Gazze’nin güneyindeki şiddetli çatışmalar sürüyor

Guterres: BMGK savaşa yönelik çözümleri baltalayan jeostratejik bölünmeler nedeniyle felç oldu

Han Yunus’tan kaçıp Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’a giden Filistinliler (AFP)
Han Yunus’tan kaçıp Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’a giden Filistinliler (AFP)
TT

Gazze’nin güneyindeki şiddetli çatışmalar sürüyor

Han Yunus’tan kaçıp Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’a giden Filistinliler (AFP)
Han Yunus’tan kaçıp Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’a giden Filistinliler (AFP)

İsrail, Hamas’ın Gazze’deki lideri Yahya Sinvar’ı ‘ölü ya da diri’ isterken, Hamas ise İsrail’in savaşı bitirmek için ortaya koyduğu hedeflerle alay ediyor.

İsrailli bir ordu yetkilisi, Han Yunus’taki operasyonun amacının Hamas liderlerinden Yahya Sinvar’ı ‘ölü ya da diri’ ele geçirmek olduğunu açıkladı.

Gazze’deki savaşın 65. gününde, dün bölgenin güneyinde şiddetli çatışmalar yaşandı.

İsrail, tankların Gazze Şeridi’nin güneyindeki en büyük şehir olan Han Yunus’un merkezine girdiğini, Mısır sınırına yakın Refah da dahil olmak üzere Gazze’nin çeşitli bölgelerine hava ve topçu bombardımanının devam ettiğini bildirdi.

Şehir sakinleri, gece boyunca İsrail’in doğudan ilerleyişini yavaşlatan şiddetli çatışmaların ardından İsrail güçlerinin, Han Yunus’un kalbinden Gazze’nin kuzey ve güneyini birbirine bağlayan ana yola ulaştığını söyledi.

Hamas hareketinin askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları ise Gazze Şeridi’nin güneyine giren İsrail kuvvetlerine karşı mümkün olan en büyük saldırıyı gerçekleştirdiklerini duyurdu.

Açıklamada, İsrail ordusunun ‘saldırısını derinleştirdiğini ve Hamas hareketinin çöküşünü görmeye başladığını’ açıklamasından saatler sonra İsrail askerlerinin öldürüldüğü, tank ve araçlarının imha edildiği bilgisi verildi.

İzzeddin El Kassam Tugayları, insani ateşkesin sona ermesinin ardından çatışmaların yeniden başlamasından bu yana geçen 10 günde 180 İsrail askeri aracını kısmen veya tamamen imha ettiklerini de ekledi.

Gazze’deki çatışmaların yoğunlaşmasıyla birlikte, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, ateşkes talebini sürdürmekten vazgeçirmeye yönelik baskılara boyun eğmeyeceğini söyledi.

Katar’da düzenlenen Doha Forumu’nda konuşan Guterres, BMGK’nın 7 Ekim’de başlayan İsrail-Hamas savaşına yönelik çözümleri baltalayan ‘jeostratejik bölünmeler nedeniyle felç olduğunu’ söyledi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, dün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonlarının Filistinli sivilleri korumak için gerekli olduğunu söyledi.

Blinken, savaşın ardından ‘Filistin devletinin kurulmasına yol açacak kalıcı bir barış’ gelmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

İsrail’de ise savaşın sona ermesine yönelik beklenen senaryolara ilişkin farklı açıklamalar yapılıyor.

Askeri ve siyasi liderler, Hamas hareketinin yoğun İsrail saldırısı karşısında başarısızlık işaretleri gösterdiğini ve hareketin üst düzey liderliğinin saha komutanlıkları üzerindeki kontrolünü kaybettiğini savunuyor.

Diğer bir taraf ise Hamas’ı yok etme hedefine ulaşmanın gerçekçi olmadığını, bu gerçekleşse bile savaşın bir yıl veya daha uzun süreceğini vurguluyor.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times