Mısır’da hükümet yetkililerine yolsuzluk soruşturması

İddia makamı, şeker krizinden yetkilileri sorunlu tuttu.

Piyasalara şeker, Mısır Erzak Bakanlığı tarafından sağlanıyor. (Mısır Erzak Bakanlığı)
Piyasalara şeker, Mısır Erzak Bakanlığı tarafından sağlanıyor. (Mısır Erzak Bakanlığı)
TT

Mısır’da hükümet yetkililerine yolsuzluk soruşturması

Piyasalara şeker, Mısır Erzak Bakanlığı tarafından sağlanıyor. (Mısır Erzak Bakanlığı)
Piyasalara şeker, Mısır Erzak Bakanlığı tarafından sağlanıyor. (Mısır Erzak Bakanlığı)

Mısır yargısı dün, savcılığın pirinç ve şeker gibi stratejik mallar için piyasayı manipüle etmek amacıyla yolsuzluk suçları işlemekle suçladığı Mısır Erzak Bakanlığı’nda çalışan hükümet yetkilileri ve bir dizi isme yönelik kapsamlı soruşturmalar yürütüldüğünü duyurdu.

Savcılığın incelemelerine göre davada aralarında Mısır Erzak Bakanlığı yetkililerinin de bulunduğu dokuz sanık yer alıyor. Güvenlik kaynakları, söz konusu isimlerin soruşturma tamamlanana kadar, 15 gün gözaltında tutulacaklarını bildirdi.

Mısır basınında aktarıldığına göre İdari Kontrol Kurumu'ndan bir kaynak, yolsuzluk vakalarından birinin doğrulandığını bildirdi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre konuya dair ilk araştırmalar, Mısır piyasasının son dönemde yaşadığı şeker krizinin arkasında söz konusu sanıkların olduğunu gösteriyor.

Mısır savcılığı, sanıklara yolsuzluk, rüşvet, nüfuzu olumsuz kullanma, kamu parasını israf etme, malları alıkoyma ve stratejik malları tekelleştirmeye yönelik suçlamalar yöneltti.

Mısır hükümeti, piyasalarda şekerin kilo fiyatının 50 liraya yükselmesinin ardından piyasayı kontrol altına almak için harekete geçmişti. Bir doların resmi düzeyde 30,9 Mısır lirası olduğu biliniyor.

Erzak Bakanlığı, yolsuzluk davasının açıklanmasına yönelik yorumda bulunmadı. Mısır Erzak Bakanı Ali el-Museylihi ise dün piyasalara pompalanan şeker oranlarının artırılması ve kilonun sadece 27 pounda satılması yönünde direktif verdi.

Mısır Savcılığı geçtiğimiz günlerde şu açıklamada bulunmuştu:

Bir tüccarın piyasada kıtlık yaratmak amacıyla depolayıp paralel piyasaya yeniden sunduğu, değeri 20 milyon lirayı bulan petrol, pirinç gibi emtianın yanı sıra 590 ton şeker ele geçirildi.

Mısır Endüstrileri Federasyonu Gıda Endüstrisi Odası Şeker Bölümü Başkanı Hasan el-Fendi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Mısır'ın şeker üretimi, tüketimin en az yüzde 90'ını karşılamaya yetiyor. Dolayısıyla son bir aydır yükselen krizin hiçbir haklı gerekçesi yok” dedi.

Ancak piyasaların sık sık kontrol edilmesi gerektiğini belirten Fendi, özellikle tedarikteki yolsuzluk meselesinin çözülmesiyle birlikte önümüzdeki dönemde beklentisinin bu yönde olduğuna işaret etti.

Mısır'da resmi verilere göre yerli şeker üretiminin yıllık yaklaşık 2,8 milyon ton. Tüketim oranı ise yıllık 400 bin tonluk bir farkla 3,2 milyon ton tutarında. Hükümet ise bu hususta özel sektörle iş birliği yapıyor ve ithalata güveniyor.

Mısır hükümeti geçtiğimiz mart ayında yurt dışına şeker ihracatını üç ay süreyle yasaklama kararı almıştı. Söz konusu dönemde yapılan resmi açıklamada, öncelikli amacın yerel ihtiyacı karşılamak olduğu belirtilmişti. Hükümetin belirlediği ihracat kontrolleri arasında, ihraç edilen miktarların yerel ihtiyacın üzerinde olması, bunun Erzak ve Ticaret ve Sanayi bakanlıklarının onayıyla yapılması yer alıyor.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.