Irak’ta parti genel merkezlerine saldıran 12 kişi tutuklandı

Saldırıyı düzenleyenler adayların posterlerini yırttı.

Irak yerel seçimlerinde Musul bölgesinde yarışanların posterleri. (AFP)
Irak yerel seçimlerinde Musul bölgesinde yarışanların posterleri. (AFP)
TT

Irak’ta parti genel merkezlerine saldıran 12 kişi tutuklandı

Irak yerel seçimlerinde Musul bölgesinde yarışanların posterleri. (AFP)
Irak yerel seçimlerinde Musul bölgesinde yarışanların posterleri. (AFP)

Irak yargısı, 18 Aralık'ta yapılması planlanan yerel seçimlerde parti genel merkezlerine saldırmak ve adayların propaganda posterlerini kasten yırtıp yakmakla suçlanan 12 kişinin tutuklanmasına karar verdi.

Yargı tarafından dün yapılan açıklamada, Bağdat Temyiz Soruşturma Mahkemesi’nin saldırıyı gerçekleştirirken güvenlik güçleri tarafından gözaltına alındıktan sonra adayların fotoğraflarına ve seçim programlarına saldıran bir grup kanun kaçağının tutuklanmasına karar verdiğini kaydedildi. Açıklamada, yasa dışı oluşturulan 12 kişilik grubun doğudaki bölgelerde parti genel merkezlerine saldıran ve seçim adaylarının posterlerini yıkanlar olduğu belirtildi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Sadr Hareketi'nin seçimlere katılmaması göz önüne alındığında, bu tür eylemleri yapanların genellikle Sadr destekçileri olduğu yönünde. Sadr Hareketi lideri Mukteda es Sadr destekçilerine seçimi boykot etme çağrısında bulunurken, bu durum Koordinasyon Çerçevesi dahil muhalif güçlere önümüzdeki dört yıl boyunca nüfusun çoğunluğunun Şii olduğu orta ve güney valiliklerindeki yerel konsey koltuklarının çoğuna hakim olma fırsatı sağlayacak.

Dün sabah onlarca Sadr Hareketi destekçisi, Ammar el-Hekim liderliğindeki Irak Ulusal Hikmet Hareketi’nin Bağdat’ın doğusundaki Cemile bölgesindeki karargâhına basın düzenlerken, bazı bölgelerde ise hareketteki aday isimlerin posterleri yırtıldı.

Önceki akşam ise ülkenin doğusunda yer alan Diyala valiliğinde Sadr Hareketi’ne mensup onlarca kişi Ulusal Hikmet Hareketi’nin karargahının bir kısmını yaktı. Söz konusu gelişmeler Bağdat hükümetin Diyala'daki güçlerine ‘herhangi bir nedenle parti genel merkezine saldırmaya yönelik her türlü girişime karşı son derece dikkatli olması ve yasalara uygun şekilde hareket etmesi’ yönünde acil talimatlar yayınlamasına yol açtı.

Ulusal Hikmet Hareketi'nin siyasi büro üyesi Balig Ebu Kelil sosyal medya hesabı X üzerinden yaptığı açıklamada, Sadr Hareketi’ne mensup olanlara hakaret ettiği iddialarını reddederek şunları söyledi:

“Mesele şu: X platformu üzerinden verilen belli bir mesajı ve açıklamayı tahrif ediyorlar, sonra küfrediyorlar, sonra da yakmak veya kaos yaratmak için saldırıyorlar. Kaos olmadan yaşayamazlar, yani kendi gerekçelerini uyduruyorlar. Başkalarının hesaplarını kullanarak kendi aleyhine yazılar yazıyorlar. Sahte bir mesaj attıkları için başkalarının merkezlerine saldırıyorlar. Tüm bunlar seçimleri aksatmak için yapılıyor.”

Sadr destekçileri, Nuri el-Maliki liderliğindeki Dava Partisi ve Ulusal Hikmet Hareketi ile bağlantılı kişilerin kendi hareketlerindeki isimlere yönelik hakaretleri gerekçe olarak kullanıyor.

Hafta başında harekete bağlı gruplar, Dava Partisi'nin güney Basra Valiliği'ndeki genel merkezine füze saldırısı düzenledi ve partinin diğer bölgelerdeki genel merkezlerine de saldırdı. Dava Partisi ise konuyla ilgili açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“Bazı valiliklerimizde çok sayıda makamımıza ve adaylarımıza yönelik gerçekleştirilen saldırılar, sivil huzuru bozma ve kasayı korkutma kapsamına giren eylemlerdir.”

Dava Partisi ve merkezleri hedef alınan diğer partiler, özellikle bu eylemlerin Şii çoğunluğun yaşadığı şehir ve valiliklerde gerçekleşmesi nedeniyle Şii kanat içinde olası bir çatışma çıkmasından endişe ediyor.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.