Mısır’da karaborsa dolar kurunun düşüş haberlerinin ardından kargaşa yaşandı

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, COP28 oturum aralarında Dubai'de Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva ile toplantı gerçekleştirdi. (IMF)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, COP28 oturum aralarında Dubai'de Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva ile toplantı gerçekleştirdi. (IMF)
TT

Mısır’da karaborsa dolar kurunun düşüş haberlerinin ardından kargaşa yaşandı

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, COP28 oturum aralarında Dubai'de Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva ile toplantı gerçekleştirdi. (IMF)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, COP28 oturum aralarında Dubai'de Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva ile toplantı gerçekleştirdi. (IMF)

Mısır’da sosyal medya, geçtiğimiz iki gün içerisinde karaborsa dolar kurunun Mısır lirası karşısında döviz kurundaki değişiklikleri ile ilgili haberlerle çalkalanıyor. Yapılan bazı açıklamalar doların değerinin son üç haftada ortalama 50 lirayı aştıktan sonra yaklaşık 45 pounda düştüğü yönünde. Bankalardaki döviz kuru ise ortalama 30,75 lira seviyesinde seyrederek istikrarını koruyor.

Mısır Merkez Bankası son raporunda, 1 milyar dolar değerindeki Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) mevduatının Temmuz 2026'ya kadar üç yıl süreyle yenilendiğini duyurdu. Bu haberin X (eski adıyla Twitter) platformundaki etkileşimi, döviz kurundaki düşüşün farklı ortalamalara doğru izlenmesine ilişkin ifadelerle farklılık gösterdi. Bazıları karaborsanın ‘satış operasyonlarının durdurulması’ olarak tanımladıkları durumdan endişe duyarken bazıları ise fiyattaki yeni düşüşe göre alım satım işlemlerinin gerçekleştirileceğine dair bilgileri paylaştı.

İbrahim Ömer gibi bazı sosyal medya kullanıcıları, son günlerde altın fiyatlarının artması ardından vatandaşların altın almaya olan ilgisi nedeniyle fiyatın düşeceğini öne sürdü. Telegram uygulaması ve Facebook'taki gruplara göre 21 ayar altının gram fiyatı iki haftadan kısa sürede yaklaşık 500 Mısır lirası artış gösterdi.

Kahire Ekonomik Araştırmalar Merkezi Direktörü Abdulmunim es-Seyyid, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, paralel piyasadaki düşüşün bir kısmının geçen ay Merkez Bankası nezdindeki BAE ve Kuveyt mevduatlarının yenileneceğine ilişkin duyuru da dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden, ayrıca Merkez Bankası'nın ithalatçıların ihtiyaçlarını karşılamak için piyasalara iki milyar dolar pompaladığı yönündeki haberlerden kaynaklandığını belirtti. Önümüzdeki haftalarda dolar gelirlerinde artış olacağı beklentilerine işaret etti.

Ulusal Planlama Enstitüsü bilimsel kurulu üyesi Dr. İsam el-Cevheri de Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, piyasada birçok tarafın spekülasyondan çekilmesi, Merkez Bankası'nın ithalatçıların ihtiyaçlarını karşılamaya çalışması ve hükümetin ihale programında attığı olumlu adımların bu düşüşte etkili olduğunu kaydetti.

Merkez Bankası Başkan Vekili Hasan Abdullah başkanlığındaki yeni Yönetim Kurulu geçtiğimiz pazartesi günü itibariyle, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi uyarınca görev yapmaya başladı. Muhammed Ebu Musa'nın Büro Kontrol Sektörü için Banka Müsteşarı olarak atandığı Bankanın Yönetici Birinci Yardımcısı pozisyonu oluşturuldu.

İthalatçıların paralel piyasadan yüksek dolar fiyatlarından alım yaptığı göz önüne alındığında Cevheri'nin dikkat çektiği bir diğer konu ise vatandaşların fiyatların aşırı yüksek olması nedeniyle ithal malları satın alma konusundaki isteksizliği. Cevheri, bu durumun ithalatçıların zaten ithal ettikleri malları satamamaları nedeniyle dolara olan ihtiyacı azalttığını belirtti.

X platformu kullanıcıları, söz konusu gelişmeye dair çeşitli görüşlerini paylaştı. Bunlar arasında para biriminin dördüncü devalüasyonuna ilişkin haberlerin azalması da yer alıyor. Devletin ekonomi politikalarını destekleyen görüşleriyle tanınan blog yazarı Lui el-Hatib, bu düşüşe dair paylaştığı görüntülerinde, adil dolar döviz kurunun banka kuru ile paralel piyasa kuru arasında orta bölgede olduğunu söyledi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi perşembe günü Dubai'de düzenlenen Dünya İklim Eylemi Zirvesi'nde Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva ile bir araya geldi. Sisi, Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Mısır'ın mali ve para politikalarıyla ilgili yapısal reformları teşvik etmeye devam etme kararlılığını vurguladı.

Şarku’l Avsat’a konuşan paralel pazardaki tüccarlar, transfer işleminin zamanlaması ve tutarına bağlı olarak 44 ila 45 lira arasında değişen döviz kuru üzerinden alım satım işlemlerinin hayata geçirileceğini doğruladı.

Ulusal Planlama Enstitüsü'ndeki bir bilim kurulu üyesi, ekonomik göstergelerin daha fazla doğrudan yabancı yatırım çekme yönünde olumlu bir eğilim sergilemeye devam etmesi durumunda, resmi olmayan döviz kurunun düşmeye devam etme ihtimalinin bulunduğuna değindi. Mısırlıların parasının yurt dışına transferlerinin bankalar aracılığıyla yapılabilmesi için bankacılık sistemine olan güvenin yeniden tesis edilmesinin yeşil para birimi açığının ve kullanılabilirliğinin azaltılmasına yardımcı olacağını da sözlerine ekledi.

Aynı görüşü destekleyen Kahire Ekonomik Araştırmalar Merkezi Yöneticisi, özellikle cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından beklenen bakanlık değişikliğiyle birlikte, hükümetin bu fırsatı değerlendirebileceği görüşünde.



İsrail, Gazze haritasını yeniden çiziyor

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'ye düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (AP)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'ye düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (AP)
TT

İsrail, Gazze haritasını yeniden çiziyor

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'ye düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (AP)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'ye düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (AP)

İsrail, Filistinlileri zorla tahliye ederek Gazze’nin haritasını yeniden çiziyor.

Washington Post, İsrail ordusunun 18 Mart’ta ateşkesi bozarak Gazze’ye saldırıları yeniden başlatmasının ardından bölgenin yüzde 70’ini boşaltıp buraları “girilmez bölge” ilan ettiğini yazıyor.

İsrail’in Gazze-Mısır sınırındaki “tampon bölgeleri” de genişlettiği ve yerinden edilen Filistinlilerin hareket alanını giderek daha da fazla kısıtladığı aktarılıyor.

Mısır sınırındaki Refah kentinde İsrail’in Philadelphia Koridoru’nun genişlettiği belirtilirken, kuzeydeki Han Yunus şehrinde “Morag Koridoru” adlı yeni bir tampon bölgenin oluşturulduğu yazılıyor.

Tel Aviv yönetimi, Gazze’deki bölgelerin hem güvenliğin sağlanması hem de Hamas’a baskının artırılması için kurulduğunu savunuyor. Ancak bazı İsrailli yetkililer, bu hamlelerin Gazze’de çok daha uzun sürebilecek bir işgalin habercisi olabileceğini ifade ediyor.

İnsani yardım kuruluşları, tahliye emirlerinin ve tampon bölge çalışmalarının binlerce Filistinliyi topraklarından kopardığını ve yardıma erişimi engellediğini belirtiyor. Tahliye emri verilen bölgelerin çoğunda önemli su kaynaklarının yer aldığı bilgisi de paylaşılıyor. İsrail ordusunun, bu bölgeleri terk etmeyen sivilleri “savaşçı” olarak gördüğü belirtiliyor.

Diğer yandan İsrailli yedek askerler, Gazze işgalinin durdurulması için seslerini yükseltiyor. Binlerce yedek ve emekli asker, nisandan bu yana ortak bildiri yayımlayarak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya savaşı durdurma çağrısı yapıyor. BBC’nin aktardığına göre bu mektuplarda en az 12 bin kişinin imzası var.

Ayrıca 7 Ekim 2023 sonrasında birçok yedek askerin Gazze savaşına katıldığı ancak bu oranın son dönemde yüzde 50 ila 60’a gerilediği belirtiliyor.

Ortak bildirileri imzalayanlar arasında yer alan Mossad’ın eski direktörü Danny Yatom, ateşkesin bozulmasına dair şunları söylüyor:

İsrail'in çok kötü bir yere gittiği sonucuna vardık. Netanyahu'nun asıl derdinin kendi çıkarları olduğunu anlıyoruz.

Adı Yoav olarak değiştirilen İsrailli yedek askerse geçen yaz Gazze’ye savaşmaya gittiğini fakat bir daha cepheye dönmeyeceğini ifade ediyor. Netanyahu yönetiminin savaşı uzatarak rehinelerin hayatını riske attığını söyleyen asker “Mesele Hamas’ı yenmek değil, ülkemizi kaybedebiliriz” diyor.

19 Ocak 2024’te yürürlüğe giren ateşkes ve esir takası anlaşmasının 42 günlük birinci aşaması 2 Mart'ta sona ermişti. İsrail, 1700'den fazla Filistinli mahkumu salıvermiş, Hamas da 8’i ölü 33 İsrailli ve 5 Taylandlı rehineyi serbest bırakmıştı.

Taraflar arasında anlaşma sağlanamadığı için ikinci aşamaya geçilememişti. Tel Aviv yönetimi, 2 Mart'ta Gazze Şeridi'ne her türlü insani yardım malzemesinin girişini durdurmuş, 9 Mart'ta da bölgeye elektrik tedarikini kesmişti. Bunların ardından İsrail ordusu, 18 Mart’ta ateşkes sürecini bozarak Gazze’ye saldırıları yeniden başlatmıştı.

Independent Türkçe, Washington Post, BBC