Libya seçimleri yeni engellerle karşı karşıya

Yasalarının Temsilciler Meclisi tarafından onaylanmasının ardından

Libya Parlamentosu seçim yasalarını onaylama oturumu sırasında (Libya Temsilciler Meclisi)
Libya Parlamentosu seçim yasalarını onaylama oturumu sırasında (Libya Temsilciler Meclisi)
TT

Libya seçimleri yeni engellerle karşı karşıya

Libya Parlamentosu seçim yasalarını onaylama oturumu sırasında (Libya Temsilciler Meclisi)
Libya Parlamentosu seçim yasalarını onaylama oturumu sırasında (Libya Temsilciler Meclisi)

Son zamanlarda, Libya'da yapılacak seçim süreci hakkında birçok soru gündeme geldi. Bu süreçte yeni engeller ortaya çıkacak mı? Bu soru, Temsilciler Meclisi'nin cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri için yasaları oybirliğiyle kabul etmesinin ardından gündeme geldi. Bazı siyasiler ve milletvekilleri, seçim sürecinin tamamlanması konusunda iyimser olmadıklarını ifade ederken, bazıları da yasaların kabul edilmesinin, bu sürecin tamamlanması için bir gösterge olduğunu belirtti.

Libya Temsilciler Meclisi üyesi Ali Tekbali, Şarku'l Avsat’a Temsilciler Meclisi'nin kararını sorumluluktan kurtulma adımı ve seçim sürecinin engellenmesine yönelik geçmişteki suçlamaların önünü kesme" olarak nitelendirdi. Tekbali, bu kararın ‘ayrıca, Bingazi'de barajların çökmesi felaketinin ardından kendisine yöneltilen denetim görevlerinde ihmal suçlamalarına karşı bir çaba olabileceğine’ dikkat çekti.

Tekbali, verdiği röportajda, parlamentonun, seçim sürecine dahil olan diğer taraflara, özellikle Yüksek Devlet Konseyi, uluslararası toplum ve Birleşmiş Milletler tarafından tanınan geçici Ulusal Birlik Hükümeti'ne, ateşli bir top fırlattığını açıkladı.

Fotoğraf Altı:  Tekbali, Parlamentonun, başta Devlet Yüksek Konseyi olmak üzere seçim sürecinde rolü olan diğer partilere yanan bir ateş topu attığını doğruladı (DYK)
Tekbali, Parlamentonun, başta Devlet Yüksek Konseyi olmak üzere seçim sürecinde rolü olan diğer partilere yanan bir ateş topu attığını doğruladı (DYK)

Tekbali, "Abdulhamid Dibeybe konumuna tutunmak ve hükümetine alternatif bir hükümetin kurulmasını engellemek için Türkiye ve İtalya gibi müttefik ülkelerden yardım isteyebilir. Devlet Yüksek Konseyi (DYK), 13. Anayasa Değişikliği'ni ve parlamentoyla birlikte seçim yasalarını hazırlamakla görevli (6 + 6) ortak bir komitenin kurulmasını onaylamasına rağmen, üyelerinin önemli bir kısmı hala parlamentoyla yakınlaşmayı reddediyor" dedi. Tekbali, "DYK'daki bu blok, bazı üyeleri İslami siyasi akıma mensup, parlamentonun (6 + 6) komitesi tarafından hazırlanan seçim yasalarına temel değişiklikler yaptığını iddia edecek. Anayasa değişikliğine göre, bunlar bağlayıcıdır ve değiştirilemez veya bu yasaların yürütme yolunun yol haritasına itiraz edilemez. Bu yol haritası, ülkede yeni bir birleşik hükümetin kurulmasını ve seçimlerin gözetimini üstlenmesini içerir” şeklinde konuştu.

Fotoğraf Altı:  Tekbali, Dibeybe'nin konumunu korumak için Türkiye ve İtalya gibi müttefik ülkelerden yardım isteyebileceğini açıkladı. (UBH)
Tekbali, Dibeybe'nin konumunu korumak için Türkiye ve İtalya gibi müttefik ülkelerden yardım isteyebileceğini açıkladı. (UBH)

DYK, dün yaptığı oturumda, Temsilciler Meclisi'nin cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri için yasaları çıkarmasına ilişkin yorum yapmayı reddetti. Tekbali, "Libya'daki mevcut güçlerin hiçbirinin yakın bir zamanda seçim yapılmasının çıkarına olmadığını düşünüyor. Bu, Bingazi'deki barajların çökmesi ve binlerce kişinin ölümü nedeniyle Libyalıların öfkesinin devam etmesi ve ayrıca şehirdeki yeniden yapılanma pastasını paylaşmak için çatışan iki hükümet arasındaki yoğun rekabet nedeniyledir" dedi.

Fotoğraf Altı:  BM Elçisi Abdullah Bathily (Misyon)
BM Elçisi Abdullah Bathily (Misyon)

Libya Ulusal Topluluğu Partisi Kurucu Meclisi Başkanı Esad Ziho'ya göre, yakın gelecekte seçim yapılması beklenmiyor. Bu konuda, Ziho, seçim yasalarını çıkarmanın, Temsilciler Meclisi'nin şu anda sahip olduğu ‘ana ve son baskı kartı’ olduğunu söyledi ve bu nedenle iyimser olunamayacağını belirtti. Ziho, Şarku'l Avsat’a verdiği röportajda, parlamentonun Pazartesi günkü oturumunda, yasaların çıkarılmasının, seçimlerin gözetimini üstlenecek yeni bir hükümet kurulmasıyla bağlantılı olduğuna ısrar ettiğini açıkladı. “Bu nedenle, uluslararası toplum, Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathily'i, Dibeybe'nin görevden alınması konusunda anlaşmaya varmak ve sonuncusunun iktidardan çekilmesi için ikna etmek gibi zor bir duruma soktu. Bu, beklenmeyen bir durumdu” ifadelerini kullandı.

Ziho, Pazartesi günkü oturumda gerçekleşenlerin, bazı milletvekillerinin iddia ettiği gibi, seçim yasalarının resmi bir onayı olmadığını düşünüyor. Yayın ve resmi onay, Temsilciler Meclisi Başkanı Akila Salih'in bu yasaları imzalaması ve Resmi Gazete'de yayınlanmasını içerir. Bu, elbette, parlamentonun talep ettiği yeni hükümetin kurulmasının duyurulmasından önce gerçekleşmeyecek. Ziho, bu bağlamda şunları söyledi: "Maalesef bazıları, seçimler için 240 günlük geri sayımın başladığına dair kamuoyunu kandırmaya çalıştı. Bu gerçek değil."

Öte yandan, DYK üyesi Saad bin Şarada da ‘seçimler için güçlü fırsatlar olduğunu’ reddetti. Şarku'l Avsat'a verdiği röportajda, "Tabii ki, DYK'da, parlamentoyla yeni bir hükümet kurma yolunu reddeden, küçük bir grup olabilir. Çarşamba günü Konsey oturumunda bu konuda bir oylama olabilir. Ancak, seçimlere gerçek engel, uluslararası toplumdan, özellikle Libya-Libya anlaşmalarını reddetmesiyle tanınan BM misyonundan gelecek" dedi. İbn Şarada, açıklamalarına şunları ekledi: "Bence Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi, yeni bir diyalog komitesi kurmaya kararlı ve şimdiye kadar elde edilenlere aldırış etmeyecek."



Tunus mahkemesi, cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal'e 1 yıl 8 ay hapis cezası verdi

Tunuslu işadamı, eski milletvekili ve cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal (videodan alınan ekran görüntüsü)
Tunuslu işadamı, eski milletvekili ve cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal (videodan alınan ekran görüntüsü)
TT

Tunus mahkemesi, cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal'e 1 yıl 8 ay hapis cezası verdi

Tunuslu işadamı, eski milletvekili ve cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal (videodan alınan ekran görüntüsü)
Tunuslu işadamı, eski milletvekili ve cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal (videodan alınan ekran görüntüsü)

Tunus cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal’in avukatı, Cendube Mahkemesi’nin dün (Çarşamba) Zemal'i bir yıl sekiz ay hapis cezasına çarptırdığını ve bunun muhalefetin Cumhurbaşkanı Kays Said'in yeniden seçilmesini amaçlayan adil olmayan seçimlere ilişkin korkularını güçlendiren son hamle olduğunu söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre, 6 Ekim'de yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde, Tunus Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu’nun bu ay üç önemli adayı diskalifiye etmesinin ardından tansiyon yükseldi. Bu hareket bir eleştiri seline yol açtı.

Binlerce Tunuslu geçen hafta muhalefetin ve sivil toplum örgütlerinin çağrısıyla sokaklara dökülerek Tunus Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu’nun muhalifleri ve adayları baskı altına almamasını talep etti.

Seçim Kurulu sadece Said, Zuheyr el-Mağzavi ve el-Ayaşi Zemal'in adaylıklarını onaylayarak seçim anlaşmazlıklarını karara bağlayan en yüksek yargı organı olan İdare Mahkemesi'nin kararına meydan okudu.

Dün alınan kararı yorumlayan Zemal'in avukatı Abdussettar el-Mesudi Reuters'e şunları söyledi: “Karar siyasi amaçlıdır; adil değildir. Zemal’in cumhurbaşkanlığı yarışındaki şansını baltalamayı ve onu Tunuslulara dürüst olmayan biri olarak göstermeyi amaçlamaktadır.”

Zemal iki hafta önce ‘belge uydurmak ve halk desteğini tahrif etmek’ suçlamasıyla gözaltına alınmıştı.

Said'in muhalifleri, üyelerini kendisinin atadığı Tunus Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu’nu rekabeti bastırmak ve adayları sindirmek suretiyle yeniden seçilmesini sağlamak için kullandığını söylüyor.

Said ise hainlerle, paralı askerlerle, yolsuzluk yapanlarla savaştığını ve diktatör olmayacağını söyleyerek suçlamaları reddediyor.

Özgür Anayasa Partisi lideri Abir Musi kamu güvenliğine zarar vermek suçlamasıyla geçen yıldan bu yana hapiste. Önde gelen siyasetçi Lutfi el-Merahi de 2019 seçimlerinde hile yapmak suçlamasıyla bu yıl hapse atıldı.

Her iki isim de seçimlere katılma niyetlerini açıklamış, ancak hapsedilmiş ve adaylıklarını sunmaları engellenmişti.

Geçtiğimiz ay bir başka mahkeme de cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olan dört siyasetçiyi hapis cezasına çarptırdı ve ömür boyu adaylıktan menetti.

Said 2019 yılında demokratik yollarla seçildi. Ancak zamanla iktidar üzerindeki kontrolünü sıkılaştırdı ve 2021 yılında muhalefetin ‘darbe’ olarak nitelendirdiği bir kararname yayınladı. Söz konusu kararnameyle Said yasama yetkisini kendisine devrederek ülkeyi yönetmeye başladı.