Güney Lübnan halkına savaş endişesi hakim

Güney Lübnan'da yerinden edilme ve 2006 deneyiminin tekrarlanması korkusu hakim

Lübnan'ın İsrail sınırına yakın ed-Duheyra köyündeki İsrail bombardımanının ardından dumanlar yükseliyor, 11 Ekim 2023. (AP)
Lübnan'ın İsrail sınırına yakın ed-Duheyra köyündeki İsrail bombardımanının ardından dumanlar yükseliyor, 11 Ekim 2023. (AP)
TT

Güney Lübnan halkına savaş endişesi hakim

Lübnan'ın İsrail sınırına yakın ed-Duheyra köyündeki İsrail bombardımanının ardından dumanlar yükseliyor, 11 Ekim 2023. (AP)
Lübnan'ın İsrail sınırına yakın ed-Duheyra köyündeki İsrail bombardımanının ardından dumanlar yükseliyor, 11 Ekim 2023. (AP)

Şadiye Ebu Halil, Güney Lübnan'daki evinin önünde annesiyle birlikte kahve içerken, Hizbullah ile İsrail arasındaki karşılıklı bomba atışları sürüyordu. Bombardımanlar sonucu nüfusunun çoğunluğu yerinden edilen kasabada top mermilerinin sesleri halen yankılanıyor.

48 yaşındaki Ebu Halil, İsrail ile olan güney sınırına 11 kilometre uzaklıktaki sahil kasabası el-Kuleyle'deki evinin balkonundan AFP'ye şunları söyledi: “Beş çocuğum var. Bunların bir kısmı Beyrut'ta, bir kısmı da Lübnan dışında yaşıyor. Beni arayıp buradan ayrılmamı istiyorlar.”

“Kasabanın nüfusunun üçte ikisinden fazlası zaten ayrıldı” diyen Ebu Halil, son günlerde yaşanan bombardımanın, 2006 yazında İsrail ile Hizbullah arasında yaşanan yıkıcı savaş deneyimini hatırlattığını ifade etti.

Salı günü Sur bölgesindeki el-Kuleyle kasabası yakınlarında, Hamas hareketinin askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın sorumluluğunu üstlendiği roket saldırıları yaşandı. İsrail, kasabanın çevresini ve komşu bölgeleri bombalayarak karşılık verdi.

İran’ın Lübnan uzantısı (Şii) Hizbullah ise, dün (Çarşamba) komşu ed-Duheyra kasabasındaki bir İsrail mevzisini hedef aldığını doğruladı. İsrail buna ağır bombardımanla karşılık verdi ve üç sivil yaralandı.

Hamas'ın İsrail'e benzeri görülmemiş bir saldırı gerçekleştirmesinin ertesi günü, yani Pazar gününden bu yana Hizbullah ve İsrail karşılıklı bombardıman yapıyor. Bu gerginlik, sınır kasabalarında yaşayanlar arasında bunun yansımaları konusunda korku yarattı ve yüzlerce kişiyi bölgeden kaçmaya itti.

Bomba sesleri kasabada yankılanırken Ebu Halil, “Nereye gidiyoruz?... Evinizden ayrılmak kolay değil. İnsanlar bir kayıp ve şaşkınlık içerisinde. Kasabayı terk edenlerin aklı hâlâ burada” diyor.

İsrail'in 2000 yılında geri çekilmesine kadar 22 yıl boyunca işgal altında kalan sınır kasabalarında yaşayanlar, özellikle Temmuz 2006'daki savaş sırasında defalarca yerlerinden edildi.

İsrail ile Hizbullah arasında 2006 Temmuz’unda yıkıcı bir savaş çıktı. Lübnan tarafında çoğu sivil olmak üzere bin 200'den fazla, İsrail tarafında ise çoğu askeri olmak üzere 160 kişi öldü.

34 gün süren savaş, yaklaşık bir milyon Lübnanlının şehirlerinden göç etmesine neden oldu. O tarihten bu yana sınır bölgesinde Hizbullah ile İsrail arasında dönem dönem çatışmalar yaşandı.

“Yorulduk”

32 yaşındaki Bilal Salih kasabadaki küçük bir kafede oturmuş cep telefonundan gelen son dakika haberlerine göz atıyor.

İki çocuk babası olan genç adam, önceki gece iki erkek kardeşi ve ailelerinin ayrılmasının ardından el-Kuleyle'de kalan son ailenin kendileri olduğunu anlatıyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre Salih şöyle diyor: “Burada kimse kalmadı. İnsanlar arabalarına benzin doldurdular, çocuklarını ve eşyalarını koyup aceleyle gittiler. Her şeyi geride bıraktılar. Benzer bir sahneyi yalnızca Temmuz Savaşı (2006 Savaşı) sırasında gördüm. Bugün ayrılan herkes kendisi için değil çocukları için korkuyor” dedi.

2006 Savaşı sırasında sınır bölgeleri ve Hizbullah'ın kalesi olan Beyrut'un güney banliyöleri boşaltıldı. Birçoğu, 12 yıldır yıkıcı bir çatışmaya sahne olan komşu Suriye'ye gitti.

Ancak Lübnan'ı dört yıldır kasıp kavuran ekonomik kriz, sınırda bir çatışma yaşanması durumunda insanların yer değiştirme ve hatta yerinden edilenler için başka bölgelerde yaşama olanağını büyük ölçüde sınırlıyor.

Şadiye'nin annesi Kamile Ebu Halil'in ulaşım imkânı yok, ancak acil bir durum için hazırlık olarak çantasını hazırladı.

72 yaşındaki kadın AFP'ye “Beni taşıyacak bir arabam yok ve ulaşım masraflarını karşılayamıyorum” dedi.

Onu yakınlardaki daha güvenli bir kasabaya götürecek bir arabaya binmek için önceki gece nasıl yol kenarında durmak zorunda kaldığını anlattı.

“Paramız ya da arabamız olsaydı, Sayda ya da Sur'daki akrabalarımızdan birinin evine giderdik” diyen Kamile Ebu Halil, içini çekerek şöyle dedi: “Yorulduk, çok yorulduk.”



İsrail medyası: Netanyahu Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etmek istiyor

TT

İsrail medyası: Netanyahu Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etmek istiyor

İsrail medyası: Netanyahu Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etmek istiyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Pazartesi günü yaptığı açıklamada, orduyu Gazze'deki savaş hedeflerine ulaşmak için nasıl yönlendireceğini görüşmek üzere bu hafta güvenlik kabinesiyle bir araya geleceğini söyledi. Netanyahu rutin kabine toplantısının başlangıcında şunları söyledi: “Birlikte durmaya devam etmeli ve düşmanı yenmek, rehineleri serbest bırakmak ve Gazze'nin artık İsrail için herhangi bir tehdit oluşturmamasını sağlamak gibi savaşın tüm hedeflerine ulaşmak için birlikte mücadele etmeliyiz.”

İsrail Başbakanlık Ofisi'nden bir yetkilinin verdiği bilgiye göre Netanyahu Gazze'ye yönelik saldırıyı genişletme ve tüm Şeridi kontrol altına alma eğiliminde.

İsrail basınında yer alan haberlere göre kabine, Hamas ile dolaylı ateşkes görüşmelerinin çökmesinin ardından İsrail'in Gazze'de atacağı bir sonraki adıma karar vermek üzere Salı günü toplanacak. Netanyahu'nun ofisi henüz konuyla ilgili yorum talebine yanıt vermedi.

İsrail haber sitesi Ynet, Netanyahu'nun yakın çevresinden üst düzey yetkililere dayandırdığı haberinde İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etmek üzere harekete geçtiğini duyurdu. Haberde şu bilgilere yer verildi: "Konu karara bağlandı, Gazze Şeridi'nin tamamen işgaline doğru ilerliyoruz... Rehinelerin tutulduğu bölgelere de operasyonlar düzenlenecek. Eğer İsrail Genelkurmay Başkanı bunu kabul etmezse istifa edebilir" dedi.

yu
Filistinliler Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta yardım taşıyan bir kamyona tırmanırken, 4 Ağustos 2025 (Reuters)

ABD'nin Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff Cumartesi günü İsrail'e yaptığı bir ziyaret sırasında İsrail hükümetiyle Gazze'deki savaşı etkili bir şekilde sona erdirecek bir plan üzerinde çalıştığını söylerken, İsrailli yetkililer de Gazze'deki askeri saldırıyı genişletmek ve harap olmuş bölgenin bazı kısımlarını ilhak etmek gibi fikirler ortaya attı.

thyjuıo
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AP)

Doha'da başarısızlıkla sonuçlanan ateşkes görüşmeleri, Gazze'ye yardımların ulaştırılacağı ve İsrail'de tutuklu bulunan Filistinli mahkûmların serbest bırakılması karşılığında Hamas'ın elindeki rehinelerin yarısının serbest bırakılacağı 60 günlük bir ateşkes için ABD destekli bir öneri üzerinde anlaşmaya varmayı amaçlıyordu. Netanyahu'nun Perşembe günü Witkoff ile bir araya gelmesinin ardından üst düzey bir İsrailli yetkili, İsrail'in savaşı sona erdirmek için öne sürdüğü başlıca koşullar olan tüm rehinelerin serbest bırakılması, Hamas'ın silahsızlandırılması ve Gazze Şeridi'nin askerden arındırılması için ateşkesten kapsamlı bir anlaşmaya geçilmesi gerektiği konusunda Washington ve İsrail arasında bir anlayış oluşmaya başladığını söyledi.

thyuı
Gazze'nin güneyindeki Refah kentinde Hamas'ın El Kassam Tugayları üyeleri, Şubat 2025 (Reuters)

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak Pazar günü Reuters'a yaptığı açıklamada elçinin ziyaretine İsrail'de çok önem addedildiğini söyledi. Ancak Pazar gününün ilerleyen saatlerinde İsrailli yetkili bir anlaşma arayışının nafile olacağının sinyalini verdi ve daha fazla güç kullanma tehdidinde bulundu. Yetkili, “Hamas'ın bir anlaşmaya varmakla ilgilenmediğine dair bir anlayış var, bu nedenle Başbakan rehinelerin serbest bırakılması için bastırırken Hamas'ın askeri olarak yenilgiye uğratılması için de bastırıyor” dedi.

Gazze'deki savaş Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine bir saldırı başlatması ve İsrail verilerine göre 1.200 kişiyi öldürüp 251 kişiyi rehin almasıyla başladı. Gazze'deki sağlık yetkililerine göre o tarihten bu yana İsrail saldırılarında 60 binden fazla Filistinlinin ölümüne neden oldu. İsrailli yetkililer Gazze'de hala 50 rehine olduğunu ve bunlardan 20'sinin hayatta olduğuna inanıldığını söylüyor.