İsrail tankları, Gazze’nin kuzeyindeki Endonezya Hastanesi’nin yakınına konuşlandı

İsrail’in bugün Gazze Şeridi’ne düzenlediği hava saldırıları sonucunda dumanlar yükseldi (AFP)
İsrail’in bugün Gazze Şeridi’ne düzenlediği hava saldırıları sonucunda dumanlar yükseldi (AFP)
TT

İsrail tankları, Gazze’nin kuzeyindeki Endonezya Hastanesi’nin yakınına konuşlandı

İsrail’in bugün Gazze Şeridi’ne düzenlediği hava saldırıları sonucunda dumanlar yükseldi (AFP)
İsrail’in bugün Gazze Şeridi’ne düzenlediği hava saldırıları sonucunda dumanlar yükseldi (AFP)

Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı, İsrail tanklarının Gazze’nin kuzeyindeki Endonezya Hastanesi’nin çevresine konuşlandığını bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığı habere göre, İsrail ordusu, Endonezya Hastanesi hakkındaki haberleri yalanladı.

Ancak, Filistin resmi haber ajansı WAFA, hastanenin top atışına maruz kaldığını bildirdi.

Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi, bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’deki Endonezya Hastanesi’ne düzenlediği saldırıyı kınadı.

Marsudi söz konusu açıklamasında, saldırının uluslararası insancıl hukukun açık bir ihlali olduğunu vurgulayarak, şu ifadeleri kullandı:

“Tüm ülkeler, özellikle de İsrail ile yakın ilişkileri olan ülkeler, İsrail’i zulmünü durdurmaya çağırmak için tüm nüfuz ve yeteneklerini kullanmalıdır.”

Kuşatma altındaki Gazze Şeridi’nde bulunan diğer birçok sağlık tesisi gibi Endonezya Hastanesi de faaliyetlerini durdurdu.

Ancak Gazze Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Eşref El Kudra, Endonezyalı kuruluşların finansmanıyla 2016 yılında inşa edilen hastanede, aralarında sağlık ekipleri ve yaralıların da olduğu yaklaşık 700 kişinin bulunduğunu söyledi.

Sağlık yetkilileri, İsrail’in Mısır sınırı yakınındaki Refah kasabasındaki evlere düzenlediği iki hava saldırısında en az 14 Filistinlinin öldüğünü bildirdi.

İsrail ordusu ise belirli bir yer belirtmeden üç Hamas lideri ve bir grup Filistinli unsurun öldürüldüğünü açıkladı.

Hamas ile İsrail güçleri arasında devam eden çatışmalara rağmen, ABD ve İsrailli yetkililer, Gazze’de tutulan bazı rehinelerin serbest bırakılması konusunda anlaşmaya varmaya yaklaştıklarını söyledi.

Hamas, 7 Ekim’de İsrail’e yönelik ani sınır ötesi saldırısında yaklaşık 240 kişiyi rehin aldı.

Gazze’deki Hamas yönetimindeki hükümet, o tarihten bu yana devam eden İsrail bombardımanı ve hava saldırılarında 5 bin 500’ü çocuk olmak üzere en az 13 bin Filistinlinin öldüğünü açıkladı.

İsrail ordusu, Gazze şehrinin kuzey, kuzeybatı ve doğusundaki geniş alanları kontrol ettiğini iddia ediyor.

Ancak Hamas ve yerel tanıklar, Hamas’ın Cibaliye ve Şati Mülteci Kampı dahil, Gazze Şeridi’nin kuzey ceplerinde gerilla savaşı yürüttüğünü ifade ediyor.

Anlaşma umudu

İsrail’in Washington Büyükelçisi Michael Herzog, ABC’ye verdiği demeçte, Gazze’de devam eden çatışmalara rağmen, İsrail’in önemli sayıda rehinenin ‘önümüzdeki günlerde’ Hamas tarafından serbest bırakılabileceğinden umutlu olduğunu söyledi.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ise Hamas hareketi ile İsrail arasında günlerdir konuşulan rehine ve mahkum takası müzakerelerinde artık ‘küçük’ zorlukların kaldığını duyurdu.

Şeyh Muhammed bin Abdurrahman, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile dün düzenlediği ortak basın toplantısında, “Müzakerelerde kalan zorluklar, daha büyük zorluklarla karşılaştırıldığında çok küçük, daha lojistik ve daha pratik” dedi.

Bir Beyaz Saray yetkilisi de ‘çok karmaşık ve hassas’ olan müzakerelerin ilerleme kaydettiğini söyledi.

Öte yandan, İsrail’in ana müttefiki ABD, Filistinli sivillerin güvenliğini hesaba katmadan, güneydeki muharebe operasyonlarına başlanmaması konusunda uyardı.

Gazze’deki ölü sayısının ‘şok edici ve kabul edilemez’ olduğunu söyleyen Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, bir kez daha acil insani ateşkes çağrısında bulundu.

Görgü tanıkları, 100 bin kişinin yaşadığı ve İsrail’in Hamas için önemli bir kale olduğunu iddia ettiği Cibaliye’de dönem dönem şiddetli çatışmalar yaşandığını bildirdi.

Filistinli sağlık görevlileri, İsrail’in Cibaliye’ye defalarca düzenlediği saldırılar nedeniyle çok sayıda sivilin hayatını kaybettiğini dile getirdi.

İsrail ordusu dün, sosyal medya aracılığıyla yaptığı Arapça duyuruyla, Cibaliye’deki bazı mahallelerde yaşayan sakinleri ‘güvenlikleri’ için güneye gitmeye çağırdı.

Duyuruda, “Askeri faaliyetleri, özellikle sabah saat 10.00 ile öğleden sonra saat 14.00 arasında taktiksel olarak askıya alacağız” denildi.

Gazze Sağlık Bakanlığı, bu geçici ateşkesin sona ermesinin ardından, İsrail’in Cibaliye’de bir eve düzenlediği hava saldırısında 11 Filistinlinin öldüğünü bildirdi.

İsrail’in Gazze Şeridi’nin güneyini sık sık vurduğunu dile getiren Filistinliler, İsrail’in güvenliklerini koruma yönündeki vaatlerini saçma hale getirdiğini söylüyor.

İsrail ordusu son istatistiklere göre, çatışmalarda şu ana kadar 64 İsrail askerinin öldüğünü bildirdi.



Libya’nın yurtdışında dondurulmuş fonlarının çözülmesine yönelik olası gizli anlaşmalar

Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)
Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)
TT

Libya’nın yurtdışında dondurulmuş fonlarının çözülmesine yönelik olası gizli anlaşmalar

Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)
Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)

Zayed Hediyye

Libya'da Abdulhamid ed-Dibeybe’nin başbakanı olduğu Ulusal Birlik Hükümeti’nin (UBH) son aylarda karşı karşıya kaldığı siyasi ve ekonomik krizler devam ederken UBH ile ABD yönetimi arasında yapılan anlaşmalara ilişkin uluslararası basında art arda çıkan haberler UBH’nin sıkıntılarını daha da arttırdı. Bu anlaşmalar arasında Washington'da dondurulan Libya fonlarının, ABD'ye bu fonların bir kısmının verilmesi karşılığında çözülmesini amaçlayan bir anlaşma da yer alıyor.

Bu anlaşmanın onaylanması halinde bu hamle, Temsilciler Meclisi'nin (TM) yeni bir bütçe vermeyi reddetmesi ve Libya’nın doğu kampının ABD ve Türkiye gibi Libya sahnesindeki önde gelen ve etkili olan uluslararası tarafların teveccühünü kazanmayı başarması sonucu UBH’nin son dönemde rakiplerine karşı gerilediği ekonomik ve siyasi düzeylerdeki konumunu iyileştirmesine katkı sağlayacak.

Washington için cazip bir anlaşma

Anlaşmanın ayrıntıları, İngiltere merkezli Middle East Eye haber sitesi ve diğer uluslararası basın kaynakları tarafından hazırlanan ve UBH ile Trump yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan ve 30 milyar dolar değerinde olduğu tahmin edilen fonlarına ilişkin gizli müzakerelerden bahseden bir haberde ortaya çıktı.

Söz konusu habere göre taraflar arasındaki görüşmeler geçtiğimiz nisan ayı sonlarında Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleşti. ABD Başkanı Trump'ın Ortadoğu işlerinden sorumlu kıdemli danışmanı Massad Boulos ile UBH Başbakanı Dibeybe’nin Ulusal Güvenlik Danışmanı ve kuzeni İbrahim ed-Dibeybe’nin bir araya geldiği görüşmede, Libya'nın, Washington'ın dondurulan fonların çözülmesinde rol oynaması karşılığında, dondurulan fonların bir kısmını belirli ABD kuruluşlarına verme planı ele alındı.

Şarku’l Avsat’ın Middle East Eye'den aktardığı kaynaklara göre plan Trump'ın ekibinin ciddi ilgisini çekmiş ve planın uygulanmasına yönelik mekanizmaların takibi için iç görüşmeler çoktan başladı. Ancak bu durum, bazı tarafların dondurulmuş Libya fonlarını bir sonraki aşamada siyasi olarak değerlendirme niyetleri hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Libyalı yetkililerden yalanlama

Öte yandan Libya Yatırım Otoritesi (LIA), fonların serbest bırakılmasına ilişkin olarak basında yer alan haberleri yalanladı. Bu iddiaların doğruluktan yoksun olduğunu ve güvenilir kaynaklara ya da yetkili makamlar tarafından yayınlanan resmi raporlara dayanmadığını vurgulayan LIA, tüm yatırım portföylerinin ve egemen fonlarının Denetim Bürosu ve İdari Kontrol Dairesi gibi yerel kuruluşların yanı sıra akredite sahibi uluslararası denetçiler de dahil olmak üzere uluslararası kuruluşlar tarafından periyodik izlemeye tabi tutulduğunu ve hesaplarının uluslararası kabul görmüş yönetişim, açıklama ve şeffaflık standartlarına uygun olarak düzenli olarak gözden geçirildiğini kaydetti.

Libya’dan hamleler

ABD son zamanlarda Libyalı kurumların ve önde gelen resmi şahsiyetlerin Libya’nin ABD bankalarında dondurulmuş fonlarının serbest bırakılmasına yönelik hamleleri için aktif bir arena haline geldi. Libyalı resmi kaynakların tahminlerine göre bu fonlar Libya'nın yurtdışındaki toplam fonlarının yüzde 25'inden fazlasını oluşturuyor ve yaklaşık 200 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.

Bu hamlelerden en öne çıkanı, birkaç gün önce İngiltere merkezli Africa Confidential dergisinin sayfalarında yayınlanan ve Libya Devlet Varlıklarının Geri Kazanımı ve Yönetimi Ofisi (LAROM) eski Başkanı Muhammed el-Menseli'nin ‘çalıntı’ olarak nitelendirilen ve 50 milyar dolar değerinde olduğu tahmin edilen Libya’nın yurtdışındaki fonlarını kurtarmaya yönelik hamlelerinin ardından ABD makamları tarafından tutuklanmasının hangi koşullarda gerçekleştiğinden bahseden tartışmalı bir haberde ortaya çıktı.

Africa Confidential haberinde, Muhammed el-Menseli'nin geçtiğimiz yıl aralık ayında Washington'da Dışişleri, Adalet ve Hazine bakanlıkları yetkilileriyle bir araya geldiğini ve Muammer Kaddafi rejimi tarafından ABD’deki gizli hesaplara kaçırılan paraları Libya'nın geri alma niyetini kendilerine bildirdiğini aktardı. Habere göre Menseli bundan sadece birkaç hafta sonra 7 Ocak'ta izinsiz eylemlerde bulunduğu ve çifte vatandaşlığa sahip olduğu gerekçesiyle tutuklandı.

Libya’nın fonları onlarca yıldır dondurulmuş durumda

Libya'nın yurtdışında dondurulan fonları, 2011 yılında Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana ülkenin karşı karşıya kaldığı en çetrefilli konulardan biri. Zira o tarihten bu yana göreve gelen hiçbir hükümet bu dosyayı yerinden oynatmayı başaramadı. Libya’nın yurtdışındaki fonları, 17 Şubat 2011'deki halk ayaklanmasını bastırmakla suçlanmasının ardından Kaddafi rejimine yaptırım uygulanmasını öngören 1973 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararı kapsamında dondurulmuştu.

Libya’nın dondurulmuş fonları, eski rejimin yurtdışında doğrudan veya dolaylı olarak sahip olduğu tüm finansal varlıkları, fonları ve ekonomik kaynakları kapsıyor. Resmi verilere göre yurt dışındaki bankalarda bulunan dondurulmuş fonlar, varlıklar ve tahviller de dahil olmak üzere 200 milyar dolar tutarında olduğu tahmin ediliyor.

Bu fonların yüzde 37’si Avrupa’da, yüzde 33’ü Kuzey Amerika’da, yüzde 23’ü Afrika’da, yüzde 6’sı Ortadoğu’da ve yüzde 1’i Güney Amerika bulunuyor.

Devasa yatırımlar

Dondurulan fonlar arasında şimdiki adı Libya Yatırım Otoritesi olan Libya Yatırım Fonu'na ait yatırımlar da yer alıyor. Libya'nın egemen varlık fonu, ülkenin fazla petrol gelirlerini yönetmek ve yatırım yapmak için 2006 yılında kuruldu. Kaddafi döneminde 100 milyar dolardan fazla kaynak tahsis edilen fon, tarım, emlak, finans, petrol ve gaz gibi çeşitli alanlardaki yatırımları yönetiyor ve gelirlerinin milyarlarca dolar olduğu tahmin ediliyor.

Bazı ülkeler geçtiğimiz yıllar boyunca, Libya'nın dondurulmuş fonlarına, bu fonlardan faydalanmak amacıyla göz dikti. Bazıları yasadışı yollardan ve Libya'ya karşı tazminat davaları açarak bu fonları elde etmeye çalıştı, ancak tüm bu girişimler başarısız oldu.

LIA Direktörü Ali Mahmud Reuters'a yaptığı açıklamada, LIA’nın 70 milyar dolarlık fonlarının aktif yönetiminin on yılı aşkın bir süre sonra ilk kez BMGK tarafından bu yılın sonlarına kadar onaylanmasını beklediğini söyledi. Mahmud, LIA'nın mart ayında sunduğu yatırım planının kasım ya da aralık ayında BMGK tarafından onaylanacağından emin olduğunu da sözlerine ekledi.

LIA’nın dört bölümden oluşan planının ilk bölümünün oldukça basit olduğunu belirten Mahmud, bu bölümde fonların dondurulduğu yıllar boyunca biriken fonların tahvil ödemeleri olarak yeniden yatırılmasının planladığını ifade etti.

Birçok hedef

Bingazi Üniversitesi'nde ekonomi ve siyaset bilimi profesörü olan Ali Cuma, UBH’nin bu olası anlaşmayla sadece bir değil, birkaç hedefe ulaşmayı amaçladığını düşünüyor.

Prof. Cuma, Dibeybe hükümetinin Libya'nın yurtdışındaki fonlarının kontrolünü yeniden ele geçirme çabasının öncelikle ekonomik sıkıntısını çözmeyi ya da hafifletmeyi amaçladığını, zira hükümetin şu anda TM başta olmak üzere çeşitli taraflarca kendisine dayatılan iç siyasi ve mali baskı nedeniyle kamu harcamalarını karşılayamadığını söyledi.

Prof. Cuma, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:

“Bu teklif aynı zamanda ABD ve pragmatik tutumlarıyla tanınan yeni başkanı Donald Trump ile ilişkileri geliştirmeyi ve Libya'nın doğu kampının son haftalarda nispeten başarılı olduğu Washington'a karşı üstünlük sağlama çabalarının önünü kesmeyi amaçlıyor.”

Ancak birçok tarafın bu sızıntıları mali kazançlar karşılığında ulusal egemenliğin bir kısmının teslim edilmesi olarak istismar etmeye çalışacağı için anlaşmanın Dibeybe ve UBH üzerindeki olumsuz etkisi konusunda uyaran Prof. Cuma, Dibeybe hükümetinin bu hamlesinin, dondurulmuş fonların geri alınması ile ulusal egemenliğin korunması arasında bir denge kurma becerisi açısından gerçek bir sınav niteliği taşıdığını, fakat mevcut aşamada bu iki zıt kutbu bir araya getirmenin oldukça zor olduğunu vurguladı.