Irak’taki Şii örgütlerden ABD üslerine saldırı tehdidi

Iraklı Şii El Nuceba Hareketi üyeleri, Hamas'ın İsrail'e yönelik operasyonunu desteklemek üzere Pazar günü Bağdat'ta bir toplantıda (AFP)
Iraklı Şii El Nuceba Hareketi üyeleri, Hamas'ın İsrail'e yönelik operasyonunu desteklemek üzere Pazar günü Bağdat'ta bir toplantıda (AFP)
TT

Irak’taki Şii örgütlerden ABD üslerine saldırı tehdidi

Iraklı Şii El Nuceba Hareketi üyeleri, Hamas'ın İsrail'e yönelik operasyonunu desteklemek üzere Pazar günü Bağdat'ta bir toplantıda (AFP)
Iraklı Şii El Nuceba Hareketi üyeleri, Hamas'ın İsrail'e yönelik operasyonunu desteklemek üzere Pazar günü Bağdat'ta bir toplantıda (AFP)

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in İsrail'e silah ve mühimmat gönderilmesine ilişkin açıklaması ve ABD uçak gemisinin bölgeye gönderilmesi yoluyla Gazze'yi çevreleyen bölgelerde devam eden savaşa doğrudan müdahalede bulunacağını açıklaması üzerine Irak'ta faaliyet gösteren İran bağlantılı Şii milis örgütler peşi sıra tehdit açıklamalarında bulundu.

Seyyidu’ş-Şuheda Tugayları örgütü, Hamas ile İsrail arasında Gazze'de devam eden savaşa katılmaya hazır olduğunu açıkladı. İran bağlantılı Irak Hizbullahı da ABD'nin Gazze savaşına doğrudan müdahale etmesi halinde Washington’u Irak’ta ki ABD üslerini hedef almakla tehdit etti. (Şii) Koordinasyon Çerçevesi’nin önde gelen liderlerinden Hadi el-Amiri de ABD’nin Gazze'deki mevcut savaşa doğrudan müdahale etmesi durumunda Irak’taki silahlı grupların savaşa dahil olacağını duyurdu.

Sadr hareketinin lideri Mukteda es-Sadr Cuma günü bir milyon kişilik gösteri çağrısında bulunarak aynı zamanda Gazze'ye su gönderme isteğini dile getirdi.

Hadi el Amiri (INA)
Hadi el Amiri (INA)

Irak Hizbullahı tehdit etti

Şarku’l Avsat’ın yerel basından aktardığına göre bu bağlamda Irak Hizbullahı, Filistinli gruplarla İsrail arasındaki çatışmaya müdahale etmeleri halinde Irak ve bölgedeki ABD üslerini hedef alma tehdidinde bulundu. Irak Hizbullah Tugayları Genel Sekreteri Ebu Hüseyin El Hamidavi konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Gururlu Filistin halkını, İslam milletimizi ve Filistin'deki İslami Direniş Mücahidlerini tebrik ediyoruz. Siyonist oluşumun ve destekçilerinin daha önce kimsenin başaramadığı suçluluğuna rağmen dördüncü günde büyük zaferler elde ettiler. Suçlu Siyonistlerin gücünü kırdılar ve çatışmayı, hem varlığı hem de ülkenin diğer düşmanlarını korkutacak bir düzeye yükselttiler” ifadelerini kullandı.

Hamidavi, “Füzelerimiz, insansız hava araçlarımız ve özel kuvvetlerimiz, ABD düşmanının üslerine yönelik niteliksel saldırılar düzenlemeye ve bu savaşa müdahale etmesi halinde Siyonist yapının bilinen yerleri ve yardımcıları gerekirse ateş mermilerimizi alacak” dedi. Mukteda es Sadr’ın gösteri çağrısını desteğini açıklayan Hamidavi, “Gururlu halkımızı Bağdat ve diğer şehirlerde düzenlenen gösterilere katılarak, Filistin ve Irak bayraklarını göndere çekerek, bağış toplamanın yanı sıra Gazze'deki mücahitlere destek, destek ve yardımda bulunarak genel olarak seferber olmaya çağırıyoruz” şeklinde konuştu.

Bağdat’taki Irak güvenlik güçleri (Arşiv- Reuters)
Bağdat’taki Irak güvenlik güçleri (Arşiv- Reuters)

Yardım çağrıları

Seyyid eş-Şuheda Tugayları ise Gazze'ye girebilecekleri yöntem veya mekanizmayı belirtmeden, Iraklı grupların Gazze'ye girme olasılığı ile İsrail'e karşı savaşa katılmaya hazır olduklarını duyurdu. Seyyid eş- Şuheda Tugayları Sözcüsü Kazım el-Fartusi, “Filistin meselesi tüm Arap ve İslam dünyasını ilgilendiren temel bir mesele. Bir yardım çağrısı olması durumunda bu çağrıya ilk yanıt verenler Irak'taki tüm gruplar olacak. Grupların Gazze savaşına ne zaman ve nasıl müdahale edeceklerini belirleyecek olan biziz” dedi.

Müdahalelerinin doğrudan ABD müdahalesine bağlı olduğuna değinen Fartusi, “Filistin savaşına herhangi bir ABD müdahalesi durumunda, Irak ve bölgedeki ABD üsleri ve çıkarları hedef alınacak. Iraklı gruplar aynı zamanda Gazze'deki savaş cephelerine doğrudan ulaşma kabiliyetine ve yeteneğine de sahip. Bu mesele kolaylıkla mümkün, bu mesele hizipler için de mümkün ve biz Filistin direnişinden bu kaçınılmaz savaşa girmek için herhangi bir işaret bekliyoruz” şeklinde konuştu.

Asaib-i Ehli Hak örgütü Genel Sekreteri Kays el-Hazali, “Iraklı direniş grupları, kendi koordinasyon birimleri içinde, Kudüs'ü kurtarmak ve Filistin halkını desteklemek için kendilerinden beklenen her türlü eyleme tamamen hazır. Irak halkı, hükümeti ve direnişi, Filistin davasını destekleme konusunda kararlı bir duruş sergilemeye kararlı” ifadelerini kullandı.



Şam'ın Riyad üzerinden Washington'a giden yolu

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, ABD Başkanı Donald Trump ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera Riyad'da bir araya geldi, 14 Mayıs 2025 (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, ABD Başkanı Donald Trump ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera Riyad'da bir araya geldi, 14 Mayıs 2025 (SPA)
TT

Şam'ın Riyad üzerinden Washington'a giden yolu

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, ABD Başkanı Donald Trump ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera Riyad'da bir araya geldi, 14 Mayıs 2025 (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, ABD Başkanı Donald Trump ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera Riyad'da bir araya geldi, 14 Mayıs 2025 (SPA)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Riyad ziyareti, içerdiği anlayışlar ve ekonomi, savunma ve bilimin yanı sıra yapay zekâ alanında imzalanan anlaşmalar sebebiyle bölgenin geleceği, yeni dünya düzeninin oluşumu açısından önemli etkiler bırakacak ziyaretlerden biri olarak tarihe geçecek önemli bir dönüm noktasıydı.

Trump'ın tarihi ziyaretinde en büyük sürpriz ise Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılacağı ve ülkeyle ilişkilerin düzeltileceği yönündeki açıklaması, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın himaye ve desteğiyle Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile bir araya gelmesi oldu. Başka bir deyişle, Şam'ın Washington tarafından on yıllardır kendisine dayatılan uluslararası izolasyondan çıkış yolu, bölgede ve dünyada ağırlığı ve merkezi rolü bulunan Riyad'dan geçiyor.

Dolayısıyla Riyad görüşmesi, eski rejimin Suriye halkına, komşularına ve bölgesel ittifaklarına yönelik tutumu nedeniyle on yıllardır ülkeye uygulanan izolasyon ve ablukanın kırılması anlamına geliyor. Zira geçtiğimiz yılın sonunda Esed rejiminin devrilmesi, sadece bir siyasi rejim değişikliğinden ibaret değildi. Ortadoğu'da on yıllar içinde yaşanan en önemli stratejik hadiselerden biriydi. 2003 yılında Saddam rejiminin devrilmesi nasıl ki “İran Hilali” için bölgede büyük bir ilerlemeyi ifade ettiyse, 2024 yılında Esed rejiminin devrilmesi de Hilal’in gerilemesinde bir dönüm noktası oldu. Suriye'nin Tahran ile ittifak kurması, nasıl ki bölgede direniş ekseninin ağır basmasında etkili olduysa, Arap saflarına geri dönmesi de bölgesel güç dengelerinde stratejik bir değişimi temsil ediyor.

Suriye'nin coğrafi konumu, tarihi ve potansiyeli itibarıyla yeni bölgesel yapılanmanın ve Arap ilişkilerinin kurulmasında temel bir zemin teşkil ettiğine şüphe yok. Yeni Ortadoğu’nun inşasında temel taş olduğu da söylenebilir. Suriye, İran'ın 1979’deki devriminden ve önce baba Esed, sonra oğul Esed rejimleriyle ittifakından bu yana yaşadığı en büyük yenilgidir. İran'ın stratejik yenilgisi Suriye'de pekişti.

İran'ın önünü kesmek, Suriye'nin ekonomik dondurucudan çıkarılması ve başının üzerindeki yaptırımlar kılıcının kaldırılması yoluyla istikrara kavuşturulması için gerekli araçların sağlanmasıyla mümkündür

Tahran'ın, kalan nüfuzunu yeniden kazanmak için abluka ve yaptırımların devam ederek patlamalara neden olmasına, ülkeyi kaosa sürüklemesine, DEAŞ'ı yeniden canlandırmasına bahis oynadığına şüphe yok. Dolayısıyla bunun önünü kesmenin yolu, Suriye'nin ekonomik dondurucudan çıkarılması, başının üzerindeki yaptırım kılıcının kaldırılması yoluyla istikrara kavuşturulması için gerekli araçların sağlanmasıyla mümkündür.

Gerek yaptırımların nasıl kaldırılacağının veya hafifletileceğinin sınırlarının netleştirilmesi, gerekse Suriye’nin yeniden inşası ve bunun için gereken büyük miktardaki finansmanın sağlanması açısından olsun yeni Suriye'ye giden yolun hâlâ uzun olduğu doğru. Burada anahtar, yaptırımları kaldırma yönünde bir siyasi karar almaktı ve Trump da bunu yaptı; yani trenin yönünü ve son durağını belirledi.

Şimdi Suriye'de iki kulvar yarışıyor; birincisi, yaptırımların kaldırılması, inşa ve istikrar çarkının döndürülmesi kulvarı, ikincisi, Amerikan makinesinin siyasi dinamiklerden faydalanmada yavaş olması ve engellerin ortaya çıkması kulvarıdır

Konu artık Suriyeli ve Amerikalı müzakerecilerin elinde. Washington Şam'dan, yabancı savaşçılar, terörizm ve DEAŞ ile mücadele, eski rejimin “aracı” olan Filistinli fraksiyonların sınır dışı edilmesi, kimyasal silahların imhası ve İsrail ile yapılan barış anlaşmalarına uyulması ile ilgili bir dizi talepte bulundu. Şam ise müzakere masasına Suriye'nin tüm toprakları üzerinde egemenliğini sağlama konusunda ABD'den yardım, kimyasal silahların imhasında teknik iş birliği, güneyde güvenliği sağlama ve İsrail saldırılarını etkisiz hale getirme çabalarına desteğin yanı sıra DEAŞ ile mücadele için bilgi alışverişinde bulunma taleplerini koydu.

Şimdi Suriye'de iki kulvar yarışıyor; birincisi, yaptırımların kaldırılması, Suriye ve sınırlarının ötesinde inşa ve istikrar çarkının döndürülmesi kulvarı, ikincisi Amerikan makinesinin siyasi dinamiklerden faydalanmada yavaş olması, engellerin ortaya çıkması ve sorunların çevreye uzanması kulvarıdır. İlk kulvarın hızla başarıya ulaşması için gerekli koşulların sağlanması, Suriye'nin, bölgenin ve Ortadoğu'nun çıkarınadır.

*Bu makale Şarku'l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla'dan dergisinden çevrilmiştir.