Hizbullah, Nasrallah'ın savaşın yönetimini bizzat denetlediğini duyurdu

Lübnan hükümetinden Gazze savaşının bölgeye yayılmasını önlemeye yönelik çabalar hız kazandı.

İsrail askerleri, Lübnan sınırında tanklar konuşlandırdı. (EPA)
İsrail askerleri, Lübnan sınırında tanklar konuşlandırdı. (EPA)
TT

Hizbullah, Nasrallah'ın savaşın yönetimini bizzat denetlediğini duyurdu

İsrail askerleri, Lübnan sınırında tanklar konuşlandırdı. (EPA)
İsrail askerleri, Lübnan sınırında tanklar konuşlandırdı. (EPA)

Hizbullah, Gazze’de İsrail-Hamas savaşının başlamasından bu yana sessizliğini koruyan Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın, direniş güçlerinin saha komutanlarıyla doğrudan temas halinde, savaşın yönetimini bizzat denetlediğini duyurdu. Diğer yandan Lübnan Başbakanı Necib Mikati, İsrail'in özellikle Lübnan'a ve güneyine yönelik saldırılarını durdurmak ve Gazze'deki savaşın Lübnan'a yayılmasını önlemek amacıyla Arap dünyasıyla ve uluslararası toplumla yoğun diplomatik temasları ve yurtiçi toplantıları sürdürüyor. 

Lübnan’ın güney sınırında 15 gündür devam eden gerginlik çerçevesinde ve Gazze savaşının Lübnan'a yayılmasını önlemek amacıyla Beyrut'a yönelik diplomatik hareketlilik yoğunlaştı.

Fotoğraf Altı: Başbakan Necib Mikati, Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ile cuma günü Beyrut'ta bir araya geldi. (X)
Başbakan Necib Mikati, Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ile cuma günü Beyrut'ta bir araya geldi. (X)

Sahadaki gelişmeler de artıyor. İsrail ordusu, Hizbullah'ın ‘komşu ülke Lübnan'ı savaşa sürükleme tehlikesi olduğu’ konusunda uyarırken Merkezi Haber Ajansı, Lübnan-İsrail sınırında çatışmaların yaşandığını bildirdi. El Merkeziye Haber Ajansı, Lübnan-İsrail sınırında yaşanan çatışmaların ve bu cephede çatışmaların başlaması ihtimalinin bulunduğunu bildirdi. Ajans, bu durumun, ABD’nin özellikle İsrail, Güney Lübnan’ı ve Golan Tepeleri’ni tek cephe olarak gördüğünden Lübnan ve Suriye cephelerinde yaşanan tehlikeli gelişmelerin daha da kötüleşmesini önlemek amacıyla Lübnan'a ve paralel olarak İsrail'e baskı yapmak amacıyla Beyrut'taki diplomatik çabalarının ana gündem maddesini oluşturduğunu vurguladı.

Lübnan Başbakanı Mikati, dün Beyrut’a gelen ziyaretçilerine şunları söyledi:

“Son gelişmeler sonucunda Lübnanlıların yaşadığı korku ve endişeyi ve bazı büyükelçiliklerin vatandaşlarına Lübnan'ı terk etmeleri yönündeki çağrılarını anlıyorum, ancak Lübnan'ı korumak için her türlü çabayı göstermekten geri durmayacağım.”

Arap Birliği (AL) Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, cumartesi günü Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenlenen Gazze konulu barış zirvesi sırasında Başbakan Mikati’yi telefonla aradı. Diplomatik adımlarını atmaya devam eden Lübnan Başbakanı, Ebu Gayt ile görüşmelerinde İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını durdurmayı amaçlayan çabaların yanı sıra Lübnan'daki mevcut gelişmelerin ve son durumun ele alındığını belirtti

Lübnan hükümeti güney cephesindeki olası her türlü gelişmeyle insani boyutta ilgilenmek için proaktif bir şekilde hareket ederken Başbakan Mikati, Lübnan hükümetinin savaşa girme olasılıkları ve güneyde yerinden edilenlerin akınıyla ilgili geliştirdiği plan üzerinde durdu.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre olabileceklere karşı bir acil durum planı geliştirmek amacıyla toplantılar ve hazırlıklar yaptıklarını ve bunların önemli bir önleyici adım olduğunu belirten Mikati şunları söyledi:

“Çünkü kanlı geçmişini bildiğimiz bir düşmanla karşı karşıyayız. Buna karşın Lübnan'ın dostlarının bizimle birlikte durumu normale döndürmek ve daha da kötüleştirmesini önlemek için her türlü çabayı göstermeye devam edeceklerine dair kendilerinden söz aldık.”

Psikolojik savaş

Beyrut Uluslararası Havaalanında ve Middle East Airlines'ta alınan tedbirlerin bir önlem ve risk yönetimine ilişkin dikkat edilmesi gereken hususlar olduğunun altını çizen Lübnan Başbakanı, “Havaalanında ciddi bir olay olabileceğine dair herhangi bir istihbarat elimize ulaşmadı. İnşallah alınan istisnai tedbirler sadece kısa bir süreliğine uygulanacak ve sonrasında durum normale dönecek” ifadelerini kullandı.

Başbakan Mikati, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Kriz ve sıkıntı zamanlarında ortaya atılan söylentiler ve yalan haberler çoğalır. Bunların bir kısmı Lübnanlıları yıldırmak için psikolojik savaş kapsamında olsa da halkımızın daha öncekiler gibi bu sıkıntılı süreci de aşacağına ve düşmanın kendisini ve kararlılığını baltalamasına izin vermeyeceğine inanıyorum.”

Krizin başında medyadan uzak ve sessiz bir şekilde çalışmayı tercih ettiklerini söyleyen Mikati şu vurguda bulundu:

“Ancak bazıları bunu fırsat bilerek hükümete karşı haksız bir kampanya başlattı. Bu da halk arasında paniğe neden oldu. Buna karşı mücadele etmeye ve çalışmalarımızın merkezine Lübnanlıları koymaya karar verdim. Halkımız Lübnan'daki tüm şer odaklarını ortadan kaldırmak için gereken çabayı sürdürdüğümüzden emin olsun.”

Fotoğraf Altı: Güney Lübnan'ın Mecadil köyünde bir Hizbullah unsuru için cenaze töreni düzenlendi. (AP)
Güney Lübnan'ın Mecadil köyünde bir Hizbullah unsuru için cenaze töreni düzenlendi. (AP)

Diğer yandan Hizbullah ve İsrail güney sınırında askeri gerilimi tırmandırmaya devam ediyor. Direniş Vefa Bloku üyesi Milletvekili Hasan Fadlallah, Hizbullah’ın Lübnan’ı savunmak için seçtiği yolu, hangi düşmanla savaştığını, arkasında kimin durduğunu çok iyi bildiğini ve yalan haberlerden ve tehditlerden etkilenmeyen sağlam bir yapıya sahip olduğunu belirterek, “Bizim Lübnan’da, meşru hakkımız olan ülkemizi savunmak ve düşmanın Gazze’ye karşı yürüttüğü savaşta belirlediği hedeflere ulaşmasını engellemek için çalışmaktan başka seçeneğimiz yok” dedi.

Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın Lübnan'daki çatışmanın seyrini ve Gazze'de olup bitenleri saat saat, an be an takip ettiğini vurgulayan Fadlallah, “Nasrallah, direniş güçlerinin saha komutanlarıyla doğrudan temas halinde savaşın yönetimini bizzat denetlediği gibi sahadaki tüm siyasi ve halk nezdindeki olayları da yakından takip ediyor” diye konuştu. Fadlallah, Nasrallah'ın son gelişmelerle ilgili herhangi bir açıklama yapmadan sessizliğini sürdürmesini ise ‘savaşın yöntemini denetlemesinden’ kaynaklandığını kaydetti.



Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
TT

Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)

Ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında iki yılı aşkın süredir devam eden şiddetli savaşın ardından, Sudan'ın başkenti Hartum'da ticari faaliyetler ve günlük yaşam yavaş yavaş normale dönmeye başladı. Modernliğin ve güzelliğin sembolü olan şehir, bugün yıkımın enkazı üzerinde duruyor ve yeniden ayağa kalkmaya çalışıyor. Binlerce yıkık bina, başkentte Mehdi Devrimi’nden bu yana ilk kez yaşanan savaşın şiddetini gözler önüne seriyor.

uı8o9
Sudan Merkez Bankası binası ve yakınındaki bir otelde meydana gelen hasarın izleri (Şarku’l Avsat)

Savaşın izleri binalarda ve sokaklarda halen açıkça görülüyor. Başkentin birçok simgesel yapısı tamamen veya kısmen yakıldı ya da yıkıldı, binaların duvarlarında kurşun delikleri var. Bankalar ve devlet daireleri kapısız ve penceresiz hale geldi; içlerinden yangın ve is kokusu yayılıyor.

Toplu taşımaya temkinli dönüş

Hartum'un merkezindeki ana ulaşım istasyonu olan ve Jackson durağı olarak bilinen istasyonda, toplu taşıma araçları eyaletin şehirlerinden ve ilçelerinden vatandaşları taşımaya yeniden başladı, ancak Hartum'un en ünlü pazarlarından biri olan Arap Pazarı’na ulaşmak için halen yürüyerek veya özel araçlarla gitmek gerekiyor.

Yetmişli yaşlarında bir adam yorgun adımlarla pazara doğru yürüyordu. Yürümekten yorgun düşen adam, başındaki takkesini kaldırarak terini sildi. Şarku’l Avsat’a eski dükkanını kontrol etmek ve 200 bin Sudan cüneyhi (73 dolar) değerinde mal ve eşya satın almak istediğini söyledi. Şehrin en büyük ve en ünlü ticaret merkezi olan Vaha Hartum’u çevreleyen yıkıma işaret eden yaşlı adam, gözlerinden umut ışığı saçarak, “Bu yıkım yeniden inşa edilecek, önemli olan dersimizi almamız” dedi ve sonra sessizliğe büründü.

Altınlar nereye gitti?

Yanan Vaha Hartum'un yakınında arabalar hareket ediyor ve insanlar dolaşıyor, ancak dükkanlar henüz açılmadı. Bazıları sadece mallarını kontrol etmekle yetiniyor, diğerleri ise el-Fercabi Eczanesi yazan tabelanın altında arabalarının bakımını yapmaya devam ediyor.

frgthyuı
Savaşın izlerini taşıyan yıkık bir ticaret merkezi (Şarku'l Avsat)

Bir zamanlar Sudan'ın en büyük altın ticaret merkezlerinden biri olan Altın Binası, yangına rağmen halen ayakta duruyor. Öte yandan, Hartum Valisi ile şirket sahipleri arasında bölgedeki altın ticaretini canlandırmanın yollarını görüşmek üzere bir toplantı yapılacağı konuşuluyor.

Hartum Ulu Camii

1901 yılında Hidiv Abbas Hilmi Paşa tarafından açılan ve tarihi bir mimari eser olan Hartum Ulu Camii, savaştan nasibini aldı ve çevresi ile birlikte büyük hasara uğradı. Bakım çalışmaları tamamlanmak üzere olan caminin birkaç gün içinde ibadete açılması planlanıyor. Savaştan önce Hartum Ulu Camii, ibadet etmek ve ders halkalarına katılmak için Hartum'un dört bir yanından gelenlerden yoğun ilgi görüyordu.

yjuı
Başkentin merkezindeki bir ticaret merkezinde meydana gelen yıkımdan (Şarku'l Avsat)

Saray Caddesi

Hartum'un merkezindeki ana caddelerden biri olan Saray Caddesi, adını, güney kapısında bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndan almıştır. Çatışmalar sırasında büyük bir savaş alanı olan cadde, son dönemde yeniden hareketlendi; özellikle Cumhuriyet Caddesi ile kesiştiği noktada özel araçların gelip gittiği görülüyor.

gthyujı
Cumhuriyet Caddesi'nin çukur kısımlarındaki su birikintileri (Şarku'l Avsat)

Diğer caddelerin aksine Saray Caddesi her iki yanında küçük su birikintileri olmasına rağmen en temiz cadde olarak kabul ediliyor. Seyyid Abdurrahman Caddesi ile kesiştiği noktada ise el-Ehli Bankası binasında bakım çalışmaları başladı; bankanın faaliyetlerine yeniden başlaması için hazırlıklar yapılıyor.

Hürriyet Caddesi

Hürriyet Caddesi, Hartum'un batı kesiminde, elektrikli ev aletleri mağazalarının bulunduğu bölgede yer alıyor. Esnaflardan bazıları dükkanlarına geri döndü; yetkililerin bölgeyi güvenli hale getirecekleri ve yıl sonuna kadar devlet vergilerinden muaf tutacakları sözü vermeleri üzerine, caddede nispeten canlanma başladı.

Dükkân sahipleri kurban kesip, şeker ve meyve suyu dağıttılar. Özgürlük Caddesi'ni Sudan bayraklarıyla süslediler ve hoparlörlerden milli marşlar çalarak Hartum'un ticaret merkezinde hayatın normale döndüğünü ilan ettiler.

jukılo
Başkent Hartum’un batısındaki Hürriyet Caddesi'nde hareketlilik yaşandı. (Şarku'l Avsat)

40 yıldır elektrikli ev aletleri satıcısı olan Babekir Hasan, “Bu dönüş, Hartum'da hayatın normale döndüğü anlamına geliyor. Tüm esnafı geri dönmeye çağırıyorum, çünkü durum şu anda istikrarlı” diyerek mutluluğunu dile getirdi. Bir diğer esnaf Salah Surkti ise, mallarını makul fiyatlarla satabilmek için vergilerin düşürülmesini talep etti ve savaş sırasında 200 milyon Sudan cüneyhi (73 bin dolar) kaybettiğini belirterek, “Tüccar kaybını üzülerek günlerini geçirmemeli, ayağa kalkıp yeniden başlamalı” dedi.

dvfgbh
Başkent Hartum'da işlerine geri dönen dükkanlar (Şarku'l Avsat)

Devlet ayağa kalkmaya çalışıyor

Başkent Hartum’daki yeni boyanmış binalar, istikrara dönüşün işaretlerini yansıtıyor. Öte yandan Hartum genelindeki birçok devlet kurumunda restorasyon çalışmaları başladı. Hartum Yasama Konseyi'ndeki (eyalet parlamentosu) hasara rağmen, bazı çalışanlar elektrik ve su olmadan çalışıyor. Yakındaki Elektrik İdaresi binası ise tamamen yanmış gibi görünüyor.

hyjuk
Başkent Hartum’da yaşanan savaş nedeniyle onlarca dükkân ve alışveriş merkezi yıkıma uğradı. (Şarku'l Avsat)

Bir çalışan, hizmetlerin yeniden sağlanmasının yakın olduğunu, ancak ‘en önemli konunun güvenliğin sağlanması’ olduğunu vurguladı.

Nil Nehri'nin iki kolunun birleştiği nokta, Hartum'un Omdurman'a açılan kapısı

El-Mukran bölgesi, adını Beyaz ve Mavi Nil nehirlerinin kesiştiği noktadan alıyor. Hartum ve Omdurman arasında yoğun trafik hareketliliğine sahne olan bu bölge, Omdurman'a giriş kapısı olmasının yanı sıra, Sudan Merkez Bankası Başkanlığı, Zain Telekomünikasyon Şirketi binaları, oteller, Sudan Müzesi ve diğer büyük kurumların da bulunduğu bir bölgedir. Ancak bu bölge de yıkım ve tahribattan nasibini aldı.

sdfghy
Başkent Hartum’daki bir çarşıda dükkanının yıkıntıları önünde duran bir esnaf (Şarku'l Avsat)

Büyük kayıplara ve geniş çaplı yıkıma rağmen Hartum yavaş ama emin adımlarla yeniden ayağa kalkmaya başladı. Dükkanların ve çarşıların yeniden açılması, camilerin ve devlet binalarının onarılması, savaşın yaralarını yaşayan bu şehrin, halkının desteği ve azmiyle yeniden ayağa kalkabileceğinin işaretleri.