulan seslerden çok daha güçlü olur. Ayrıca İsrail füzelerine yanıt veren hiçbir hava savunma sesi duyulmadı” ifadelerini kullandılar. Kaynaklar, İranlı milislerin ve Lübnan Hizbullahı’nın bölgede yoğun bir varlık gösterdiğinden belirttiler.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) ise cumartesiyi pazara bağlayan gece, saat 01:20 civarında üç şiddetli patlamanın duyulduğunu doğruladı. SOHR’a göre olay, Esed köylerindeki El-Hamza Camii yanındaki Dördüncü Tümen ve DMO’ya ait bir binada gerçekleşti. Buna karşın herhangi bir hava savunma füzesinin fırlatıldığı görülmedi. İlk bilgilere göre patlamalar binada uyruğu belirsiz iki kişinin ölümüne ve ciddi maddi hasara yol açtı.

Fotoğraf altı: SOHR’un Suriye’de Hizbullah unsurlarına ait dağıttığı arşiv fotoğraflarından biri
SOHR’un Suriye’de Hizbullah unsurlarına ait dağıttığı arşiv fotoğraflarından biri

SOHR Genel Müdürü Rami Abdurrahman, daha sonra televizyonda yaptığı açıklamalarda, hedef alınan binanın bir depo veya Suriye-Lübnan sınırına doğru hassas silahların taşınması için bir geçiş noktası olabileceğini söyledi. Binanın Suriye-Lübnan sınırına 9 kilometre uzaklıkta ve Hizbullah ve DMO Kudüs Gücü’ne ait Esed köyleri ile Dimas arasındaki bölgede yer aldığını kaydetti.

Abdurrahman, binada meydana gelen üç patlamanın şu ana kadar Suriye uyruklu olmayan iki kişinin ölümüne yol açtığını belirterek, olayla ilgili “rejim tarafından yayın yasağı getirildiğine” işaret etti.

Abdurrahman “Saldırı veya patlamalar, İsrail istihbarat operasyonunun bir sonucu olabilir. Rejim tarafından herhangi bir hava savunma füzesi fırlatılmadı” dedi.

Fotoğraf altı: Lübnan sınırına yakın Dimas bölgesinin genel bir görünümü (Facebook)
Lübnan sınırına yakın Dimas bölgesinin genel bir görünümü (Facebook)

Savtu’l Asime (Başkentin Sesi) haber sitesi de İsrail savaş uçaklarının cumartesiyi pazara bağlayan gece Esed köylerinin yakınındaki Lübnan Hizbullahı milislerine ait bir binaya saldırdığını öne sürdü.

İnternet sitesinin görgü tanıklarının aktardığına göre “bölge yakınlarında dört patlama duyuldu, ardından Hamza Camii yakınındaki bölgede dumanlar yükseldi.”

Sitenin ‘özel’ olarak tanımladığı kaynaklar, hedef alınan binanın niteliğini açıklayarak bu binanın Suriye ile Lübnan arasındaki silah transferinde lojistik ve güvenlik koordinasyonunun sağlandığı karargâhlardan biri olduğunu belirttiler.

Kaynaklar, bombalamanın binanın tamamen yıkılmasına yol açtığını ve içinde Lübnan’a nakledilmek üzere hazırlanan İran silahlarının bir sevkiyatını olduğunu söylediler.

Site, saldırıda ölen ya da yaralananların olup olmadığını doğrulamanın mümkün olmadığını ifade ettikten sonra, resmi bir açıklama yapılmadığını ve bölgede hava savunma sisteminin devreye girmediğini kaydetti.

Gece yarısı yapılan bu bombalamalardan önce 13 Ağustos sabahı başkent Şam’ın batısında yine patlamalar duyulmuş ve o dönemde de olaya dair çelişkili haberler yapılmıştı. Kudsiye banliyösü ve Meşru Dummar banliyösü civarındaki askeri depoların hedef alındığı yönünde haberler çıkmış ve görgü tanıkları patlamalar sonucu yangın çıktığını ve yangının iki saatten fazla sürdüğünü bildirmişti.

Resmi medya kuruluşları o zamanlar patlama sesleri duyulduğundan söz etmişti. Suriye Arap Haber Ajansı (SANA), patlamanın “kaynağının bilinmediğini ve araştırıldığını” belirtirken, her zamanki gibi patlamalar hakkında askerden resmi bir açıklama gelmemişti.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times