Sisi: Filistinlilerin Gazze'den Mısır'a sürülmesi konusu kırmızı çizgimizdir

Ülkesinin Refah sınır kapısını yardımlara kapatmadığını ve kapatmayacağını söyledi.

Mısır Cumhurbaşkanı es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi: Filistinlilerin Gazze'den Mısır'a sürülmesi konusu kırmızı çizgimizdir

Mısır Cumhurbaşkanı es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Kahire Stadyumu'nda Perşembe günü düzenlenen Filistinlilere destek etkinliğinde konuşan Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilerin Mısır'a göç ettirilmeyeceğini bir kez daha vurgulayarak, Mısır'ın Gazze ve Batı Şeria'daki Filistinlileri Mısır ve Ürdün'e sürme planlarına karşı kararlı bir duruş sergilediğini ifade etti. Ayrıca, göç meselesinin kırmızı çizgi olduğunu ve asla kabul edilmeyeceğini veya izin verilmeyeceğini söyleyen Mısır Cumhurbaşkanı, ülkesinin Refah Sınır Kapısını Gazze'ye yönelik insani yardımlara asla kapatmayacağını da vurguladı.

Mısır, 7 Ekim'de düzenlenen Aksa Tufanı operasyonundan bu yana Gazze sakinlerinin topraklarından zorla çıkartılarak Sina'ya doğru yönelmelerinin tehlikeli olduğu konusunda sürekli uyarılarda bulunuyor.

Mısır Cumhurbaşkanı, Gazze'deki insanların zorla göç ettirilmesine karşı ülkesinin tutumunu, birçok farklı vesileyle net bir şekilde ifade etti. Geçen ay Sisi, Mısır'ın ulusal güvenliğine zarar verilmesi ihtimaline karşı uyarılarda bulunarak, "Mısır'ın ulusal güvenliğini koruma konusunda hiçbir taviz verilmeyecek” dedi. Başka bir açıklamasında ise Sisi "Mısır güçlü bir devlet ve ona dokunulmaz" dedi.

Binlerce Mısırlı, Mısır ve Filistin bayraklarını taşıyarak, ‘Yaşasın Mısır, Filistin'le Omuz Omuza’ adlı etkinlikte bir araya geldi. Yardım malzemelerini taşıyan onlarca kamyon, Refah Sınır Kapısına gitmeden önce stadyum önünde sıralandı.

Mısır Cumhurbaşkanı, etkinlik sırasında yaptığı konuşmada, Filistin meselesinin ‘son derece tehlikeli ve hassas bir süreç’ içinde olduğunu, insana yakışmayan ve ölçüsüz bir tırmanışın yaşandığını, bu tırmanışın ‘kitlesel cezalandırma ve katliamlar yapma, halkı sürgüne gönderme ve toprakları ele geçirme’ amacı taşıdığını belirterek uyardı.

Cumhurbaşkanı Sisi, Kahire'nin bin 300 kamyon aracılığıyla Gazze’ye 12 bin ton yardım ulaştırdığını, bu yardımların 8 bin 400 tonunun Mısır’a ait olduğunu ve bu miktarın yardımların toplamının yüzde 70'ini temsil ettiğini vurguladı. Sisi, “Ülkemiz, Filistin halkına yönelik insani yardımları en üst düzeye çıkarmak konusunda sorumluluklarının bilincindedir. Bu çerçevede harekete geçtik ve ablukadaki iki milyondan fazla Filistinliye yardım sağlamak amacıyla kararlı bir çaba içindeyiz” dedi.

Mısır'daki Ulusal Sivil Kalkınma İttifakı 15 binden fazla gönüllünün katılımıyla Perşembe günü gerçekleştirilen bir etkinlikte yaklaşık 9 bin tonluk yeni yardımları içeren 500'den fazla kamyonun Filistin'e doğru hareket ettiğini duyurdu. Bu yardımların içinde ilaçlar, gıda maddeleri, giysiler ve battaniyeler bulunuyor. Yardımlar, Kahire Stadyumu önünden Refah Sınır Kapısı yönetimine teslim edilmek ve daha sonra Filistin'e gönderilmek üzere yola çıkıyor.

Sisi, “Ülkemiz, Refah Sınır Kapısını Gazze'ye yönelik insani yardımlara hiçbir zaman kapatmamış ve kapatmayacaktır. İsrail kuvvetleri Filistin tarafından kullanılan bu geçidi dört kez bombaladı. Mısır bu savaşın tırmanmasını engellemek için samimi ve etkili bir çaba sarf ediyor. Siyasi açıdan Mısır, ‘çatışmanın durdurulması ve Gazze Şeridi'ne insani yardım akışının sağlanması gerekliliğinin’ uluslararası alanda tanınmasını sağlamak amacıyla geniş uluslararası ve bölgesel katılımla Kahire'de ilk uluslararası zirveyi düzenledi” dedi.

Geçen ay Kahire'de düzenlenen barış zirvesine katılanlar (Reuters)
Geçen ay Kahire'de düzenlenen barış zirvesine katılanlar (Reuters)

Mısır'ın İskenderiye kenti geçen ay Sisi'nin çağrısıyla düzenlenen Barış Zirvesi'ne ev sahipliği yaptı. Mısır Cumhurbaşkanı zirvede yaptığı konuşmada, ‘Filistin meselesinin adil bir çözüme ulaşmadan kapanmayacağını ve hiçbir ihtimalin asla Mısır'ın aleyhine olmayacağını’ vurguladı. Ayrıca, bu ay Riyad'da gerçekleştirilen Arap-İslam Zirvesi’nde, ‘Gazze kuşatmasını kırma ve acil olarak gıda, ilaç ve yakıtı içeren Arap, İslam ve uluslararası insani yardım konvoylarını Gazze Şeridi’ne ulaştırma’ çağrısında bulundu.

Sisi, konuşmasında ‘anında ateşkes ilan edilmesi ve adil ve kapsamlı bir barışa ulaşmak için müzakere masasına dönülmesi gerekliliğini’ vurguladı. Ayrıca, bu barışın Filistin halkının meşru haklarına saygı gösterilerek, özellikle başkenti Doğu Kudüs olan Filistin devletinin tanınmasıyla sağlanması gerektiğini belirtti. Sisi, ‘Mısır'ın, ABD ve Katar ile birlikte ortak yürüttükleri çabaların, dört gün sürecek ve uzatılabilecek bir insani ateşkes anlaşmasına ulaşmada başarılı olduğunu ve bu anlaşmanın en kısa sürede ve gecikmeksizin uygulanmasını umduğunu’ dile getirdi.



Kürt heyeti başkanı Şarku’l Avsat'a konuştu: Şam’daki toplantıda parlamentoya katılım sağlamayı teklif ettik… Ayrıca anayasal bildirgeye yönelik çekincemizi gündeme getirdik

Şam’a giden Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi heyetinin baş müzakerecisi Fevze Yusuf (Şarku’l Avsat)
Şam’a giden Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi heyetinin baş müzakerecisi Fevze Yusuf (Şarku’l Avsat)
TT

Kürt heyeti başkanı Şarku’l Avsat'a konuştu: Şam’daki toplantıda parlamentoya katılım sağlamayı teklif ettik… Ayrıca anayasal bildirgeye yönelik çekincemizi gündeme getirdik

Şam’a giden Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi heyetinin baş müzakerecisi Fevze Yusuf (Şarku’l Avsat)
Şam’a giden Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi heyetinin baş müzakerecisi Fevze Yusuf (Şarku’l Avsat)

Suriye'nin başkenti Şam'da bu ayın başında uzun zamandır beklenen ve tarihi olarak nitelenen bir toplantı yapıldı. Bu toplantı, Suriye hükümetinden yetkililer ile Fevze Yusuf başkanlığındaki Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi heyetini bir araya getirdi. Toplantıda, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi arasında, Amerikan himayesinde imzalanan anlaşmanın uygulanması için alt komitelerin oluşturulması ve ihtilaflı meselelerin çözümüne yönelik müzakereler için ortak bir zemin bulunması konuları ele alındı.

Fevze Yusuf Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, görüşmelerin olumlu geçtiğini ve DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu (DMUK), ABD ve bölgesel güçlerin bilgisi ve desteğiyle yapıldığını belirtti. Ayrıca Kurban Bayramı tatilinden sonra alt komitelerin kurulmasına karar verildiğini ifade etti.

Yusuf, “Her iki taraf arasında, merkezi komite denetiminde tüm alanlarda uzmanlaşmış komitelerin oluşturulması konusunda bir uzlaşı sağlandı. Zira birçok konu ve dosya, her iki tarafın uzmanlarına ihtiyaç duyuyor. Böylece Özerk Yönetim’in Suriye devlet yapılarıyla bütünleştirilmesi için ortak bir vizyona ulaşmak hedefleniyor” ifadelerini kullandı.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi, geçtiğimiz mart ayında Şam’da hükümet ile SDG arasında yapılan anlaşmayı imzalarken (Arşiv – SANA)Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi, geçtiğimiz mart ayında Şam’da hükümet ile SDG arasında yapılan anlaşmayı imzalarken (Arşiv – SANA)

Birleşmeye dair farklı yaklaşımlar

Geçtiğimiz mart ayında Şara ile Mazlum Abdi arasında imzalanan anlaşma, kuzeydoğu Suriye’deki tüm sivil ve askerî kurumların yeni devlet yapısına dâhil edilmesini öngörüyor. Bu kurumlar arasında sınır kapıları, havaalanları, petrol ve gaz sahaları da yer alıyor. Anlaşma kapsamında kurulması planlanan komitelerden biri, Özerk Yönetim’deki kurumların ve bu kurumlarda çalışan personelin devletin resmî kurum ve dairelerine nasıl entegre edileceğini ele alacak ‘idari komite’ olacak. Bir diğer komite, öğrencilerin, okulların ve eğitim kurumlarının Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlanması ile diplomalarının ve eğitim kademelerinin tanınmasını sağlayacak. Ayrıca güvenlik ve askerî güçlerle ilgili bir komite de oluşturulacak ve bu komite, söz konusu güçlerin Savunma ve İçişleri Bakanlığı yapısına nasıl entegre edileceğini belirleyecek. İhtiyaca göre daha sonra başka komiteler de kurulacak.

Özerk Yönetim bölgeleri, Suriye’nin kuzeydoğusunda yer alan dört vilayete dağılmış durumda: Halep’in doğu kırsalı, Deyrizor’un kuzey ve doğu kırsalı, Rakka şehir merkezi ve Tabka. Bunlara ilave olarak Haseke vilayeti ve Kamışlı şehri. Bu bölgeler, yedi sivil yerel meclis tarafından yönetiliyor.

Suriye hükümetinden resmî bir heyet ile Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni bir araya getiren tarihi toplantıdan (sosyal medyada paylaşıldı)Suriye hükümetinden resmî bir heyet ile Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni bir araya getiren tarihi toplantıdan (sosyal medyada paylaşıldı)

Söz konusu kurumların ve çalışanlarının geleceği hakkında konuşan Fevze Yusuf, bu yapıların birleşme süreci boyunca geçiş dönemini yöneteceğini açıkladı. Yusuf, “Anlaşılan o ki, bizim birleşme ve bütünleşme anlayışımız Şam’ın bakış açısından farklılık gösteriyor. Hükümet, birleşme meselesini Özerk Yönetim’in lağvedilmesi ve askerî güçlerinin tasfiyesi olarak anlıyor. Oysa biz, bütünleşmeyi mevcut kurumlarımızın bu aşamayı yönetmeye devam etmesi ve ileride devletin bir parçası hâline gelmesi olarak görüyoruz” şeklinde konuştu.

Yerel yönetimlerin, onları yöneten halkın bir parçası olan kişiler aracılığıyla yürütülen bir yönetişim sistemi olduğunu vurgulayan Yusuf, bu kişilerin bölgenin sorunlarını çok iyi bildiklerini belirtti. Yusuf, “Başka bir ifadeyle, bu yönetimlerin gelişme ve Şam’la anayasal düzenlemelere dayalı olarak koordinasyon kurma hakkını korumak ve varlıklarını hukuken ve meşru biçimde sürdürmelerini teminat altına almak istiyoruz” dedi.

Askerî ve güvenlik güçlerinin, Savunma Bakanlığı bünyesinde tek bir yapı olarak birleştirilmesi, ancak özgünlüklerinin ve coğrafi dağılımlarının korunması hakkında ise Yusuf şu yorumu yaptı: “SDG’yi diğer silahlı gruplarla sayı, nitelik, silah ve savaş tecrübesi bakımından karşılaştırmak mümkün değil. SDG güçleri, ABD öncülüğündeki DMUK güçleri tarafından eğitildi. Bu güçler, geleceğin Suriye ordusunun çekirdeğini oluşturacak. Çünkü bu güçler disiplinli, örgütlü ve yıllar boyunca bölgelerini ve Suriye sınırlarını koruma noktasında yeterliliklerini ispatladılar.”

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgelerini gösteren bir trafik levhası (Şarku’l Avsat)Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgelerini gösteren bir trafik levhası (Şarku’l Avsat)

Yusuf, hükümet tarafının anlaşma maddelerini uygulama konusunda ciddiyet gösterdiğini ve askerî seçenekler ile güvenlikçi çözümleri dışladığını belirtti. Her iki taraf da Savunma Bakanlığı’na bağlı güçlerle SDG arasında askerî bir çatışma yaşanmamasının, uzlaşıların ve tüm Suriye topraklarında egemen ve güçlü bir devlet inşasının önünü açacak stratejik bir tercih olduğunu ve bu tercihin korunması gerektiğini vurguladı.

Zaman çizelgesine dair anlaşmazlık noktası

Ancak Şara ile Abdi arasında imzalanan anlaşma, yıl sonuna kadar uygulanması gereken bir takvim öngörüyor. Peki, bu takvim hakkında durum ne? Yusuf, birçok mesele ve dosyanın hâlâ karmaşık olduğunu ve daha fazla zamana ihtiyaç duyulduğunu, örneğin, askerî ve güvenlik güçlerinin nasıl entegre edileceği meselesinin zamana yayıldığını kaydetti. Yusuf'a göre bu güçler, Suriye topraklarının üçte biri büyüklüğündeki bir alana dağılmış durumda. Hapishanelerin boşaltılması ve kampların tasfiye edilmesi meseleleri ise daha da uzun bir zamana ihtiyaç duyuyor.

Şarku'l Avsat'a konuşan Yusuf, Şara ile Abdi’nin anlaşmayı ilan etmesinin ardından Özerk Yönetim’in hükümet heyetiyle ilk toplantısını Haseke’de gerçekleştirdiğini, burada görüş alışverişinde bulunulduğunu aktardı. En acil çözüm gerektiren meselelerden birinin ortaokul ve lise diplomalarına ilişkin bitirme sınavları meselesi olduğunu ve hükümet heyetinin bunu çözmeye istekli olduğunu, ancak bugüne kadar, yani üç ay geçmesine rağmen, sınav sürecinin Özerk Yönetim bölgelerinde nasıl yürütüleceğine dair hiçbir resmî kararın çıkmadığını ve binlerce öğrencinin geleceğinin tehlikede olduğunu söyledi.

Yusuf ayrıca, Özerk Yönetim’in adem-i merkeziyet talebinin ayrılıkçılık ve bölünme anlamına geldiği yönündeki suçlamalara yanıt vererek, ‘Özerk Yönetim’in Şam’da bulunmasının ve Özerk Yönetim heyetinin orada yer almasının, Suriye devletine bağlılığın en büyük kanıtı ve delili olduğunu’ belirtti.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetim liderleri, Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kentinde yer alan yönetim binası önünde düzenlenen basın açıklaması sırasında (Şarku’l Avsat)Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetim liderleri, Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kentinde yer alan yönetim binası önünde düzenlenen basın açıklaması sırasında (Şarku’l Avsat)

Yusuf, “Biz Suriye’nin bir parçasıyız ve bu bizim için ilkesel bir duruş. Adem-i merkeziyetçilik birlikle çelişmez. Hepimiz Suriyeliyiz. Ancak her bölgenin kendine has etnik ve dini çeşitliliğe dayalı özellikleri var” dedi. Yusuf, bu farklılıkların göz önünde bulundurulması gerektiğini, birçok gelişmiş ülkede adem-i merkeziyetçi sistemlerin uygulandığını ve bu ülkelerin güçlü devletler olduğunu söyledi. Adem-i merkeziyetçilik kavramının, sanki bölünme ve ayrılık anlamına geliyormuş gibi çarpıtıldığını ifade etti.

Askerî ve idarî dosyaların yanı sıra bu komiteler, ekonomik meseleleri ve petrol ile enerji sahalarının devrini de ele alacak. SDG, ülkenin petrol zenginliğinin yaklaşık yüzde 85’ini, ayrıca doğal gaz sahalarının ve üretiminin yüzde 45’ini kontrol ediyor. Bu sahalar arasında doğu Suriye’de Deyrizor kırsalında yer alan el-Ömer ve et-Tank sahaları da bulunuyor.

Yusuf, hükümet tarafıyla, hazırlanmakta olan Suriye parlamentosunun yapısına katılımları konusunu görüştüklerini açıkladı. Görüşmelerin, Kurban Bayramı tatilinden sonra başlamasının muhtemel olduğunu belirten Yusuf, Özerk Yönetim heyetinin anayasal bildiri konusundaki çekincelerini hükümet tarafına ilettiğini söyledi.

Yusuf, “Adem-i merkeziyetçilik, parlamentoya katılım ve anayasal bildiri meselelerine bazı satırlarda değindik. Ancak bu toplantı türünün ilkiydi. Bu nedenle genel çerçeveyi ele aldık. Bu oturum bir hazırlık niteliğindeydi. Sonraki toplantılarda daha derin tartışmalara gireceğiz” ifadelerini kullandı.

 Özerk Yönetim ve askeri güçlerinin kontrolü altındaki başlıca kentlerden biri olan Kamışlı'nın girişi (Şarku’l Avsat)Özerk Yönetim ve askeri güçlerinin kontrolü altındaki başlıca kentlerden biri olan Kamışlı'nın girişi (Şarku’l Avsat)

Fevze Yusuf, Özerk Yönetim’in, sunulan anayasal bildiri taslağından memnun olmadığını ve bu konuda itirazları olduğunu söyledi. Zira Özerk Yönetim bu bildirinin, merkeziyetçi bir yönetimi dayattığını düşünüyor. Onlara göre anayasa, yetki ve sorumlulukların adil biçimde paylaşılmasını sağlamalı, farklı siyasi görüşlerin özgürce ifade edilmesine izin vermeli, Suriye’deki tüm etnik ve dini toplulukların haklarını tanımalı ve demokratik, adem-i merkeziyetçi bir yönetim sistemini benimsemeli.

Yusuf sözlerini şöyle tamamladı: “Biz diyaloğa hazırız. Hükümet tarafının müzakerelerin yeniden başlatılması için yeni bir tarih belirlemesini ve komitelerin çalışmalara başlamasını bekliyoruz.”