ABD ve Mısır İsrail’i durdurabilecek mi?

Mısır ve ABD’nin Gazze'deki savaşın durdurulması yönünde yeniden harekete geçmesine dair senaryolar neler?

Sisi, geçtiğimiz Cumartesi günü Dubai'de Kamala Harris ile görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sisi, geçtiğimiz Cumartesi günü Dubai'de Kamala Harris ile görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

ABD ve Mısır İsrail’i durdurabilecek mi?

Sisi, geçtiğimiz Cumartesi günü Dubai'de Kamala Harris ile görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sisi, geçtiğimiz Cumartesi günü Dubai'de Kamala Harris ile görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, ikili düzeyde stratejik ilişkileri ilerletmek ve pekiştirmek amacıyla ABD’nin başkenti Washington'u ziyaret etti. Mısırlı Bakan, Gazze Şeridi'ndeki krizin yoğunlaşmasına ilişkin ABD yönetimi yetkilileri ve Kongre liderleriyle yoğun görüşmelerde bulunacak olan Arap-İslam bakanlar heyetinin çalışmalarına ve Mısır-Katar-ABD’nin sükuneti yeniden tesis etme yönündeki çabalarına dahil olacak.

Dün ikili bir ziyaret için Washington'a giden Bakan Şukri, Temsilciler Meclisi ve Senato'nun bazı üyeleriyle, ABD Kongresi'ndeki dış politika komiteleri başkanları ve üyeleriyle bir araya geldi. Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, iki ülke arasındaki stratejik ilişkilerin ilerletilmesi ve pekiştirilmesi amaçlandı.

Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Ebu Zeyd, söz konusu ziyaretin, medya toplantılarına katılımın yanı sıra çok sayıda ABD düşünce kuruluşu ve araştırma merkeziyle toplantılar yapmayı kapsadığını açıkladı. Ziyaretin ardından Şukri'nin bu ayın 7'sinde Washington'u ziyaret etmesi planlanan Arap-İslam Bakanlar Heyeti’ne katılacağını açıkladı. Heyet, Gazze Şeridi'nde devam eden savaşı durdurmak amacıyla, son Arap İslam Zirvesi'nde kaydedilen gelişmelerle bağlantılı olarak ABD Dışişleri Bakanı, bazı Kongre üyeleri ve ABD medyasıyla görüşmelerde bulunacak.

Mısır; Katar ve ABD ile koordineli bir şekilde, insani aranın sona ermesinin ardından Gazze'de sükuneti yeniden tesis etmeye çalışıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ni şiddetli bir şekilde bombalamasının 48 gün ardından, ateşkes üç ülkenin arabuluculuğuyla 24 Kasım'da yürürlüğe girmişti. Ateşkesin çöküşüne kimin sebep olduğuna dair karşılıklı suçlamaların ardından İsrail işgal güçleri askeri operasyonlarına yeniden başlayana dek yalnızca bir hafta sürmüştü.

Mısır ve Katar, eş zamanlı açıklamalarıyla, Gazze Şeridi'ndeki insani krizin yoğunlaştığı bir dönemde yeni bir insani ateşkese varmak için İsrail ile Hamas hareketi arasında arabuluculuk arayışına devam ettiklerini doğrulamıştı.

Kahire'deki Amerikan Üniversitesi (AUC) Siyaset Bilimi öğretim üyesi ve Orta Doğu Araştırmaları Ulusal Merkezi'nin İsrail Çalışmaları Birimi Başkanı Dr. Tarık Fehmi, Mısır Dışişleri Bakanı'nın Washington ziyaretinin, Mısır'ın Filistinlilerin zorla yerinden edilmesi projesini reddeden tutumunu teyit etmeye ve İsrail'in mevcut askeri operasyonlarının devam etmesinden kaynaklanan bölgesel ciddi riskleri açıklığa kavuşturmaya odaklanan özel bir gündeme sahip olacağını düşünüyor.

Şarku'l Avsat'a konuşan Fehmi, Kahire ile Washington arasındaki diplomatik ve güvenlik iletişim kanallarının durmadığını, ABD yönetimini İsrail hükümeti üzerinde ciddi ve gerçek baskı uygulamaya itmek amacıyla üst düzey koordinasyonun sağlandığını açıkladı. ABD’nin şuana kadar tutumlarında hareketsiz olduğunu, ülke içi nedenler dolayısıyla İsrail savaş hükümetine baskı yapma konusunda fazla ileri gitmek istemediklerini açıkladı. Fehmi bu nedenle İsrail'in Doha’daki güvenlik müzakerelerinden çekilmesi ardından, en azından kısa vadede sahada gerçek bir değişiklik beklenemeyeceğini söylüyor.

Geçtiğimiz haftalarda Katar'ın başkenti Doha, ateşkesin uzatılmasının yollarını tartışmak üzere Katarlı yetkililerin yanı sıra Mısır, ABD ve İsrail'deki istihbarat servislerinin liderleri arasında üst düzey güvenlik toplantılarına ev sahipliği yaptı. Ancak İsrail Başbakanı Netanyahu, İsrail istihbarat heyeti Mossad'ı müzakerelerden geri çağırdı.

İsrail'in Gazze'ye düzenlediği hava saldırısı ardından yükselen dumanlar (Reuters)
İsrail'in Gazze'ye düzenlediği hava saldırısı ardından yükselen dumanlar (Reuters)

Mısır eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Cemal Beyyumi, Şukri'nin ziyareti ardından Arap-İslam bakanlar heyetinin ziyaretinin ABD’nin tutumunda bir miktar dengeyi yeniden sağlamayı amaçladığına dikkat çekti. Mevcut aşamada ABD'nin pozisyonunu önemli ölçüde değiştirmesinin zor olduğuna değindi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Şukri, ziyaretin ABD yönetimine ve oradaki politika yapıcı çevrelere Mısır ve Arap ülkeleriyle stratejik ilişkilerin önemini hatırlatmayı amaçladığını belirtti. Aynı zamanda İsrail'e mutlak destek uğruna bu çıkarların feda edilmesinin gözden geçirilmesi gerektiğini de ekledi.

Filistinlilerin zorla yerinden edilmesi hususunda Mısırlıların endişelerinin tartışma konusu olacağını vurgulayan Şukri, ABD yönetiminin bu konuda İsrail'in herhangi bir hamlesini reddeden tutumlarına da dikkat çekti. Washington ziyaretinin Gazze Şeridi'ndeki şiddetli krizin çözümüne katkıda bulunacak doğrudan sonuçlar doğuracağı yönündeki beklentisini dile getirdi.

ABD Başkanı Joe Biden, geçtiğimiz ay Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah es-Sisi ile yaptığı telefon görüşmesinde, ABD'nin Filistinlilerin Gazze veya Batı Şeria'dan zorla yerinden edilmesine veya Gazze sınırlarının yeniden çizilmesine hiçbir koşulda izin vermeyeceğini doğruladı.

Mısır'ın toplu cezalandırma ve yerinden etme politikalarını reddetme yönündeki kesin tutumunu yenileyen Mısır Cumhurbaşkanı ise Mısır'ın, Filistinlilerin Gazze Şeridi'nden Mısır topraklarına kaydırılmasına izin vermediğini ve vermeyeceğini vurguladı.

Cumartesi günü Dubai'de düzenlenen BM İklim Zirvesi oturum aralarında görüşen Sisi ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Gazze'deki mevcut durumun ciddiyetini ve çatışmanın yayılmasını önlemek için çalışmanın gerekliliğini vurguladı. İkili, Mısır cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, sivillerin hedef alınmasının önlenmesi gerektiğini, iki ülkenin Filistinlilerin zorla yerinden edilmesini kesin bir dille reddettiklerini vurguladı.



Ankara, Şam'a askeri desteğini artırıyor

Kuzey Suriye'deki Türk kuvvetleri (Türkiye Milli Savunma Bakanlığı)
Kuzey Suriye'deki Türk kuvvetleri (Türkiye Milli Savunma Bakanlığı)
TT

Ankara, Şam'a askeri desteğini artırıyor

Kuzey Suriye'deki Türk kuvvetleri (Türkiye Milli Savunma Bakanlığı)
Kuzey Suriye'deki Türk kuvvetleri (Türkiye Milli Savunma Bakanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türk askerinin Suriye'ye üç yıllık bir süre için gönderilmesi konusunda Meclis'ten yeni bir yetki isterken, hükümeti Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara hükümetine askeri desteğini hızlandırdı.

Türkiye Milli Savunma Bakanlığı, dün yaptığı açıklamada, Savunma ve Güvenlik Genel Müdürü Korgeneral İlkay Altındağ'ın Suriye Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra ile görüşmek üzere Şam'a gideceğini duyurdu. Şarku’l Avsat’ın Bloomberg'den aktardığına göre Türk yetkililer, Türkiye'nin Suriye'ye zırhlı araçlar, İHA'lar, topçu, füze ve hava savunma sistemleri tedarik etme planı geliştirdiği ve bu sistemlerin İsrail ile gerginliği önlemek amacıyla Suriye'nin kuzeyine konuşlandırılacağını belirtti.

Erdoğan ayrıca, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Suriye ve Irak'a gönderilme yetkisinin 3 yıl daha uzatılmasına ilişkin tezkereleri  Meclis'e sundu.


Gazze toparlanıyor ve Hamas iç güvenliği sağlamaya çalışıyor

Filistinliler, dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta İsrailli rehinelerin cesetlerini aramak için yapılan kazı çalışmalarını izliyor (Reuters)
Filistinliler, dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta İsrailli rehinelerin cesetlerini aramak için yapılan kazı çalışmalarını izliyor (Reuters)
TT

Gazze toparlanıyor ve Hamas iç güvenliği sağlamaya çalışıyor

Filistinliler, dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta İsrailli rehinelerin cesetlerini aramak için yapılan kazı çalışmalarını izliyor (Reuters)
Filistinliler, dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta İsrailli rehinelerin cesetlerini aramak için yapılan kazı çalışmalarını izliyor (Reuters)

Gazzeliler, yardımların Gazze Şeridi'ne ulaşmasıyla birlikte, yıkılmış camiler arasında Cuma namazlarının kılınmasıyla somutlaşan zorlu koşullar altında günlük hayatlarını yeniden düzenlemekle meşguldü. Bu arada, Gazze Şeridi'ndeki Hamas güvenlik güçleri, İsrail güçlerinin çekildiği bölgelerde tam kontrol sağlamak için yoğun bir şekilde personel konuşlandırmaya çalıştılar.

Gazze'deki hükümet kaynaklarının Şarku'l Avsat'a verdiği bilgiye göre, güvenlik görevlilerini istihdam etme süreci başladı. Her vilayeti yönetecek yeni valilerin atanması başladı ve polis ile çeşitli güvenlik teşkilatlarını yönetecek yeni yöneticiler atandı.

Hamas'ın üst düzey lideri Muhammed Nazzal, Doha'da Reuters'a verdiği demeçte, hareketin geçiş döneminde Gazze'deki güvenlik kontrolünü elinde tutmayı planladığını belirterek, hareketin silahsızlandırılmasını teyit edemeyeceğini ifade etti.

Şarku'l Avsat, uluslararası kurumlara önemli miktarda insani yardım akışının başlamasıyla birlikte, birçok açıdan zorluklar devam etse de normal hayata kademeli bir dönüş olduğunu gözlemledi

Axios haber sitesi, dün ABD Başkanı Donald Trump'ın elçisi Steve Witkoff’un önümüzdeki hafta Ortadoğu’yu ziyaret edeceğini duyurdu. Haberde, Amerika'nın Rafah şehrini yeniden inşa etmeye başlamak istediği ve bunun Hamas'ın ortadan kaldırılmasından sonra Gazze'nin geleceği için bir model olmasını umduğu belirtildi.


İsrail ordusu, Hamas'ın bir rehinenin cesedini Kızılhaç'a teslim ettiğini duyurdu

Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne ait araçlar, Hamas tarafından Gazze'ye teslim edilen İsrailli rehinelerin kalıntılarını taşıyor (EPA)
Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne ait araçlar, Hamas tarafından Gazze'ye teslim edilen İsrailli rehinelerin kalıntılarını taşıyor (EPA)
TT

İsrail ordusu, Hamas'ın bir rehinenin cesedini Kızılhaç'a teslim ettiğini duyurdu

Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne ait araçlar, Hamas tarafından Gazze'ye teslim edilen İsrailli rehinelerin kalıntılarını taşıyor (EPA)
Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne ait araçlar, Hamas tarafından Gazze'ye teslim edilen İsrailli rehinelerin kalıntılarını taşıyor (EPA)

İsrail ordusu dün akşam yaptığı açıklamada, Kızılhaç'ın Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan bir rehinenin cenazesini teslim aldığını duyurdu.

İsrail ordusunun açıklamasında, "Kızılhaç'ın verdiği bilgiye göre ölen bir rehinenin tabutu Kızılhaç'ın gözetimine teslim edildi ve Gazze Şeridi'ndeki İsrail Savunma Kuvvetleri'ne (IDF) doğru yola çıktı" denildi.