Gazze’de ateşkes bu kez neden gecikti?

İsrail, Gazze Şeridi'nde binlerce binayı yıktı. (Filistin Dışişleri Bakanlığı)
İsrail, Gazze Şeridi'nde binlerce binayı yıktı. (Filistin Dışişleri Bakanlığı)
TT

Gazze’de ateşkes bu kez neden gecikti?

İsrail, Gazze Şeridi'nde binlerce binayı yıktı. (Filistin Dışişleri Bakanlığı)
İsrail, Gazze Şeridi'nde binlerce binayı yıktı. (Filistin Dışişleri Bakanlığı)

İsrail’in Gazze Şeridi'ne karşı önceki saldırıları genellikle gerek 2008 yılında dönemin İsrail Başbakanı Ehud Olmert'in tek taraflı olarak ateşkes ilan etmesi gerekse 2012 yılında Mısır’ın ve ABD’nin ortak arabuluculuğunda varılan ateşkes gibi birkaç gün içinde ateşkesin ilan edilmesiyle sonuçlanırdı. Ancak bu kez durum farklı. Son saldırıda şimdiye kadarki tüm ateşkes ve arabuluculuk girişimleri boşa çıktı.

Mısır, ABD ile birlikte 2012 yılında Gazze’de ateşkes ilan edilmesini sağlamayı başardı. Dönemin Mısır Dışişleri Bakanı Muhammed Kamil Amr ile yine dönemin ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Kahire'de bir araya gelerek bir basın toplantısında ateşkesi duyurmuşlardı. İsrail’in Gazze’ye karşı 2014 yılındaki saldırıları sırasında da Kahire'de 22 gün süren dolaylı müzakerelerin ardından ateşkes ilan edilerek savaş durmuştu. Ardından 2021’deki saldırılarda uluslararası hareketler ve arabuluculuk girişimleri sonrası taraflar arasında karşılıklı ateşkes ilan edilmişti. Mısır, 2022 ve 2023 yıllarında ise İslami Cihad Hareketi’ne yönelik artan gerilimi ABD’nin desteğiyle ateşkes ilan edilmesini sağlayarak kontrol altına almayı başardı.

Kudüs Üniversitesi hukuk ve siyasi yapılar profesörü Dr. Cihad el-Harazin'e göre İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik şimdiki saldırıları daha öncekilerden tamamen farklı. Dr. Harazin, Şarku'l Avsat'a yaptığı değerlendirmede, bu seferki saldırının işgalci İsrail’i şaşırtan ve şoke eden Aksa Tufanı Operasyonu’na karşı yapılan bir misilleme olduğunun altını çizdi.

Siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler profesörü olan Dr. Usame Şa’as, Gazze’ye yönelik önceki saldırılarda işgalci İsrail güçlerinin bu kadar çok sayıda askeri ve bu kadar büyük askeri teçhizat kaybetmediğini söyledi. Şarku'l Avsat'a konuşan Dr. Şa’as, işgalci İsrail ordusunun daha önce yaşanmamış bir yenilgiye ve psikolojik yıkıma uğradığını, büyük bir çaresizlik ve tereddüt yaşadığını, sahip olduğu tüm gelişmiş silahlara rağmen artık harekete geçemeyeceğini anladığını ve ancak meskun mahal savaşı alanında tecrübesi olan yabancı askeri danışmanların yardımını aldıktan sonra Gazze Şeridi'ne yaklaştığını ve burayı işgal etmeye başladığını vurguladı.

Kahire Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. İkram Bedreddin ise Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede ‘İsrail'i destekleyen ABD ve Batı ülkeleri gerçek bir irade ortaya koymadıkça’ savaşın durdurulamayacağını kaydetti. Dr. Bedreddin, Arap ülkeleri ve Müslüman ülkelerin Gazze Şeridi sakinlerinin yerinden edilmesine yönelik girişimleri reddetmesiyle birlikte İsrail’e baskı yapmanın ve bir an evvel ateşkes ilan edilmesini sağlamanın tek yolunun ABD ve Batı ülkelerinin Gazze’de yaşananları durduracak gerçek bir irade orta koymaları olduğuna dikkati çekti.

Mısırlı akademisyen, arabuluculuk çabalarının başlatılamamasını, İsrail'in müttefiklerinin savaşın durması yönünde hiçbir baskının olmamasının yanı sıra Mısır'ın, İsrail'in Gazzelileri Sina Çölü’ne sürmesine başından beri açıkça karşı çıkmasından kaynaklandığını belirtti. Dr. Bedreddin İsrail'in arabuluculuk çabalarını engellemesinin de Tel Aviv'in savaşı sürdürmeyi istemesinin bir göstergesi olduğunu belirtti.

Gazze Şeridi'ndeki sağlık kurumlarına göre savaşın başladığı 7 Ekim'den bu yana İsrail’in Gazze Şeridi'ne düzenlediği bombardımanlarda 4 binden fazlası çocuk olmak üzere 11 binin üzerinde insan öldürüldü. İsrailli yetkililer tarafından açıklanan son rakamlara göre Hamas Hareketi’nin İsrail’i hedef alan saldırısında yaklaşık bin 200 İsrailli öldü. İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne yönelik askeri harekatının başlamasından bu yana ise 42 İsrail askeri yaşamını yitirdi.

Dr. Harazin’e göre İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas’ın Aksa Tufanı Operasyonu’nun ardından kaybettiği halk güvenini yeniden kazanmayı umduğu hayali bir zaferin peşinde koşarken her gün yeni bir hedef belirliyor. Dr. Hazarin, hedeflerin değişmesinin askeri çatışmayı açık hale getireceğini vurguladı.

İsrail'in Maariv gazetesinin geçtiğimiz cuma günü sonuçlarını yayınladığı ankete göre Netanyahu'nun popülaritesi yüzde 26'ya düştü. Anketin bu sonucu, savaşın başlamasından bu yana yayınlanan ve Netanyahu'nun popülaritesinde önemli bir düşüş olduğunu gösteren diğer anketlerin sonuçlarıyla benzerdi.



Maaş Karşılığı Petrol Bağdat-Erbil anlaşmazlığını sona erdirdi

Irak Kürdistan Bölgesi'ndeki üç petrol sahasını bombalayan SİHA’ların görüntüleri (Arşiv-AFP)
Irak Kürdistan Bölgesi'ndeki üç petrol sahasını bombalayan SİHA’ların görüntüleri (Arşiv-AFP)
TT

Maaş Karşılığı Petrol Bağdat-Erbil anlaşmazlığını sona erdirdi

Irak Kürdistan Bölgesi'ndeki üç petrol sahasını bombalayan SİHA’ların görüntüleri (Arşiv-AFP)
Irak Kürdistan Bölgesi'ndeki üç petrol sahasını bombalayan SİHA’ların görüntüleri (Arşiv-AFP)

Bağdat ile Erbil arasında varılan kapsamlı bir anlaşma, mali ve petrol kaynaklarının paylaşımı konusunda uzun süredir devam eden anlaşmazlığa son verdi. Irak Bakanlar Kurulu dün yaptığı açıklamada, Kürdistan Bölgesi'nin petrol üretimi ve petrol dışı gelirlerini, mali tahsisat ve geçen mayıs ayından bu yana ikamet eden bölge çalışanlarına maaş ödemelerinin başlaması karşılığında devredeceğini duyurdu.

Kürdistan Hükümeti Başkanı Mesrur Barzani, Bağdat'ın “maaşlar ve bölgeye ödenecek mali aidatlar konusunda ortak bir mutabakata vardığını” doğruladı.

Anlaşmaya göre, bölgesel hükümet bölgedeki sahalardan elde edilen 230 bin varil petrolü, Türkiye'nin Ceyhan limanı üzerinden ihraç edilmek üzere Irak Devlet Pazarlama Teşkilatı'na (SOMO) teslim etmeyi taahhüt ediyor.

Buna karşılık, Federal Maliye Bakanlığı, üretim maliyetlerini karşılamak üzere, teslim edilen petrolün varil başına 16 dolar nakit veya ayni ödemeyi taahhüt ediyor.

Federal Mahkeme kararı uyarınca, maaş yerelleştirme prosedürlerini tamamlamak üzere ortak bir komite oluşturuldu. Federal Maliye Bakanlığı ayrıca, SOMO'nun üzerinde anlaşılan miktarda petrolü aldığını teyit etmesinin ardından, anlaşma kapsamında ilk adım olarak Kürdistan çalışanlarına maaş ödemeye başlayacak.