Fas hükümeti, basın, yayıncılık, baskı ve dağıtım sektörlerine yönelik genel destek koşullarını ve bu desteğin nasıl verileceğini belirleyen bir kararname tasarısını dün onayladı. Söz konusu tasarı, Kültür, Gençlik ve İletişim Bakanı Muhammed el-Mehdi Binsaid tarafından sunuldu.
Hükümet Sözcüsü Mustafa Baytas, bu kararname ile basın, yayıncılık ve dağıtım sektörlerini desteklemeyi amaçladıklarını söyledi. Sözcü hedeflerinin okuma alışkanlıklarını teşvik etmek, çeşitliliği artırmak, yatırımı teşvik etmek ve dağıtım altyapısını geliştirmek olduğunu vurguladı. Destekten yararlanmak için gereken şartlar arasında, medya kuruluşlarının basın ve yayıncılık yasalarına uymaları, vergi borçlarının olmaması, Sosyal Güvenlik Fonu'na kayıtlı olması, düzenli ücret beyanlarını sunması ve yıllık kurumsal yapı listelerini yayınlaması bulunuyor. Ayrıca, kuruluşların Fas yasalarına göre şirket olmaları, en az iki yıldır faaliyet göstermeleri, varsa basın mensupları için özel toplu sözleşmeleri uygulaması ve ‘Ulusal Basın Konseyi’nden disiplin cezası almamış olması gerekiyor.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre söz konusu adım, basını güncele ayak uydurma ve destekleme amacıyla hükümetin basın desteği sistemini reforme etme planı kapsamında gündeme geldi. Temel hedefler, basının ulusal ve uluslararası düzeyde etkili olmasını sağlamak için şeffaflık, fırsat eşitliği ve tarafsızlık ilkelerine dayanması olarak belirlendi. Proje ayrıca basılı ve dijital medyayı destekleme arasında ayrım yapıyor. Basılı medya için, düzenli olarak süreli yayın yapan kuruluşlarda, bir yayın yöneticisine sahip olması şart aranıyor. Kararnameye göre yayının günlük ise haftada en az beş kez, haftalık ise ayda en az ayda dört kez, bölgesel günlük ise haftada en az iki kez ve yarı aylık ise ayda en az iki kez yayın yapması gerekiyor. Bu yayınların, ulusal veya bölgesel düzeyde dağıtılması ve düzenli olarak basılması şart aranıyor. Ayrıca halka yönelik yayınlanması ve belirli bir fiyata satılması gerekiyor.
Kararnameye göre ücretsiz broşürler destek alamıyor ve her bir reklam alanının, toplam broşür alanının yüzde 50'sini geçmemesi gerekiyor. Ayrıca sürekli ve kesintisiz bir şekilde iki yıl boyunca basılması ve yayınlanma düzeninin önceden belirtilmesi şartı aranıyor.
Kararnamede belirtildiğine göre, baskı ve dağıtım şirketleri için bazı koşullar bulunuyor. Basım yapan şirketler için şu şartlar aranıyor:
-Ana işleri, belirtilen şartlara sahip olan düzenli yayınları basmak olmalı.
-Yılda en az bir milyon kopya basmalı.
- Bir yıl içinde en az 20 farklı süreli basılı yayın yapmalı.
Dağıtım şirketleri için gereken şartlar ise şunlar:
-Ana işleri süreli yayınları dağıtmak olmalı.
-Yılda en az bir milyon kopya dağıtmalı.
-Yılda en az 20 farklı süreli basılı yayın dağıtımı yapmalı.
Bunun dışında kararnameye göre ayrıca genel destek dağıtım iki ana kısımda yapılmalı:
İlk olarak, işletme yönetim desteği, personel maliyetlerini ve üretim maliyetlerini desteklemeye dayanması gerekiyor. İkinci olarak da işletme veya şirketin üretim araçlarını güncellemeyi amaçlayan yatırım projelerine yönelik destek bulunmalı.
Desteklerin kullanımını izlemek ve denetlemek için hükümet yetkilisi tarafından gerçekçi, ölçülebilir ve zamanında göstergeler kullanılıyor. Ayrıca destekten yararlanan kuruluşlar veya şirketler için bir izleme ve değerlendirme kılavuzu hazırlanıyor.
Bu değerlendirme, şirketlerin performansının desteklerin nasıl etkilediğini belirlemeyi ve ekonomik ve mali durumlarını medya ve yayıncılık faaliyetleri ile nasıl ilişkilendirdiğini anlamayı amaçlıyor. Hükümet yetkilisi, yıllık bir rapor hazırlıyor ve bunu başbakana sunuyor. Ayrıca destekten yararlananların listesi resmi internet sitesinde yayınlanıyor.
ABD Başkanı Donald Trump (Arşiv-AFP)