Generallerden Netanyahu’ya Brik ile görüşmesi sonrası işgali erteleme suçlaması

İsrail ordusunun Gazze’ye girişi, büyük bir tuzak ve bölgesel bir savaşın başlangıcıdır.

Gazze’de yaralananların tedavisi sürüyor. (AFP)
Gazze’de yaralananların tedavisi sürüyor. (AFP)
TT

Generallerden Netanyahu’ya Brik ile görüşmesi sonrası işgali erteleme suçlaması

Gazze’de yaralananların tedavisi sürüyor. (AFP)
Gazze’de yaralananların tedavisi sürüyor. (AFP)

İsrail’in Gazze’ye yönelik bombardımanı devam ediyor. Uzmanlar, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik kara saldırısının başlamasını geciktirme yönündeki açıklamaların eksik olan sürpriz unsuru yeniden yaratmaya yönelik askeri bir aldatmaca olduğunu belirtiyor. Buna rağmen ordu komutanlığına yakın bazı emekli generaller, Başbakan Binyamin Netanyahu’ya dikkati çekerek onun kara operasyonuna yeşil ışık yakma kararından vazgeçtiğini ve bu aşamada işgalin fizibilitesi konusunda yeniden tereddüt etmeye başladığını söyledi.

Netanyahu’ya yakın İsrail Hayom gazetesi, Netanyahu ile Savunma Bakanı Yoav Galant arasında kara operasyonunun tarihi ve şekli konusunda anlaşmazlıklar olduğunu belirtti. İsrail medyasına göre kara harekatının bölgesel bir savaşı ateşleyeceğine ve Hamas hareketi tarafından tutulan İsrailli ve yabancı mahkumların hayatlarını tehdit edeceğine inanan ABD yönetiminin, Başkan Joe Biden’ın ve danışmanlarının talebine yanıt olarak, Netanyahu önderliğindeki siyasi liderlik, orduyu bu konuda geri çekti.

Fotoğraf Altı: İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu. (Reuters)
 İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu. (Reuters)

‘Büyük bir tuzak’

İsrail ordusunun liderliğini sürekli eleştirmesiyle tanınan General Itzhak Brik, bu konuda Netanyahu’ya destek verirken, işgali ağır kayıplara yol açacak ve yıkıcı bir bölgesel savaşı tetikleyecek büyük bir tuzak olarak değerlendirdi ve İsrail’in buna hazır olmadığını ifade etti. Brik ayrıca, işgali destekleyenleri ‘kibirli, savaşlardan anlamayan ve nasıl galip çıkacağını bilmeyen’ olarak nitelendirdi.

General Itzhak Brik (75 yaşında), 34 yıllık hizmetinin ardından 1999 yılında tümgeneral rütbesiyle askerliğini tamamladı. Son görevinde Genelkurmay Başkanlığı üyesi ve İsrail ordusunda Şikâyet Komitesi’nin eski başkanıydı. Terhis olduktan sonra ordunun durumunu araştırmaya başladı ve birçok yönden kusurları, israfları ve yolsuzlukları konusunda uyarıda bulundu.

​Bunu önce kapalı kapılar ardında yaptı. Ancak Netanyahu’nun İran’a saldırı konusunda orduyla anlaşmazlığa düştüğü 2011 yılından bu yana sağcı gazetelerde yazmaya başladı ve ordu liderliğini savaş doktrinini terk etmekle ve orduyu gerçekten savaşa hazırlamakta başarısız olmakla suçladı. Aşırı sağ, Brik’i ‘Öfke Peygamberi’ olarak adlandırıyor. Zira Hamas’ın Gazze Şeridi’ni çevreleyen İsrail kasabalarına saldırı düzenleyeceğini öngördü ve bugün on binlerce Filistinli militanın Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimlerine benzer bir saldırı düzenleyeceğini öngörüyor.

Fotoğraf Altı: İsrail’in bombardımanları Gazze Şeridi’nde ağır tahribata yol açtı. (AP)
İsrail’in bombardımanları Gazze Şeridi’nde ağır tahribata yol açtı. (AP)

Hamas saldırısı öncesi uyarı

General Brik, birkaç gün önce Netanyahu’yla görüşerek onu Gazze’yi işgal etme planı ve bunun büyük bir maliyetle felakete dönüşebileceği konusunda bizzat uyarmıştı. Brik, Hamas’ın saldırısına olanak sağlayan büyük başarısızlığın sorumluluğu nedeniyle İsrail ordusundaki Güney Tugayı komutanının derhal görevden alınması ve onun ve ayrıca Askeri İstihbarat Bölümü başkanının savaşta orduya liderlik etmesinin engellenmesi çağrısında bulundu.

General Itzhak Brik, sağ kanada bağlı ve Netanyahu’yu destekleyen Kanal 14 editörleriyle düzenlenen uzun bir toplantıda Hamas saldırısından en az bir gün önce ve tam da saldırının olduğu gece yani saatler önce, Hamas’ın savaşa hazırlandığı yönünde iki uyarı aldıklarını söyledi. Ama genelkurmay başkanına herhangi bir uyarı yapılmadığını ve istihbarat şefinin Eylat’ta dinlenmeye devam ettiğini dile getirdi.

Brik açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Biz orduda her şafakta sabah antrenmanı için kalkmaya alışkınız. Bir nevi güç gösterisi. Ama askerlerimiz uyudu ve bu eğitimi yapmadı. Givati ​​Tugayı’ndan en az 70 asker kamplarda yataklarda uyurken katledildi. Bu kötü bir davranıştır ve birçok kişinin hayatına mal olan ciddi bir ihlali içermektedir. Bu başarısızlığın sorumlusu olan bir lider, bir sonraki savaşı nasıl yönetebilir? Bu ağır yükü vicdanı nasıl taşıyabilir? Bu yükü omuzlarında taşırken nasıl mücadele edebilir? Eğer yapabilseydi ordu böyle bir lideri bu yükle görevde tutmayı nasıl kabul eder?”

Fotoğraf Altı: İsrail’in güneyinde, 7 Ekim 2023’te düzenlenen saldırı sırasında Hamas savaşçıları tarafından yıkılan bir evin yanındaki askerler. (AP)
İsrail’in güneyinde, 7 Ekim 2023’te düzenlenen saldırı sırasında Hamas savaşçıları tarafından yıkılan bir evin yanındaki askerler. (AP)

Hamas’ın ortadan kaldırılması büyük bir zorluk

Brik, kara işgaline ilişkin teorisi hakkında ise şunları söyledi:

“Hamas’ı tasfiye etme kararımız, tarihimizde benzeri görülmemiş büyük bir zorluktur. Çevrelerinde acı çeken, bize karşı çığlık atan iki milyon insan var ve onların çığlıkları Hamas’a karşı olmalı. Yeraltı tünellerinde yaklaşık 40 bin silahlı adam ve onların liderleri var. İsrail işgaline çok iyi hazırlandılar, çok sayıda patlayıcı, mayın ve pusu hazırladılar. İsrail piyade kuvvetleri girerse Hamas militanlarının bizden daha iyi bildiği koşullara karışmaları için kendilerini bekleyen sürprizlerle karşılaşacak ve mevzilerine dönüp yeniden karşımıza çıkacaklar. Aramızda ağır kayıplar olacak. Tünellerle uğraşmaktan vazgeçelim demiyorum, onları ele almak istiyorum. Ancak bu, zaman alır, haftalar veya bir iki ay değil, aylarca… Bu sebeple orduya, başbakana, herkese şunu söylüyorum: Durun. Şu an bu operasyonu gerçekleştirmemelisiniz ve biz de intikam aşkı, nefret ve intikam duygusuyla bu operasyona sürüklenmemeliyiz. Akıllıca, bilinçli ve dengeli hareket etmeliyiz. Hamas liderlerini tünellerdeki sığınaklarda boğun. Onları ilaçsız, susuz ve havasız aylarca yeraltında tutsak tutun. Acele edilmemelidir. Yorgun bir halde nefes alabilmek için başlarını eğmek zorunda kalacaklar. Sonra onları yeneriz ve teslim olurlar. Onları kuşattığımız aylar onları yoracak, zayıflatacak ve sonra gireceğiz. Şu an bir işgal, bizim için tuzak olacaktır.”

Fotoğraf Altı: Filistinli sağlık görevlileri, Ramallah’ın kuzey girişinde İsrail güçleriyle yaşanan çatışmada yaralanan bir göstericiyi tahliye etti.  (EPA)
Filistinli sağlık görevlileri, Ramallah’ın kuzey girişinde İsrail güçleriyle yaşanan çatışmada yaralanan bir göstericiyi tahliye etti. (EPA)

Batı Şeria

General, Hizbullah’la kuzey cephesinin açılıp açılmadığı sorusuna şu cevabı verdi:

“Şimdi Gazze’ye girersek, sadece Hizbullah’la ve sadece kuzeyde değil, bölgesel bir savaşa girmiş oluruz. Batı Şeria’da cephe patlayacak. Batı Şeria’daki on binlerce silahlı Filistinli, buradaki Yahudi yerleşimlerine saldıracak. İsrail içinde de İsrailli Arapların komşu Yahudi kasabalarına benzer saldırılar yapma ihtimali var, ya da en azından gösteri düzenlerler.

Bu iki cepheye askerî açıdan hazır değiliz. Bu arada Hizbullah kuzeydeki savaşı başlattı ve yalnız değil. Aksine Yemen’de Husiler, Irak’ta Hizbullah ve Suriye’de İranlı milisler var. Binlerce füzeyi kafamıza ateşleyecekler. İsrail’de yüzlerce bina yıkılacak. Elektrik şebekesini, tuzdan arındırma tesislerini ve diğer altyapıyı vuracaklar. Buna hazır mıyız? Hayır. Dolayısıyla Gazze’yi işgal etmenin artık aceleci bir adım olduğunu, büyük bir tuzağa düşmek olduğunu ve hedefe ulaşamadan bizi geri çekilmeye zorlayacak uluslararası baskıya yakalanacağımızı söylüyorum. Bu nedenle önce hazırlanmalıyız, sonra bu savaşa güçlü bir şekilde karşı koymalıyız.”



İran'la ateşkesin ardından Netanyahu'nun Gazze hamlesi ne olacak?

Netanyahu'nun bir sonraki adımı Gazze savaşının akıbetini belirleyecek (Reuters)
Netanyahu'nun bir sonraki adımı Gazze savaşının akıbetini belirleyecek (Reuters)
TT

İran'la ateşkesin ardından Netanyahu'nun Gazze hamlesi ne olacak?

Netanyahu'nun bir sonraki adımı Gazze savaşının akıbetini belirleyecek (Reuters)
Netanyahu'nun bir sonraki adımı Gazze savaşının akıbetini belirleyecek (Reuters)

İran’la ateşkesin ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun bir sonraki adımı merak ediliyor.

CNN’in analizinde, İran’la 12 gün süren çatışmaların ardından gözlerin yeniden Gazze savaşına çevrildiği belirtiliyor.

Tel Aviv yönetimi, Gazze’de 20’si hayatta 50 rehinenin olduğunu belirtiyor. Rehine krizi ve uluslararası tepkilerin Netanyahu hükümetini zorlamaya başladığı ifade ediliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, 24 Nisan’da İsrail ve İran arasında ateşkes anlaşmasına varıldığını duyurmuştu. Aynı gün Han Yunus’ta 7 İsrail askeri patlayıcıyla öldürülmüştü.

Netanyahu’nun kabinesindeki radikal sağcılar savaşın sürdürülmesini isterken, bazı yetkililer İran’a düzenlenen “başarılı saldırıların” diplomatik fırsat yarattığını ve Gazze’de kapsamlı bir çözüm için zemin oluşturduğunu savunuyor.

Haberde, 12 günlük savaşta İsrail'de oluşan maddi hasarın 1,3 milyar doları aştığına işaret ediliyor. Buna karşılık 7 Ekim 2023’te başlayan Gazze savaşı İsrail’de yaklaşık 730 milyon dolar zarar yarattı.

İsrailli medya kuruluşu Kanal 12’nin mayıs sonunda yayımladığı ankette, katılımcıların yüzde 55’i Netanyahu’nun Gazze savaşını iktidarını korumak için sürdürdüğünü söylemişti. Katılımcıların yüzde 60’tan fazlası da rehinelerin iadesi karşılığında ateşkesi desteklediğini belirtmişti.  

Analizde, Netanyahu’nun önünde iki seçenek olduğuna dikkat çekiliyor. İsrail lideri ya İran çatışmalarının yarattığı diplomatik ivmeyle Gazze savaşını bitirecek ya da iç politik dengeler uğruna çatışmaları sürdürecek.

Washington Post’un (WP) analizinde de Netanyahu’nun kendi kabinesinden baskı gördüğüne dikkat çekiliyor.  

Koalisyon ortağı Ultra Ortodoks Yahudi Şas Partisi’nin lideri Aryeh Deri, bu hafta İsrail medyasına yaptığı açıklamada, “Gazze’deki savaşı bitirmek için daha önce hiç olmadığı kadar uygun koşullar oluştu” dedi.

Radikal sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise çarşamba günkü açıklamasında “Şimdi geçici bir anlaşmaya gitmek büyük bir hata olur. Savaş devam etmeli ve Gazze toprakları alınmalı” ifadelerini kullandı.

WP’nin haberinde, ABD ve Katar arabuluculuğunda Kahire’de ateşkes müzakerelerinin yeniden başlatıldığı, Mısır’ın İsrail heyetini Kahire’ye davet ettiği fakat Tel Aviv yönetiminin buna resmi yanıt vermediği aktarılıyor.

Hamas yetkilisi Tahir Nunu, Netanyahu’nun tavrının süreci belirleyeceğini söylüyor:

Gazze’deki savaşı sonlandırmak mümkün. Bu Netanyahu’nun siyasi iradesine bağlı. Biz savaşın sonlanması, İsrail’in Gazze’den çekilmesi, kuşatmanın kaldırılması ve ciddi bir esir takası anlaşması için hazırız.

Hamas’a yakın Filistinli analist İbrahim Medhun, Hamas’ın Tahran’a bağlı diğer gruplara kıyasla daha bağımsız hareket ettiğini belirterek, İran’la çatışmaların örgütün tavrında ciddi bir değişikliğe yol açmadığını savunuyor:

Hamas’ın Gazze’deki ateşkes müzakerelerine ilişkin tutumu geçici bölgesel gelişmelere bağlı değil.

Independent Türkçe, Washington Post, CNN