Libya'nın güneyinde sel tehlikesi uyarısıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4580101-libyan%C4%B1n-g%C3%BCneyinde-sel-tehlikesi-uyar%C4%B1s%C4%B1
Libya'nın Derne kentinde 18 Eylül 2023'te meydana gelen fırtına ve sel felaketinin ardında büyük bir yıkım bıraktı. (Reuters)
Libya İçişleri Bakanı İmad Trabelsi, ülkenin güneybatısındaki Gat bölgesinde şiddetli yağışların tehdit edebileceği vadi yolundaki tüm evlerin boşaltılması talimatı yayınladı.
Facebook’dan yapılan açıklamada, Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Yerel Yönetimler Bakanı Bedreddin et-Tumi’nin yağış ve vadi akıntılarından kaynaklanabilecek zararların önlenmesi için kamu hizmetlerine, su ve sanitasyon şirketlerine ve Ulusal Güvenlik Otoritesine Gat şehrine taşınmaları ve gerekli tedbirleri almaları talimatını verdiği aktarıldı.
Şarku’l Avsat’In edindiği bilgilere göre Libya Meteoroloji Merkezi Medya Direktörü Muhyiddin Ali, ülkenin güneybatısında hakim olacak gök gürültülü sağanak yağış miktarının artmasıyla tehlike derecesinin turuncuya (orta derece) yükseltildiğini belirterek dikkatli olunması gerektiğini hatırlattı.
Yerel medyada, ülkenin güneyindeki Ubari Güvenlik Müdürlüğü'nün vadilerdeki ve çöküntülerin yakınındaki vatandaşları ‘yüksek yağmur suyu seviyeleri, vadilerin akışı ve vadileri birbirine bağlayan Ubari ve Gat yolu nedeniyle’ uyardığı aktarıldı.
UBH Başbakanı Abdulhamid ed Dibeybei Tumi’ye yağış nedeniyle oluşabilecek tehlikeye karşı hava durumunun takip edilmesi ve Gat bölgesi ve çevresindeki belediyelerin başkanları ile iletişime geçmesi konusunda talimat verdi. Dibeybe ayrıca bakana iletişim kesintilerini önlemek için gerekli önlemlerin alınmasını, Gat bölgesi ve komşu bölgelerde elektrik kesintisinin yaşanmaması için elektrik şirketiyle iletişim kurulmasını istedi.
Binlerce kişinin hayatına mal olan, geniş çapta yıkım ve altyapıda ciddi hasara yol açan Daniel Kasırgası nedeniyle doğu Libya bölgeleri sağanak yağışlara maruz kaldı.
Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kenti sakinleri, bombardımandan korunmak için kendi elleriyle kazdıkları sığınaklara giriyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5122538-sudan%C4%B1n-ku%C5%9Fatma-alt%C4%B1ndaki-el-fa%C5%9Fir-kenti-sakinleri-bombard%C4%B1mandan-korunmak
Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kenti sakinleri, bombardımandan korunmak için kendi elleriyle kazdıkları sığınaklara giriyor
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de çatışmaların yol açtığı yıkımdan (Arşiv - AFP)
Nefise Malik, Sudan'ın batı Darfur bölgesinde kuşatma altındaki el-Faşir kentine yağan top mermilerinden korumak için beş çocuğunu dar bir sığınakta kucaklıyor.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre bu küçük sığınağın girişi evinin yanına kazılmış ve tahta ve demir parçalarıyla güçlendirilmiş. Kum torbaları ise mermi parçalarından korunmak için açıklığı çevreliyor.
El-Faşir'de toprak altına yapılmış bir sığınağın girişi (AFP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir, ordu ve müttefik silahlı gruplar tarafından kontrol edilen müstahkem bir bölge ve Darfur bölgesinde Nisan 2023'ten bu yana orduyla savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) kontrolü dışında kalan tek büyük şehir.
Binlerce bölge sakini kendilerini topçu ateşinden ve insansız hava araçlarından (İHA) korumak için evlerin, dükkanların ve hatta hastanelerin altına aceleyle sığınaklar kazmak zorunda kaldı.
Evlad er-Rif mahallesinde yaşayan 54 yaşındaki Muhammed İbrahim, Mayıs 2024'teki kuşatmanın başlangıcında yatakların altına saklanmanın yeterli olacağını düşünmüştü. Muhammed, “Bazı evlere isabet eden bombalar sonucu komşularımızı kaybettik ve sesler çocukları panikletiyor” dedi. Ailesini korumaya kararlı olan Muhammed, bahçesine bir sığınak kazdı.
Yale Üniversitesi laboratuarı bombardıman, yangınlar ve hava saldırıları nedeniyle el-Faşir kentinde ‘yoğun hasar’ tespit etti. Kentteki pazarlar neredeyse terk edilmiş durumda, aileler yiyecekleri karneyle alıyor ve hastaneler faaliyetlerini yeraltına taşıdı.
El-Faşir'deki bir ev ve önündeki sığınak (AFP)
Şehirdeki son faal sağlık tesislerinden biri olan Suudi Hastanesi'nde personel ekim ayında bir sığınak kazdı. Bombardıman başladığında cerrahlar hastaları sığınağa taşıdı. AFP'ye isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan bir doktor, “Bombardımanın ortasında burayı telefonlarımızdan aydınlattığımız bir ameliyathane olarak kullanıyoruz. Her patlama sığınağı ve ekipmanları sarsıyor; bu sinir bozucu oluyor” dedi.
18. yüzyılda kurulan el-Faşir, Darfur Sultanlığı'nın başkentiydi. Bugün şehir stratejik bir öneme sahip. Eğer HDK şehri ele geçirirse, Darfur'un tamamı üzerindeki kontrolünü tamamlayacak ve doğu ve kuzey Sudan'ı kontrol eden orduya karşı güçlü bir konumda olacak.
‘Varoluşsal bir tehdit’
El-Faşir'de ordu için yerel halkın, özellikle de bölgesel ticaret ve siyasette aktif olan ve HDK'nin elinde etnik şiddete maruz kalan Zaghawa kabilesinin desteği hayati önem taşıyor. Darfur Valisi Minni Minawi ve Maliye Bakanı Cibril İbrahim de dahil olmak üzere bu kabileden isimler savaşın başında tarafsız kalarak şehrin savunulmasına destek verdiler.
Sudan'ın Kuzey Darfur bölgesindeki el-Faşir yakınlarında yerlerinden edilmiş insanların kaldığı Zemzem Kampı’ndaki kadın ve çocuklar (Arşiv - Reuters)
Sudanlı siyasi analist Hulud Hayr, “El-Faşir'in düşmesi Zaghawa için varoluşsal bir tehdit. Şehrin kontrolünü ele geçirirlerse HDK'nin tarafsızlıklarını terk ettikleri için kendilerine misilleme yapacağından korkuyorlar. Ancak ordu ve müttefikleri bir ikilemle karşı karşıya: Ya yüksek bir maliyetle şehri ellerinde tutacaklar ya da stratejik bir kaleden vazgeçecekler. Bu karmaşık bir durum. Şehri elde tutmak kaynakları tüketiyor ama kaybetmek felaket olur” değerlendirmesinde bulundu.
‘Kayıp bir nesil’
El-Faşir’de siviller açlıktan ölüyor ve şehir kıtlığın eşiğinde. Tüccar Ahmed Süleyman, “Mal taşımak neredeyse imkânsız hale geldi. Risk alsanız bile, kontrol noktalarında rüşvet ödemek zorundasınız, bu da fiyatları yükseltiyor ve çoğu sivil kaynaklara ulaşmakta yoksun” şeklinde konuştu.
Birleşmiş Milletler (BM), el-Faşir çevresinde yerinden edilmiş insanların kaldığı üç kampta kıtlık ilan etti. Kıtlığın mayıs ayına kadar el-Faşir de dahil olmak üzere beş bölgeye daha yayılması bekleniyor.
El-Faşir'in eteklerindeki Zemzem Kampı’nda su taşıyan iki kız (AP)
BM tahminlerine göre Kuzey Darfur'da yaklaşık iki milyon insan ciddi gıda güvensizliği ile karşı karşıya ve 320 bin kişi halihazırda kıtlık çekiyor. Yardım neredeyse yok denecek kadar az ve kalan az sayıdaki insani yardım kuruluşu da HDK’nin saldırıları karşısında faaliyetlerini askıya almak zorunda kaldı.
Dünya Gıda Programı (WFP) İletişim Sorumlusu Leni Kinzli şunları söyledi: “Yardım kesintileri devam ederse, sonuçları felaket olacak. Kayıp bir nesille karşı karşıyayız. Çocukların maruz kaldığı kronik yetersiz beslenmenin yaşamları üzerinde uzun vadeli etkileri olacak ve iyileşmeleri on yıllar alacak.”
