Politico dergisi: ABD’nin savaş sonrası planına göre Filistin Yönetimi'nin Gazze Şeridi'ni kontrol etmesi gerekiyor

Plan, Biden yönetimini İsrail hükümetiyle karşı karşıya getirebilir

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Reuters)
TT

Politico dergisi: ABD’nin savaş sonrası planına göre Filistin Yönetimi'nin Gazze Şeridi'ni kontrol etmesi gerekiyor

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Reuters)

ABD merkezli Politico dergisi, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi yetkililerinin, Gazze Şeridi'nde kontrolün Filistin Yönetimi'nde olduğu bir savaş sonrası süreç planlamaya başladığını yazdı.

Dergi, ABD’nin savaş sonrası Gazze’deki duruma ilişkin gelişmesi haftalar süren planının Biden yönetimi ile İsrail hükümetini karşı karşıya getirebileceğini belirtti. Dergiye göre bunun nedeni, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun daha önce defalarca kez, Filistin Yönetimi'nin 16 yıl önce Hamas Hareketi tarafından zorla uzaklaştırıldığı Gazze Şeridi'ne geri dönmesini reddettiğini açıklamış olması.

Londra merkezli Arap Dünyası Haber Ajansı’na (AWP) göre dergi, ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkilinin bunu ‘Filistin Yönetimi'nin Gazze'yi yönetme yönündeki güçlü siyasi tercih’ olarak tanımladığını aktardı. Yetkili, planının meşruiyet ve yetenekler açısından büyük zorluklarla karşı karşıya olduğunu da sözlerine ekledi.

Dergiye göre, ABD’nin resmi kurumları arasındaki istişareler sonucunda, İsrail ile Hamas arasındaki savaş bittikten hemen sonra Gazze'de çok aşamalı bir yeniden yapılanma sürecinin başlatılması görüşü ortaya çıktı.

Dergi, savaşın sona ermesinin ardından Gazze'yi istikrara kavuşturacak uluslararası bir güce ve ardından Gazze Şeridi’ni uzun vadede yönetecek yenilenmiş bir Filistin Yönetimi’ne ihtiyaç duyulduğunun da altını çizdi.

Dergi, savaş sonrası Gazze ile ilgili bu vizyonu ‘kusurlu bir çözüm’ olarak değerlendirdi. ABD’li yetkililerin bu öneriyi, Hamas ile İsrail arasındaki savaş nedeniyle altyapısı harap olan Gazze Şeridi için ‘kötü çözümlerin en iyisi’ olarak gördüklerini aktardı.



Golan Tepeleri'ndeki "Hayaletler Çarkı" hakkındaki güçlü teoriye darbe

Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
TT

Golan Tepeleri'ndeki "Hayaletler Çarkı" hakkındaki güçlü teoriye darbe

Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)

Ortadoğu'nun en büyük megalit yapılarından Rujm el-Hiri'nin gözlemevi olarak kullanılmadığı ortaya çıktı. 

Golan Tepeleri'ndeki en az 5 bin yıllık Rujm el-Hiri, Hayaletler Çarkı diye de biliniyor. 

1968'de keşfedilen labirent benzeri yapının merkezinde yığılmış kayalar yer alıyor. Bunun etrafıysa bazalt taşlardan çok sayıda eşmerkezli çemberle çevrili. 

150 metre çapındaki bu devasa yapının inşa amacı uzun zamandır tartışılıyor. Bilim insanları, Hayaletler Çarkı'nın savunma kalesi veya önemli birinin mezarı olabileceği gibi teoriler öne sürüyor. 

Ancak "Doğu'nun Stonehenge'i" diye anılan yapının gözlemevi olduğu fikri diğerlerine kıyasla çok daha baskındı.

1998 tarihli bir çalışmada Rujm el-Hiri'nin, gündönümleri, ekinokslar, Sirius yıldızı ve diğer gökcisimlerinin konumuna göre hizalandığının bulunması bu teoriyi destekliyordu. 

Ancak İsrail'deki Tel Aviv ve Negev Ben-Gurion üniversitelerinden araştırmacılar bu teoriye büyük bir darbe vurdu.

Bulguları hakemli dergi Remote Sensing'de yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, Rujm el-Hiri'nin yer aldığı bölgedeki tektonik faaliyetlerin geçmişini inceledi. Araştırmacılar manyetik alanın kaya ve toprakta bıraktığı izleri de analiz etti.

Bilim insanları tektonik faaliyetler sonucu yapının yönünün zaman içinde değiştiği sonucuna vardı. Ekip makalede şöyle yazıyor:

Analizler, Rujm el-Hiri'nin bulunduğu alanın saat yönünün tersine döndüğünü ve ilk konumundan onlarca metre kaydığını ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, duvarların ve girişlerin yönünün MÖ 4000-2000 dönemiyle aynı olmadığını ve bu nedenle yapının, gökcisimlerine göre hizalanmadığını söylüyor:

Rujm el-Hiri'nin bir gözlemevi olması muhtemel değil.

Araştırmacılar yapının inşaatının MÖ 4500'lerde başlamış olabileceğini fakat çeşitli bölümlerin MÖ 3600 ila 2300'de yeniden inşa edildiğini düşünüyor. Ayrıca sonraki yüzyıllarda da birkaç değişiklik yapılmış olması muhtemel.

Rujm el-Hiri'nin tam olarak hangi amaçla yapıldığının belirlenmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Yapının içinde çok az tarihi eser bulunması bilim insanlarının karşılaştığı en büyük zorluklardan biri.

Diğer yandan araştırmacılar bölgede pek çok şeyin keşfedilmeyi beklediğini düşünüyor. 

Independent Türkçe, Science Alert, IFLScience, Remote Sensing