Likud, İsraillileri Filistin devletini destekleyen alternatif bir hükümet konusunda korkutuyor

Üst düzey bir yetkili, Netanyahu’dan ayrılıp Gantz’a katılmak için müzakereler yürütüyor.

Netanyahu, pazar günü İsrail Savunma Kuvvetleri’ne yeni katılan Haredilerle görüştü (X)
Netanyahu, pazar günü İsrail Savunma Kuvvetleri’ne yeni katılan Haredilerle görüştü (X)
TT

Likud, İsraillileri Filistin devletini destekleyen alternatif bir hükümet konusunda korkutuyor

Netanyahu, pazar günü İsrail Savunma Kuvvetleri’ne yeni katılan Haredilerle görüştü (X)
Netanyahu, pazar günü İsrail Savunma Kuvvetleri’ne yeni katılan Haredilerle görüştü (X)

Tel Aviv’deki siyasi kaynaklar, Binyamin Netanyahu liderliğindeki hükümet koalisyonunda özellikle de Likud partisi içinde bir dağılma atmosferi olduğunu belirtti. Bir dizi milletvekili ve bakan, Benny Gantz’ın partisine (resmi kamp) veya Mossad’ın (dış istihbarat) eski başkanı Yossi Kohen’in liberal sağcı bir partiyle kurmaya çalıştığı yeni bir partiye katılmak için ciddi görüşmeler yürütüyor.

Bu kaynaklar, Likud’da ayrılmaya aday iki merkezi isme, yani Savunma Bakanı Yoav Galant ve Ekonomi Bakanı Nir Barkat’a dikkat çekti.

Galant’ın Netanyahu ile sorunu var. Çünkü geçen mart ayında kendisine karşı çıkan gösteriler nedeniyle Galant’ı kovmuştu. Ancak 24 saat sonra onu tekrar göreve getirmek zorunda kalmıştı ve bu nedenle aralarındaki güven tamamen sarsıldı.

FOTO: İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant, geçen Temmuz ayında Knesset’te Gantz ile konuşuyor (Reuters)
 İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant, geçen Temmuz ayında Knesset’te Gantz ile konuşuyor (Reuters)

Cumartesi gecesi Gallant, Netanyahu ile basın toplantısına katılmayı reddetti ve onu açıkça eleştirerek, “Ondan benimle gelmesini istedim ama o tek başına basın toplantısı düzenlemeyi tercih etti” dedi.

Gallant’a yakın isimler, onun sürekli şunu planlayan, bunu yapan, emir ve talimat veren biri gibi davranmaya çalışan Netanyahu’nun üslubuna artık tahammül edemediğini söyledi. Gallant, İsrailli mahkumların ailelerinin ‘Hamas’ın esir tuttuğu oğulları ve kızları hakkında ailelerin duygularını ve korkularını küçümsediği için’ 12 kentte gösteri yaptığı ve istifasını talep ettiği bir dönemde Netanyahu’nun yanında görünmek de istemiyor.

Öte yandan Netanyahu’ya yakın isimler de Gallant’ı Bakan Benny Gantz ile dost gibi davrandığı için eleştiriyor ve onu Savaş Komuta Konseyi’nde başbakana karşı Gantz ile ittifak kurmakla suçluyor. Bu nedenle Netanyahu’ya yakın olan Knesset üyesi Nissim Vaturi, Likud liderliğinin bir iç toplantısında bağırarak, “Gallant, Gantz’ı ağzından öpüyor” dedi.

Netanyahu döneminden sonra Likud’un başkanlığı için yarışmayı planlayan ikinci bakan Barkat’a gelince, son parti liderlik toplantılarına katılmadı ve genel bütçe taslağı konusunda Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’e boyun eğdiği için Netanyahu’yu eleştirdi. Bütçe lehine oy kullanmamaya karar verdi ve bütçenin tartışıldığı Knesset (Parlamento) oturumuna katılmadı. Netanyahu’nun destekçileri onu, yeni bir sağcı parti kurma çabalarında Yossi Kohen ile işbirliği yapmak, bir dizi Likud liderini partiye çekmek ve bu partinin çöküşüne ve büyük bir düşüşe neden olmakla suçluyor.

Solun komplosu!

Netanyahu’ya yakın olan Bakan David Amsalem’e göre, partiden ayrılan herkes ‘hükümeti yutmaya hazırlanan’ solun komplosuna dahil oluyor. Bahsi geçen Likud liderlik oturumu sırasında Amsalem, “Likud, solun ve sağdan bazı aptalların katıldığı yerel ve uluslararası bir komploya maruz kalıyor. Eğer güçlerimizi nasıl toplayıp birleşeceğimizi bilmiyorsak sol iktidara gelecektir. Burada bir Filistin devleti oluşacaktır ve Likud’un yeniden iktidara gelmesi 20 yıl veya daha fazla zaman alacaktır” dedi.

FOTO: İsrailli rehinelerin aileleri Tel Aviv’de Savunma Bakanlığı önünde protesto gösterisi yapıyor, 21 Kasım (AFP)
 İsrailli rehinelerin aileleri Tel Aviv’de Savunma Bakanlığı önünde protesto gösterisi yapıyor, 21 Kasım (AFP)

İki buçuk saat süren bu Likud oturumu, çığlıklara ve kavgalara sahne oldu. Konuşmacıların çoğunluğu koalisyon ve muhalefetteki diğer politikacılara saldırı başlattı. Milletvekili Vaturi, Galant ve Gantz’a yönelik eleştirilerinin yanı sıra İsrail ordusunun sözcüsü Knesset üyesi Tally Gotliv’i de eleştirdi. Vaturi’ye göre Gotliv, sağcı olmayan anlatılara hizmet ediyor.

Eleştirinin gerekçelerinin sızdırılması sonrasında Netanyahu, gazetecilerin konu hakkındaki sorularını yanıtlamaktan kaçındı ve ateşi başka yöne çevirmeye çalıştı. Ayrıca Haredi müttefiklerinin (dini partiler) dini okullarının bütçelerini onaylamayı reddeden muhalif güçlere saldırmaya başladı. Muhalefeti kışkırtmaya yönelerek, Shakespearevari bir üslupla “Haredi çocuğu yarım çocuk mu? Haredi öğretmen yarı öğretmen mi?” diye sordu.

FOTO: Tel Aviv’deki göstericiler, İsrailli mahkumların fotoğraflarını taşıyor (Mahkum Aileleri Komutanlığı)
Tel Aviv’deki göstericiler, İsrailli mahkumların fotoğraflarını taşıyor (Mahkum Aileleri Komutanlığı)

Bunun üzerine İsrail basını özellikle Likud ve Netanyahu’ya sert bir saldırı başlattı. Haaretz gazetesinde, “Bu grup değişmedi; zehir ve nefretin sığ sularında toplanan bir grup cahil haydut. Savaşın başında iddia ettikleri gibi uyanmadılar. Ama belki de tam tersi doğrudur. Son iki ayda yaşananlar, çarpık zihinlerinde patlayan hastalıklı düşünceleri güçlendirdi. Savaştan sonra köpekler gibi saldıracaklar ve sevmedikleri herkesin (ordu, protesto liderleri, medya ve muhalefet) üzerine köpükler saçacaklar. Herkes, güçlü ve sağcı bir başbakanı devirmeye yönelik ihmal ve komplonun sorumluluğuyla suçlanacak” ifadelerine yer verildi.



İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
TT

İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi bugün, İsrail’in Hamas tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracılığıyla teslim edilen kalıntı örneklerini teslim aldığını duyurdu. Örneklerin adli tıp laboratuvarına gönderilmesi planlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre bir Hamas lideri, hareketin bugün Gazze Şeridi'nde kalan iki cesetten birini teslim edeceğini açıklamıştı.

İsrailli rehine Ran Gvili ve Taylandlı rehine Sudthisak Rinthalak'ın cesetleri halen Gazze'de bulunuyor.

Bu gelişme, İsrail güçlerinin bugün Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda bir Filistinliyi öldürmesi ve Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde evlerin yıkılması ve bombardımanların devam etmesi ile birlikte gerçekleşti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, ‘işgal güçlerinin kuzeydeki Cibaliye Mülteci Kampı’na yoğun hava saldırıları düzenlediğini ve kuzey Gazze’de bazı konut binalarını yıktığını’ bildirdi. Ayrıca İsrail’e ait insansız hava araçları (İHA) et-Tuffah mahallesindeki es-Senafur kavşağı yakınlarında Filistinlilerin evlerine bombalar attı ve eşzamanlı olarak yoğun ateş açıldı.


Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
TT

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria'daki İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövüp eşyalarını çaldı.

Guardian'ın aktardığına göre pazar sabahı yaşanan olayda radikal sağcı yerleşimciler, Eriha bölgesindeki Ayn el-Duyuk köyüne baskın düzenledi. 

Yerleşimcilerin, Filistinlileri korumak için köyde bulunan İtalyan ve Kanadalı gönüllülere de saldırdığı belirtildi.

Filistin Ulusal Yönetimi'nin resmi haber ajansı WAFA, üç İtalyan ve bir Kanadalı gönüllünün hastaneye kaldırıldığını aktardı. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Kanadalı kadın, sabaha karşı düzenlenen saldırıda yaşadıklarını şöyle anlattı: 

10 maskeli yerleşimci gece nöbetinden sonra uyuduğumuz eve baskın yaptı. İkisinin üzerinde ordu tarafından verilen tüfeklerden vardı. Bizi yaklaşık 15 dakika boyunca dövdüler. Kafama, kaburgalarıma, kalçama ve uyluk bölgeme defalarca tekme attılar. Bize Arapça hakaretler yağdırdılar ve orada bulunmaya hakkımız olmadığını söylediler.

Gönüllü, Yahudi yerleşimcilerin bölgede artan saldırılarına dikkat çekerek, "Mesele bizimle ilgili değil. Biz 15 dakika dayak yedik ama buradaki Filistinliler bu şiddeti her gün, her saat, binlerce kez yaşıyor" dedi.

Kanada Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "aşırılıkçı yerleşimcilerin işlediği şiddet eylemlerinin kınandığı" bildirildi. Kanada yönetiminin "Filistin topraklarının ilhakına yönelik her türlü eyleme ve söyleme karşı olduğu" hatırlatıldı. 

Diğer yandan İtalyan gönüllülerden birinin ağır yaralandığı ve Ramallah'ta tedavisinin sürdüğü belirtiliyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, olaya ilişkin açıklamasında "Bu saldırganlıktan bıktık. Yerleşimcilerin haklarını bu şekilde savunmaları doğru değil" ifadelerini kullandı. 

Guardian, Batı Şeria'daki İsrailli yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini yazıyor. Gazetenin irtibata geçtiği köylüler ve aktivistler, polisin yerleşimcilerin saldırılarını durdurmak veya karargahlarını dağıtmak için harekete geçmediğini söylüyor.

Batı Şeria'daki Filistin köylerini korumak için yabancı gönüllüler toplayan Faz3a örgütünden aktivist Manal Tamimi, radikal sağcı yerleşimcilerin iki ay önce köyün yakınlarına karakol inşa ettiğini ve adam devşirdiğini söylüyor. Gönüllülerin saldırılara karşı Filistinlilerin yanında durmasının çok değerli olduğunu belirtiyor.

Kanadalı gönüllü de köydeki varlıklarının halkı güçlendirdiğini söylüyor: 

Biz oradayken köylüler daha dirençli oluyordu. Çocuklar özgürce oynuyordu. İnsanlar gece boyunca uyuyabiliyorlardı. Sırf bu bile bizim orada olmamızı değerli kılıyordu.

Birleşmiş Milletler'in rakamlarına göre İsrailli yerleşimciler ve güvenlik güçleri son iki yılda Batı Şeria'da 233'ü çocuk olmak üzere binden fazla Filistinliyi öldürdü. 

Independent Türkçe, Times of Israel, Guardian