Libya seçimleri yeni engellerle karşı karşıya

Yasalarının Temsilciler Meclisi tarafından onaylanmasının ardından

Libya Parlamentosu seçim yasalarını onaylama oturumu sırasında (Libya Temsilciler Meclisi)
Libya Parlamentosu seçim yasalarını onaylama oturumu sırasında (Libya Temsilciler Meclisi)
TT

Libya seçimleri yeni engellerle karşı karşıya

Libya Parlamentosu seçim yasalarını onaylama oturumu sırasında (Libya Temsilciler Meclisi)
Libya Parlamentosu seçim yasalarını onaylama oturumu sırasında (Libya Temsilciler Meclisi)

Son zamanlarda, Libya'da yapılacak seçim süreci hakkında birçok soru gündeme geldi. Bu süreçte yeni engeller ortaya çıkacak mı? Bu soru, Temsilciler Meclisi'nin cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri için yasaları oybirliğiyle kabul etmesinin ardından gündeme geldi. Bazı siyasiler ve milletvekilleri, seçim sürecinin tamamlanması konusunda iyimser olmadıklarını ifade ederken, bazıları da yasaların kabul edilmesinin, bu sürecin tamamlanması için bir gösterge olduğunu belirtti.

Libya Temsilciler Meclisi üyesi Ali Tekbali, Şarku'l Avsat’a Temsilciler Meclisi'nin kararını sorumluluktan kurtulma adımı ve seçim sürecinin engellenmesine yönelik geçmişteki suçlamaların önünü kesme" olarak nitelendirdi. Tekbali, bu kararın ‘ayrıca, Bingazi'de barajların çökmesi felaketinin ardından kendisine yöneltilen denetim görevlerinde ihmal suçlamalarına karşı bir çaba olabileceğine’ dikkat çekti.

Tekbali, verdiği röportajda, parlamentonun, seçim sürecine dahil olan diğer taraflara, özellikle Yüksek Devlet Konseyi, uluslararası toplum ve Birleşmiş Milletler tarafından tanınan geçici Ulusal Birlik Hükümeti'ne, ateşli bir top fırlattığını açıkladı.

Fotoğraf Altı:  Tekbali, Parlamentonun, başta Devlet Yüksek Konseyi olmak üzere seçim sürecinde rolü olan diğer partilere yanan bir ateş topu attığını doğruladı (DYK)
Tekbali, Parlamentonun, başta Devlet Yüksek Konseyi olmak üzere seçim sürecinde rolü olan diğer partilere yanan bir ateş topu attığını doğruladı (DYK)

Tekbali, "Abdulhamid Dibeybe konumuna tutunmak ve hükümetine alternatif bir hükümetin kurulmasını engellemek için Türkiye ve İtalya gibi müttefik ülkelerden yardım isteyebilir. Devlet Yüksek Konseyi (DYK), 13. Anayasa Değişikliği'ni ve parlamentoyla birlikte seçim yasalarını hazırlamakla görevli (6 + 6) ortak bir komitenin kurulmasını onaylamasına rağmen, üyelerinin önemli bir kısmı hala parlamentoyla yakınlaşmayı reddediyor" dedi. Tekbali, "DYK'daki bu blok, bazı üyeleri İslami siyasi akıma mensup, parlamentonun (6 + 6) komitesi tarafından hazırlanan seçim yasalarına temel değişiklikler yaptığını iddia edecek. Anayasa değişikliğine göre, bunlar bağlayıcıdır ve değiştirilemez veya bu yasaların yürütme yolunun yol haritasına itiraz edilemez. Bu yol haritası, ülkede yeni bir birleşik hükümetin kurulmasını ve seçimlerin gözetimini üstlenmesini içerir” şeklinde konuştu.

Fotoğraf Altı:  Tekbali, Dibeybe'nin konumunu korumak için Türkiye ve İtalya gibi müttefik ülkelerden yardım isteyebileceğini açıkladı. (UBH)
Tekbali, Dibeybe'nin konumunu korumak için Türkiye ve İtalya gibi müttefik ülkelerden yardım isteyebileceğini açıkladı. (UBH)

DYK, dün yaptığı oturumda, Temsilciler Meclisi'nin cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri için yasaları çıkarmasına ilişkin yorum yapmayı reddetti. Tekbali, "Libya'daki mevcut güçlerin hiçbirinin yakın bir zamanda seçim yapılmasının çıkarına olmadığını düşünüyor. Bu, Bingazi'deki barajların çökmesi ve binlerce kişinin ölümü nedeniyle Libyalıların öfkesinin devam etmesi ve ayrıca şehirdeki yeniden yapılanma pastasını paylaşmak için çatışan iki hükümet arasındaki yoğun rekabet nedeniyledir" dedi.

Fotoğraf Altı:  BM Elçisi Abdullah Bathily (Misyon)
BM Elçisi Abdullah Bathily (Misyon)

Libya Ulusal Topluluğu Partisi Kurucu Meclisi Başkanı Esad Ziho'ya göre, yakın gelecekte seçim yapılması beklenmiyor. Bu konuda, Ziho, seçim yasalarını çıkarmanın, Temsilciler Meclisi'nin şu anda sahip olduğu ‘ana ve son baskı kartı’ olduğunu söyledi ve bu nedenle iyimser olunamayacağını belirtti. Ziho, Şarku'l Avsat’a verdiği röportajda, parlamentonun Pazartesi günkü oturumunda, yasaların çıkarılmasının, seçimlerin gözetimini üstlenecek yeni bir hükümet kurulmasıyla bağlantılı olduğuna ısrar ettiğini açıkladı. “Bu nedenle, uluslararası toplum, Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathily'i, Dibeybe'nin görevden alınması konusunda anlaşmaya varmak ve sonuncusunun iktidardan çekilmesi için ikna etmek gibi zor bir duruma soktu. Bu, beklenmeyen bir durumdu” ifadelerini kullandı.

Ziho, Pazartesi günkü oturumda gerçekleşenlerin, bazı milletvekillerinin iddia ettiği gibi, seçim yasalarının resmi bir onayı olmadığını düşünüyor. Yayın ve resmi onay, Temsilciler Meclisi Başkanı Akila Salih'in bu yasaları imzalaması ve Resmi Gazete'de yayınlanmasını içerir. Bu, elbette, parlamentonun talep ettiği yeni hükümetin kurulmasının duyurulmasından önce gerçekleşmeyecek. Ziho, bu bağlamda şunları söyledi: "Maalesef bazıları, seçimler için 240 günlük geri sayımın başladığına dair kamuoyunu kandırmaya çalıştı. Bu gerçek değil."

Öte yandan, DYK üyesi Saad bin Şarada da ‘seçimler için güçlü fırsatlar olduğunu’ reddetti. Şarku'l Avsat'a verdiği röportajda, "Tabii ki, DYK'da, parlamentoyla yeni bir hükümet kurma yolunu reddeden, küçük bir grup olabilir. Çarşamba günü Konsey oturumunda bu konuda bir oylama olabilir. Ancak, seçimlere gerçek engel, uluslararası toplumdan, özellikle Libya-Libya anlaşmalarını reddetmesiyle tanınan BM misyonundan gelecek" dedi. İbn Şarada, açıklamalarına şunları ekledi: "Bence Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi, yeni bir diyalog komitesi kurmaya kararlı ve şimdiye kadar elde edilenlere aldırış etmeyecek."



Şarku’l Avsat kaynakları: Hamas Türkiye'den anlaşmayı Trump'a iletmesini istedi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
TT

Şarku’l Avsat kaynakları: Hamas Türkiye'den anlaşmayı Trump'a iletmesini istedi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Şarku’l Avsat’a konuşan iki kaynak, Hamas’ın Gazze Şeridi'nde yeni bir ateşkes için girişimde bulunmaya çalıştığını ve ateşkes önerisini ABD Başkanı Donald Trump yönetimine iletmek için Türkiye'den destek talep ettiğini söyledi.

Kimliklerinin gizli kalması koşuluyla ayrı ayrı konuşan iki kaynak, Hamas yönetiminin, Hamas Hareketi tarafından önerilen ‘kapsamlı anlaşma’ ya da diğer adıyla ‘paket anlaşmasının’ Türkiye ile ABD arasındaki ’iyi ilişkilerden’ dolayı Türk yetkililer tarafından Trump yönetimine iletilebileceğine inandığını söyledi.

Hamas'ın önerisi, üzerinde mutabık kalınan sayıda Filistinli mahkûmun salıverilmesi karşılığında tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasını, savaşın durdurulmasını ve İsrail'in Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinden çekilmesini öngörüyor.

Hamas Liderlik Konseyi Başkanı Muhammed Derviş başkanlığındaki heyet, pazar günü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüştü. Derviş, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ile de bir araya gelerek savaşın durdurulmasıyla ilgili görüşün yanı sıra, Filistin'in iç durumuna ve diğer konulara değindi.

Kaynaklardan biri Hamas'ın Türkiye'nin desteğini istemesiyle ilgili tutumunu, Hamas'ın tüm İsrailli rehineleri teslim etmesi halinde savaşın durmasını garanti edeceğini söyleyen ABD Rehine İşleri Özel Temsilcisi Adam Boehler’in açıklamalarına dayandırdığını, ancak İsrail'in bu girişimi reddettiğini açıkladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve hükümetindeki bazı bakanlar tarafından yapılan açıklamalar da bu tutumu teyit ediyor.

Kaynaklardan diğeri ise şunları söyledi:

“Türkiye'deki görüşmeler, Türk yetkililere, Hamas’ın vizyonunu Washington'a iletmek için mevcut ABD yönetimiyle olan iyi ilişkilerini kullanmaları gerektiği mesajını vermeyi amaçlıyordu.”

İki kaynak da ABD'nin bu öneriyi kabul etmesi için İsrail'e baskı yapılmasında daha büyük bir rol oynaması amacıyla, arabulucu Katar da dahil olmak üzere Donald Trump yönetimindeki yetkililere mesajın iletilmesi için şimdiye kadar başka araçların da kullanıldığı konusunda hemfikir.

Kaynakların aktardıklarına göre Hamas, Gazze'deki savaş devam ederken gerçekleşmesini istediği anlaşılan Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde bir anlaşmaya varılması için ABD’nin tutumuna güveniyor. Kaynaklardan biri Trump'ın İran ile nükleer programı konusunda geçici de olsa bir çözüme ulaşmayı istediğini söyledi.

Hamas’tan kaynakların birkaç gün önce Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre Hamas’ın vizyonu ‘bölgesel ve uluslararası garantilerle beş yıl sürecek uzun bir ateşkese’ hazır ve açık olmasına dayanıyor.

Hamas, herhangi bir ateşkes anlaşmasının İsrail güçlerinin Gazze'den çekilmesini ve belirli bir insani protokol uyarınca insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişini de kapsamasını istiyor. Hamas ayrıca Arap, Müslüman ve Avrupa ülkelerinin desteğini alan Mısır'ın önerisi doğrultusunda, Gazze'yi tam yetki ile yönetecek, bağımsız ve fraksiyona bağlı olmayan kişilerden oluşan bir Filistin komitesinin kurulmasını kabul ettiğini de açıkladı.