Sudan: Çatışmalar başkent Hartum’da sürüyor

Sudan Genelkurmay Başkanı Burhan, orduya katılan sivil gönüllülerin HDK ile mücadele için eğitilmesi talimatı verdi

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan, 2 Ekim 2023'te Arqin geçişini denetledi. (SUNA)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan, 2 Ekim 2023'te Arqin geçişini denetledi. (SUNA)
TT

Sudan: Çatışmalar başkent Hartum’da sürüyor

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan, 2 Ekim 2023'te Arqin geçişini denetledi. (SUNA)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan, 2 Ekim 2023'te Arqin geçişini denetledi. (SUNA)

Sudan Egemenlik Konseyi ve Genelkurmay Başkanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan, başkent Hartum'un çeşitli bölgelerinde ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki askeri çatışmaların yoğunluğunun arttığı bir dönemde, Sudan'ın savunmasına katkıda bulunmak amacıyla ordu saflarında savaşacak sivil gönüllülerin ileri ve gelişmiş bir şekilde eğitilmesi talimatı verdi.

Sudan Egemenlik Konseyi Medya Ofisi, Burhan'ın ülkenin kuzeyinde bulunan Maravi kentindeki askeri bölgenin karargâhında subay ve erlerle yaptığı toplantı sırasında sivillerin kendi saflarında savaşmak üzere seferber edilmesini denetleyen komiteye hitap ettiğini bildirdi. Burhan geçtiğimiz Haziran ayında, silah taşıyabilen herkese HDK’ye karşı savaşmak üzere ordu saflarına katılma çağrısında bulunmuştu. Daha sonra ülkenin tüm eyaletlerindeki askeri tümen ve bölge komutanlarına, savaşlara katılmak üzere gönüllüleri kabul etmeleri ve hazırlamaları yönünde talimatlar verdi.

(foto altı) Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında çıkan çatışmalar sonucu başkent Hartum üzerinde dumanlar yükseldi. (AP)
Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında çıkan çatışmalar sonucu başkent Hartum üzerinde dumanlar yükseldi. (AP)

Eski rejime yönelik suçlamalar

Siyasi güçler, eski rejimin İslamcı liderlerini sivillerin seferber edilmesinin arkasında olmakla ve onları yeniden iktidara dönmek için ordu ile HDK arasında devam eden iç savaşa yönlendirmekle suçluyor. Genelkurmay Başkanı Burhan, “HDK’ye cesurca karşı koyan askerlerin ve vatandaşların fedakarlıklarını” övdü. Burhan, HDK Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ile kardeşi ve yardımcısı Abdurrahim Daklu'ya atıfta bulunarak “Bu savaşın arkasında kendi çıkarları peşinde koşan iki kardeş var” ifadesini kullandı. Askeri üste yaptığı konuşmada siyasilere yüklenen Burhan, bazı siyasileri HDK’yi desteklemek için yalan söylemek ve insanları yanıltmakla suçladı. Silahlı kuvvetlerin onur mücadelesi verdiğini ve tüm Sudan halkının bu mücadeleye destek verdiğini vurgulayan Burhan, silahlı kuvvetlerin “vatandaşların değerlerini ihlal eden ve mantıksız nedenlerle canlara kasteden terörist HDK tarafından görevlendirilen paralı askerlerle savaştığını” belirtti.

Maravi şehri, ordu ile Nisan ayı ortasında savaşın başlamasından iki gün önce, ordunun hava kuvvetlerini etkisiz hale getirmek için şehirdeki hava üssünü kuşatmak üzere büyük askeri kuvvetler gönderen HDK arasında gerilimin başlangıcına tanık oldu.

(foto altı) Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmalar sırasında Hartum'daki arabalar ve binalar tahrip edildi. (Reuters)
Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmalar sırasında Hartum'daki arabalar ve binalar tahrip edildi. (Reuters)

Hartum'daki çatışmalar

Hartum'un merkezindeki Ordu Komutanlığı Karargâhı çevresinde ordu ile HDK arasındaki çatışmalar, hava ve topçu bombardımanı yeniden başladı. Hartum'un güneyindeki eş-Şecera bölgesindeki Zırhlı Kolordu Komutanlığı ve başkentin çeşitli bölgelerinde yoğun silahlı insansız hava aracı (SİHA) saldırıları düzenlendiği görüldü.

Görgü tanıkları, orduya ait İHA’ların Hartum'un doğusundaki er-Riyad, el-Mamura ve el-Mücahidin mahallelerindeki HDK mevzilerini bombaladığını ve benzer saldırıların batıdaki el-Cureyf mahallesine de yöneltildiğini bildirdi. Güney Hartum sakinleri Şarku'l Avsat'a, ordu savaş uçaklarının bölgedeki HDK mevzilerini hedef alan hava saldırıları düzenlediğini söyledi. Hartum'un çeşitli bölgelerinden ordu ile HDK arasında karşılıklı topçu atışları sonucu patlamalar duyuldu ve Ordu Komutanlığı Karargâhı çevresinde yoğun duman bulutları yükseldi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Güney Hartum sakinleri şu ifadeleri kullandı: “İki taraf arasında ara sıra yaşanan çatışmalar dışında çatışma yoğunluğunun önemli ölçüde azalmasından günler sonra, Zırhlı Kolordu Komutanlığı civarında çatışmalar ve topçu bombardımanı şiddetli bir şekilde yeniden başladı.”

(foto altı) Hartum'da bir vatandaş evindeki hasarı inceliyor. (AFP)
Hartum'da bir vatandaş evindeki hasarı inceliyor. (AFP)

İnsani yardımlar

Sudan Dışişleri Bakanlığı, Çad'daki konsolosluğunun, hükümetin komşu ülkedeki Sudanlı mültecilere sağladığı insani yardımın ikinci partisini dağıtmaya başladığını duyurdu. Açıklamada, bu yardım paketinin Çad'ın güneydoğusundaki Sila bölgesinde bulunan yaklaşık 50 bin Sudanlı mülteciyi kapsamayı hedeflediği belirtilerek, ilk partinin iki ülke arasındaki Adre sınır bölgesinde bulunan 250 bin mülteciyi kapsadığı kaydedildi. Ordu ile HDK arasında yüzlerce ölüm ve yaralanmaya yol açan şiddetli çatışmalar sonucu Darfur bölgesindeki eyaletlerde yaşayan yüz binlerce sivil, Çad’a göç etmek zorunda kaldı.



Hükümet, Suriye'nin kuzeyinde Kürt kontrolündeki bölgelerde sınav düzenlemeyi planlıyor

 Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı şehrinde bir okulda kız öğrenciler (Şarku'l Avsat)
 Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı şehrinde bir okulda kız öğrenciler (Şarku'l Avsat)
TT

Hükümet, Suriye'nin kuzeyinde Kürt kontrolündeki bölgelerde sınav düzenlemeyi planlıyor

 Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı şehrinde bir okulda kız öğrenciler (Şarku'l Avsat)
 Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı şehrinde bir okulda kız öğrenciler (Şarku'l Avsat)

 

Suriye Eğitim Bakanlığı'ndan üst düzey bir eğitim kaynağı, Bakanlığın, ana gücü Kürtler olan Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından kontrol edilen kuzeydoğu Suriye bölgelerinde genel ve temel ortaöğretim sınavlarının düzenlenmesi için bir anlaşma duyurmak üzere olduğunu açıkladı. Bu anlaşma, bölgede yaşayan öğrencilere ve sakinlere final sınavlarına kendi bölgelerinde girme imkânı tanıyacak.

Bu kaynaklara göre, Kamışlı, Haseke, Rakka ve Deyrizor kırsalında dört sınav merkezinin açılacağı duyurulacak. Merkezlerin denetimini, Millî Eğitim Bakanlığı ile Suriye'nin kuzey ve kuzeydoğusunda Kürt nüfusun yaşadığı bölgeleri yöneten "Özerk Yönetim"in Eğitim Kurumu yetkilileri birlikte yürütecek. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) da tarafsız gözlemci olarak katılacak.

Bu anlaşma, temel eğitim ve genel lise sınavlarına kayıtlı 25 binden fazla öğrenciyi kapsıyor. Bu öğrenciler, Haseke vilayetinden ve sadece bu vilayetin şehirlerinden geliyor. Ayrıca, Rakka vilayetinde ve Deyrizor vilayetinin kuzey ve doğu kırsalında, devlet okullarına devam eden binlerce öğrenci var. Geçen yılın sonunda Esed rejimin düşmesinden önce güvenlik bölgelerinde resmi müfredatla eğitim gördüler.

Öğrencilerin aileleri, sınavların düzenlenmesi için Şam ve Kamışlı arasında yürütülen görüşmelerin sonucunu sabırsızlıkla bekliyorlar, çünkü sınavların başlangıç tarihi önümüzdeki ayın başında.

Milli Eğitim Bakanlığı kaynakları, Şam vilayetlerinde ve Suriye içinde çocuklarını kayıt ettirenlerin, sınavlar başlamadan önce, kayıtlarını bulundukları bölgelerdeki yeni merkezlere aktarabileceklerini açıkladı. Milli Eğitim Bakanlığı, bölgedeki yaşam ve ekonomik koşulların kötüleşmesi, alandaki dalgalanmalar ve genel gelişmeler nedeniyle bugüne kadar kayıt yaptıramayanlar için kayıt süresini uzatacak ve kapıları yeniden açık tutacak.

Rakka kentindeki bir sınav salonundan (Eğitim Bakanlığı'nın resmi sayfası)Rakka kentindeki bir sınav salonundan (Eğitim Bakanlığı'nın resmi sayfası)

Özerk Yönetim Eğitim Otoritesi Başkanı Halef el-Matar, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Şam yönetiminin kontrolündeki bölgelerde sınav düzenlenmesi konusunda Şam'dan resmi bir yanıt beklediklerini söyledi. Yetkililerin, "UNICEF ve Şam'daki hükümetin Eğitim Bakanlığı ile iletişim kurarak öğrencilerin haklarını güvence altına almak için yoğun çaba sarf ettiğini" vurguladı.

Bu eğitim yetkilisi, Şam Eğitim Bakanlığı'nın, yönetimin ilkokuldan ortaokula ve üniversiteye kadar olan eğitim kademelerini müfredata bağlamasının ardından, "Özerk Yönetim"in eğitim müfredatlarını ve mevcut okullarını tanımasını talep etti.

"Özerk Yönetim" yetkilileri, Şam hükümetinin, Kürtçe ve Süryanice öğrenmek isteyen öğrencilere, seçme özgürlüğünü velilere ve öğrencilere bırakarak, Kürtçe ve Süryanice dersleri tahsis etmesini ve "Özerk Yönetim" üniversitelerinin, yani Kamışlı'daki "Rojava", Rakka'daki "El-Şark" ve Halep'in doğu kırsalındaki Ayn el-Arab ("Kobani") kentindeki üç üniversiteyi, devrik rejimden sonra İdlib ve Halep kentlerindeki diğer özel üniversitelerle aynı doğrultuda resmen tanımasını ve resmileştirilmesini talep ediyor.

Bu eğitim girişimleri, Genel İstihbarat Müdürü Hüseyin es-Seleme'nin, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) komutanı Mazlum Abdi ile Deyrizor kırsalındaki el-Ömer petrol sahasında, geçen mart ayında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile imzalanan anlaşmanın uygulanması amacıyla bu ayın 5'inde dördüncü müzakere oturumunu gerçekleştirmesinin ardından geldi. Anlaşma, SDG güçlerinin, ona bağlı sivil kurumların ve yerel yönetim meclislerinin Suriye devlet yapısına entegre edilmesini öngörüyor.

Suriye Eğitim Bakanı Muhammed Turko, geçen ay "Özerk Yönetim" yetkilileriyle eğitim konusuna ilişkin ön mutabakatlara varıldığını açıklamıştı.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) Suriye'deki savaş ve çatışmaların eğitim üzerindeki etkisine ilişkin bir raporunda uyarıda bulunduğunu belirtmekte fayda var. Raporda, çatışmalar ve savaşların eğitim altyapısını tahrip etmesi sonucu binlerce çocuğun eğitiminde ciddi aksamalarla karşı karşıya kaldığı belirtildi. Raporda ayrıca, iktidardaki otoritelerin Suriye'deki öğrencilerin eğitim geleceğini kurtarmak için acil ve hızlı önlemler almaması halinde, örgütün “nesiller boyu sürecek bir felaket” olarak nitelendirdiği durumun ortaya çıkabileceği belirtildi.