Hamas, Aksa Tufanı'nı maket İsrail şehri üzerinde tasarlamış

"Üst düzey Hamas yetkililerinin bile saldırı planlarından haberi yoktu"

İsrail, Demir Kılıçlar operasyonu kapsamında kara harekatı seçeneğini değerlendirirken, her iki tarafta da kayıplar artıyor (AFP)
İsrail, Demir Kılıçlar operasyonu kapsamında kara harekatı seçeneğini değerlendirirken, her iki tarafta da kayıplar artıyor (AFP)
TT

Hamas, Aksa Tufanı'nı maket İsrail şehri üzerinde tasarlamış

İsrail, Demir Kılıçlar operasyonu kapsamında kara harekatı seçeneğini değerlendirirken, her iki tarafta da kayıplar artıyor (AFP)
İsrail, Demir Kılıçlar operasyonu kapsamında kara harekatı seçeneğini değerlendirirken, her iki tarafta da kayıplar artıyor (AFP)

Hamas'ın cumartesi sabahı İsrail'e roket saldırılarıyla başlattığı Aksa Tufanı operasyonuna hazırlık detayları ortaya çıktı.

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'na yakın olduğunu öne süren ve kimliğini paylaşmayan bir kişi, Birleşik Krallık (BK) merkezli haber ajansı Reuters'a, Filistinli militanların Gazze Şeridi'nde maket İsrail şehri kurarak operasyona hazırlandıklarını söyledi. 

Militanların maket şehirde farklı saldırı stratejilerini test ettiklerini, hatta bunları videoya bile çektiklerini savunan kaynak, "İsrail bunları kesinlikle gördü fakat Hamas'ın çatışmaya girmek istemediğine ikna oldular" dedi.

Reuters'a konuşan kaynak, Hamas'ın Tel Aviv yönetimini Gazze'deki Filistinlilerin iş bulabilmesine öncelik verdiklerine ve yeni bir savaş istemediklerine ikna etmeyi başardığını söyleyerek, şu ifadeleri kullandı: 

Hamas, İsrail'e karşı askeri bir maceraya atılmaya hazır olmadığına dair bir imaj yarattı. Son aylarda İsrail'i yanıltmak için eşi benzeri görülmemiş bir istihbarat taktiği kullandı ve bu büyük operasyona hazırlanırken, kamuoyuna İsrail'le bir savaşa ya da çatışmaya girmek istemediği izlenimini verdi.

2021'deki çatışmaların ardından Tel Aviv yönetimi, Gazze Şeridi'ndeki binlerce Filistinliye, İsrail'deki inşaat, tarım ve hizmet sektörü alanlarında çalışma izni vermişti. Teklif edilen maaşlarsa Gazze'deki işlerin 10 katına kadar çıkıyordu. 

İsrail ordusundan kimliğini paylaşmayan bir yetkili, Hamas'ın askeri istihbaratı kandırmayı başardığını belirterek, şunları söyledi: 

Çalışmak için buraya gelmelerinin ve Gazze'ye para götürmelerinin belli seviyede sakin bir durum yaratacağına inanıyorduk. Yanılmışız. Para istediklerini düşünmemizi sağladılar. Sonra da bu isyan başlayana kadar askeri tatbikatlar yaptılar.

BK'nin önde gelen gazetelerinden Telegraph da son iki yılda bu gizli hazırlığın parçası olarak Hamas'ın İsrail'e yönelik hiç saldırı düzenlemediğine işaret etti. 

"Üst düzey Hamas yetkilileri bile habersizdi"

Hamas'a yakın kaynak, örgütün üst düzey yöneticilerinin bile savaş hazırlıklarından haberi olmadığını, özel eğitimden geçirilen 1000 savaşçının da operasyona dair bilgisi bulunmadığını savundu.

Kaynak, saldırı planının 4 aşama içerdiğini söyledi. Buna göre ilk etapta İsrail'e 3 bin roket fırlatıldı. Daha sonra paramotorlu savaşçılar, Gazze Şeridi'ni havadan geçerek sınıra yakın yerleşim alanlarına indi. 

Savaşçılar burayı kontrol altına aldıktan sonra da elit komando birlikleri, İsrail'in kurduğu duvardaki telekomünikasyon ve elektronik güvenlik araçlarını etkisiz hale getirdi.  

Savaşçılar duvardaki belirli bölgeleri patlayıcılarla hava uçurup motorsikletlerle İsrail tarafına sızarken, buldozerler de duvarda açılan delikleri genişleterek diğer militanların geçişini hızlandırdı.

ABD merkezli araştırma kuruluşu Washington Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü'nden Dennis Ross, İsrail ordusunun Gazze'deki birliklerini, İsrailli yerleşimcilerle Filistinli militanlar arasında Batı Şeria'da çıkan şiddet olaylarını bastırmak için sevk ettiğine de dikkat çekti. 

İsrail ordusundan adını paylaşmayan bir kaynak, "Hamas'ın bu durumdan faydalanarak kolayca sınırdan geçtiğini" söyledi.

Independent Türkçe



Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)

Hamas'ın 7 Ekim 2023'ten bu yana devam eden savaşı sona erdirecek kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması önceliğinde ısrar etmesi ve geçici ateşkes önerisini göz ardı etmesinden sonra Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının tekrar başlaması yeni bir krizle karşı karşıya.

Özellikle İsrail'in gerilimi artırması ve ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye yapacağı ziyaretin yaklaşması nedeniyle ateşkes anlaşmasını kabul etmeye kapıyı kapatmayan Hamas, daha önce Doha'da liderleriyle görüşen ABD Başkanı Donald Trump'ın rehine işlerinden sorumlu özel temsilcisi Adam Boehler'e kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması konusunda pozisyonlarının aynı olduğunu bildirdi. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar bu durumu, Filistin hareketinin manevraları ile Binyamin Netanyahu hükümetinin gerilimi artırması arasında çok zor ‘parmak ısırma’ aşamasının tanımı olarak görüyor.

Uzmanlar arabulucuların rolü konusunda, kapsamlı bir anlaşmaya varmaya ya da iki tarafı yeniden yakınlaştırmaya çalışmak ile Hamas'ın hafta ortasında İsrailli muadile sunulmadan önce prensipte kabul ettiği son Mısır önerisine göre, ABD'nin ve muhtemelen Türkiye'nin desteği ve garantisiyle kapsamlı bir anlaşmaya yol açacak kısmi ateşkesi kabul etmeleri için iki tarafa baskı yapmak arasında bölünmüş durumda.

Alternatif bir öneri sunan Hamas'ın Gazze'deki lideri Halil el-Hayye, perşembe akşamı televizyonda yaptığı konuşmada, ‘hareketin, İsrail'in bölgeden çekilmesini garanti altına alan ve Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdiren bir anlaşma çerçevesinde, tüm esirlerin İsrail tarafından alıkonulan mutabık kalınan sayıda Filistinliyle takas edilmesini öngören bir anlaşmayı derhal müzakere etmeye hazır olduğunu’ söyledi. El-Hayye, “Tüm esirlerin ve işgal tarafından tutulan mutabık kalınan sayıda mahkûmun serbest bırakılmasını içeren kapsamlı bir paket üzerinde müzakerelere derhal başlamaya hazır olduğumuzu yineliyoruz. Bunun karşılığında işgal, halkımıza karşı yürüttüğü savaşı tamamen durdurmalı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmelidir” ifadelerini kullandı.

El-Hayye sözlerini şöyle sürdürdü: “Kısmi anlaşmalar Netanyahu ve hükümeti tarafından, bedeli tüm esirlerin feda edilmesi olsa bile, imha ve açlık savaşının sürdürülmesine dayalı siyasi gündemine bir kılıf olarak kullanılıyor. Biz bu politikanın bir parçası olmayacağız.”

El-Hayye, ABD Özel Temsilcisi Adam Boehler'in esir dosyası ve savaşın birlikte sona erdirilmesi yönündeki tutumunu memnuniyetle karşılayarak, bunun, ‘hareketin kapsamlı bir anlaşmaya varılması yönündeki tutumuyla kesiştiğini’ söyledi. Diğer yandan, ‘Hamas'ın bizim şartlarımıza uygun bir şey sunması halinde bu teklife sıcak baktıklarını’ belirten Boehler, esirler konusunda kapsamlı bir anlaşmaya varılması ihtimalinin her zaman mevcut olduğunu ifade etti.

erlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)

CNN, ismi açıklanmayan bir Hamas liderinin pazartesi günü “Kahire'den gelen İsrail teklifini reddediyoruz ve kapsamlı bir anlaşma istiyoruz” dediğini aktardı.

Maariv gazetesi tarafından dün yayınlanan yeni bir ankete göre İsraillilerin yüzde 62'si çatışmaların durdurulması ve Gazze Şeridi'nden çekilme karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı bir anlaşmaya destek verirken, yüzde 21'i buna karşı çıktı, yüzde 17'si ise fikrini belirtmedi.

Hamas'ın tutumunun ardından dün İsrailli bir güvenlik kaynağı, ‘İsrail'in Gazze Şeridi üzerindeki askeri baskıyı yoğunlaştıracağını, bu reddin Hamas'a ve üst düzey yetkililerine zarar vereceğini, havadan, denizden ve karadan askeri baskının artacağını’ söyledi. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich dün X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Hamas'a cehennemin kapılarını açmanın ve Gazze Şeridi'ni tamamen işgal edene kadar çatışmaları yoğunlaştırmanın zamanı geldi” dedi.

Mısırlı askeri uzman Tümgeneral Semir Ferec, “Hamas'ın nihai çözüme adım adım değil, bir kezde ulaşılmasını istediğini ve bu isteğin ABD'nin arzusuyla uyumlu olduğunu” belirterek, bunun Trump'ın Ortadoğu ziyareti öncesinde Amerikan baskısıyla karşılaşabilecek olan Binyamin Netanyahu'nun arzusuyla çeliştiğine işaret etti.

Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, askıdaki ateşkesin ‘parmak ısırma’ aşamasında olduğuna inanıyor. Özellikle de Beyaz Saray'daki toplantıda Trump'ın talimatıyla bu ayın sonuna kadar mühleti olduğunun farkına varan Netanyahu'nun büyük tırmanışıyla birlikte bu çok zor bir aşama. İsrail medyasına sızan bilgilere göre Hamas da bunun farkında ve bu nedenle İsrail Başbakanı üzerindeki baskıyı arttırmayı reddediyor.

Er-Rakab, İsrail'in önerisinin Netanyahu tarafından reddedilmek üzere sunulduğunu, özellikle de çekilmeden ya da esirlerin serbest bırakılmasının anahtarlarından bahsetmemesi gibi birçok kusuru olduğunu ve Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ çağrısında bulunan yanıtının Washington'dan gelen önceki açıklamalarla örtüştüğü için İsrail içinde geniş kabul gördüğünü belirtti.

Başta Kahire ve Doha olmak üzere arabulucular Hamas'ın pozisyonu hakkında yorum yapmadı. Ancak Halil el-Hayye'nin kapsamlı bir anlaşmaya bağlı kalınması yönündeki konuşmasından önce Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani perşembe günü Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede, “Filistin halkının acılarını sona erdirecek bir anlaşmaya varmak için görüşleri yakınlaştırmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)

Er-Rakab, Mısır ve Katar'ın Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ talebini dikkate almaksızın kısmi bir ateşkese varmak ve uzlaşmaya yönelik yaklaşımlar oluşturmak için agresif bir şekilde hareket edeceğine inanıyor. Hamas, Mısır'ın kalıcı bir ateşkesin önünü açan son kısmi önerisini kabul etmeye istekli. İsrail hafta ortasında, hareketin silahsızlandırılmasını da içeren bir teklifle karşılık verdi, ancak bu teklif reddedildi.

Mısır ve Katar krizi çözüp görüşleri yakınlaştırana kadar Washington'un önemli bir adım atmayacağına inanan Ferec, ABD'nin Hamas'a garanti vermesi koşuluyla Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde özel bir baskıyla ABD müdahalesinin belirleyici olacağına inanıyor.

Ferec'e göre arabulucuların ‘kapsamlı anlaşmanın’ tamamlanması, ABD taahhüdü ve pratikte savaş öncesiyle aynı olmayan silahsızlanmanın reddinin nasıl aşılacağına dair anlayışlar dışında bir seçeneği yok.